Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 1, 2: Phong cách Hồ Chí Minh - Lê Anh Trà

Văn bản PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH Lê Anh Trà Tuần 1:19 -24/8 /2013 Tiết 1-2 I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1- Kiến thức: - Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và sinh hoạt. - Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc - Đặc điểm của bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể. 2- Kĩ năng : -Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng-chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc. - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống . II/ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN-HỌC SINH : - Giáo viên : SGV-SGK tài liệu- hình ảnh về Bác . - Học sinh : Soạn bài trước ở nhà . III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : 3. Giới thiệu bài mới : Hồ Chí Minh không những là nhà yêu nước,nhà cách mạng vĩ đại mà còn là danh nhân văn hóa thế giới.Vẻ đẹp văn hoá chính là nét nổi bật trong phong cách Hồ Chí Minh . HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG - GV : Sau khi giới thiệu bài mới, lần lượt hướng dẫn học sinh vào bài . * Hoạt động 1: Đọc -tìm hiểu chung. - GV : Hướng dẫn đọc văn bản- đọc mẫu. - HS : Đọc văn bản - GV : Nhận xét cách đọc của hs . -GV:Gọi hs nêu thể loại của văn bản -HS :Nêu → GV nhận xét - HS : Hướng dẫn tìm hiểu chú thích . -GV:Cho hs xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản. -HS: Xác định → GV kết luận : -GV:Cho hs chỉ ra bố cục của văn bản. -HS: Tìm bố cục -GV: Kết luận: 2 phần:+ Từ đầu . . . hiện đại +Phần còn lại -GV : Em đã học bài nào thể hiện phẩm chất của Bác ? - HS : Bài “ Đức tính giản dị của Bác” ( Lớp 7 của Phạm Văn Đồng ) - GV : Nhắc lại khái quát về đức tính của Bác : + Bác có nhiều phẩm chất cao đẹp mà nhân dân ta đều biết, đều cảm phục và học tập.Bài nghị luận mà các em đã học chỉ đi sâu phân tích chứng minh một phẩm chất nổi bật của lãnh tụ : Đó là đức tính giản dị của Bác : giản dị trong đời sống,trong tác phong sinh hoạt, trong quan hệ với mọi người,giản dị cả trong lời nói và cách viết : “ Đời sống vật chất giản dị hoà hợp với đời sống tinh thần phong phú , với những tư tưởng tình cảm , những giá trị tinh thần cao đẹp nhất .Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác nêu gương sáng trong thế giới ngày nay ” -GV:Tại sao nói Bác là danh nhân văn hoá thế giới ? -HS: Vì Người đã tiếp thu sâu rộng tri thức văn hoá nhân loại . * Hoạt động 2: Đọc- tìm hiểu văn bản . -GV : Chốt lại -chuyển ý vào phần II -GV : Bác đã tiếp thu những nền văn hoá nào ? -HS : Phương Đông - Phương Tây , Châu Âu, Châu Á ,Châu Mỹ . . . -GV:Cụ thể là Người biết những gì ?Ở mức độ nào ? -HS: Nói viết thành thạo ,hiểu sâu sắc -GV : Chốt lại- cho ghi bài . -GV:Để có được vốn kiến thức sâu rộng ấy Bác đã làm gì ? - HS : + Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng:Pháp-Anh-Nga-Hoa . . . . + Làm nhiều nghề + Tự học tập, tự tìm hiểu -GV : Chốt lại. Trong đời hoạt động đầy gian nan và vất vả, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi qua nhiều nơi, tiếp xúc nhiều nền văn hoá từ Phương Đông đến Phương Tây.Để có vốn kiến thức sâu rộng ấy Người đã làm nhiều nghề tự học,tự tìm hiểu. - GV : Trong cách tiếp thu nền văn hoá của Người có gì đặc biệt ? -HS : Thảo luận -Trình bày ý kiến + Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động + Tiếp thu cái đẹp, cái hay, đồng thời phê phán hạn chế. +Lấy văn hoá dân tộc làm nền tảng " Người tiếp thu có chọn lọc -GV : Chốt lại cho ghi -GV : Kết luận phần 1 . Sự tiếp thu văn hoá nhân loại của Hồ Chí Minh đã làm nên một nhân cách,một lối sống rất Việt Nam, rất Phương Đông nhưng cũng rất mới, rất hiện đại . -GV: Chuyển ý -GV : Ở cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước nhưng Người đã có lối sống như thế nào ? -HS : Chủ tịch Hồ Chí Minh có lối sống vô cùng giản dị . -GV : Lối sống giản dị ấy biểu hiện bằng những chi tiết nào ? -HS : Nêu chi tiết -GV : Nhận xét -ghi bài theo từng chi tiết -cho hs xem hình ảnh chiếc nhà sàn trong (SGK ) -GV : Lối sống đó nói lên điều gì ? -HS : Giản dị , tự nhiên. -GV : Đó có phải là lối sống của con người nghèo khổ không ? Vì sao ? -HS : Thảo luận - Trình bày ý kiến +Không phải là lối sống của người nghèo khổ,người khác đời . . . +Vì đó là cách sống có văn hoá và đã trở thành quan điểm thẩm mỹ: Sống đẹp , sống thanh cao. -GV : Phân tích chốt lại cho ghi -GV : Gọi hs đọc đoạn“ Người sống ở đó . . .thể xác ” -GV: Phân tích : Cách sống của Bác gợi cho ta nhớ đến cách sống của các vị hiền triết trong lịch sử như : Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm : Sống vui với những thú vui đạm bạc “ Thu ăn măng trúc ,đông ăn giá- Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao ” . -GV : Từ cách sống của Bác, em hãy cho biết vì sao có thể nói lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao ? -HS : Thảo luận - Trình bày ý kiến . -GV : Kết luận : Đó là lối sống rất dân tộc ,rất Việt Nam không cầu kỳ mà bình dị,sang trọng, thanh cao làm nổi bật vẻ đẹp truyền thống mà rất hiện đại trong phong cách Hồ Chí Minh . -GV : Gợi lên 1 số hình ảnh Bác từ những cuộc tham quan nơi ở và làm việc của Người ở thủ đô Hà Nội hoặc phim ảnh về Người để giáo dục hs và giúp hs hiểu sâu hơn bài học . * Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh :Lối sống giản dị,phong thái ung dung,tự tại.Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh,sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại,dân tộc và nhân loại,vĩ đại và bình dị,thanh cao và khiêm tốn. -GV : Chuyển ý sang nội dung tiếp theo . -GV: Đây là loại văn bản gì ? -HS : Trả lời -GV: Chốt lại cho ghi . -GV:Đọc đoạn “ Có thể . . . chủ tịch Hồ Chí Minh . .” Quả như . . . cổ tích ” -GV : Ngoài các chi tiết thuyết minh,em còn nhận ra biện pháp nghệ thuật gì ? -GV : Qua lối sống giản dị của Bác,qua sự tiếp thu văn hoá nhân loại.Tạo nên phong cách Hồ Chí Minh mới, hiện đại .Em thấy ta cần học tập như thế nào ? Học những gì ? -HS : Hoà nhập vào sự tiến bộ của quốc tế nhưng cần phải bảo vệ và phát huy bản sắc dân tộc . * Hoạt động 3: - HS : Đọc ghi nhớ SGK -GV : Chốt lại * Hoạt động 4 : Luyện tập -HS : Tìm đọc những bài đọc thêm về lối sống giản dị mà cao đẹp của Hồ Chí Minh . I -Đọc- tìm hiểu chung : 1-Thể loại: Văn bản nhật dụng 2-Chú thích: ( SGK) 3-Phương thức biểu đạt :Phương thức thuyết minh-kể,miêu tả. 4-Bố cục:Hai phần II - Đọc-tìm hiểu văn bản : 1-Sự tiếp thu văn hoá nhân loại của Hồ Chí Minh: - Hiểu biết sâu rộng nền văn hoá của các nước :Châu Á, Âu , Mỹ. . . - Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ: +Nói và viết thành thạo nhiều thứ tiếng( Pháp,Anh. . . ). + Qua công việc, lao động mà học hỏi( làm nhiều nghề khác nhau). +Học hỏi tìm hiểu đến mức sâu sắc(khá uyên thâm) - Tiếp thu một cách chọn lọc tinh hoa văn hóa nước ngoài: + Không chịu ảnh hưởng 1 cách thụ động. + Tiếp thu cái đẹp cái hay,phê phán những hạn chế tiêu cực 2- Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh -Nơi ở và nơi làm việc đơn sơ :Nhà sàn nhỏ bằng gỗ . . . -Trang phục giản dị : Một chiếc va li con,bộ quần áo bà ba nâu,chiếc áo trấn thủ,đôi dép lốp . . . -Ăn uống đạm bạc:Cá kho,rau luộc . . . " Đây là cách sống có văn hoá, theo quan niệm thẩm mỹ : sống thanh cao . 3-Nghệ thuật : -Văn bản nhật dụng - Kể- bình,so sánh,liệt kê -Chi tiết tiêu biểu,nghệ thuật đối lập . III- Tổng kết * Ghi nhớ (SGK) IV- Luyện tập : 4. Củng cố - dặn dò: - Củng cố : + Nêu cảm nhận của em về những nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh . + Phong cách Hồ Chí Minh có điểm gì giống và khác so với phong cách của một vị hiền triết như Nguyễn Trãi mà em đã học ? - Dặn dò: + Học bài , làm bài tập . +Chuẩn bị bài “Đấu tranh cho một thế giới hoà bình ” .