Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 51, Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác

Ngày soạn: 12-3-2005 Tuần: 26 Ngày giảng: 14-3-2005 Tiết : 51 Bài 49 CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC I/MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : -Xác định rõ thành phần của một cơ quan phân tích nêu được ý nghĩa của cơ quan phân tích đối với cơ thể -Mô tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cản thị giác nêu rõ được cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt -Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật 2.Kĩ năng : -Phát triển kĩ năng quan sát phân tích kênh hình -Kĩ năng hoạt động nhóm 3.Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt II/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên : -Tranh phóng to hình 49.1,2,3 -Mô hình cấu tạo mắt 2.Chuẩn bị của học sinh :Xem trước bài III/TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG : 1.Kiểm tra bài cũ: -Trình sự giống nhau và khác nhau về mặtcấu trúc và chức năng giữa 2 phânhệ giao cảm và đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng 2.Mở bài : Trong đời sống hằng ngày chúng ta đều thu nhận tín hiệu từ môi trường ngoài thông qua cơ quan phân tích trong đó 90% tín hiệu được tiếp nhận qua đường thị giác vậy cơ quan phân tích thị giác có cấu tạo như thế nào để đảm nhiệm được nhiệm vụ đó 3.Phát triển bài : Hoạt động 1:Cơ quan phân tích a.Mục tiêu : -Xác định các thành phần cấu tạo của cơ quan phân tích -Phân biệt được cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK trả lời câu hỏi : +Một cơ quan phân tích gồn những thành phần nào ? +Ý nghĩa của cơ quan phân tích đối cới cơ thể ? +Phân biệt cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích -HS tự thu nhận thông tin và tìm câu trả lời -Một vài HS trả lời lớp nhận xét bổ sung -HS tự rút ra kết luận Tiểu kết 1: -Cơ quan phân tích thị giác gồm : +Cơ quan thụ cảm +Dây thần kinh +Bộ phận phân tích , trung ương (Vùng thầnkinh ở đại não ) -Ý nghĩa : Giúp cơ thể nhận biết được tác động của mối trường Hoạt động 2: Cơ quan phân tích thị giác a.Mục tiêu : -Xác định được thành phần cấu tạo của cơ quan phân tích thị giác -Mô tả được cấu tạo cầu mắt và màng lưới -Trình bày được quá trình thu nhận ảnh ở cơ quan phân tích thị giác b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV nêu cầu hỏi : +Cơ quan phântích thị giác gồm những thành phần nào ? -GV hướng dẫn HS nghiên cứu cấu tạo cầu mắt hình 49.1 , 49.2 và trên mô hình làm bài tập điền từ trang 156 -GV chốt lại đáp án đúng : +Cơ vận động mắt +màng cứng +Màng mạch +Màng lưới +Tế bào thụ cảm thị giác -GV treo tranh 49.2 gọi HS lên trình bày cấu tạo cầu mắt -GV hướng dẫn HS quan sát hình 49.3 nghiên cứu thông tin SGK nêu được cấu tạo màng lưới -GV hướng dẫn HS quan sát sự khác nhau tế bào nón và tế bào que trong mối quan hệ với thần kinh thị giác -GV cho HS giải thích một số hiện tượng : +Tại sao ảnh của vật hiện trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất ? +Vì sao trời tối ta không nhìn rõ màu sắc của vật ? -GV hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm về quá trình tạo ảnh qua thấu kính hội tụ +Vai trò của thể thủy tinh trong cầu mắt ? +Trình bày quá trình tạo ảnh ở màng lưới ? -HS dựa vào kìên thức mục 1 trả lời -HS quan sát kĩ hình từ ngoài vào trong ghi nhớ cấu tạo cầu mắt -Thảo luận nhóm hoàn chỉnh bài tập -Đại diện nhóm trình bày đáp án các nhóm khác nhận xét bổ sung -HS trình bày trên tranh lớp bổ sung -HS quan sát hình kết hợp đọc thôngtin trả lời câu hỏi một số HS trình bày đáp án lớp nhận xét bổ sung -Yêu cầu nêu được : +Điểm vàng : Mỗi chi tiết ảnh được một tế bào nón tiếp nhận và truyền về não qua một tế ôi5 +Vùng ngoại vi : Nhiều tế bào nón và que liên hệ với một vài tế bào thần kinh -HS theo dõi kết qủ thí nghiệm đọc kĩ thông tin rút ra kết luận về vai trò của thể thủy tinh và sự tạo ảnh -Một vài HS phát biểu lớp nhận xét bổ sung hoàn thiện kiến thức Tiểu kết 2: -Cơ quan phân tích thị giác : +Cơ quan thụ cảm thị giác : +Dây thần kinh thị giác +Vùng thị giác (Ở thùy chẩm ) a.Cầu tạo cầu mắt gồm : -Màng bọc : +Màng cứng : Phía trứơc là màng giác +Màng mạch : Phía trước là lòng đen +Màng lưới :Tế bào nón , tế bào que -Môi trường trong suốt +Thủy dịch +Thể thủy tinh +Dịch thủy tinh b.Cấu tạo của màng lưới -Màng lưới :(Tế bào thụ cảm ) gồm : +Tế bào nón :Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc +Tế bào que :Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu -Điểm vàng :Là nơi tập trung tế bào nón -Điểm mù: Không có tế bào thụ cảm thị giác c.Sự tạo ảnh ở màng lưới : -Thể thủy tinh (như một thấu kính hội tụ) có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật -Aùnh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới tạo nên một ảnh thu nhỏ lộn ngược kích thích tế bào thụ cảm truyền theo dây thần kinh thị giác đến vùng thị giác 4.Kiểm tra đánh giá : a.Đánh dấu câu đúng : -Cơ quan phân tích gồm :cơ quan thụ cảm thị giác , dây thần kinh và bộ phận trung ương -Các tế bào nón giúp chúng ta nhìn rõ về ban đêm -Sự phân tích hình ảnh xảy ra ngay ở cơ quan thụ cảm thị giác -Khi dọi đèn pin vào mắt thì đồng tử giãn rộng để nhìn rõ vật b.Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị giác ? 5.Dặn dò : -Học bài trả lời câu hỏi SGK -Đọc mục “Em có biết “ -Tìm hiểu các bệnh về mắt