Giáo án Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 68: Chuẩn mực sử dụng từ - Năm học 2012-2013 - Nguyễn Thị Tuyết

TUẦN:17- TIẾT PPCT:68 Ngày dạy: CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ 1.MỤC TIÊU: 1.1.Kiến thức: - HS nắm được các yêu cầu trong việc sử dụng từ đúng chuẩn mực. 1.2.Kĩ năng: -Sử dụng từ đúng chuẩn mực. -Nhận biết được các từ được sử dụng vi phạm các chuẩn mực sử dụng từ. 1.3.Thái độ:Giáo dục ý thức trau dồi vốn từ . 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: Các yêu cầu trong việc sử dụng từ đúng chuẩn mực 3.CHUẨN BỊ: 3.1.GV:Bài tập bổ trợ. 3.2.HS:Đọc-trả lời câu hỏi SGK. 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: GV kiểm tra sĩ số HS. 4.2Kiểm tra miệng: Câu 1:Thế nào là chơi chữ? Cho ví dụ? (10 đ) (Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc dí dỏm và hài hước làm câu văn thêm thú vị) Câu 2: Có mấy loại chơi chữ?Kể ra?Cho ví dụ?(10 đ) (Thường gặp các loại chơi chữ:Dùng từ đồng âm,gần âm,điệp âm,lối nói lái,từ trái nghĩa,đồng nghĩa,gần nghĩa) 4.3. Tiến trình bài học: Gv giới thiệu bài mới:Để giúp các em sử dụng từ phù hợp trong nói viết, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu chuẩn mực sử dụng từ HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC HOẠT ĐỘNG 1:Hướng dẫn HS tìm hiểu mục I (6’) - Mục tiêu: HS biết cách dùng từ đúng âm, đúng chính tả. -HS thảo luận: (?)Các từ in đậm trong những câu sau dùng sai như hế nào? (Việc sử dụng từ sai chính tả có thể do nhiều nguyên nhân :do liên tưởng sai(khoảnh khắc viết thành khoảng khắc) do âm hưởng của tiếng địa phương(không phân biệt x/s,không phân biệt thanh hỏi va thanh ngã,không phân biệt d/gi) HOẠT ĐỘNG 2:Hướng dẫn HS tìm hiểu mục II (6’) - Mục tiêu: HS biết cách dùng từ đúng nghĩa. *HS Thảo luận (?)Các từ in đậm trong những câu dưới đây dùng sai như thế nào?Hãy thay những từ ấybằng các từ thích hợp? (?)Hãy cho biết những nguyên nhân sư dụng từ không đúng nghĩa? HỌAT ĐỘNG 3:Hướng dẫn HS tìm hiểu mục III(6’) - Mục tiêu: HS biết cách dùng từ đúng tính chất ngữ pháp. (?)-Các từ in đậm trong những câu sau đây dùng sai như thế nào?Hãy tìm cách chữa lại cho đúng? (?)Danh từ có thể làm vị ngữ không? (?) Động từ giữ chức vụ gì trong câu? (?) “Thảm hại là từ loại gì”? (?)Tính từ có thể sử dụng như danh từ được không? (?) Trật tự của cụm từ “giả tạo phồn vinh” có gì không ổn ? HOẠT ĐỘNG 4: Hướng dẫn HS tìm hiểu mục IV(6’) - Mục tiêu: HS biết cách dùng từ đúng sắc thái biểu cảm. (?)Các từ in đậm trong các câu sau dùng sai như thế nào? (?)Từ “lãnh đạo” dùng cho Tôn Sĩ Nghị có đúng phong cách chưa?Tìm những từ thích hợp để thay thế? (?)Từ “chú hổ” dùng ở đây đúng sắc thái biểu cảm chưa?Nên thay “chú hổ” bằng từ nàođể tạo phng cách phù hợp? HOẠT ĐÔNG 5: Hướng dẫn HS tìm hiểu mục V(6’) - Mục tiêu: HS biết cách dùng từ đúng theo ngữ cảnh giao tiếp. (?)Trong trường hợp nào thì không nên dùng từ địa phương? (?)Tại sao không nên lạm dụng từ Hán Việt (?)Hãy nêu những chuẩn mực từ mà em vừa học? -GV củng cố và cho HS đọc ghi nhớ. I.Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả 1.Lỗi dùng sai: a.Dùi-Vùi b.+Tập tẹ- Bập bẹ +Khoảng khắc - Khoảnh khắc 2.Những nguyên nhân -Do liên tưởng sai VD:Khoảnh khắc –khỏang khắc -Ảnh hưởng của tiếng địa phương VD:Lớp học-nớp học -Không phân biệt hỏi,ngã VD:Giẫm đạp-giẩm đạp -Không phân biệt d, gi VD:Giặt giũ –dặt dũ II.Sử dụng từ đúng nghĩa 1.Sửa chữa những từ sai a.Sáng sủa – Tươi đẹp b.Cao cả – Sâu sắc c.Biết – Có 2.Những nguyên nhân -Không nắmvững khái niệm của từ -Không phân biệt tư đúng nghĩa,gần nghĩa III.Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp VD 1:Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào quang Danh từ - DT không thể làm vị ngữ nên thay hào quang= hào nhoáng VD2:Ăn mặc của chị thật giản dị. ĐT *Nên sửa lại: _Cách ăn mặc của chị thật giản dị. VD 3:Bọn giặc đã chết với nhiều thảm hại TT *Nên sửa lại:Rất nhiều thảm hại VD4:Sự giả tạo phồn vinh *Nên sửa lại:Phồn vinh giả tạo(Trật tự từ Tiếng Việt) IV.Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm phù hợp phong cách VD 1:Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị lãnh đạo(chưa hợp phong cách) *Nên sửa lại:Lãnh đạo – Cầm đầu VD 2:Viên vẫn ráng sức quần nhau với chú hổ(chưa đúng sắc thái biểu cảm) *Nên sữa lại: chú hổ bằng “nó” V.Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt -Không nên lạm dụng từ địa phương vì gây khó hiểu cho người ở vùng khác _Không nên lạm dụng từ Hán Việtvì làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiêntrong sáng không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp *GHI NHỚ:SGK 4.4. Tổng kết: Câu 1: Khi sử dụng từ cần chú ý những điều gì? -Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả Câu 2:Bản thân em nhận thức được điều gì qua bài học này? -Trau dồi TV. 4.5 Hướng dẫn học tập: -Đối với bài học ở tiết học này: +Học bài, hoàn thành các bài tập còn lại. +Viết đoạn văn ngắn có sử dụng 3 từ: thành quả, kết quả, hậu quả. -Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:Chuẩn bị bài “Luyện tập sử dụng từ” +Làm trước các bài tập SGK. +Xem lại các bài đã học ở phân môn Tiếng Việt để chuẩn bị thi HKI 5. PHỤ LỤC: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------