Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Bản đẹp 2 cột - Nguyễn Long Thạnh

hoại (tt). ----------***---------- HỘI THOẠI (TT) |||&||| Kết quả cần đạt: Gióp HS: N¾m ®ược c¸c KN vai x· héi, lîc lêi v× biÕt vËn dông vµo qu¸ tr×nh héi tho¹i nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao h¬n trong giao tiÕp. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ vai XH? Vai XH ®îc x¸c ®Þnh bëi yÕu tè nµo? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ KẾT QUẢ CẦN ĐẠT + GV cho HS đọc lại đoạn trích miêu tả cuộc trò chuyện giữa chú bé Hồng và người cô (đã dẫn ở trang 92-96 về hội thoại). Trả lời các câu hỏi sau đây: 1. Trong cuéc tho¹i ®ã, mçi NV nãi bao nhiªu lượt? 2. Bao nhiªu lÇn lÏ ra Hång ®ược nãi nhưng Hång kh«ng nãi? Sù im lÆng thÓ hiÖn th¸i ®é cña Hång đối với nh÷ng lêi nãi cña người c« như thÕ nµo ? 3. Vì sao Hồng không cắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe ? + GV cho HS thảo luận 3’ và trả lời: 1. * Người cô thực hiện 5 lượt lời: (1) Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không? (2) Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu! (3) Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa chovà thăm em bé chứ. (4) Vậy mày hỏi cô Thông – tên người đàn bà họ nội xa kia – chỗ ở của mợ mày, rồi đánh giấy cho mợ mày, bảo dù sao cũng phải về. Trước sau cũng một lần xấu, chã nhẽ bán xới mãi được sao? (5) Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ? * Hồng thực hiện 2 lượt lời: (1) Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về. (2) Sao cô biết mợ con có con? 2. + Lần 1: sau lượt lời (1) của bà cô. + Lần 2: sau lượt lời 3 của bà cô. à Sự im lặng thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô. 3. Hồng không cắt lời bà cô vì luôn phải cố gắng kiềm chế để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên. * GV chỉ định một HS đọc chậm, rõ Ghi nhớ S/102. + GV cho HS 5’ chép bài sau đó qua mục II. + GV cho HS đọc y/c BT1: T×m hiÓu tÝnh c¸ch nh©n vËt qua c¸ch miªu t¶ cuéc tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch Tøc níc vì bê (“T¾t ®Ìn” - Ng« TÊt Tè ). + GV cho HS lên bảng làm bài. + GV cho HS đọc y/c BT2: Phân tích lượt lời hội thoại của nhân vật: Chi Dậu và cái Tí qua trích đoạn “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố. + GV cho HS lên bảng làm bài. I. Lượt lời trong hội thoại: VD: (S/102) 1. * Người cô thực hiện 5 lượt lời: (1) Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không? (2) Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu! (3) Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa chovà thăm em bé chứ. (4) Vậy mày hỏi cô Thông – tên người đàn bà họ nội xa kia – chỗ ở của mợ mày, rồi đánh giấy cho mợ mày, bảo dù sao cũng phải về. Trước sau cũng một lần xấu, chã nhẽ bán xới mãi được sao? (5) Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ? * Hồng thực hiện 2 lượt lời: (1) Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về. (2) Sao cô biết mợ con có con? 2. + Lần 1: sau lượt lời (1) của bà cô. + Lần 2: sau lượt lời 3 của bà cô. à Sự im lặng thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô. 3. Hồng không cắt lời bà cô vì luôn phải cố gắng kiềm chế để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên. * Ghi nhớ: (S/102) II. Luyện tập: BT1. - Lượt lêi: + Người nãi nhiÒu lượt nhÊt lµ cai lÖ vµ chÞ DËu, người nhµ lÝ trưởng vµ anh DËu nãi Ýt h¬n. + KÎ duy nhÊt c¾t lêi người kh¸c lµ cai lÖ. - C¸ch thÓ hiÖn vai XH: + ChÞ DËu tõ chç nhón nhường ®· vïng lªn kh¸ng cù -> Lµ ngêi PN ®¶m ®ang, m¹nh mÏ. + Cai lÖ: hèng h¸ch + Người nhµ lÝ trưởng Ýt hèng h¸ch h¬n nhưng còng tá th¸i ®é mØa mai. BT2. a. Sù chñ ®éng tham gia héi tho¹i cña chÞ DËu vµ c¸i TÝ ph¸t triÓn ngược chiÒu nhau: - Tho¹t ®Çu TÝ nãi nhiÒu chÞ DËu im lÆng - VÒ sau: TÝ nãi Ýt h¼n ®i, cßn chÞ DËu nãi nhiÒu h¬n. b. T¸c gi¶ miªu t¶ diÔn biÕn cuéc tho¹i rÊt hîp víi t©m lÝ nh©n vËt, v×: - Tho¹t ®Çu, c¸i TÝ rÊt v« tư v× cha biÕt lµ s¾p bÞ b¸n cßn chÞ DËu ®au lßng v× buéc ph¶i b¸n con nªn chØ im lÆng. - VÒ sau, c¸i TÝ biÕt s¾p bÞ b¸n nªn sî h·i vµ ®au buån, Ýt nãi h¼n ®i cßn chÞ DËu ph¶i nãi ®Ó thuyÕt phôc c¶ hai ®øa con. c. ViÖc t« ®Ëm sù hån nhiªn hiÕu cña c¸i TÝ ë ®Çu c©u chuyÖn lµm t¨ng kÞch tÝnh cña c©u chuyÖn: Cµng lµm cho chÞ DËu ®au lßng khi buéc ph¶i b¸n ®øa con hiÕu th¶o, ®¶m ®ang vµ cµng t« ®Ëm nçi bÊt h¹nh s¾p gi¸ng xuèng ®Çu c¸i TÝ. BT3. - Cã hai lÇn nh©n vËt “t«i” im lÆng. + LÇn 1: im lÆng v× ngì ngµng, xÊu hæ. + LÇn 2: im lÆng v× xóc ®éng trước t©m hån vµ lßng nh©n hËu cña c« em g¸i. BT4 - C©u tục ngữ “Im lÆng lµ vµng” ®óng trong trêng hîp cÇn ph¶i gi÷ bÝ mËt hoÆc thÓ hiÖn sù t«n träng, hoÆc ®Ó gi¶m bít c¨ng th¼ng, m©u thuÉn trong cuéc tho¹i - Ý kiÕn trong ®o¹n th¬ ®óng, khi: cÇn ph¶i ph¸t biÓu chÝnh kiÕn ®Ó ñng hé c¸i ®óng, phª ph¸n c¸i sai, nÕu im lÆng -> hÌn nh¸t. III. Dặn dò: Häc thuéc phÇn ghi nhí ChuÈn bÞ bµi: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận. ----------***---------- LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN |||&||| Kết quả cần đạt: Gióp HS: Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n NL mµ c¸c em ®· häc trong tiÕt tËp lµm v¨n trước. VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt ®ã ®Ó tËp ®ưa yÕu tè biÓu c¶m vµo mét c©u mét ®o¹n mét bµi v¨n nghÞ luËn cã ®Ò tµi gÇn gòi quen thuéc. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi ë nhµ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ lượt lêi trong héi tho¹i? Khi sö dông lượt lêi cÇn lu ý ®iÒu g×? 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ KẾT QUẢ CẦN ĐẠT §Ò yªu cÇu lµm s¸ng tá vÊn ®Ò g×? §Ò yªu cÇu vËn dông phÐp lËp luËn nµo? + GV cho HS thảo luận nhóm: 1. Để làm sáng tỏ vấn đề trên, cách sắp xếp các luận điểm theo trình tự theo trong SGK có hợp lí không ? Vì sao ? Nên sửa như thế nào ? (c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong nhà trường. (b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở. (a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương đất nước. (d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. (e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ. 2. Viết MB và KB cho đề bài trên. * Mở bài: Cứ sau mỗi độ xuân về,trong lòng chúng em lại vô cùng sung sướng,háo hức vì sẽ được đi tham quan.Năm nào ban giám hiệu nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi. Năm nay chúng em sẽ được đến thăm quan Đền Hùng, để thắp hương tưởng nhớ đến tổ tiên của chúng ta. * Kết bài: Phải nói rằng,nhưng chuyến tham quan du lịch đã để lại trong lòng chúng em nhiều điều bổ ích và lí thú.Năm nào chúng em cũng khát khao mong đợi một chuyến đi xa mới để mở rộng tầm hiểu biết của mình và càng thấy yêu mến hơn thiên nhiên,quê hương, đất nước. 3. Mỗi bài thơ là mỗi một dòng tâm sự của nhà thơ, là một bức tranh thiên nhiên đẹp được cảm nhận qua cặp mắt tươi non và mỗi bức tranh là 1 nét chấm phá riêng, nhưng luôn thể hiện được tình cảm đối với thiên nhiên của tác giả, và đặc biệt hơn, đó là tình cảm đối với quê hương sâu đậm ẩn chứa trong mỗi tác phẩm, qua những hình ảnh thiên nhiên. Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. (Cảnh khuya) Tiếng suối, ánh trăng, bóng lồng hoa, ngập tràn trong thơ Bác là nhưũng hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, cảm nhận dứoi con mắt của mọt con người lạc quan, và ẩn dứoi đó là một tinh thần yêu nước: "Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà". "Muốn đạp tan phòng hè ôi" - Người tù cách mạng muốn thoát khỏi cái cảnh tù túng, đi đến với tự do, muốn sống để chiến đấu vì Tổ Quốc, bởi qua sngột ngạt trong cảnh tù túng, nhưng đâu chỉ có cái cảm giác ngột ngạt muốn đạp tan phòng, trước đó là một tâm hồn cảm với thiên nhiên, yếu thiên nhiên và mượn tiếng tu hú để nói lên nỗi lòng mình - người chiến sĩ cách mạng. Và hiện lên là chất muối nồng mặn trong từng câu của Quê Hương - Tế Hanh yêu quê, nhớ đến từng hình ảnh con người vùng biển chất phác, tình cảm quê hương thấm dần trong lòng nhà thơ, và giờ đây ta cảm nhận được vương vấn đâu đây trong thơ tế Hanh là chất muối mặn nồng tình người dân vùng biển. §Ò bµi: Sù bæ Ých cña nh÷ng chuyÕn tham quan, du lÞch ®èi víi häc sinh. 1. Tìm hiểu đề: - VÊn ®Ò NL: Sù bæ Ých cña nh÷ng chuyÕn tham quan đối với häc sinh. - Phương ph¸p lËp luËn: chứng minh. 2. Dàn bài: a. Më bµi: Nªu lîi Ých cña viÖc tham quan. b. Th©n bµi: Nªu c¸c lîi Ých cô thÓ: - VÒ thÓ chÊt: nh÷ng chuyÕn th¨m quan du lÞch cã thÓ gióp ta thªm khoÎ m¹nh. - VÒ t×nh c¶m: Nh÷ng chuyÕn th¨m quan du lÞch cã thÓ gióp chóng ta : T×m thªm ®îc thËt nhiÒu niÒm vui cho b¶n th©n m×nh; Cã thªm t×nh yªu ®èi víi thiªn nhiªn, víi quª h¬ng ®Êt níc. - VÒ kiÕn thøc: HiÓu cô thÓ h¬n, s©u h¬n nh÷ng ®iÒu ®îc häc trong trêng líp qua nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe. §a l¹i nhiÒu bµi häc cã thÓ cha cã trong s¸ch vë cña nhµ trêng. c. KÕt bµi: Kh¼ng ®Þnh t¸c dông cña ho¹t ®éng tham quan. 3. Luyện tập đưa yếu tố BC vào bài văn nghị luận. * Bµi tËp 1 - YÕu tè biÓu c¶m thÓ hiÖn: + Tõ biÓu c¶m: “BiÕt bao”, thó vÞ, vui vÎ, buån b·, c¸u kØnh, khoan kho¸i... + C©u c¶m th¸n: c©u cuèi + Giäng ®iÖu: phÊn chÊn * Bµi tËp 2 - C¶m xóc cÇn tr×nh bµy cho luËn ®iÓm: “Nh÷ng chuyÕn tham quan du lÞch ®em ®Õn cho ta thËt nhiÒu niÒm vui” + C¶m xóc tríc khi ®i, trong khi ®i, sau khi ®i vÒ: håi hép, n¸o nøc chê ®îi, ng¹c nhiªn, thó vÞ, sung síng, ngì ngµng, c¶m ®éng, hµi lßng... III. Dặn dò: - Viết lại đoạn văn (phần 2b trang 109) vào vở bài tập. - Đọc đoạn văn tham khảo (SGK, trang 108) bài đọc thêm (SGK, trang 109). - Viết một đoạn văn có sử dụng yếu tố biểu cảm theo yêu cầu của bài tập 3 (tự chọn bài thơ mà mình yêu thích). - Ôn tập tốt để giờ sau kiểm tra một tiết môn văn.