Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Tuần 23 - Chu Ngọc Cường

phương : Xây dựng sửa chữa trường học, giúp đỡ trẻ em khó khăn .......... - Sự quan tâm của trường : Xây dựng cảnh quan sư phạm , tổ chức các hoạt động ngoại khoá . c , Vấn đề xã hội : - Những tấm gương sáng về lòng nhân ái , đức hi sinh của người lớn và trẻ em . - Những vấn đề có liên quan đến tệ nạn xã hội . 2 . Xác định cách viết . * Yêu cầu về nội dung : - Sự việc , hiện tượng được đề cập phải mang tính phổ biến trong xã hội . - Trung thực , có tính xây dựng , không cường điệu , không sáo rỗng . - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có sức thuyết phục . - Bài viết có nội dung giản dị , dễ hiểu , tránh dài dòng không cần thiết . * Yêu cầu về cấu trúc : - Bài viết đủ 3 phần . - Có luận điểm , luận cứ , lập luận rõ ràng . * Dàn bài chung : a. MB : Giới thiệu sự việc, vấn đề có ý nghĩa ở địa phương b. TB : - Thực trạng vấn đề - Nguyên nhân dẫn đến vấn đề - Phân tích lợi hại , nhận định của bản thân - Giải pháp cho vấn đề đó c. KB : Kết luận vấn đề - Liờn hệ rỳt ra bài học cho bản thõn Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh tìm hiểu một số văn bản tham khảo để chuẩn bị cho bài viết ở nhà . Bài 1 : Người hùng tuổi 15 ( Đình Phú ) Bài 2 : Cô nữ sinh nghèo học giỏi ( Thu Hương ) Bài 3 : Vượt lên số phận IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ: - Về nhà viết bài vào vở soạn theo yêu cầu, chú ý nắm vững đặc điểm của bài văn nghị luận về hiện tượng đời sống. V. RÚT KINH NGHIỆM: Tiết: 107 - 108 CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LAPHÔNG TEN (H. Ten) I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - Qua việc so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông- ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy- phông, hiểu được đặc trưng của những sáng tác nghệ thuật. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng phân tích văn bản nghị luận 3. Thái độ: Nghiêm túc nghe giảng, rút ra những bài học cho bản thân từ cốt truyện của tác phẩm. II/ CHUẨN BỊ : 1. Giáo viên: - Phương tiện: Soạn giáo án , chân dung của Laphong ten, bài thơ: Chó sói và cừu non của La Phông- ten. - Phương pháp: Sử dụng phương pháp vấn đáp kết hợp thuyết giảng. 2. Học sinh: Đọc trước văn bản, trả lời câu hỏi ở SGK III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp : 2. Bài cũ : 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu chú thích - Hãy nêu vài nét về tác Laphongten, H.Ten, Buy phong ? - Văn bản có xuất xứ từ đâu ? - Gv hướng dẫn cách đọc cho hs Lời doạ dẫm của Chó Sói Van xin tội nghiệp của Cừu - Gọi 1 hs đọc toàn văn bản - Hướng dẫn hs tìm hiểu chú thích - Hs: đọc các chú thích ở SGK - Xác định thể loại và bố cục và nội dung của từng phần ? ? Yêu cầu hs tóm tắt nội dung sự việc được nêu trong bài thơ [ Hoạt động 2: Tìm hiểu tác phẩm. - Tác giả đã lấy dẫn chứng của nhà khoa học nào ? - Nêu những đặc điểm cơ bản của Cừu dưới ngòi bút của Buy- Phong ? - Em có nhận xét gì về sự nhìn nhận , đánh giá của nhà khoa học ? - Cừu trong thơ ngụ ngôn của Laphongten rơi vào hoàn cảnh như thế nào ? - Trong hoàn cảnh đó , tác giả thấy Cừu là con vật như thế nào ? - Theo em tính cách nào là chân thực ? Tính cách nào là sáng tạo của tác giả? - Nhận xét về nghệ thuật xây dựng hình tượng Con Cừu của tác giả ? - Vì sao tác giả lại xây dựng hình tượng con Cừu như thế ? - Còn chó sói theo Buy phong thì như thế nào ? - Vậy trong thơ của La Phong-ten , Chó sói hiện lên như thế nào ? - Tác giả đã tìm hiểu nguyên nhân nào tạo ra bản tính đó ? - Điều gì đã khiến Sói ăn thịt Cừu non ? - Vậy con Sói trong thơ ngụ ngôn là con vật như thế nào ? - Tác giả phân tích những bản tính xấu xa để làm gì ? Hoạt động 3: khái quát - Từ việc nhận xét về 2 con vật trên, Em có nhận xét gì về sự nhìn nhận , đánh giá của các nhà khoa học và nhà thơ? - Theo em vì sao Buy –Phong không nói đén nỗi lòng tình cảnh của 2 con vật đó ? - GV : đó chính là cách nhìn khác nhau của khoa học và của nghệ sĩ. - Nghệ thuật nổi bật của văn bản là gì ? - Gv gọi hs đọc ghi nhớ, nhắc lại ý nghĩa của văn bản - Hs : TL Buy- phong (1707- 1788) là nhà vạn vật học , nhà văn của viện hàn lâm Laphongten (1621-1695) nhà văn Pháp , chuyên viết truyện ngụ ngôn - Hs :TL - Hs : Đọc - Thể loại: Nghị luận văn chương. - Văn bản được chia làm 2 phần. - Học sinh tóm tắt. - Hs : Nhà khoa học Buyphong - Hs : đối mặt với Chó sói bên dòng suối Hs : Thân thương , tốt bụng - Hs : - Chân thực : Hiền lành nhút nhát - Sáng tạo : Thân thương , tốt bụng - Hs : Nhân hoá - Hs : Động lòng thương cảm - Hs : Thù ghét kết bè kết bạn Bộ mặt lấm lét Dáng vẻ hoang dã Tiếng hú rùng rợn - Hs : TL - Hs : Bản tính độc ác + đang đói + Cơ hội thuận lợi - Hs :TL, liên hệ phim hoạt hình. - Hs : Thể hiện sự cảm thông - Hs:TL - Hs : Vì không phải lúc nào chúng cũng rơi vào tình cảnh như vậy H: Đoc ghi nhớ. I/ Tiểu dẫn : 1. Tác giả : - H.Ten (1828-1893) là triết gia sử học, nghiên cứu văn học Pháp, viện sĩ viện hàn lâm Pháp. Ông là t/g của công trình nghiên cứu “La Phông- ten và thơ ngụ ngôn của ông” 2. Tác phẩm : Chương 2, phần 2 công trình nghiên cứu “Laphongten và thơ ngụ ngôn của ông” 3. Thể loại: NL văn chương 4.Bố cục : - Từ đầu- như thế : Hình tượng Cừu - Còn lại : Hình tượng chó Sói II/ Phân tích: : 1. Hình tượng cừu non - Với Buy-phông : Ngu ngốc và sợ sệt, thụ động. Hay tụ tập thành bầy Không biết trốn tránh nguy hiểm → Nhà khoa học nhận xét về loài cừu một cách chính xác khách quan - Với La Phông- ten: - Chú Cừu non bé bỏng lâm vào hoàn cảnh đặc biệt : Đối mặt với chó Sói bên dòng suối - Tính cách : Hiền lành , nhút nhát,thân thương nhẫn nhục, hi sinh vì con → Ngòi bút phóng khoáng , vận dụng đặc trưng thơ ngụ ngôn , nhân cách hoá Cừu → Cừu con được thể hiện bằng sự động lòng thương cảm với nỗi buồn rầu và tốt bụng của nó-> rút ra bài học ngụ ngôn. 2. Hình tượng chó sói: - Với Buy- phông : Thù ghét kết bè kết bạn Bộ mặt lấm lét Dáng vẻ hoang dã Tiếng hú rùng rợn Mùi hôi ghớm ghiếc Bản tính hư hỏng , vô dụng -> Đáng ghét - Với La Phông- ten : - Tên cướp khốn khổ bất hạnh - Bạo chúa khát máu và dữ tợn - Độc ác mà khổ sở , thường bị mắc mưu - Luôn đói meo , gày, hay hoá rồ, đáng thương → Nguyên nhân : Do vụng về , ngu ngốc → S/d B/p nhân hóa-> Là con vật hống hách , độc ác hay bắt nạt kẻ yếu nhưng bất hạnh → Cái nhìn cảm thông của tác giả III Tổng kết : → Nhà khoa học nhìn nhận , đánh giá sự vật hiện tượng một cách chính xác khách quan -> Người nghệ sĩ với quan sát tinh tế, nhậy cmar, tư tưởng phong phú( được điểm của NT). - Khoa học : Nhìn nhận , đánh giá sự việc khác quan , chính xác - Nghệ thuật : đánh giá sự việc qua lăng kính chủ quan → Sáng tác nghệ thuật in đậm dấu ấn cách nhìn , cách nghĩ riêng của nhà văn - S/d NTNL: So sánh, nhân hóa, CM * Ghi nhớ IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ: - Gv lấy thêm ví dụ chứng minh đặc trưng của sáng tác nghệ thuật - Nắm nội dung bài học , ý nghĩa văn bản - Học ghi nhớ V. RÚT KINH NGHIỆM Tiết: 109 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận diện và tìm hiểu bài nghị luận về môt vấn đề tư tưởng đạo lí 3. Thái độ: Giáo dục hs tư tưởng đạo lí làm người qua các văn bản II/ CHUẨN BỊ : 1. Giáo viên: - Phương tiện: Sgk, giáo án, tài liệu tham khảo. - Phương pháp: Sử dụng phương pháp vấn đáp kết hợp thuyết giảng. 2. Học sinh: Nghiên cứu bài ở nhà III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1. Ổn định lớp: 2. Bài cũ : Không kiểm tra 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOAT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG KIẾN THỨC [ Hoạt động1: Hình thành kiến thức - Gọi hs đọc văn bản ở SGK. - Văn bản trên bàn về vấn đề gì ? - Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? Nội dung của từng phần ? - Tìm các câu mang luận điểm của văn bản ? Nhận xét ? - Phép lập luận nào được dùng chủ yếu trong văn bản trên ? Tác dụng ? - So sánh bài nghị luận này với bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống ? - Qua tìm hiểu văn bản trên , em hiểu thế nào là nghị luận về tư tưởng , đạo lí ? - Nêu yêu cầu nội dung và hình thức của văn bản trên ? - Gọi hs đọc toàn bộ ghi nhớ - Hs : Đọc [ Hoạt động 2: thực hành - GV cho hs thảo luận nhóm BT ở SGK - Gv chữa bài tập - Qua BT này , em rút ra bài học gì cho bản thân ? - Đọc ví dụ trong sgk, trả lời câu hỏi: - Hs : Giá trị của tri thức - VB gồm : 3 phần + Tri thức đúng là sức mạnh + Tri thức cũng là sức mạnh của CM - Phép chứng minh. - Hs : TL - Hs : Bàn về vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng đạo lí - Hs : Ghi nhớ ( SGK ) - Hs : Đọc - Ghi vào vở . Sau 7p đại diện các nhóm,trình bày , nhận xét , bổ sung - Hs : Phải biết quý trọng thơì gian I. Tìm hiểu bài nghị luận : 1. Ví dụ : Tri thức là sức mạnh 2.Nhận xét : - Bàn về : Giá trị của tri thức khoa học và người tri thức - VB gồm : 3 phần + MB : đoạn 1 : Nêu vấn đề + TB : Đoạn 2,3 : Chứng minh giải thích vấn đề + KB : Đoạn 4 : Phê phán để khẳng định lại vấn đề - Luận điểm : + MB : mang luận điểm + Tri thức đúng là sức mạnh + Tri thức cũng là sức mạnh của CM + Không ít người chưa biết quý trọng tri thức → Luận điểm đúng đắn, sáng tỏ - Phép lập luận : Chứng minh , dẫn chứng cụ thể , lập luận chính xác Sức thuyết phục cao * So sánh : - Nghị luận XH : Từ sự việc hiện tượng để nêu ra tư tưởng ( chủ yếu phân tích , bình luận ) - Nghị luận tư tưởng đạo lí : Làm sáng tỏ một tư tưởng , đạo lí bằng dẫn chứng lí lẽ ( Chủ yếu bằng chứng minh) * Ghi nhớ : SGK II. Luyện tập : BT1. Thời gian là vàng a. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí b. Nghị luận : Giá trị của thời gian - Luận điểm : Thời gian là vàng + TG là sự sống + TG là thắng lợi + TG là tiền + TG lá tri thức c. Phép lập luận chủ yếu : Chứng minh TG là tiền, sự sống.. + Phân tích : Giá trị của thời gian - Lập luận ngắn gọn , rõ ràng ,dễ hiểu , tính thuyết phục cao IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ : - GV nhấn mạnh sự khác biệt giữa nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống với nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí KÍ DUYỆT