Giáo án Ngữ văn - Tiếng gà trưa - Tiếng vọng từ một miền kí ức - Trường THCS tam Hiệp

ÂÃÖ TAÌI THÆYÃÚT TRÇNH VÀN HOÜC TIÃÚNG GAÌ TRÆA - TIÃÚNG VOÜNG TÆÌ MÄÜT MIÃÖN KYÏ ÆÏC Ngæåìi trçnh baìy : Buìi Thë Viãùn Phæång låïp 7.3 træåìng THCS Tam Hiãûp Kênh thæa... Em tãn laì : Buìi Thë Viãùn Phæång hoüc sinh låïp 7.3 træåìng THCS Tam Hiãûp Vãö dæû thi thuyãút trçnh vàn hoüc häm nay em xin trçnh baìy âãö taìi :” Tiãúng gaì træa - tiãúng voüng tæì mäüt miãön kyï æïc” Âáy laì âãö taìi âaî naíy sinh trong em tæì khi em âæåüc hoüc vàn baín “ Tiãúng gaì træa” cuía nhaì thå Xuán Quyình trong chæång trçnh ngæî vàn låïp 7 hoüc kyì I. Træåïc khi âi vaìo näüi dung chênh cuía âãö taìi em xin pheïp âæåüc giåïi thiãûu âäi neït vãö næî sé Xuán Quyình vaì hoaìn caính ra âåìi cuía baìi thå “Tiãúng gaì træa”. - Taïc giaí Xuán Quyình tãn tháût laì Nguyãùn Thë Xuán Quyình ( 1942 - 1988) quã åí La Khã ven thë xaî Haì Âäng tènh Haì Táy, laì mäüt trong nhæîng nhaì thå næî ráút näøi tiãúng åí næåïc ta thåìi chäúng Myî. Xuán Quyình laì taïc giaí cuía nhiãöu táûp thå hay : Tå tàòm- chäöi biãúc (viãút chung våïi Cáøm Lai ),Hoa doüc chiãún haìo, Hoa coí may, Sán ga chiãöu anh âi, Tæû haït...Thå Xuán Quiyình nhæ caïnh chuäön chuäön trong giäng baîo,maính mai maì trong suäút, maì kiãn cæåìng. Xuán Quyình thæåìng viãút vãö nhæîng tçnh caím gáön guîi, bçnh dë trong âåìi säúng gia âçnh vaì cuäüc säúng thæåìng ngaìy, biãøu läü nhæîng rung caím vaì khaït voüng cuía mäüt traïi tim phuû næî chán thaình, tha thiãút vaì âàõm thàõm nhæng cuîng nhiãöu dæû caím lo áu træåïc nhæîng âäøi thay biãún suy cuía cuäüc âåìi. - Baìi thå :” Tiãúng gaì træa” âæåüc viãút trong nhæîng nàm âáöu cuía cuäüc khaïng chiãún chäúng âãú quäúc Myî trãn caí næåïc. Nhæ nhiãöu taïc pháøm âæång thåìi,thå Xuán Quyình cuîng hæåïng vãö chuí âãö bao truìm cuía nãön vàn hoüc luïc áúy laì loìng yãu næåïc vaì sæû cäø vuî tinh tháön chiãún âáúu cuía nhán dán ta. Nhæng trong baìi thå naìy, cuîng nhæ nhiãöu taïc pháøm khaïc cuía mçnh, Xuán Quyình khai thaïc caím xuïc tæì nhæîng âiãöu gáön guîi, bçnh dë,nhæîng kyí niãûm cuía chênh mçnh âãø tæì âoï goïp vaìo nhæîng tçnh caím chung cuía thåìi âaûi. Sau âáy laì näüi dung cuía âãö taìi thuyãút trçnh vàn hoüc cuía em. Kênh thæa... Cuìng våïi aïnh nàõng måïi, Tiãúng gaì træa âaî tæìng khåi nguäön caím hæïng cho nhaì thå Læu Troüng Læ saïng taïc baìi thå “ Nàõng måïi “ tháût caím âäüng vãö tçnh caím âäúi våïi meû thán yãu âaî khuáút cuía mçnh. Coìn våïi næî sé Xuán Quyình Tiãúng gaì træa laûi khåi nguäön caím hæïng âãø taïc giaí viãút vãö tçnh baì chaïu vaì nhæîng kyí niãûm âeûp tuäøi thå. Baìi thå “ Tiãúng gaì træa” ra âåìi ,ám thanh väún ráút quen thuäüc, bçnh dë cuía laìng quã Viãût Nam bäùng tråí thaình áún tæåüng cho ngæåìi âoüc .Båíi leî noï âæa ta vãö våïi mäüt miãön kyï æïc xa xàm nhæng tuyãût âeûp cuía nhán váût træî tçnh - ngæåìi lênh. “ Trãn âæåìng haình quán xa Dæìng chán bãn xoïm nhoí Tiãúng gaì ai nhaíy äø “ Cuûc...cuûc taïc cuûc ta” Nghe xao âäüng nàõng træa Nghe baìn chán âåî moè Nghe goüi vãö tuäøi thå” Trãn âæåìng haình quán ngæåìi chiãún sé chåüt nghe tiãúng gaì nhaì ai nhaíy äø, loìng caím tháúy nän nao .Âiãûp tæì “nghe” cho tháúy ngæåìi lênh treí nghe tiãúng gaì giæîa træa khäng chè bàòng thênh giaïc maì bàòng caí caím giaïc vaì tám tæåíng. Tiãúng gaì træa trong hiãûn thæûc nhæ mäüt nuït khåíi âäüng, báút ngåì bë chaûm vaìo vaì thãú laì caí mäüt miãön kyï æïc uìa vãö. Âoï chênh laì tuäøi thå âeûp âeî bãn caûnh baì åí mäüt laìng quã thanh bçnh, yãn aí thuåí naìo laìm choaïng ngåüp caí tám häön anh. “ Tiãúng gaì træa ÄØ råïm häöng nhæîng træïng Naìy con gaì maïi må Khàõp mçnh hoa âäúm tràõng Naìy con gaì maïi vaìng Läng oïng nhæ maìu nàõng” Âiãûp tæì “ naìy” trong khäø thå thæï 2 gåüi ra sæû giåïi thiãûu âáöy häö håíi vui sæåïng, hán hoan. Noï nhæ keïo quaï khæï tuäøi thå xa xàm vãö våïi hiãûn taûi khiãún ta nhæ âang nhçn tháúy træåïc màõt con gaì maïi må läng âäúm hoa tràõng, con gaì maïi vaìng läng oïng maìu nàõng âang âoí màût hám hia cuûc ta cuûc taïc sau khi laìm xong caïi viãûc thiãng liãng laì âeí ra nhæîng quaí træïng häöng âeûp nhæ trong tranh giæîa buäøi træa nàõng læía. Vaì theo doìng häöi æïc áúy, hçnh aính ngæåìi baì xuáút hiãûn våïi tiãúng màõng yãu chaïu khi phaït hiãûn chaïu toì moì xem träüm gaì âeí: “ Tiãúng gaì træa Coï tiãúng baì váùn màõng - Gaì âeí maì maìy nhçn Räöi sau naìy lang màût! Chaïu vãö láúy gæång soi Loìng daûi thå lo làõng” Treí thå, duì gaïi hay trai, âãöu såü nháút laì xáúu trai,xê gaïi- maì lang màût laì bãûnh âaïng såü hån caí . Váûy maì khäng thàõng âæåüc tênh toì moì chaïu váùn cæï nhçn, âãø räöi âoí màût, xáúu häø cuê âáöu nghe baì màõng, baì daûy baío hiãön tæì. Chao äi!Báy giåì nghe tiãúng gaì nhaíy äø laûi nhåï baì,nhåï låìi màõng yãu cuía baì da diãút... Láön theo kyï æïc, sau låìi màõng doaû ráút thæång yãu laì hçnh aính baìn tay giaì nua nhàn nheo cuía baì âang chàm chuït, âang chàõt chiu soi tæìng quaí træïng häöng âãø tçm ra nhæîng quaí täút nháút, âáúy âàûn nháút cho gaì maïi áúp. “ Tiãúng gaì træa Tay baì khum so træïng Daình tæìng quaí chàõt chiu Cho con gaì maïi áúp” Räöi laûi khuän màût vaì âäi màõt âuûc måì cuía baì ngæåïc lãn báöu tråìi muìa âäng âang chuyãøn gioï báúc buäút laûnh maì lo làõng cho âaìn gaì con yãúu chëu reït, chëu sæång muäúi seî toi máút thäi !Nhæng baì lo laì lo cho chaïu tãút âãún coï khi khäng coï quáön aïo måïi,chàõc noï seî buäön làõm âáy !Nàm naìo cuîng thãú, baì coìn laìm gç hån laì cäú cäng nuäi gaì, chàm gaì vaì hy voüng- hy voüng âaìn gaì seî ngaìy mäüt sinh säi, naíy nåí nhiãöu hån,âäng hån âãø mang laûi thãm niãöm vui cho chaïu, cho tuäøi giaì cä âån cuía baì. “ Cæï hàòng nàm hàòng nàm Khi gioï muìa âäng tåïi Baì lo âaìn gaì toi Mong tråìi âæìng sæång muäúi Âãø cuäúi nàm baïn gaì Chaïu âæåüc quáön aïo måïi. Äi caïi quáún cheïo go ÄÚng räüng daìi queït âáút Caïi aïo caïnh truïc báu Âi qua nghe säüt soaût. “ Niãöm vui tuäøi thå ngheìo cå cæûc åí näng thän Viãût Nam tháût âån så, giaín dë vaì caím âäüng biãút bao nhiãu! Giåì âáy nhåï laûi säúng muîi váùn coìn cay vç nhæîng hçnh aính áúy, kyí niãûm áúy luän gàõn boï våïi tçnh thæång yãu, chàm soïc âuìm boüc cuaí baì. * * * * “ Tiãúng gaì træa Mang bao nhiãu haûnh phuïc Âãm chaïu vãö nàòm må Giáúc nguí häöng sàõc træïng Chauï chiãún âáúu häm nay Vç loìng yãu Täø quäúc Vç xoïm laìng thán thuäüc Baì åi cuîng vç baì Vç tiãúng gaì cuûc taïc ÄØ træïng häöng tuäøi thå” “Giáúc nguí häöng sàõc træïng” - “äø træïng häöng tuäøi thå “laì hai hçnh aính trong hai khäø thå cuäúi kãút thuïc baìi thå.Âoï laì nhæîng hçnh aính âeûp,mang nhiãöu yï nghéa khaïi quaït ráút sáu sàõc. ÄØ træïng häöng laì må æåïc tuäøi thå âi vaìo trong giáúc nguí âeûp nhæ mäüt giáúc må häöng. Âoï laì haûnh phuïc nhoí beï, giaín dë maì trong laình, tinh khiãút cuía treí em näng thän Viãût Nam mäüt thåìi gian khäø, chiãún tranh. Nhæîng hçnh aính áúy cæï váún væång tám häön, âi suät tuäøi áúu thå vaì tråí thaình kyí niãûm thiãng liãng cuía ngæåìi chaïu chiãún sé häm nay vaì cuîng chênh noï âaî laìm træåíng thaình loìng yãu næåïc trong ngæåìi lênh treí - ngæåìi chaïu nhoí thuåí naìo. Baìi thå kãút thuïc roî raìng, dãù hiãøu, giaín dë nhæng khäng hãö giaín âån chuït naìo ! Kênh thæa... Tæì tiãúng gaì cuûc taïc cuûc ta giæîa buäøi træa haình quán maì nghé suy maì liãn tæåíng, maì nhåï laûi maì bäöi häöi thæång nhåï baì, thæång nhåï quã ngheìo vaì räöi âem caí tiãúng gaì, hçnh aính ngæåìi baì chëu thæång chëu khoï ráút mæûc yãu chaïu,âem caí tuäøi thå haûnh phuïc bãn baì vaìo cuäüc chiãún âáúu häm nay, nhán váût træî tçnh- ngæåìi lênh trong baìi thå,âaî cho em tháúy ràòng tçnh yãu quã hæång âáút næåïc chàông coï gç xa laû, træìu tæåüng. Noï bàõt nguäön tæì tçnh caím gia âçnh, tçnh caím våïi nhæîng ngæåìi thán yãu vaì nãúu coï ai âoï noïi ràòng tçnh yãu næåïc coï khi con bàõt nguäön tæì mäüt tiãúng gaì træa, tæì hçnh aính nhæîng quaí træïng häöng trong äø råm vaìng oïng em cuîng khäng ngaûc nhiãn chuït naìo. Baìi thå :” Tiãúng gaì træa” gåüi cho em nhåï âãún vàn baín loìng yãu næåïc cuía I-li-a E-ren-bua, mäüt nhaì vàn, nhaì baïo läùi laûc cuía Liãn Xä ( cuî ) .Våïi nhæîng âoaûn khoï quãn noïi vãö loìng yãu næåïc: “Loìng yãu næåïc ban âáöu laì yãu nhæîng váût táöm thæåìng nháút: Yãu caïi cáy träöng åí träöng åí træåïc nhaì, yãu caïi phäú nhoí âäø ra båì säng,yãu vë thåm chua maït cuía traïi lã muìa thu hay muìa coí thaío nguyãn coï håi ræåüu maûnh”, vaì “ Loìng yãu nhaì, yãu laìng xoïm, yãu miãön quã tråí nãn loìng yãu Täø quäúc “ Caím ån hai taïc giaí Xuán Quyình vaì I-li-a E-ren-bua âaî âæa ra yï kiãún lyï giaíi vãö loìng yãu næåïc tháût giaín dë, dãù hiãøu maì sáu sàõc vä cuìng.Âàûc biãût laì caím ån næî sé Xuán Quyình âaî saïng taïc baìi thå “Tiãúng gaì træa”, mäüt saïng taûo âeûp trong âoï ám thanh thæûc, quen thuäüc vaì ráút mæûc bçnh dë cuía laìng quã Viãût Nam âaî tråí thaình biãøu tæåüng vaì laì tiãúng voüng tæì mäüt miãön kyï æïc âeûp âeî xa xàm- tiãúng voüng cuía nhæîng hoaìi niãûm vãö baì, vãö laìng quã ngheìo khoï nhæng yãn aí ,thanh bçnh vaì tuäøi thå trong treío. Noï coï taïc duûng khåi dáûy loìng yãu næåïc, taûo ra nguäön âäüng læûc laìm maînh liãût thãm yï chê chiãún âáúu baío vãû Täø quäúc cho thãú hãû treí thåìi chäúng Myî. Nhåì âoï ta måïi coï cuäüc säúng tæåi âeûp häm nay. Baìi thuyãút trçnh cuía em âãún âáy laì hãút .Em xin chán thaình caím ån... âaî chuï yï làõng nghe.