Giáo án Ngữ Văn lớp 9 - Tiết 76 và 102 - Năm học 2013-2014

, hiÖn t­îng nµo ®ã ë ®Þa ph­¬ng. a. V§ m«i tr­êng: - HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi c¸c thiªn tai nh­ lò lôt, h¹n h¸n. - HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh víi viÖc « nhiÔm bÇu kh«ng khÝ. - HËu qu¶ cña viÖc vøt r¸c th¶i bõa b·i, ®Æc biÖt lµ r¸c khã tiªu hñy (bao b×, ni l«ng;...). b. V§ vÒ quyÒn trÎ em: - Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng: xd vµ söa ch÷a tr­êng häc, n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ. - Gióp ®ì trÎ em cã hoµn c¶nh khã kh¨n. c. V§ XH: - Nh÷ng tÊm g­¬ng s¸ng vÒ lßng nh©n ¸i, ®øc hi sinh. - Sù quan t©m gióp ®ì ®èi víi c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch, nh÷ng g® cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n. - Nh÷ng v® cã liªn quan ®Õn tham nhòng, tÖ n¹n xh. II. H­íng dÉn c¸ch lµm a. YC vÒ ND: - Sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc ®Ò cËp ph¶i cã dÉn chøng; ph¶i mang tÝnh phæ biÕn trong xh; vµ lµ v® nãi chung cÇn ®­îc quan t©m. - Trung thùc cã tÝnh chÊt XD, kh«ng c­êng ®iÖu, kh«ng s¸o rçng, kh«ng nãi qu¸, mµ còng kh«ng gi¶m nhÑ. - Nãi ®óng chç bÊt cËp vµ ph¶i nãi ®­îc chç ®óng cña v®. - PT nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ cã tÝnh thuyÕt phôc. - ND bµi viÕt ph¶i gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. - Bµy tá ý kiÕn, th¸i ®é cña b¶n th©n. b. YC vÒ HT: - Bµi viÕt ph¶i ®ñ 3 phÇn: MB, TB, KB. - Dµi kh«ng qu¸ 1500 ch÷. - Bµi viÕt ph¶i cã luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn râ rµng. - VÒ kÕt cÊu: cã chuyÓn m¹ch, chiÕu øng, ®äc lªn thÊy cã søc thuyÕt phôc. V.RKN.. ***************************** Môc tiªu cÇn ®¹t bµi 20 * NhËn thøc ®­îc nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam , yªu cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc c¸i yÕu, h×nh thµnh nh÷ng ®øc tÝnh vµ thãi quen khi ®Êt nø¬c ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong thÕ kû míi. N¾m ®­îc tr×nh tù lËp luËn & nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t/g. * NhËn biÕt ®­îc hai thµnh phÇn biÖt lËp gäi- ®¸p vµ phô chó. NhËn biÕt t¸c dông riªng cña mçi thµnh phÇn trong c©u. * ViÕt ®c bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn t­îng ®êi sèng. N¾m ®c kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t­ t­ëng ®¹o lÝ. *************************** Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 102 ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi ( Vò Khoan) I. Môc tiªu cÇn ®¹t - NhËn thøc ®­îc nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam , yªu cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc c¸i yÕu, h×nh thµnh nh÷ng ®øc tÝnh vµ thãi quen khi ®Êt nø¬c ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong thÕ kû míi. - N¾m ®­îc tr×nh tù lËp luËn & nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t/g. II. ChuÈn bÞ 1. GV: Tµi liÖu ,b¶ng phô. 2. HS : chuÈn bÞ bµi . III. Ph­¬ng ph¸p 1. ph­¬ng ph¸p : VÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch, kh¸i qu¸t-tæng hîp. 2. C¸ch thøc : ho¹t ®éng c¸ nh©n, h® nhãm IV. TiÕn tr×nh lªn líp 1. æn ®Þnh líp (1’) . KiÓm tra sÜ sè 2. Ktra bµi cò (3’)? T¹i sao con ng­êi cÇn tiÕng nãi cña Vn? 3. Bµi míi (1’) Vµo TK XXI, thanh niªn VN chóng ta ®· ®ang vµ sÏ chuÈn bÞ nh÷ng g× cho hµnh trang cña m×nh. LiÖu §N ta cã thÓ s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc 5 ch©u nh­ B¸c Hå ®· mong mái ngay tõ ngµy ®éc lËp ®Çu tiªn? 1 trong nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng lêi chuyÖn trß vÒ nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña thanh niªn ®­îc thÓ hiÖn trong bµi NL cña ®ång chÝ phã thñ t­íng Vò Khoan viÕt nh©n dÞp ®Çu n¨m 2001. H«m nay thÇy trß chóng ta cïng t×m hiÓu VB. Ho¹t ®éng cña thÇy - trß Ghi b¶ng * Ho¹t ®éng 1. (5’) Giíi thiÖu chung ? Tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh ra ®êi t¸c phÈm? * GV nhÊn m¹nh tíi ý nghÜa cña bµi viÕt trong thêi ®iÓm më ®Çu thÕ kû míi & ý/ng thiÕt thùc ®èi víi häc sinh líp 9. ( PhÇn: L­u ý- SGV/ 30). * Ho¹t ®éng 2. (30’) §äc hiÓu v¨n b¶n - Gv nªu yªu cÇu ®äc: ThÓ hiÖn ®óng th¸i ®é cña t¸c gi¶ qua giäng ®iÖu: trÇm tÜnh, kh¸ch quan nh­ng kh«ng xa c¸ch. - Gi¸o viªn ®äc tham kh¶o--> Gäi häc sinh ®äc ? HiÓu chó thÝch: Hµnh trang? Kinh tÕ tri thøc? Sù giao thoa? Héi nhËp? ? Bµi v¨n bµn luËn vÒ vÊn ®Ò g×? T¸c gi¶ viÕt bµi nµy vµo thêi ®iÓm nµo cña lÞch sö? Thêi ®iÓm ®ã cã ý nghÜa g×? - §Çu n¨m 2001, khi ®Êt n­íc ta cïng toµn thÕ giíi b­íc vµo n¨m ®Çu tiªn cña thÕ kØ míi, thiªn niªn kØ míi. §Êt n­íc ph¸t triÓn nh­ huyÒn tho¹i, sù giao thoa, héi nhËp ngµy cµng s©u réng gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. ? VÊn ®Ò nghÞ luËn ®­îc t¸c gi¶ thÓ hiÖn b»ng ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? tõ ®ã, em h·y x¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n cña bµi viÕt? - Ph­¬ng thøc lËp luËn=> KiÓu v¨n b¶n: nghÞ luËn ? Th¶o luËn: Nhãm bµn - Nªu luËn ®iÓm c¬ b¶n cña bµi viÕt? - Bµi v¨n cã thÓ chia lµm mÊy luËn cø? Lµ nh÷ng luËn cø nµo? - Thêi gian: 3’ - §¹i diÖn tr×nh bµy - Nhãm kh¸c nx, bs=> gv kq: ? Theo t¸c gi¶, trong hµnh trang b­íc vµo thÕ kØ míi, yÕu tè nµo lµ quan träng nhÊt? V× sao? ? T¸c gi¶ ®· ®­a ra lÝ lÏ nµo ®Ó x¸c minh cho luËn cø ®ã? - 2 lý lÏ: + Tõ cæ chÝ kim, bao giê con ng­êi còng lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña lÞch sö. + Trong thêi kú nÒn kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× vai trß cña con ng­êi l¹i cµng næi tréi * GV: ? LuËn cø më ®Çu cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? - Lµ luËn cø trung t©m quan träng më ®Çu cho c¶ hÖ thèng luËn cø cña bµi. Nã cã ý nghÜa ®Æt vÊn ®Ò, më ra h­íng lËp luËn cña toµn bµi. ? NhËn xÐt lÝ lÏ ®­a ra?( chän läc) ? Bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay ntn? ? HuyÒn tho¹i? Kinh tÕ ph¸t triÓn nh­ huyÒn tho¹i? ? Giao thoa? Héi nhËp? ? Trong bèi c¶nh ®ã, ®Êt n­íc ta ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt mÊy nhiÖm vô? Lµ nh÷ng nhiÖm vô nµo? ? NhËn xÐt tr×nh tù lËp luËn cña t¸c gi¶ ë luËn cø hai? - LËp luËn ®i tõ chung -> riªng ? ChØ ra nh÷ng ®.m¹nh, ®.yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam? Nguyªn nh©n? T¸c h¹i? - Gv: b¶ng phô: ? Th¶o luËn: - d·y1- NhËn xÐt c¸ch lËp luËn vµ t¸c dông; d·y 2 nhËn xÐt c©u v¨n, ng«n ng÷; d·y3 - c¸ch ®­a dÉn chøng vµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt? - Thêi gian: 2p - §¹i diÖn tr×nh bµy - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung=> Gi¸o viªn kh¸i qu¸t: ? Vai trß cña luËn cø 3? * GV: §©y lµ luËn cø trung t©m, quan träng nhÊt cña bµi nªn ®­îc t.gi¶ triÓn khai cô thÓ & ph©n tÝch kh¸ thÊu ®¸o. ? ý nghÜa thêi sù vµ ý nghÜa l©u dµi cña vÊn ®Ò Êy lµ g×? - VÊn ®Ò Êy kh«ng chØ cã ý nghÜa thêi sù trong thêi ®iÓm chuyÓn giao thÕ kû mµ cßn cã ý nghÜa l©u dµi ®èi víi qu¸ tr×nh ®i lªn cña ®Êt n­íc. Bëi v× nhËn râ c¸i m¹nh, c¸i yÕu, ph¸t huy c¸i m¹nh, kh¾c phôc c¸i yÕu lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn, nÕu ko muèn tôt lïi ®/c mçi ng­êi, mçi d©n téc. §iÒu ®ã l¹i cµng cÇn thiÕt ®èi víi d©n téc ta khi thùc sù ®i vµo c«ng cuéc x©y dùng, ph¸t triÓn trong xu thÕ héi nhËp, trong nÒn kinh tÕ cã xu h­íng toµn cÇu ho¸ hiÖn nay. - N­íc ta ®ang phÊn ®Êu trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp vµo thêi ®iÓm 2020 ... ý- SGK/32 * Gi¸o viªn lÊy nh÷ng d/c sinh ®éng trong thùc tÕ: Häc sinh giái quèc tÕ: Lµm tèt lÝ thuyÕt ®Õn phÇn thùc hµnh kÐm. ? Nh÷ng ®iÓm m¹nh yÕu Êy thÓ hiÖn qhÖ ntn víi nh.vô ®i lªn CNH, H§H trong thêi ®¹i ngµy nay? ( Xem: Nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý- SGV/ 32) ? KÓ tªn c¸c t¸c phÈm v¨n häc, c¸c bµi lÞch sö nãi vÒ c¸c phÈm chÊt truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ViÖt Nam. - Tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta ? Th¸i ®é cña t¸c gi¶ khi nªu nh÷ng ®iÓm m¹nh,yÕu cña ng­êi ViÖt Nam cã g× gièng vµ kh¸c víi nh÷ng t¸c phÈm võa kÓ? + C¸i m¹nh, c¸i yÕu lu«n ®­îc l©u nay nãi ®Õn tÝnh c¸ch d©n téc vµ phÈm chÊt con ng­êi ViÖt Nam, nhiÒu ng­êi chØ thiªn vÒ kh¼ng ®Þnh nh÷ng c¸i hay, c¸i tèt, c¸i m¹nh. + T¸c gi¶ : nªu tõng ®iÓm m¹nh vµ ®i liÒn víi nã lµ c¸i yÕu. => Th¸i ®é cña t¸c gi¶ lµ t«n träng sù thùc, nh×n nhËn vÊn ®Ò mét c¸ch kh¸ch quan toµn diÖn. Kh«ng thiªn lÖch vÒ 1 phÝa, kh¼ng ®Þnh vµ tr©n träng nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp ®ång thêi còng th¼ng th¾n chØ ra nh÷ng mÆt yÕu kÐm kh«ng r¬i vµo sù ®Ò cao qóa møc hay tù ti, miÖt thÞ d©n téc ? Kh¸i qu¸t néi dung? ? Em häc ®­îc g× tõ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶? * Ho¹t ®éng 3. LuyÖn tËp ? §Ó ®­a ®Êt n­íc ®i lªn ta ph¶i lµm g×? ? Tù liªn hÖ b¶n th©n, Em cã nh÷ng mÆt m¹nh, mÆt yÕu nµo? Nªu ph­¬ng h­íng? kh¾c phôc ? - Th«ng minh/ chñ quan 4. Cñng cè (3’) ? NhËn thøc cña em sau khi häc v¨n b¶n nµy? 5. HDVN (2’) - So¹n: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp A. Giíi thiÖu chung T¸c gi¶ T¸c phÈm B. §äc hiÓu v¨n b¶n 1. §äc, chó thÝch 2. T×m hiÓu hÖ thèng luËn cø trong bµi v¨n: + §Çu 2001=>Thêi ®iÓm chuyÓn giao thêi gian gi÷a hai thÕ kØ, hai thiªn niªn kØ. - LuËn ®iÓm c¬ b¶n cña bµi: líp trÎ ViÖt Nam cÇn nhËn ra nh÷ng c¸i m¹nh c¸i yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam ®Ó rÌn nh÷ng thãi quen tèt khi b­íc vµo nÒn kinh tÕ míi * 3 luËn cø + B¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm chuyÓn giao TK vµ yªu cÇu chuÈn bÞ hµnh trang vµo TK míi: k.®Þnh chuÈn bÞ hµnh trang quan träng nhÊt lµ con ng. + Sù chuÈn bÞ nµy ph¶i ®Æt vµo bèi c¶nh thÕ giíi vµ ®èi chiÕu víi nh÷ng môc tiªu, nhiÖm vô tr­íc m¾t cña Ê©t n­íc. + Tõ ®ã nhËn râ c¸i m¹nh, yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam tr­íc nh÷ng yªu cÇu cña thêi kú míi. 3. Ph©n tÝch a. ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi - Quan träng nhÊt lµ sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ng­êi b. Bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay vµ nh÷ng môc tiªu, nhiÖm vô nÆng nÒ cña ®Êt n­íc - ThÕ giíi hiÖn nay, mét thÕ giíi mµ khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh­ huyÒn tho¹i, c¸c nÒn kinh tÕ giao thoa, héi nhËp ngµy cµng s©u réng. - 3 nhiÖm vô : + §Èy m¹nh CNH, H§H + Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo + §ång thêi tiÕp cËn ngay víi nÒn kinh tÕ tri thøc c. Nh÷ng ®.m¹nh, ®.yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam cÇn ®­îc nhËn râ khi b­íc vµo nÒn kinh tÕ míi trong thÕ kû míi - Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi nh­ng thiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n kÐm kh¶ n¨ng thùc hµnh. - CÇn cï s¸ng t¹o nhng thiÕu ®øc tÝnh tØ mØ, ko coi träng nghiªm ngÆt qui tr×nh c«ng nghÖ, ch­a quen víi c­êng ®é khÈn tr­¬ng - Cã tinh thÇn ®oµn kÕt ®ïm bäc, nhÊt trong c«ng cuéc chiÕn ®Êu chèng ngo¹i x©m nh­ng l¹i ®è kÞ nhau trong lµm ¨n vµ trong cuéc sèng th­êng ngµy. - B¶n chÊt thÝch øng nhanh nh­ng l¹i cã nhiÒu h¹n chÕ trong thãi quen vµ nÕp nghÜ, k× thÞ kinh doanh, quen víi bao cÊp, thãi sïng ngo¹i hoÆc bµi ngo¹i qu¸ møc, thãi " kh«n vÆt", Ýt gi÷ ch÷ "tÝn" + Sd phÐp lËp luËn song hµnh, so s¸nh, ®èi lËp + Ng«n ng÷ b¸o chÝ g¾n víi ®êi sèng; nãi gi¶n dÞ, trùc tiÕp, dÔ hiÓu, sö dông nhiÒu thµnh ng÷, tôc ng÷ võa sinh ®éng, cô thÓ, võa ý vÞ s©u s¾c, ng¾n gän + LÝ lÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc 4. Tæng kÕt 4. 1 Néi dung 4. 2 NghÖ thuËt 4. 3 Ghi nhí C. LuyÖn tËp