Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Tuần 23 - Tiết 26, Bài 20: Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936-1939 - Năm học 2010-2011

haåu hieäu: “choáng phaùt xít, choáng CT” ñoøi “ töï do, daân chuû, côm aùo vaø hoaø bình”. - Naêm 1936, thaønh laäp maët traän daân chuû Ñoâng Döông. - Phöông phaùp: coâng khai, baùn coâng khai, bí maät, tuyeân truyeàn. 2. Phong traøo ñaáu tranh: - Cuoäc vaän ñoäng Ñoâng Döông ñaïi hoäi. - Phong traøo ñoùn phaùi vieân vaø toaøn quyeàn môùi. - Phong traøo ñaáu tranh cuûa quaàn chuùng vaø caùc taàng lôùp nhaân daân. - Phong traøo baùo chí coâng khai. III. YÙ NGHÓA CUÛA PHONG TRAØO - Tö töôûng Maùc- Leâ, ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng ñöôïc truyeàn baù saâu roäng. Caùc toå chöùc caùch maïng ñöôïc reøn luyeän. - Quaàn chuùng ñöôïc giaùc ngoä, taäp döôït ñaáu tranh. - Ñeà ra nhöõng chuû tröông phuø hôïp, vaän duïng linh hoaït caùc hình thöùc ñaáu tranh. 4. Cuûng coá: Tình hình theá giôùi vaø trong nöôùc coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán caùch maïng Vieät Nam? Chuû tröông cuûa Ñaûng trong 1936-1939 ? Caùc phong traøo tieâu bieåu vaø yù nghóa ? Lieân heä giaùo duïc tö töôûng học sinh veà söï linh hoaït, saùng taïo cuûa Ñaûng trong töøng thôøi kyø caùch maïng. 5. Höôùng daãn: Naém ñöôïc chuû tröông cuûa Ñaûng trong giai ñoaïn 1936 – 1939 (học sinh yeáu). YÙ nghóa cuûa phong traøo trong giai ñoaïn naøy. Chuaån bò noäi dung baøi sau vôùi noäi dung: Tình hình theá giôùi vaø Ñoâng Döông, dieãn bieán chính caùc cuoäc khôûi nghóa vaø yù nghóa. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM Ngaøy soaïn : 15.01.2011 Ngaøy daïy : Tieát 27 Baøi 21 : VIEÄT NAM TRONG NHÖÕNG NAÊM 1939 - 1945 I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc : Chieán tranh theá giôùi thöù hai buøng noå, thöïc daân Phaùp ñaõ thoaû hieäp vôùi Nhaät ñaøn aùp, boùc loät nhaân daân ta, laøm cho ñôøi soáng caùc taàng lôùp, caùc giai caáp voâ cuøng cöïc khoå. Nhöõng neùt chính veà dieãn bieán 3 cuoäc noåi daäy. 2. Tö töôûng : Giaùo duïc cho học sinh loøng caêm thuø ñeá quoác, phaùt xít vaø loøng kính yeâu, khaâm phuïc caùc nhaân vaät lòch söû vaø tinh thaàn duõng caûm cuûa nhaân daân ta. 3. Kyõ naêng : Phaân tích thuû ñoaïn thaâm ñoäc cuûa Nhaät, Phaùp, bieát ñaùnh giaù yù nghóa cuûa 3 cuoäc khôûi nghóa vaø bieát söû duïng löôïc ñoà xaùc ñònh nôi coù caùc cuoäc khôûi nghóa ñeå giaùo duïc moâi tröôøng. II. CHUAÅN BÒ Thaày : Löôïc ñoà 3 cuoäc noåi daäy, chaân dung moät soá nhaân vaät : Nguyeãn Vaên Cöø, Nguyeãn Thò Minh Khai. Troø : Chæ ra tình hình theá giôùi vaø Ñoâng Döông, nguyeân nhaân, yù nghóa cuûa caùc cuoäc noåi daäy. III. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP 1.OÅn ñònh : Kieåm tra só soá 2. Baøi cuõ : Chuû tröông cuûa Ñaûng trong 1936-1939 ? Caùc phong traøo tieâu bieåu vaø yù nghóa ? 3. Baøi môùi : Hoaït ñoäng cuûa thaày Hoaït ñoäng cuûa troø Noäi dung cô baûn Hoaït ñoäng 1 Giaùo vieân keát hôïp giaûng vaø hoûi : ? Tình hình theá giôùi giai ñoaïn naøy nhö theá naøo? Giaùo vieân höôùng daãn neâu tình hình theá giôùi khi chieán tranh noå ra. ? Tình hình ôû Ñoâng Döông nhö theá naøo? Löu yù vieäc Nhaät vaøo Ñoâng Döông. ? Thuû ñoaïn cuûa Phaùp- Nhaät ôû Ñoâng Döông ? Khaúng ñònh thuû ñoaïn cuûa Phaùp – Nhaät. ? Ñôøi soáng nhaân daân ta nhö theá naøo tröôùc tình caûnh ñoù ? Höôùng daãn neâu leân soá lieäu cuï theå. (Học sinh gioûi)? Vì sao Phaùp, Nhaät thoaû hieäp vôùi nhau ñeå cuøng thoáng trò Ñoâng Döông ? Löu yù ñeán vieäc chuùng muoán lôïi duïng nhau. Hoaït ñoäng 2 Giaùo vieân chia nhoùm thaûo luaän veà caùc cuoäc khôûi nghóa. N1: Khôûi nghóa Baéc Sôn. - Dieãn bieán. - Nguyeân nhaân thaát baïi. Döïa vaøo löôïc ñoà trình baøy dieãn bieán. N2: Khôûi nghóa Nam Kyø. - Dieãn bieán. - Nguyeân nhaân thaát baïi. Döïa vaøo löôïc ñoà trình baøy dieãn bieán. Giôùi thieäu Nguyeãn Thò Minh Khai, Phan Ñaêng Löu. N3: Binh bieán Ñoâ Löông. - Dieãn bieán. - Nguyeân nhaân thaát baïi. Döïa vaøo löôïc ñoà trình baøy dieãn bieán. ? Caùc cuoäc khôûi nghóa ñaõ ñeå laïi baøi hoïc kinh nghieäm gì? Giaùo vieân choát laïi caùc vaán ñeà treân. - 9.1939, chieán tranh theá giôùi II buøng noå, Phaùp ñaàu haøng Ñöùc, Nhaät xaâm löôïc Trung Quoác vaø tieán saùt bieân giôùi Vieät - Trung - ÔÛ Ñoâng Döông, Phaùp ñöùng tröôùc 2 nguy cô: + Phong traøo giaûi phoùng daân toäc leân cao. + Nhaät vaøo Ñoâng Döông. - 23.7.1941: Phaùp - Nhaät kyù hieäp öôùc phoøng thuû chung Ñoâng Döông. Phaùp: thöïc hieän chính saùch kinh teá chæ huy, taêng thueá. Nhaät : mua löông thöïc giaù reû. Chuùng muoán lôïi duïng nhau vaø döïa vaøo nhau ñeå choáng laïi caùch maïng Ñoâng Döông. Học sinh tìm hieåu nhö phaàn noäi dung. Thaûo luaän theo söï höôùng daãn cuûa giaùo vieân. Döïa vaøo löôïc ñoà trình baøy dieãn bieán keát hôïp SGK. Học sinh neâu baøi hoïc vaø yù nghóa cuûa caùc cuoäc noåi daäy. I. TÌNH HÌNH THEÁ GIÔÙI VAØ ÑOÂNG DÖÔNG - 9.1939, Chieán tranh theá giôùi buøng noå, Phaùp nhanh choùng ñaàu haøng Ñöùc. - Nhaät xaâm löôïc Trung Quoácà bieân giôùi Vieät Trung. - Phaùp ñöùng tröôùc hai nguy cô : phong traøo giaûi phoùng cuûa nhaân daân Ñoâng Döông vaø Nhaät laêm le haát caúng. - Nhaät vaøo Ñoâng Döông, 23.7.1941, Phaùp - Nhaät kyù hieäp öôùc phong thuû chung. + Caáu keát boùc loät nhaân daân ta vôùi nhieàu thuû ñoaïn thaâm ñoäc - Caùc taàng lôùp nhaân daân bò ñaåy vaøo tình traïng khoå cöïc. II. NHÖÕNG CUOÄC NOÅI DAÄY ÑAÀU TIEÂN 1. Khôûi nghóa Baéc Sôn (27.9.1940) - 27.9.1940, Nhaät tieán vaøo Laïng Sôn à Phaùp thaùo chaïy. Ñaûng boä Baéc Sôn khôûi nghóa. - Nhaät - Phaùp baét tay ñaøn aùp. 2. Khôûi nghóa Nam Kyø (23.11.1940) - Phaùp ñöa binh lính Vieät laøm bia ñôõ ñaïn. Ñaûng boä Nam kyø phaùt ñoäng khôûi nghóa nhöng keá hoaïch bò loä. - Cuoäc khôûi nghóa bò ñaøn aùp. 3. Binh bieán Ñoâ Löông (13. 1.1941) - Baát bình tröôùc haønh ñoäng cuûa Phaùp, ngaøy 13/1/1941, - Ñoäi Cung chæ huy binh lính noåi daäy nhöng thaát baïi. * Baøi hoïc kinh nghieäm: Ñeå laïi baøi hoïc kinh nghieäm veà khôûi nghóa vuõ trang, veà xaây döïng löïc löôïng vuõ trang vaø chieán tranh du kích, tröïc tieáp chuaån bò cho toång khôûi nghóa cuûa CMT8 sau naøy. 4. Cuûng coá : Nguyeân nhaân daãn ñeán caùc cuoäc noåi daäy ñaàu tieân ? So saùnh veà thaønh phaàn tham gia cuûa caùc cuoäc noåi daäy ? YÙ nghóa cuûa caùc cuoäc noåi daäy ? Giaùo vieân lieân heä giaùo duïc tinh thaàn yeâu nöôùc qua caùc cuoäc noåi daäy. 5. Höôùng daãn : TOÅ KYÙ DUYEÄT TUAÀN 23 Vôùi học sinh yeáu cho học sinh naém ñöôïc nguyeân nhaân cuûa caùc cuoäc noåi daäy vaø yù nghóa cuûa noù. Tình hình theá giôùi vaø Ñoâng Döông coù thuaän lôïi vaø khoù khaên gì cho caùch maïng Vieät Nam. Höôùng daãn học sinh chuaån bò noäi dung sau : Söï thaønh laäp Vieät Minh, chuû tröông cuûa Ñaûng. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM Baûng so saùnh chuû tröông giöõa phong traøo ñaáu tranh cuûa caùc giai ñoaïn 30 – 31 Noäi dung 1930 - 1931 1936 - 1939 Keû thuø Ñeá quoác phong kieán Boïn phaûn ñoäng phaùp vaø beø luõ tay sai Nhieäm vuï (Khaåu hieäu) Choáng ñeá quoác giaønh ñoäc laäp daân toäc, choáng phong kieán giaønh ruoäng ñaát cho daân caøy. Choáng phaùt xít, choáng chieán tranh ñeá quoác, choáng boïn phaûn ñoäng thuoäc ñòa vaø tay sai, ñoøi töï do, daân chuû, côm aùo vaø hoaø bình. Maët traän Maët traän nhaân daân phaûn ñeá Ñoâng Döông (Maët traän Daân chuû Ñoâng Döông). Hình thöùc, phöông phaùp ñaáu tranh Bí maät, baát hôùp phaùp. Baïo ñoäng vuõ trang Hôïp phaùp, nöûa hôïp phaùp, coâng khai, nöûa coâng khai. Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn Nguyễn Thị Minh Khai Minh Khai (1910-1941) Nguyễn Thị Minh Khai (1910-1941) là nhà cách mạng Việt Nam, một trong những người lãnh đạo Đảng Cộng sản Đông Dương trong giai đoạn 1930-1940. Tiểu sử Bà sinh tại xã Vĩnh Yên, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Thuở nhỏ sống cùng mẹ ở xã Đức Tùng, Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 1919, bà bắt đầu học chữ Quốc ngữ rồi vào trường tiểu học Cao Xuân Dục ở Vinh. Năm 1927, bà tham gia hoạt động trong phong trào công nhân ở Vinh và tham gia thành lập Đảng Tân Việt, Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ. Năm 1930, bà gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương, phụ trách tuyên truyền, huấn luyện đảng viên tại Trường Thi, Bến Thủy. Sau đó, bà sang Hương Cảng làm thư ký cho Nguyễn Ái Quốc ở văn phòng chi nhánh Đông phương bộ của Quốc tế Cộng sản. Năm 1931, bà bị bắt tại Hương Cảng, bị kết án và giam ở đây. Năm 1934, bà ra tù và được Đông phương bộ Quốc tế Cộng sản cử làm đại biểu chính thức đi dự Đại hội VII Quốc tế Cộng sản tại Moskva cùng với Lê Hồng Phong. Sau đó bà thành hôn với Lê Hồng Phong và học tại trường Đại học Phương Đông. Năm 1936, bà được cử về nước truyền đạt chỉ thị của Quốc tế Cộng sản và được cử vào Xứ ủy Nam kỳ, giữ chức Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn, một trong những người lãnh đạo cao trào Cách mạng 1936-1939 ở Sài Gòn. Thời gian này, bà lấy bí danh là Năm Bắc. Năm 1940, bà bị bắt ngay sau phiên họp của xứ ủy Nam kỳ về phổ biến chủ trương khởi nghĩa và bị giam tại Khám lớn (Sài Gòn). Tuy nhiên, bà vẫn liên lạc với bên ngoài và vẫn tiếp tục lãnh đạo phong trào đấu tranh. Khi còn trong nhà tù, bà có mấy câu thơ nói lên ý chí cách mạng của mình: "Vững chí bền gan ai hỡi ai! Kiên tâm giữ dạ mới anh tài. Thời cuộc đẩy đưa người chiến sĩ, Con đường cách mạng vẫn chông gai". Sau khi Khởi nghĩa Nam kỳ thất bại, bà bị thực dân Pháp kết án tử hình và bị xử bắn tại Ngã ba Giồng, Hóc Môn ngày 26 tháng 8 năm 1941. Trước khi bị xử tử, bà đã khẳng khái lên án tội ác thực dân Pháp và hô to: "Đảng Cộng sản Việt Nam muôn năm!", thể hiện tinh thần bất khuất, kiên trung của bà. Gia đình Con gái của bà và Lê Hồng Phong là Nguyễn Thị Hồng Minh, sinh năm 1939, tập kết ra Bắc năm 1954, được đưa sang Trung Quốc học tập, và sau đó sang Liên Xô học đại học ngành cơ khí chế tạo máy. Sau khi ra trường về nước bà chỉ làm nghiên cứu về Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ năm 1976 bà công tác tại Ban Tổ chức Thành ủy TP HCM, nghỉ hưu năm 1995[1]. Em gái bà, Nguyễn Thị Quang Thái, là vợ đầu của Võ Nguyên Giáp. Nguyễn Huy Dung, em trai của bà, là giáo sư, bác sĩ tim mạch, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy thành phố Hồ Chí Minh, đã nghỉ hưu. Ông đã xuất bản 8 tập thơ cùng hàng chục đầu sách về y học và khoa học nhân văn[