Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 24, Bài 23: Thực hành Mổ và quan sát tôm sông - Trần Thị Kim Hằng

Bài 23- Tiết : 24 Tuần:12 Ngày dạy :11-11-2010 THỰC HÀNH : MỔ VÀ QUAN SÁT TÔM SÔNG 1 - MỤC TIÊU : 1.1.Kiến thức : Củng cố kĩ thuật mổ ĐVKXS, biết sử dụng các dụng cụ mổ. Mổ và quan sát cấu tạo mang : nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang. Quan sát và nhận biết một số nội quan của tôm như : hệ tiêu hóa , hệ thần kinh. Biết viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình vẽ đã vẽ sẵn trong sách (Hình 23.1B và Hình 23.3B, C) 1.2.Kĩ năng : Rèn kĩ năng mổ ĐVKXS, biết sử dụng các dụng cụ mổ : dao, kéo, dùng kính lúp quan sát. 1.3.Thái độ : Giáo dục ý thức tự giác, kiên trì, nghiêm túc, cẩn thận và tinh thần hợp tác trong giờ thực hành. 2- TRỌNG TÂM: Mổ và quan sát tôm sông 3 - CHUẨN BỊ : Giáo viên : Tranh vẽ cách mổ mang tôm sông (Hình 23.1 / Trang 77 / SGK) Tranh vẽ cách mổ để quan sát cấu tạo trong của tôm (Hình 23.2 / Trang 78 / SGK) Tranh giải phẩu cấu tạo trong của tôm sông ( Hình 23.3 / Trang 78 / SGK) Bộ đồ mổ, khay mổ, kính lúp, ghim , ... Mẫu vật : tôm sông còn sống. Bảng phụ ghi các câu hỏi ▼/ SGK / Tiết 24 Học sinh : Đọc kĩ kiến thức ở bài “Tôm sông”. Mẫu vật : tôm sông còn sống. 4 - TIẾN TRÌNH : 4.1- Oån định tổ chức : KTSS - KT vệ sinh - KT dụng cụ học tập. 4.2- Kiểm tra miệng: Kiểm tra mẫu vật, dụng cụ 4.3- Giảng bài mới : Hoạt động GV- HS Nội dung bài - GV nêu yêu cầu của bài thực hành + Mổ và quan sát mang tôm , chú thích vào tranh thay cho các số + Mổ và quan sát cấu tạo trong của tôm và chú thích vào tranh hệ tiêu hóa, hệ thần kinh - GV phân dụng cụ và yêu cầu HS thực hành theo nhóm HĐ1 : Mổ và quan sát mang tôm - GV cho HS quan sát tranh hướng dẫn cách mổ mang tôm (H 23.1) (Chú ý đường gạch đỏ) và đọc nội dung trong bảng phụ ghi yêu cầu ▼: 1. Mổ khoang mang tôm theo 2 bước (H 23.1) : Bước 1 : Dùng kẹp nâng và cắt theo đường chấm, gạch. Bước 2 : Khẽ gỡ một chân ngực kèm lá mang ở gốc. 2. Dùng kính lúp quan sát 3 đặc điểm của lá mang : bám vào gốc chân ngực, thành mỏng và có lông phủ. 3. Thảo luận ý nghĩa đặc điểm lá mang và chức năng hô hấp của mang và chú thích vào hình 23.1 B - GV gọi HS lên bảng vừa trình bày vừa chỉ vào tranh cách mổ để quan sát mang tôm. - GV nhận xét và củng cố lại : - HS thực hành mổ - HS quan sát mang tôm đối chiếu với hình 23.1B xác định các bộ phận của mang và ghi nhận kết quả vào vỡ bài tập - GV gọi đại diện nhóm lên trình bày ý nghĩa đặc điểm lá mang và chức năng hô hấp của mang và chú thích vào hình 23.1 B - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung – GV nhận xét, kết luận : 1-2. HS thực hành mổ và quan sát. 3. Ý nghĩa và chức năng của mang : - Bám vào góc chân ngực : Khi chân vận động thì lá mang dao động thích nghi với chức năng trao đổi khí ở lá mang. - Thành mỏng : trao đổi kí dễ dàng. - Có lông phủ : Khi lông rung động tạo dòng nước ra vào mang thức ăn và oxi vào khoang mang - GV gọi 1 HS lên chú thích vào tranh câm các bộ phận ở H23.1. Gọi HS khác nhận xét. GV kết luận : HĐ2 : Mổ và quan sát cấu tạo trong của tôm - GV cho HS quan sát tranh hướng dẫn cách mổ để quan sát cấu tạo trong (H 23.2) (Chú ý đường gạch đỏ) và đọc nội dung trong bảng phụ ghi ▼ : 1. Găm con tôm nằm sấp trong khay mổ bằng 4 đinh ghim (2 ở gốc râu, 2 ở tấm lái) rồi mổ theo 2 bước (H23.2) : Bước 1 : Dùng kẹp nâng, kéo cắt 2 đường song song AB và A’B’ đến gốc 2 mắt kép thì cắt đường ngang BB’ Bước 2 : Cắt 2 đường AC và A’C’ xuống phía đuôi 2. Đổ nước ngập cơ thể tôm. 3. Dùng kẹp khẽ nâng tấm lưng vừa cắt bỏ ra ngoài và bắt đầu quan sát - Gọi HS lên bảng vừa trình bày vừa chỉ vào tranh cách mổ để quan sát cấu tạo trong (Hệ tiêu hóa) - GV nhận xét và củng cố lại : cách mổ - HS thực hành mổ - GV treo tranh và yêu cầu HS quan sát (H 23.3 A) (Chú ý các bộ phận của hệ tiêu hóa) - HS quan sát và đối chiếu với tranh (H 23.3 A). Xác định thành phần và vị trí các bộ phận của hệ tiêu hóa tôm trên mẫu mổ. Ghi nhận kết quả vào vỡ bài tập ? Đối chiếu hình vẽ với mẫu vật ta thấy cơ quan tiêu hóa của tôm gồm có những bộ phận nào ? Chúng có những đặc điểm gì ? - GV treo tranh câm (H 23.3 B), gọi HS lên bảng chú thích vào hình thay cho số 3,4,6 Lớp nhận xét, bổ sung – GV nhận xét, kết luận : - GV treo bảng phụ ghi ▼ : Mổ tiếp để quan sát hệ thần kinh : Dùng kéo và kẹp gỡ toàn bộ nội tạng ra, kể cả các khối cơ ở phần bụng. Chuỗi hạch thần kinh có màu thẫm sẽ hiện ra (có lớp dưới cùng bám sát vào tấm bụng) - GV yêu cầu HS quan sát hệ thần kinh của tôm (H 23.3A)] ? Dựa vào (H 23.3 A), tìm các chi tiết cơ quan thần kinh ở mẫu tôm vừa mổ gồm có những bộ phận nào ? - GV treo tranh (H 23.3 C), gọi HS lên bảng chú thích vào hình thay cho số 1,2,5,7 - Lớp nhận xét, bổ sung – GV nhận xét, kết luận : * GV kiểm tra việc thực hiện của HS( nhắc nhở HS cẩn thận sử dụng dụng cụ mổ), hổ trợ nhóm yếu, sửa sai( nếu có) I- Mổ và quan sát mang tôm : 1. Cách mổ : - Thực hành mổ như hướng dẫn 2. Quan sát mang tôm : - Chú thích vào H 23.1 thay cho các số 1,2,3,4 1-2 : Lá mang. 3 : Bó cơ. 4 : Đốt gốc chân ngực II- Mổ và quan sát cấu tạo trong : 1 . Cách mổ : - Thực hành mổ như hướng dẫn 2. Cơ quan tiêu hóa : - Gồm : Miệng, thực quản ngắn, dạ dày thuôn về phía sau, ruột mảnh đổ thẳng ra hậu môn và tuyến gan - Chú thích vào H 23.3 B thay cho các số 3,4,6 : 3 : Dạ dày. 4 : Tuyến gan 6 : Ruột 3. Cơ quan thần kinh : - Gồm : Hạch não, vòng thần kinh hầu, chuỗi hạch ngực, chuỗi hạch bụng - Chú thích vào H 23.3 C thay cho các số 1,2,5,7 : 1 : Hạch não. 2 : Vòng thần kinh hầu 5 : Chuỗi hạch ngực 7 : Chuỗi hạch bụng III .Viết thu hoạch - Hoàn thành bảng ý nghĩa đặc điểm các lá mang. - Chú thích các hình 23.1B ; 23.3 B,C thay cho các số 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố: - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của HS trong giờ thực hành. - Đánh giá kĩ thuật mổ qua mẫu mổ của các nhóm. - GV cho HS thu dọn vệ sinh 4.5- Hướng dẫn HS tự học : - Học bài và hoàn thành vỡ bài tập. - Chuẩn bị bài: “Đa dạng và vai trò của lớp giáp xác” / Trang79 / SGK. * Đọc kĩ các ■ / SGK / Tiết 25 * Dự kiến trả lời các câu hỏi ▼/ SGK / Tiết 25. * Tìm hiểu về lối sống và cấu tạo của cua, nhện ,rận nước. 5- RÚT KINH NGHIỆM : ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................