Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Tuần 25 - Năm học 2010-2011 - Bùi Thị Hiền

än GV treo bảng phụ có 2 hệ thống luận điểm. à HS đọc bài tập à GV chia nhóm thảo luận GV diễn giảng ?Từ sự tìm hiểu trên, chúng ta rút ra những kết luận gì nữa về mối quan hệ giữa các luận điểm với nhau trong bài văn nghị luận? ¨ HS sẽ trả lời theo ghi nhớ ý3 và 4 à GV dán bảng phụ có 2 ý trên à HS đọc lại toàn bộ ghi nhớ Hướng dẫn luyện tập Hoạt động 4: GV cho HS đọc BT2: à yêu cầu của bài tập 2 à GV ghi bảng a- Lựa chọn luận điểm đúng, đủ à luận điểm “Nước ta lâu đời” không phù hợp với ý nghĩa của vấn đề “giáo dục là chìa khoá của tương lai” (giáo dục góp phần mở ra tương lai cho loài người trên trái đất) à vấn đề nghị luận à luận điểm trung tâm. b- Sắp xếp luận điểm thành hệ thống mạch lạc và liên kết chặt chẽ SGK/100 GV có thể ghi từng ý ở SGK: 6 ý à HS sắp xếp ý cho nhanh. 1-6 4-7 2-3 Lặp lại ghi nhớ – còn thời gian GV ghi vào bảng phụ bài tậo 2 hoặc 3 (Sách BTNV – tập 2 trang 49, 50) I- Khái niệm luận điểm Bài tập 1: Luận điểm là gì? Chọn ý c (SGK/T.73) Bài tập 2: Thực hành nhận diện và phân tích luận điểm trong những bài văn nghị luận đã học a- Tinh thần yêu nước của nhân dân ta: (Hồ Chí Minh) - Dân ta có lòng nồng nàn yêu nước (luận điểm cơ sở, xuất phát) -Sức mạnh của tinh thần yêu nước - Truyền thống yêu nước trong lịch sử - Những biểu hiện cụ thể của đồng bào ta. - Khơi gợi và kích thích sức mạnh của tinh thần yêu nước (luận điểm chính dùng để kết luận) b- Chiếu dời đô: Luận điểm (như SGK/T.73) chưa đúng II- Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận: Tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam Không. Vì nếu chỉ có luận điểm này thì chưa đủ chứng minh một cách toàn diện truyền thống yêu nước của đồng bào ta Chưa đủ để làm sáng tỏ vấn đề cần phải dời đô đến Đại La- vấn đề chủ chốt của bài chiếu. Vì người nghe (đọc) chưa hiểu tại sao phải dời đô một cách cụ thể và thuyết phục. III- Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận: Hệ thống mạch lạc khơng trùng lặp Cĩ luận điểm chính và luận điểm phụ Các luận điểm vừa phải, đảm bảo Liên kết tương hỗ và phát triển hợp lí chặt chẽ Ghi nhớ: SGK/trang 75 IV Luyện tập: a- Chọn luận điểm à không chọn “Nước ta lâu đời” b- Sắp xếp luận điểm - Giáo dục là yếu tố quyết định đến việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số, t qua đó quyết định môi trường sống, mức sống... trong tương lai - Giáo dục trang bị kiến thức và nhân cách, trí tuệ và tâm hồn cho trẻ em hôm nay, những người sẽ làm nên thế giới ngày mai -Do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự tăng trưởng kinh tế trong tương lai - Giáo dục cũng là chì khoá cho sự phát triển chính trị và cho tiến bộ xã hội sau này. 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố ? Làm thế nào để lựa chọn đúng luận điểm? Xác định đúng rõ, nội dung phù hợp 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học * Đối với bài học ở tiết học này: - Thuộc ghi nhớ - Làm lại bài tập - Tìm các luận điểm trong các văn bản nghị luận đã học * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo Chuẩn bị bài” Viết đoạn văn trình bày luận điểm” - Đề: Vì sao phải đổi mới phương pháp học tập 5- RÚT KINH NGHIỆM: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM Tuần 25- Tiết 100 ND: 28/2/2011 1 - MỤC TIÊU 1.1.Kiến thức: Giúp học sinh: Khái niệm luận điểm. - Quan hệ giữa luậ điểm với vấn đề nghị luận, quan hệ giữa các luận điểm với bài văn nghị luận. 1.2.Kĩ năng: - Tìm hiểu, nhận biết, phân tích luận điểm. - Sắp xếp các luận điểm trong bài văn nghị luận. 1.3.Thái độ -Giáo dục ý thức tập viết đoạn. 2- TRỌNG TÂM: Hệ thống kiến thức luận điểm trong bài văn nghị luận 3 - CHUẨN BỊ: GV: Đoạn văn mẫu HS: Giải đáp theo yêu cầu 4 - TIẾN TRÌNH 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : 4.2. Kiểm tra miệng: Biểu điểm 10 ? Luận điểm là gì? (là những tư tưởng, quan điểm, chủ trương mà người viết (nói) nêu ra ở trong bài. ? Luận điểm trong bài văn nghị luận có mối quan hệ như thế nào với vấn đề? (luận điểm phải phù hợp với yêu cầu và đủ để làm sáng tỏ vấn đề). ? Em rút ra được kết luận gì về luận điểm và mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận? D - Luận điểm là một hệ thống: có luận điểm chính và luận điểm phụ. - Các luận điểm phải liên kết chặt chẽ và cần có sự phân biệt với nhau và sắp xếp theo một trình tự hợp lý 4.3. Giảng bài mới: Giới thiệu bài: gv đặt vấn đề gợi dẫn vào bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 -Hs ®äc ®v¨n a,b. ? §©u lµ c©u chđ ®Ị (c©u nªu l®iĨm) trong mçi ®oạn v¨n ? ?C©u chđ ®Ị trong tõng ®o¹n văn ®Ỉt ë vị trÝ nµo (®Çu hay cuèi ®o¹n) ? -Nªu c¸c yÕu tè thuËn lỵi vỊ nhiỊu mỈt cđa thµnh §¹i La sau ®ã kh¸i qu¸t thµnh c©u chđ ®Ị ë cuèi ®o¹n. ? Trong 2 ®v trªn, ®o¹n văn nµo viÕt theo c¸ch diƠn dÞch vµ ®o¹n văn nµo viÕt theo c¸ch qui n¹p ? Ph©n tÝch c¸ch diƠn dÞch vµ qui n¹p trong mỗi ®v ? C©u chđ ®Ị đứng ë ®Çu ®o¹n, sau ®ã míi diƠn dÞch b»ng c¸ch nªu dÉn chøng ®Ĩ chøng minh cho luËn ®iĨm cđa c©u chđ ®Ị, vµ cuèi ®o¹n l¹i cã 1 c©u tỉng kÕt l¹i c¸c d.c ®ã ®Ĩ nhÊn m¹nh thªm luận ®iĨm ®· nªu trong c©u chđ ®Ị -Hs ®äc ®v cđa NguyƠn Tu©n. -LËp luËn lµ g× ? -Em h·y chØ ra c¸c luËn ®iĨm vµ c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n? ? Khi lËp luËn, cã ph¶i nhµ v¨n dïng phÐp tương ph¶n kh«ng ? ? C¸ch lËp luËn trg ®v trªn cã lµm cho l®iĨm trë nªn s¸ng tá, chính x¸c vµ cã søc thuyÕt phơc m¹nh mÏ kh«ng ? ? C¸c em cã nx g× vỊ viƯc s¾p xÕp c¸c ý trg ®v võa dÉn ? NÕu t.g xÕp nv NghÞ QuÕ "®ïng ®ïng gië giäng chã m¸ ngay víi mĐ con chÞ DËu" lªn trªn vµ ®oạn nv "vỵ chång ®Þa chđ cịng... thÝch chã, yªu gia sĩc" xuèng dưíi th× hiƯu qu¶ cđa ®v sÏ bÞ ¶nh hưëng ntn ? -Trg ®v, nh÷ng cơm tõ chuyƯn chã con, giäng chã m¸, th»ng nhµ giµu rưíc chã vµo nhµ, chÊt chã ®Ĩu cđa g.c, nã ®c xÕp c¹nh nhau. C¸ch viÕt Êy cã lµm cho sù tr×nh bµy l®iĨm thªm chỈt chÏ vµ hÊp dÉn kh«ng ? V× sao ? ?Tõ viƯc t×m hiĨu ph©n tÝch nh÷ng ®v trªn, ta cÇn chĩ ý g× khi tr×nh bµy l®iĨm trg ®v nghÞ luËn? Hoạt động 2 Gv gợi dẫn học sinh thực hiện phần luyện tập -Hs ®äc ®v. -§äc 2 c©u v¨n sau vµ diƠn ®¹t ý mçi c©u thµnh mét luận ®iĨm ng¾n gän, râ ? -§v tr×nh bµy luËn ®iĨm g× ? Vµ sư dơng c¸c luËn cø nµo ? -Em cã nhËn xÐt g× vỊ c¸ch s¾p xÕp luËn cø vµ c¸ch diƠn ®¹t cu¶ ®v ? Thảo luận bài tập 4 Thực hiện theo thủ thuật cơng đoạn I-Tr×nh bµy luËn ®iĨm thµnh mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn: VÝ dơ:sgk a-§o¹n v¨n a: -C©u chđ ®Ị: ThËt lµ chèn .. ®Õ v¬ng mu«n ®êi. -VÞ trÝ-> cuèi ®o¹n ->®o¹n quy n¹p b-§o¹n v¨n b: -C©u chđ ®Ị: §ång bµo ta ngµy. ngµy tríc. -VÞ -> trÝ ®Çu ®o¹n-> §o¹n diƠn dich 2-VÝ dơ: a-LËp luËn lµ c¸ch nªu luËn cø ®Ĩ dÉn ®Õn luËn ®iĨm. LËp luËn ph¶i chỈt chÏ, hỵp lÝ th× l®iĨm míi nỉi bËt vµ cã søc thuyÕt phơc. -LuËn ®iĨm: Cho th»ng nhµ giµu. giai cÊp nã ra. (phª ph¸n vỵ chång NghÞ QuÕ). -LËp luËn b»ng c¸ch nªu luËn cø: +LuËn cø 1: Ng« TÊt Tè cho chÞ DËu bng vµo nhµ NghÞ QuÕ mét c¸i rỉ nhĩn nhÝn bèn chã con. +LuËn cø 2: Vỵ chång NghÞ QuÕ . yªu gia sĩc. +LuËn cø 3: Råi chĩng. mĐ con chÞ DËu. ->Nhµ v¨n ®· dïng phÐp tương ph¶n gi÷a luËn cø 2 vµ 3 ®Ĩ lµm nỉi bËt chÊt chã ®Ĩu cđa vỵ chång NghÞ QuÕ (luËn ®iĨm ë cuèi ®v). b.C¸ch lËp luËn trong ®v ®· lµm cho l®iĨm trë nªn s¸ng tá, chÝnh x¸c vµ cã søc thuyÕt phơc m¹nh mÏ. Nhê sù s¾p xÕp hỵp lÝ c¸c luËn cø vµ hiƯu qu¶ cđa phÐp tư¬ng ph¶n mµ ngưêi ®äc nhËn ra ngay luËn ®iĨm ë cuèi ®o¹n. c.C¸ch s¾p xÕp c¸c ý trong ®v hỵp lÝ, chỈt chÏ vµ cã NT, bëi nÕu ®¶o vÞ trÝ cđa luËn cø 2 vµ 3 th× ®v kh«ng cßn thĩ vÞ, hÊp dÉn mµ luận ®iĨm cịng kh«ng ®c nỉi bËt vµ s¸ng tá. d.Trong ®v nh÷ng cơm tõ: chuyƯn chã con, giäng chã m¸, th»ng nhµ giµu rưíc chã vµo nhµ, chÊt chã ®Ĩu cđa g.cÊp nã ®c xÕp c¹nh nhau ®· lµm cho sù tr×nh bµy l®iĨm thªm chỈt chÏ vµ hÊp dÉn bëi nã tËp trung g©y Ên tưỵng m¹nh vµ kh¾c s©u trong ngưêi ®äc mét v®Ị thËt lÝ thĩ vµ cã ý nghÜa: tõ chuyƯn nu«i chã con cđa con ngưêi mµ dÉn ®Õn chÊt chã ®Ĩu cđa chÝnh con ngưêi Êy. *Ghi nhí: sgk (81 ). II-LuyƯn tËp: 1-Bµi 1 (81): a-Trưíc hÕt cÇn tr¸nh lèi viÕt dµi dßng kh«ng cÇn thiÕt. b-Nguyªn Hång ®am mª viÕt vµ thÝch truyỊn nghỊ cho b¹n trỴ. 2-Bµi 2 (82): -LuËn ®iĨm: TÕ Hanh lµ mét ngêi tinh l¾m -LuËn cø: +TÕ Hanh ®· ghi ®c ®«i nÐt thÇn t×nh vỊ c¶nh sinh ho¹t chèn quª h¬ng. +Th¬ TÕ Hanh ®a ta vµo mét thÕ giíi rÊt gÇn gịi thêng ta chØ thÊy mét c¸ch mê mê, c¸i thÕ giíi nh÷ng t.c¶m ta ®· ©m thÇm trao cho c¶nh vËt. -C¸c luËn cø ®ỵc t.g s¾p ®Ỉt theo tr×nh tù t¨ng tiÕn, luËn cø sau biĨu hiƯn 1 møc ®é tinh tÕ cao h¬n so víi luËn cø trc. Nhê c¸ch s¾p xÕp Êy mµ ®éc gi¶ cµng ®äc cµng thÊy høng thĩ. BT4: -Văn giải thích được viết ra nhằm làm cho người đọc hiểu. -Giải thích càng khó hiểu thì người viết càng khó đạt được mục đích. -Ngược lại, giải thích càng dễ hiểu thì người đọc càng dễ lĩnh hội, dễ nhớ, dễ làm theo. -Vì thế, văn giải thích phải được viết sao cho dễ hiểu. *Ghi nhí: sgk (81 ). 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố ? Khi trình bày luận điểm trong văn nghị luận cần chú ý điều gì? 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học * Đối với bài học ở tiết học này: - Thuộc ghi nhớ, làm bài tập 3 - Ơn tập kiến thức về văn nghị luận - Sưu tầm đề văn nghị luận để nhận biết, phân tích luận điểm. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo - Chuẩn bị bài: “Bàn luận về phép học” và “Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm” a/ · Tìm hiểu quan niệm của Nguyễn Thiếp về mục đích và tác dụng của văn học · Nắm khái quát về tiểu sử tác giả Nguyễn Thiếp · Tìm hiểu văn bản b/ · Xây dựng và trình bày luận điểm theo yêu cầu SGK 5- RÚT KINH NGHIỆM: