Giáo án môn Lịch sử khối 4 - Bài 14: Nước ta cuối thời Trần

Mơn Lịch sử BÀI 14 – NƯỚC TA CUỐI THỜI TRẦN Bµi 1,2 VBT 1.Tình hình nước ta cuối thời Trần như thế nào? Vua quan ăn chơi sa đoạ, nhân dân bị bóc lột tàn tệ. 2. Hồ Quý Ly truất ngôi vua Trần vào năm nào? Năm 1400 3. Hồ Quý Ly đã thực hiện những cải cách nào coi là tiến bộ? £ Những năm có nạn đói, nhà giàu phải bán thóc và chữa bệnh cho dân. £ Thay thế các quan lại cao cấp nhà Trần bằng những người thực sự tài giỏi, các quan phải thường xuyên thăm dân và quy định lại số ruộng, nô tỳ cho quan lại, quý tộc. £ Cả hai ý trên đều đúng. 4. Do đâu nhà Hồ không chống nổi quân Minh xâm lược? Do không đoàn kết toàn dân để kháng chiến mà chỉ dựa vào quân đội. BÀI 15 – CHIẾN THẮNG CHI LĂNG Bµi 1,3 trang 23vµ 24 VBT Ai là người lãnh đạo nghĩa quân Lam Sơn chống lại quân Minh? £ Lê Lợi. Vì sao Lê Lợi chọn ải Chi Lăng làm trận địa đánh địch? £ Vì ải Chi Lăng là vùng núi hiểm trở, đường nhỏ hẹp, rừng cây um tùm thích hợp cho quân ta mai phục. Nêu ý nghĩa của chiến thắng Chi Lăng?SGK/ 46 ë Chi L¨ng, nghÜa qu©n Lam S¬n ®· ®¸nh tan qu©n x©m l­ỵc nµo? Qu©n Minh BÀI 16 – NHÀ HẬU LÊ VÀ VIỆC TỔ CHỨC QUẢN LÝ ĐẤT NƯỚC ( Bµi 1,2,3/ 24, 25 VBt) Lê Lợi lên ngôi vua vào năm nào? N¨m 1428. Vì sao nói vua có uy quyền tuyệt đối? Vì mäi quyỊn hµnh ®Ịu tËp chung vµo tay vua. Vua là người trực tiếp Tổng chỉ huy quân đội. Giĩp viƯc cho vua cã c¸c bé vµ c¸c viƯn. Bản đồ đầu tiên của nước ta có tên là gì? £ Bản đồ Hồng Đức, do Lª Th¸nh T«ng cho vÏ. Nội dung cơ bản của Bộ luật Hồng Đức là gì? £ Bảo vệ quyền lợi của vua, quan lại, địa chủ, quyền quốc gia. £ Khuyến khích phát triển kinh tế, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc và bảo vệ quyền phụ nữ. 5. §iỊn nh÷ng tõ thÝch hỵp vµo chç trèng. N¨m ....... Lª Lỵi lªn ng«i Hoµng §Õ, ®ãng ®« ë ............ víi tªn n­íc lµ..................Tr¶i qua c¸c ®êi vua, viƯc tỉ chøc qu¶n lÝ ®Êt n­íc ngµy cµng chỈt chÏ. Vua cã uy quyỊn tuyƯt ®èi, mäi quyỊn hµnh ®Ịu tËp trung vµo tay vua, giĩp viƯc cho vua cã c¸c ........................Vua Lª Th¸nh T«ng ®· cho vÏ.............................vµ so¹n bé luËt ................................®Ĩ b¶o vƯ chđ quyỊn d©n téc vµ trËt tù x· héi. BÀI 17 – TRƯỜNG HỌC THỜI HẬU LÊ ( Bµi 1,2,3/25,26 VBT) 1. V¨n MiÕu, Quèc Tư Gi¸m ®­ỵc lËp vµo thêi Nhµ nµo? Nhµ Lý Nhà Hậu Lê đã làm gì để phát triển giáo dục?Nhµ HËu Lª: £ Cho dùng nhµ Th¸i häc, dùng l¹i Quèc Tư Gi¸m £ Mở trường đón nhận cả con em thường dân nÕu häc giái. £ Mở trường công bên cạnh các lớp học tư của thầy đồ. Nội dung học tập và thi cử dưới thời Hậu Lê là gì?£ Nho giáo. Nhµ HËu Lª ®· lµm g× ®Ĩ khuyÕn khÝch viƯc häc tËp? Nhµ HËu Lª ®Ỉt ra...... BÀI 18 – VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ ( Bµi 1,3 trang 26,27 VBT) Ở thời Hậu Lê, nền văn học viết bằng chữ nào chiếm ưu điểm nhất?£ Chữ Hán. Nối ô bên trái với ô bên phải sao cho phù hợp. a. Quốc âm thi tập, Bình Ngô Đại Cáo, Ức Trai thi tập. D­ ®Þc chÝ 1. Ngô Sĩ Liên b. Hồng Đức quốc âm thi tập. 2. Lương Thế Vinh c. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư. 3. Nguyễn Trãi d.Đại thành toán pháp. 4. Lê Thánh Tông Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu chothêi HËu Lª? Vì hai ông có nhiều tác phẩm bằng chữ Nôm. Điền từ ngữ: Hậu Lê, thành tựu, Hùng Vương, vào chỗ trống trong các câu cho thích hợp. Khoa học dưới thời cũng đạt được những đáng kể. bộ đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách ghi lại lịch sử nước ta thời đến đầu thời BÀI 19 – TRỊNH – NGUYỄN PHÂN TRANH ( Bµi 1,3/29 vµ 30 VBT) 1.Năm 1527, nhà Mạc thay cho nhà Lê trong trường hợp nào?£ Mạc Đĩnh Chi cướp ngôi vua Lê. Do đâu mà đầu thế kỉ XVI, nước ta lâm vào thời kì bị chia cắt? £ Do vua ăn chơi xa xỉ, quan lại đánh giết lẫn nhau để giành quyền lợi. Cuộc xung đột giữa các tập đoàn phong kiến gây ra những hậu quả gì? Đất nước bị chia cắt, nhân dân khổ cực. Kinh tế không phát triển. BÀI 20 – CUỘC KHẨN HOANG Ở ĐÀNG TRONG Nhân dân khai khẩn đất hoang để làm gì? Để tạo dựng cuộc sống no, hạnh phúc. Công cuộc khai khẩn đất hoang ở Đàng Trong diễn ra trong thời gian nào? Cuối thế kỷ XVI. Cuộc khẩn hoang có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển của đất nước? £ Ruộng đất được khai phá, xóm làng được hình thành và phát triển. £ Tình đoàn kết giữa các dân tộc ngày càng bền vững. BÀI 21 – THÀNH THỊ Ở THẾ KỶ XVI - XVII Vµo thÕ kØ XVI- XVII thµnh thÞ nỉi tiÕng ë n­íc ta lµ: Th¨ng Long, Phè HiÕn, Héi An BÀI 22 – NGHĨA QUÂN TÂY SƠN TIẾN RA THĂNG LONG ( 1786) Bµi1,2/33 VBT Ba anh em họ Nguyễn lên Tây Sơn để làm gì? £ Lập c¨n cứ, dựng cờ khởi nghĩa chống chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong. Năm 1786,ï Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc để làm gì? £ Lật đổ chính quyền họ Trịnh, thống nhất giang sơn. 3. Ai là người lãnh đạo nghĩa quân Tây Sơn?£ Nguyễn Huệ. 4. Tr­íc khi tiÕn ra Th¨ng Long, nghÜa qu©n T©y S¬n lµm ®­ỵc nh÷ng viƯc g×? LËt ®ỉ nhµ NguyƠn. Lµm chđ toµn bé ®µng trong. 5. Cuéc TiÕn qu©n ra Th¨ng Long cđa NguyƠn HuƯ ®· thu ®­ỵc kÕt qu¶ g×? LËt ®ỉ hä TrÞnh chuyªn quyỊn. Lµm chđ Th¨ng Long n¨m 1786. Giao quyỊn cai qu¶n §µng Ngoµi cho vua Lª. Më ®Çu cho viƯc thèng nhÊt ®Êt n­íc. BÀI 23 – QUANG TRUNG ĐẠI PHÁ QUÂN THANH N¨m 1789 BÀI 24 – NHỮNG CHÍNH SÁCH VỀ KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ CỦA VUA QUANG TRUNG. “Chiếu khuyến nông” quy định điều gì? £ Lệnh cho dân trở về quê cũ cày cấy, khai phá ruộng hoang. Tác dụng của “Chiếu khuyến nông” ra sao? £ Sau vài năm, mùa màng trở lại tươi tốt, làng xóm thanh bình. Nối ý bên trái với ý bên phải sao cho phù hợp. Về kinh tế. 1. Dịch các sách chữ Hán ra chữ Nôm 2. Chữ Nôm là chữ chính thức của quốc gia. Về văn hoá - giáo dục. 3. Đúc tiền mới. 4. Mở cửa biên giới víi nhà Thanh 5. Cho thuyền nước ngoài vào buôn bán. 6.Ban bè" ChiÕu khuyÕn n«ng" 7. Ban bè '' ChiÕu lËp häc" 4. Vì sao vua Quang Trung lại đề cao chữ Nôm?( Bµi 1, 2/ 36 VBT) £ Vì vua Quang Trung muốn bảo tồn và phát triển chữ viết của dân tộc. BÀI 25 – NHÀ NGUYỄN THÀNH LẬP Bµi 1/ 37 VBt Nhà Nguyễn được thành lập vào năm nào? 1802. Những sự kiện nào chứng minh các vua triều Nguyễn không muốn chia sẻ quyền hành cho ai? £ Vua không đặt ngôi hoàng hậu, bỏ chức tể tướng tự đặt ra pháp luật, điều hành các quan đứng đầu tỉnh. Nhà Nguyễn ra đời trong hoàn cảnh nào?£ Nguyễn Ánh lật đổ triều Tây Sơn. BÀI 26 – KINH THÀNH HUẾ Sau khi lên ngôi vua Nguyễn Aùnh chọn kinh đô nào?£ Huế. Toà thành đồ sộ và đẹp nhất nước ta thời đó nằm ở đâu?£ Bên bờ sông Hương. Điền các từ ngữ: Quần thể, nghệ thuật, công trình, di sản, vào chỗ trống trong các câu sau. Kinh thành Huế là một các kiến trúc và tuyệt đẹp. Đây là một văn hoá chứng tỏ tài hoa và sự sáng tạo của nhân dân ta UNESCO công nhận quần thể di tích cố đô Huế là Di sản Văn hoá thế giới vào năm nào? £ 11 – 12 -1993 H·y ®iỊn nh÷ng ý thÝch hỵp vµo chç chÊm. Sù kiƯn lÞch sư Nh©n vËt lÞch sư Dêi kinh ®« ra §¹i La vµ ®ỉi tªn lµ Th¨ng Long DĐp lo¹n 12 sø qu©n, thèng nhÊt ®Êt n­íc LËp nªn triỊu NguyƠn ChØ huy kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng- Nguyªn x©m l­ỵc lÇn thø hai ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng n¨m 938 ChØ huy kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m l­ỵc lÇn thø hai 5. H·y dÉn ra mét sè sù kiƯn ®Ĩ chøng minh r»ng, c¸c vua Nhµ NguyƠn kh«ng muèn chia sỴ quyỊn hµnh cho bÊt cø ai? ............................................................................................................................................................... 6. §iỊn tõ ng÷ sau: Thanh, Hoµng §Õ, Ngäc Håi, Th¨ng Long vµo chç chÊm cho thÝch hỵp. Qu©n .............x©m l­ỵc n­íc ta. Chĩng chiÕm Th¨ng Long. NguyƠn HuƯ lªn ng«i ..............., kÐo qu©n ra B¾c ®¸nh ®uỉi qu©n Thanh. ë Hµ Håi,.................§èng §a, ta th¾ng lín. Qu©n Thanh ë..................ho¶ng lo¹n, bá ch¹y vỊ n­íc. 7. Em h·y s¾p xÕp nh÷ng viƯc lµm cđa vua Quang Trung vµo b¶ng sau cho thÝch hỵp: - Dịch các sách chữ Hán ra chữ Nôm - Chữ Nôm là chữ chính thức của quốc gia. -Đúc tiền mới. - Mở cửa biên giới víi nhà Thanh . Cho thuyền nước ngoài vào buôn bán -Ban bè" ChiÕu khuyÕn n«ng" - Ban bè '' ChiÕu lËp häc" ChÝnh s¸ch vỊ kinh tÕ ChÝnh s¸ch vỊ v¨n ho¸ 8. Cét A Cét B Quang Trung Cho vÏ b¶n ®å vµ so¹n Bé luËt Hång §øc Lª Lỵi LËp lªn Nhµ NguyƠn NguyƠn Tr·i §¹i ph¸ qu©n Thanh Lª Th¸nh T«ng LËp nªn nhµ HËu Lª NguyƠn ¸nh T¸c phÈm D­ ®Þa chÝ ®· x¸c ®Þnh râ l·nh thỉ cđa quèc gia 9. §ĩng ghi §, sai ghi S. £ N¨m 1786, NguyƠn HuƯ kÐo qu©n ra B¾c ®Ĩ: £ §¸nh ®uỉi qu©n Thanh x©m l­ỵc £ Thèng nhÊt giang s¬n £ Më réng c¨n cø cđa nghÜa qu©n T©y S¬n £ LËt ®ỉ chÝnh quúen hä TrÞnh £ Lªn ng«i Hoµng §Õ