Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 1 đến 10 - Bản đẹp 3 cột

: Chieác noùn. + Thuyeát minh moät vaán ñeà laø trình baøy, giôùi thieäu veà ñaëc ñieåm, tính chaát, nguyeân nhaân cuûa caùc hieän töôïng vaø söï vaät trong töï nhieân, xaõ hoäi. + Ñaëc ñieåm chuû yeáu cuûa VB thuyeát minh : Tri thöùc khaùch quan, phoå thoâng. + Coù 6 phöông phaùp thuyeát minh thoâng duïng :Ñònh nghóa, lieät keâ,ví duï,soá lieäu, phaân loaïi,so saùnh. HS ñoïc vaên baûn : Haï Long ñaù vaø nöôùc (SGK/ trang 12,13) HS thaûo luaän, neâu nhaän xeùt: -Ñeå thuyeát minh söï kì laï cuûa Haï Long, taùc giaû taäp trung vaøo 2 söï vaät :Nöôùc vaø ñaù: *Töôûng töôïng +Coù theå bôi nhanh hôn. . . +Coù theå, nhö moät ngöôøi boä haønh. . . *Töôûng töôïng söï hoaù thaân khoâng ngöøng cuûa ñaù tuyø theo goùc ñoä vaø toác ñoä di chuyeån cuûa con ngöôøi treân maët nöôùc quanh chuùng, höôùng aùnh maët trôøi roïi vaøo . . . . HS traû lôøi: -Caùc bieän phaùp ngheä thuaät ñaõ söû duïng : Nhaân hoaù; töôûng töôïng;lieân töôûng; -Taùc duïng cuûa caùc bieän phaùp ngheä thuaät : +Laøm noåi baät ñoái töôïng ñöôïc thuyeát minh. +Baøi thuyeát minh trôû neân haáp daãn. HS ñoïc vaên baûn. HS thaûo luaän, traû lôøi HS leân baûng traû lôøi I. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh: 1. Ôn tập văn bản thuyết minh. 2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật a/ Tìm hiểu văn bản: Hạ Long Đá và Nước - Đối tượng: Đá và Nước ở vịnh Hạ Long. - Phương pháp thuyết minh: + Phương pháp liệt kê là chủ yếu. + Kết hợp giải thích những khái niệm,vận động của nước. + Thuyết minh kết hợp với các phép lập luận. - Các biện pháp nghệ thuật: + Tưởng tưởng, liên tưởng. +Nhân hóa. b/ Kết luận: - Các yế tố miêu tả làm hiện lên đặc điểm, tính chất nổi bật về hình dáng , kích thước, vóc dáng,cách sắp xếp, bài trí - Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho việc thuyết minh về đối tượng thêm cụ thể, sig động, hấp dẫn, làm cho đối tượng thuyết minhđược nổi bật, gây ấn tượng. II/ Luyeän taäp : 1/ Tìm hieåu phöông thöùc bieåu ñaït trong vaên baûn " Ngoïc Hoaøng xöû toäi Ruoài xanh": -Phöông thöùc bieåu ñaït : Thuyeát minh döôùi daïng truyeän cöôøi. -Phöông phaùp thuyeát minh : +Ñònh nghóa : Ruoài thuoäc hoï coân truøng hai caùnh, maét löôùi. +Phaân loaïi : caùc loaïi ruoài. +Soá lieäu : soá vi khuaån, soá löôïng sinh saûn cuûa moät caëp ruoài. +Lieät keâ :maét löôùi,chaân tieát ra chaát dính. - Bieän phaùp ngheä thuaät : Nhaân hoaù III/ Höôùng daãn töï hoïc: Taäp vieát ñoaïn thuyeát minh ngaén coù söû duïng caùc bieän phaùp ngheä thuaät. Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 10 LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A- Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: - Nh÷ng yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. - Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 2. KÜ n¨ng: - ViÕt ®o¹n v¨n bµi v¨n thuyÕt minh sinh ®éng hÊp dÉn. 3. Th¸i ®é:- ý thøc tÝch cùc, ®éc lËp, tù gi¸c B- ChuÈn bÞ : + Gi¸o viªn: Bµi so¹n gi¶ng. + Häc sinh: - ¤n l¹i kiÕn thøc sö dông yªó tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. - ChuÈn bÞ bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa. C- Ph­¬ng ph¸p - Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. - KÜ thuËt: ®éng n·o, häc theo nhãm. D- TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ¤n ®Þnh: 2. KiÓm tra bµi cò: a) C©u hái: (?) KÕt hîp SD yÕu tè miªu t¶ trong VB TM ®Ó lµm g×? YÕu tè MT cã TD ntn ®èi víi ®èi t­îng thuyÕt minh? b) §¸p ¸n: Ghi nhí SGK - 25 3. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi:PP thuyÕt tr×nh §Ó thuyÕt minh cho cô thÓ, sinh ®éng vµ hÊp dÉn, ®Æc biÖt lµlµm næi bËt ®èi t­îng thuyÕt minh th× ng­êi t¹o lËp v¨n b¶n ph¶i chó ý ®iÒu g×? ( ®­a yÕu tè miªu t¶ vµo v¨n b¶n thuyÕt minh). YÕu tè miªu t¶ nµy chÝnh lµ néi dung chÝnh cña tiÕt luyÖn tËp c¸c em sÏ häc h«m nay Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng - Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. - KÜ thuËt: ®éng n·o - Gv võa ®äc ®Ò, võa ghi lªn b¶ng. ? §Ò bµi thuéc lo¹i kiÓu g×? ? §Ò yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò g×? ? Cã thÓ hiÓu, ®Ò bµi muèn tr×nh bµy con tr©u trong ®êi sèng lµng quª VN kh«ng? - GV chuyÓn ý vµ h­íng dÉn hs lµm dµn ý ? Th«ng th­êng mét bµi v¨n cã bè côc mÊy phÇn? ? Yªu cÇu cÇn ®¹t cña mçi phÇn? ? Dùa vµo nh÷ng lý thuyÕt ®ã, h·y lËp dµn bµi cho ®Ò bµi trªn? ? Theo em ë ®Ò bµi nµy, phÇn më bµi nãi ®­îc ý g×? ? §Ò viÕt vÒ vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u, ta cÇn tr×nh bµy ý c¬ b¶n nµo? - GV Gîi ý: ? §èi víi nghÒ n«ng, con tr©u cã vÞ trÝ vµ vai trß g×? ? ë th«n quª, con tr©u cßn ®­îc g¾n víi nh÷ng ho¹t ®éng nµo? ? Con tr©u cã gi¸ trÞ g× vÒ kinh tÕ? ? Sau khi nãi vÒ vÞ trÝ vai trß cña con tr©u ë lµng quª VN em sÏ lµm b­íc tiÕp theo ntn? - Gv cho hs lµm phÇn luyÖn tËp. - GV cho hs tËp viÕt ®o¹n më bµi cho ®Ò bµi ë trªn. - Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. - KÜ thuËt: ®éng n·o ? §Ó giíi thiÖu vÒ con tr©u ë lµng quª Vn, em sÏ dÉn d¾t vµo bµi ntn? - GV nhËn xÐt, bæ sung cho bµi lµm hs vµ h­íng dÉn hs 1 sè c¸ch më bµi-> - Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. - KÜ thuËt: ®éng n·o, häc theo nhãm. - Gv gîi dÉn, sau ®ã cho hs tËp viÕt. ? Nh÷ng ý cÇn thuyÕt minh ë ®©y lµ g×? - Gîi ý: ? Ng­êi n«ng d©n th­êng sö dông con tr©u dÓ lµm g×? ? Em sÏ sö dông yÕu tè miªu t¶ ë ®©u ntn? ? Con tr©u th­êng hiÖn diÖn trong nh÷ng lÔ héi nµo? ? Con tr©u cã nh÷ng lîi nhuËn g× vÒ gi¸ trÞ kinh tÕ? ? Nh÷ng kØ niÖm nµo ®¸ng nhí vµ g¾n bã víi con tr©u cña tuæi th¬ ë n«ng th«n? - Gi¸o viªn cho häc sinh tËp viÕt ®o¹n v¨n. - Gv gäi mçi nhãm tõ 1 ®Õn 2 ng­êi ®äc. - Gv nhËn xÐt, bæ sung, ch÷a bµi. ? KÕt thóc phÇn thuyÕt minh cÇn nªu ý g×? NÕu cßn thêi gian GV yªu cÇu hs viÕt phÇn kÕt bµi. - Hs ®äc ®Ò bµi. - ThuyÕt minh. - Néi dung: Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng VN. - 3 phÇn: MB- TB- KB - Më bµi: Giíi thiÖu ®èi t­îng ®ùoc thuyÕt minh. - Th©n bµi: TriÓn khai néi dung cña ®Ò bµ i cho. - KÕt bµi: Kh¸i qu¸t, tæng kÕt vÊn ®Ò. - HS tr¶ lêi miÖng c¸ nh©n. HS tr¶ lêi miÖng. - Lµ søc kÐo ®Ó cµy, bõa, kÐo xe, trôc lóa. - Kinh tÕ: . Cung cÊp thÞt, da... . Lµ tµi s¶n lín cña nhµ n«ng -HS tr¶ lêi. - 2 hs tr×nh bµy lªn b¶ng. - Nh÷ng hs cßn l¹i lµm ra nh¸p: theo dâi vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n Cã thÓ lµ: - C1: + ë bÊt cø miÒn quª nµo trªn n­íc VN, ta ®Òu thÊy h×nh d¸ng con tr©u trªn ®ång ruéng. + Con tr©u cã vÞ trÝ quan träng ®êi sèng n«ng th«n VN. - C2: Cã thÓ dÉn nh÷ng c©u tôc ng÷ ca dao ®Ó më bµi: + “Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp” + “Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy ...ta ®©y tr©u ®Êy ai mµ qu¶n c«ng” - C3: + Cã thÓ t¶ c¶nh trÎ em ch¨n tr©u trªn ®ång ruéng... + VÞ trÝ cña con tr©u. - Con tr©u dïng ®Ó: + Cµy bõa ruéng + KÐo xe + Chë lóa + Trôc lóa. -> Miªu t¶: miªu t¶ con tr©u trong tõng viÖc lµm trªn. - LÔ héi: +) LÔ héi ®©m tr©u( ë T©y Nguyªn) +) LÔ héi träi tr©u( ë §å S¬n) - Gi¸ trÞ: + Cung cÊp thÞt, da... + Lµ tµi s¶n lín cña nhµ n«ng. -> Cã thÓ lµ: +) Thña nhá: Th­êng ®­a c¬m cho mÑ ®i cµy, ngåi ng¾m nh×n chóng gÆm cá, cµy trªn ®ång ruéng +) Lín lªn mét chót: NghÔu nghÖn c­ìi trªn l­ng tr©u trong nh÷ng buæi chiÒu ®i ch¨n th¶ trë vÒ, c­ìi tr©u ra ®ång léi xuèng... - Häc sinh lµm theo nhãm. N1: Tæ 1 – PhÇn a N2: Tæ 2 – PhÇn b N1: Tæ 3 – PhÇn c N1: Tæ 4 – PhÇn d Häc sinh ®äc bµi viÕt (®o¹n v¨n) NhËn xÐt ch÷a bµi. - 2 häc sinh thÓ hiÖn trªn b¶ng. Häc sinh cßn l¹i theo dâi nhËn xÐt ch÷a bµi. * §Ò bµi: H·y thuyÕt minh “Con tr©u ë lµng quª VN” I/ T×m hiÓu ®Ò: 1) ThÓ lo¹i: ThuyÕt minh. 2) Néi dung yªu cÇu: Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n VN. II/ LËp dµn ý: 1) Më bµi: - Giíi thiÖu vÒ con tr©u ë lµng quª VN. 2) Th©n bµi: - Con tr©u trong nghÒ kÐo ruéng: - Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m. - Con tr©u víi tuæi th¬ ë ntn. - Con tr©u víi tuæi th¬ ë - Con tr©u lµ nguån cung cÊp thÞt, da ®Ó thuéc, sõng tr©u ®Ó lµm ®å mÜ nghÖ. - Con tr©u lµ tµi s¶n cña nhµ n«ng. 3) KÕt bµi: Con tr©u trong t×nh c¶nh cña ng­êi n«ng d©n III/ LuyÖn tËp: 1) X©y dùng ®o¹n v¨n më bµi cã yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh: 2) ViÕt ®o¹n v¨n cho tõng néi dung cña th©n bµi cã sö dông yÕu tè miªu t¶ kÕt hîp víi thuyÕt minh. a) Giíi thiÖu con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: b) Giíi thiÖu con tr©u trong lÔ héi ®×nh ®¸m: c) Giíi thiÖu con tr©u vµ nh÷ng lîi nhuËn cña nã: d) Giíi thiÖu con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n: 3) ViÕt ®o¹n v¨n phÇn kÕt bµi: 4. Cñng cè: - PhÇn luyÖn tËp. 5. h­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµm hÕt BT. - ¤n l¹i toµn bÞ kiÕn thøc phÇn TLV ®· häc chuÈn bÞ viÕt bµi T.L.V sè 1, v¨n thuyÕt minh - So¹n bµi: "Tuyªn bè TG vÒ sù sèng cßn...” E- Rót kinh nghiÖm: ......................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... **********************************