Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 11, Bài 11: Tiến hóa của hệ vận động vệ sinh hệ vận động

Ngày sọan : 10-10-2004 Tuần :6 Ngày giảng : 11-10-2004 Tiết :11 Bài 11 TIẾN HÓA CỦA HỆ VẬN ĐỘNG VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG I/MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : -Chứng minh được sự tiến hóa của người so vói động vật thể hiện ở hệ cơ xương -Vận dụng được những hiểu biết về hệ vận động để giữ vệ sinh rèn luyện cơ thể chống các bệnh tật về cơ xương thường xảy ra ở tuổi thiếu niên 2.Kĩ năng : -Rèn kĩ năng phân tích tổng hợp tư duy logic -Nhận biết kiến thức qua kênh hình và kênh chữ -Vận dụng lí thuyết vào thực tế 3.Thái độ :Giáo dục ý thức gìn giữ bảo vệ hệ vận động để có thân hình cân đối II/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên : -Tranh 11.1 , 11.2 , 11.3 , 11.4 SGK -Bảng phụ ghi nội dung bảng 11 SGK 2.Chuẩn bị của học sinh : -Xem trứơc bài và kẻ bảng 11 vào vở III/HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Kiểm tra bài cũ : -Hãy tính công của cơ khi xách một túi gạo 5 kg lên cao 1 met .Công của cơ được sử dụng vào mục đích nào -Giải thích vì sao vận động viên bơi lội chạy nhảy dễ bị chuột rút 2.Mở bài :Chúng ta đã biết con người có nguồn gốc từ động vật đặ biệt là lớp thú trong quá trình tiến hóa con người đã thoát khỏi thế giới động vật .Cơ thể người có nhiều biến đổi trong đó đặc biệt là sự biến đổi của cơ và xương 3.Họat động dạy và học : Họat động 1 :Sự tiến hóa của bộ xương người so với bộ xương thú a.Mục tiêu :Chỉ ra được những nét tiến hóa cơ bản của bộ xương người so với bộ xương thú .Chỉ rõ sự phù hợp với dáng đứng thẳng lao động của hệ vận động ở người b.Tiến hành : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV hướng dẫn hoc sinh tìm hiểu thông tin qua quan sát kênh hình SGK -Gv hươk1ng dẫn thảo luận nhóm hòan thành bài tập và trả lời câu hỏi : +Đặc điểm nào của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng , đi bằng hai chân và lao động -GV gọi đại diện các nhóm lên điền bảng -GV nhận xét đánh giá và hòan thiện bảng 11 -GV yeu cầu học sinh rút ra kết luận -HS quan sát hình SGK và trên bảng -Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi yêu cầu nêu được : +Đặc điểm cột sống +Lồng ngực phát triển mở rộng +Tay và chân phân hóa +Khớp linh họat tay được giải phóng -Đại diện các nhóm viết ý kiến vào bảng 11 nhóm khác nhận xét bổ sung -Học sinh rút ra kế luận Bảng 11 So sánh xương người và động vật Các phần so sánh Ở người Ở thú -Tỉ lệ sọ não / mặt -Lồi cằm xương mặt -Lớn -Phát triển -Nhỏ -Không có Cột sống -Cong 4 chỗ -Cong hình cung -Lồng ngực -Mở rộng sang hai bên Phát triển theo hướng lưng bụng -Xương chậu -Xương đùi -Xương bàn chân -Xương gót -Nở rộng -Phát triển khỏe -Xương ngón ngắn bàn chân hình vòm -Lớn phát triển về phía sau -Hẹp -Bình thường -Xương ngón dài xương bàn chân phẳng -Nhỏ Tiểu kết 1 :Bộ xương người có cấu tạo hòan tòan phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động Họat động 2 :Sự tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú a.Mục tiêu :Chỉ ra được hệ cơ người phân hóa thành các nhóm nhỏ phù hợp với các động tác lao động khéo léo của con người b.Tiến hành : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu thông tin SGK .Quan sát tranh một số cơ trên cơ thể người trao đổi nhóm trả lời câu hỏi : +Sự tiến hóa của hệ cơ ở người so với hệ cơ ở thú thể hiện như thế nào ? -GV h ướng dẫn nhận xét HS phân biệt từng nhóm cơ -GV mở rộng :Trong quá trình tiến hóa do ăn thứa ăn chín xử dụng các công cụ ngày càng tinh xảo do phải đi xa để tìm kiếm thức ăn nên hệ cơ xương ở người đã tiến hóa đến mức hòan thiện phù hợp với họat động ngày càng phức tạp kết hợp với tiếng nói và tư duy con người đã khác xa so với động vật -Cá nhân tự nghiên cứu thông tin trong SGK .Quan sát hình 14.4 và một số tranh cơ ở người -Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi -Đại diện nhóm trả lời nhóm khác bổ sung Tiểu kết 2: -Cơ nét mặt :Biểu thị trạng thái khác nhau -Cơ vận động lưỡi phát triển -Cơ tay :Phân hóa thành nhiều nhóm nhỏ như :cơ gập duỗi tay cơ co duỗi các ngón đặc biệt là cơ ở ngón cái -Cơ chân lớn khỏe -Cơ gập ngữa thân Họat động 3 :Vệ sinh hệ vận động a.Mục tiêu : -HS hiểu được vệ sinh tức là rèn luyện để hệ cơ quan họat động tốt và lâu -Chỉ ra nguyên nhân một số tật về xương và có biện pháp rèn luyện thích hợp để bảo vệ hệ vận động b.Tiến hành: Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV hướng dẫn HS quan sát hình 11.5 dựa vào kiến thức đã biết trao đổi nhóm trả lời câu hỏi : +Để xương và cơ phát triển cân đối chúng ta cần làm gì ? +Để chống cong vẹo cột sống trong lao động và học tập cần phải chú ý những điển gì ? -GV nhận xét phần thảo luận của học sinh và bổ sung kiến thức -GV hỏi thêm +Em thử nghĩ xem mình có bị vẹo cột sống không ? Nếu đã bị thì vì sao ? +Hiện nay có nhiều HS bị cong vẹo cột sống theo em vì nguyên nhân nào ? +Sau bài học hôm nay em sẽ làm gì ? -GV tổng hợp ý kiến của các nhóm -HS quan sát hình 11.5 SGK trang 39 trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung -HS tự rút ra kết luận Tiểu kết 3: -Để có xương chắc khỏe và hệ cơ phát triển cân đối cần : +Chế độ dinh dưỡng hợp lí +Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng +Rèn luyện thân thể lao động vừa sức -Để chống cong vẹo cột sống cần chú ý : +Mang vác đều ở hai vai +Tư thế ngồi học làm việc ngay ngắn không nghiêng vẹo 4.Kết luận :HS đọc kết luận trong SGK 5.Kiểm tra đánh giá :Đánh dấu câu chỉ có ở người a.Xương sọ lớn hơn xương mặt b.Cột sống cong hình cung c.Lồng ngực nở theo chiều lưng bụng d.Cơ nét mặt phân hóa e.Cơ nhai phát triển f.Khớp cổ tay kém linh hoạt g.Khớp chậu đùi có cấu tạo hình cầu hố khớp sâu h.Xương bàn chân xếp trên một mặt phẳng i.Ngón chân cái đối diện với các ngón kia 6.Dặn dò : -Học bài trả lòi câu hỏi SGK -Chuẩn bị thực hành theo nhóm như nội dung SGK