Giáo án Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 84: Luyện tập về phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận - Năm học 2012-2013 - Nguyễn Thị Tuyết

TUẦN 22 -TIẾT PPCT:84 LUYỆN TẬP VỀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN ND: 17/01/2013 TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 1.MỤC TIÊU: 1.1.Kiến thức: - HS nắm được đặc điểm của luận điểm trong văn nghị luận. - HS nắm được cách lập luận trong văn nghị luận. 1.2.Kĩ năng:: - HS nhận biết luận điểm, luận cứ trong văn nghị luận. - HS trình bày được luận điểm, luận cứ trong bài làm văn nghị luận. 1.3.Thái độ: - GDKNS:Giúp hs biết suy nghĩ, sáng tạo, phân tích, bình luận, đưa ra ý kiến cá nhân về cách viết văn nghị luận.Biết lựa chọn phương pháp và thao tác lập luận,lấy dẫn chứng khi tạo lập văn nghị luận. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : Đặc điểm của luận điểm trong văn nghị luận. Cách lập luận trong văn nghị luận. 3.CHUẨN BỊ: 3.1.GV:Bài văn mẫu. 3.2.HS:Đọc-trả lời câu hỏi SGK. 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện 4.2Kiểm tra miệng: Câu 1:Bố cục bài văn nghị luận gồm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần? (Gồm 3 phần .Mở bài:Nêu vấn đề có ý nghĩa đối với đời sống xã hội .Thân bài:Trình bày nội dung chủ yếu của bài .Kết bài:Nêu kết luận nhằm khẳng định tư tưởng ,thái độ, quan điểmcủa bài)(10 đ) Câu 2:Có những phương pháp lập luận nào?(Suy luận nhân quả ,suy luận tương đồng ,lập luận theo mối quan hệ tổng phân hợp)(10 đ) 4.3.Tiến trình bài học: GV giới thiệu bài mới:Từ mục tiêu bài học, giáo viên dẫn hs vào bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu lập luận trong đời sống (10’) - Mục tiêu: HS hiểu thêm về lập luận trong đời sống . ? Hãy nhắc lại thế nào là lập luận? (Lập luận là đưa ra luận cứ nhằm dẫn dắt người đọc ,người nghe đến một kết luận .Đó là tư tưởng (quan điểm, ý định của người nói ,người viết ) -HS đọc các vd trong mục 1 phần I SGK và nêu câu hỏi cho HS trả lời. ? Trong các câu trên ,bộ phận nào là luận cứ,bộ phận nào là kết luận ? ? Mối quan hệ giữa luận cứ và kết luận trong câu a? ? Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi cho nhau không ? ? Tìm luận cứ và kết luận? ? Có thể thay đổi luận cứ và kết luận không? ? Tìm luận cứ, kết luận ? Có thể thay đổi luận cứ và kết luận không ? -GV chia nhóm nhỏ cho HS thảo luận HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu lập luận trong văn nghị luận.(10’) - Mục tiêu: HS hiểu thêm về lập luận trong văn nghị luận . -Luận điểm trong văn nghị luận là những kết luận có tính khái quát ,có ý nghĩa phổ biến đối với xã hội -GV nêu các luận điểm (Kết luận) trong văn nghị luận .Sau đó so ánh với một số kết luận ở mục II để nhận ra các đặc điểm của luận điểm trong văn nghị luận ? Hãy lập luận cho luận điểm “Sách là người bạn lớn của con người”bằng cách trả lời các câu hỏi sau: Luận điểm có nội dung gì? ? Luận điểm có thực tế không? ? Luận điểm có tác dụng gì? HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn HS phần Luyện tập (10’) - Mục tiêu: HS củng cố lại nội dung bài học. -GV hướng dẫn HS tìm hiểu luận điểm, kết luận mà tác giả dân gian muốn nói đến trong truyện. * GDKNS: ?Thông qua nội dung bài học, các em có rút ra được kinh nghiệm gì trong phân tích và làm văn nghị luận? -Phân biệt rõ các luận điểm, luận cứ, biết cách chọn lọc luận cứ, biết cách trình bày các luận điểm, luận cứ I. LẬP LUẬN TRONG ĐỜI SỐNG 1.Đọc các vd và trả lời câu hỏi a.Hôm nay trời mưa ,chúng ta không đi chơi Luận cứ Kết luận công viên nữa => Quan hệ nhân quả -Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi cho nhau. b.Em rất thích đọc sách vì qua sách em hiểu được Kết luận Luận cứ nhiều điều -Vị trí có thể thay đổi VD: Qua sách em hiểu được nhiều điều nên em rất thích đọc sách c.Trời nóng quá,đi ăn kem đi Luận cứ Kết luận -Vị trí có thể thay đổi VD :Aên kem đi ,trời nóng quá 2.Bổ sung luận cứ cho kết luận sau a Vì đó là nơi em học hành tiến bộ b.Vì nó làm mất lòng tin của mọi người c.Mệt quá d.Vì còn non dại e.Để mở mang trí tuệ 3.Viết tiếp kết luận cho các luận cứ aPhải đi chơi thôi bHôm nay phải ở nhà học bài cThật là thiếu văn hoá dPhải cư xử cho đàng hoàng chứ eSau này có thể thành cầu thủ giỏi II.LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN 1.So sánh luận điểm (Kết luận) trong đời sống với luận điểm trong văn nghị luận -Những kết luận trong đời sống ,giao tiếp hàng ngày mang tính chất thu hẹp trong phạm vi nhỏ ,tập thể nhỏ -Các luận điểm trong văn nghị luận có tính khái quát ,có ý nghĩa xã hội phổ biến rộng lớn 2.Lập luận cho luận điểm “Sách là người bạn lớn của con người” -Nội dung luận điểm: +Sách giúp ta mở mang trí tuệ +Sách dẫn dắt ta đi sâu vào mọi lãnh vực +Sách đưa ta trở về quá khứ, đưa ta tới tương lai -Luận điểm rất thực tế ,có tác dụng nhắc nhở động viên mọi người biết quí sách. III. LUYỆN TẬP: BT3: -Luận điểm :Thầy bói xem voi -Muốn hiểu biết đầy đủ sự việc ,phải xem xét vấn đề một cách toàn diện -Eách ngồi đáy giếng: Không được chủ quan ,kiêu ngạo cho là mình hiểu biết hơn người khác 4.4. Tổng kết: ? Hãy nêu các phương pháp có thể lập luận trong văn bản nghị luận? - Suy luận tương đồng, nhân quả, thời gian 4.5. Hướng dẫn học tập: -Đối với bài học ở tiết học này: Lập luận cho luận điểm của hai truyện “Eách ngồi đáy giếng”. -Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị bài: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh +Trả lời câu hỏi sgk/42 (Chú ý câu 3 sẽ thảo luận nhóm lớn) 5. PHỤ LỤC: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------