Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 7, Bài 7: Vận động bộ xương

Ngày soạn: 26-9-2004 Tuần:4 Ngày giảng: 27-9-2004 Tiết: 7 Chương II VÂN ĐỘNG Bài 7 BỘ XƯƠNG I/MỤC TIÊU: 1.Kiến thức : -Học sinh trình bày các thành phần chính của bộ xương và xác định được vị trí các xương chính ngay trên cơ thể mình . -Phân biệt được các loại xương dài , xương ngắn ,xương dẹt về hình thái , cấu tạo . -Phấu biệt được các loại khớp xương ,nắm vững cấu tạo khớp động . 2.Kĩ năng : -Rèn kĩ năng quan sát tranh và mô hình nhận biết kiến thức -Kĩ năng phân tích, so sánh , tổng hợp , khái quát .Kĩ năng họat động nhóm . 3.Thái độ :Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh bộ xương II/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên : -Mô hình bộ xương người ,bộ xương thỏ -Tranh cấu tạo một đốt sống điển hình ,cấu tạo các loại khớp 2.Chuẩn bị của học sinh : -Ôn tập cấu tạo bộ xương của tho -Xem trước bài bộ xương III/HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1.Kiểm tra bài cũ:Hãy cho ví dụ một phản xạ và phâ tích phản xạ . 2.Mở bài :Trong quá trình tiến hóa sự vận động của cơ thể có được là nhờ sự phối hợp họat động của hệ cơ và bộ xương .Ở con người đặc đi63m của cơ và xương phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động .Giữa bộ xương người và bộ xương thỏ có những phần tương đồng . 3.Họat động dạy-học : Họat động 1:Tìm hiểu về bộ xương a.Mục tiêu: Chỉ rõ các vai trò chính của bộ xương .Biết được 3 phần chính của bộ xương và nhận biết được trên cơ thể mình .Phân biệt 3 loại xương . b.Tiến hành : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -Gv hướng dẫn học sinh quan sát hình 7.1,7.2,7.3 liên hệ các phần bộ xương trên cơ thể -GV hướng dẫn quan sát trên mô hình và tìm hiểu thông tin SGK trả lời câu hỏi : +Bộ xương có vai trò gì ? +Bộ xương gồm mấy phần ?nêu đặc điểm của mỗi phần ? -GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện nhóm lên trình bày đáp án ngay trên mô hình bộ xương người và trên cơ thể -Gv đánh giá bổ sung hòan thiện kiến thức -GV cho học sinh quan sát tranh đốt sống điển hình đặc biệt là cấu tạo ống chứa tủy +Bộ xương người thích nghi với dáng đứng thẳng thể hiện như thế nào ? +Điểm giống nhau và khác nhau giữa xương tay và xương chân ?Giải thích vì sao có sự khác nhau đo +Có mấy loại xương ?Dựa vào d0âu để phân biệt các loại xương ? +Hãy xác định các loại xương đó trên mô hình và trên cơ thể người ? -GV chốt lại kiến thức đúng -HS quan sát hình SGk liên hệ trên cơ thể -HS quan sát cấu tạo bộ xương trên mô hình và tìm hiểu thông tin SGK. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi : -Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung hòan chỉnh kiến thức -HS tự nghiên cứu thông tin SGK trang 25 Quan sát hình 7.1,7.2,7.3 và mô hình xương người xương thỏ -Trao đổi nhóm hòan thành câu trả lời -Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác nhận xét bổ sung Yêu cầu :Bộ xương có 3 phần chính Các xương cơ bản có thể nhận thấy rõ :Xương tay , xương chân , xương sườn +Cột sống có 4 chỗ cong +Các phần xương gắn khớp phù hợp trọng lực cân bằng +Lồng ngực mở sang hai bên cánh tay được giải phóng -HS nghiên cứu thông tin SGK trang 25 trả lời -HS trả lời lớp bổ sung Tiểu kết 1: -Vai trò của bộ xương +Tạo khung giúp cơ thể có hình dạng nhất định (dáng đứng thẳng ) +Chổ bám cho các cơ giúp cơ thể vận động +Bảo vệ các nội quan -Thành phần bộ xương :Gồm +Xương đầu : Xương sọ :Phát triển Xương mặt : Có lồi cằm +Xương thân : Cột sống :Gồm nhiều đốt sống khớp lại và có 4 chỗ cong Lồng ngực :Xương sườn và xương ức +Xương chi : Đai xương :Gồm có đai vai và đai hông Các xương :Cánh ống bàn ngón tay ,đùi ống bàn ngón chân . -Các loại xương :Dựa vào hình dạng và cấu tạo chia 3 loại xương +Xương dài :Hình ống ở giữa rỗng chứa tủy +Xương gnắn ; ngắn , nhỏ +Xương dẹt :Hình bản dẹt mỏng Họat động 2 :Các khớp xương a.Mục tiêu :Hs chỉ rõ 3 loại khớp xương dựa trên khả năng cử động và xác định được khớp đó trên cơ thể mình b.Tiến hành : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -Gv hướng dẫn tìm hiểu thông tin SGK kết hợp quan sát hình 7.4 , thảo luận nhóm trả lời câu hỏi +Thế nào gọi là một khớp xương ? +Mô tả một khớp động ? +Khả năng cử động của khớp động và khớp bán động khác nhau như thế nào ? Vì sao có sự khác nhau đó ? +Nêu đặc điểm của khớp bán động? -GV treo tranh 7.4 gọi đại diện các nhóm trình bày trên hình ,các nhóm khác theo dõi bổ sung -GV hòan thiện kiến thức -Trong bộ xương người loại khớp nào chiếm nhiều hơn ? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với họat động sống của con người ? -HS tự nghiên cứu thông tin trong SGk và quan sát hình 7.4 trang 26 SGk -Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. -Đại diện các nhóm lần lượt trả lời câu hỏi trên hình -Các nhóm khác theo dõi bổ sung -Đại diện các nhóm xác định các khớp trên cơ thể nhóm khác nhận xét bổ sung -HS tự rút ra kiến thức -HS thảo luận nhanh trong nhóm trả lời Yêu cầu : +Khớp động và bán động +Giúp người vận động và lao động Tiểu kết 2: Khớp xương :Là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương . Loại khớp : -Khớp động :Cử động dễ dàng +Hai đầu xương có lớp sụn +Giữa là dịch khớp (họat dịch ) +Ngoài là dây chằng -Khớp bán động :Giữa hai đầu xương là đĩa sụn nên hạn chế cử động -Khớp bất động :Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa nên không cử động được 4.Kết luận :HS đọc kết luận trong SGK 5.Kiểm tra đánh giá : -Chức năng của bộ xương là gì ? -Xác định trên hình vẽ và trên mô hình các phần của bộ xương , các khớp xương 6.Dặn dò: -Học bài trả lời câu hỏi trong SGK -Đọc mục ‘’Em có biết’’ -Mỗi nhóm chuẩn bị một mẩu xương đùi ếch hay xương sườn gà