Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tuần 5 - Tiết 10: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20

Baøi 6 Tieát 10 Tuaàn daïy 05 CAÙC NÖÔÙC ANH, PHAÙP, ÑÖÙC, MÓ CUOÁI THEÁ KÆ XIX – ÑAÀU THEÁ KÆ XX 1. MUÏC TIEÂU : 1.1. Kieán thöùc : - Hoïc sinh bieát vaø hieåu caùc nöôùc Tö baûn lôùn chuyeån sang giai ñoaïn Ñeá quoác chuû nghóa. - Tình hình ñaëc ñieåm cuûa caùc nöôùc Ñeá quoác. - Nhöõng ñieåm noåi baät cuûa chuû nghóa Ñeá quoác. 1.2. Kó naêng : - Boài döôõng kó naêng phaân tích söï kieän kòch söû ñeå tìm hieåu ñaëc ñieåm, vò trí lòch söû cuûa CNÑQ - Söu taàm taøi lieäu, hoà sô hoïc taäp veà caùc nöôùc ñeá quoác vaøo cuoái theá kæ XIX, ñaàu theá kæ XX. 1.3. Thaùi ñoä : - Nhaän thöùc roõ veà baûn chaát cuûa CNTB - Ñeà cao yù thöùc caûnh giaùc phaûn CM, ñaáu tranh choáng caùc theá löïc gaây chieán baûo veä hoøa bình. 3. CHUAÅN BÒ : 3.1. Giaùo vieân: Giaùo aùn + SGK + Bieåu ñoà so saùnh söï phaùt trieån kinh teá cuûa caùc nöôùc ñeá quoác cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX. 3.2. Hoïc sinh: Chuaån bò baøi +Taäp + SGK . 4. TIEÁN TRÌNH : 4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: Ts: Vaéng: Teân hs: 4.2. Kieåm tra mieäng :KT 15’ *Haõy trình baøy hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa coâng xaõ Pa – Ri (1871)? Theo em cuoäc caùch maïng ngaøy 18/3/1871 mang tính chaát gì? 4.3. Baøi môùi : Vaøo baøi: Cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX, sau thôøi kì töï do caïnh tranh, caùc nöôùc tö baûn chuyeån sang thôøi kì phaùt trieån môùi laø tö saûn ñoäc quyeàn hay coøn goïi laø CNÑQ. Böôùc sang thôøi kì naøy, tình hình kinh teá, chính saùch ñoái noäi, ñoái ngoaïi cuûa caùc nöôùc coù gì thay ñoåi, chuùng ta cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung ghi baøi -Sau cuoäc caùch maïng coâng nghieäp, tình hình nöôùc Anh nhö theá naøo ? Hs: CMCN khôûi ñaàu sôùm nhaát ñöùng ñaàu theá giôùi veà coâng nghieäp. Gv goïi Hs ñoïc baøi. - Cuoái theá kæ XIX, tình hình nöôùc Anh thay ñoåi nhö theá naøo ? Hs traû lôøi theo SGK. Gv môû roäng: Maëc duø vaäy, cuoái theá kæ XIX- ñaàu theá kæ XX, nhieàu coâng ti ñoäc quyeàn ra ñôøi, chi phoái toaøn boä ñôøi soáng kinh teá ñaát nöôùc. - Vì sao Tö saûn Anh chuù troïng ñaàu tö vaøo caùc nöôùc thuoäc ñòa ? Hs: Vì ñaàu tö vaøo thuoäc ñòa ít voán, thu laõi nhanh ( mua nguyeân lieäu reû, haøng hoùa baùn giaù cao ). - Veà chính trò ôû nöôùc Anh ? Hs traû lôøi theo SGK Gv dieãn giaûng GDMT cho hs: Do chính saùch ñaåy maïnh xaâm löôïc thuoäc ñòa neân thuoäc ñòa Anh roäng 33 trieäu Km2, ñöôïc goïi laø “ Ñeá quoác Maët trôøi khoâng bao giôø laën”. - Vì sao Leânin goïi laø “ CNÑQ thöïc daân” ? Hs: CNÑQ Anh xaâm chieám vaø boùc loät moät heä thoáng thuoäc ñòa roäng lôùn nhaát theá giôùi. Gv goïi Hs ñoïc muïc 2/SGK - Vì sao kinh teá Phaùp phaùt trieån chaäm laïi ? Hs: thua traän, phaûi boài thöôøng chieán phí, ngheøo taøi nguyeân. - Sang ñaàu theá kæ XX, kinh teá Phaùp coù gì ñaùng chuù yù ? Hs traû lôøi döïa theo SGK/ 10. Gv höôùng daãn Hs so saùnh ñeå thaáy thöïc daân Anh ñaàu tö chuû yeáu vaøo caùc thuoäc ñòa, coøn Phaùp laïi cho caùc nöôùc ngheøo vay ( soá lieäu SGk/40 )vì vaäy Leânin goïi CNÑQ Phaùp laø “ CNÑQ cho vay laõi”. -Veà chính trò ôû nöôùc Phaùp coù gì noåi baät ? Hs: Theå cheá Coäng hoøa, taêng cöôøng ñaøn aùp caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa coâng nhaân vaø noâng daân, chaïy ñua vuõ trang, taêng cöôøng xaâm löôïc thuoäc ñòa. Gv duøng löôïc ñoà chæ heä thoáng thuoäc ñòa cuûa Phaùp ñöùng thöù hai sau Anh. - Vì sao noùi CNÑQ Phaùp laø “ CNÑQ cho vay laõi” ? Hs traû lôøi: Phaùp giaønh haàu heát soá tieàn ñöa ra nöôùc ngoaøi cho vay laõi. Gv goïi Hs ñoïc muïc 3 SGK/41 - Caùc coâng ti ñoäc quyeàn Ñöùc ra ñôøi trong ñieàu kieän kinh teá nhö theá naøo ? Hs: Ñöùc phaùt trieån nhanh treân con ñöôøng TBCN, trôû thaønh moät nöôùc coù neàn kinh teá ñöùng ñaàu chaâu AÂu, thöù hai theá giôùi. Do ñaát nöôùc thoáng nhaát, giaønh ñöôïc nhieàu quyeàn lôïi tö Phaùp. Gv môû roäng: Cung caáp cho H tö lieäu caùc Xanhñica (SGV trang 49 ). -Tình hình chính trò ôû Ñöùc ? Hs: Theå cheá Lieân bang, quyeàn löïc naèm trong tay quyù toäc ñòa chuû vaø tö saûn ñoäc quyeàn. Gv nhaán maïnh chính saùch ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi phaûn ñoäng cuûa nhaø nöôùc Ñöùc ( SGK / 41 ). - Ñaëc ñieåm cuûa CNÑQ Ñöùc ? Hs: “CNÑQ quaân phieät hieáu chieán” Gv: Tình hình phaùt trieån kinh teá, chính trò cuûa 3 ñeá quoác lôùn ôû chaâu Aâu ñaõ daã ñeán moät maâu thuaãn khoâng theå traùnh khoûi vaø ngaøy caøng gay gaét giöõa Ñöùc vôùi Anh, Phaùp ñeå chia laïi theá giôùi vaø ñoù chính laø nguyeân nhaân saâu xa daãn ñeán caùc cuoäc chieán tranh theá giôùi theá kæ XX. I. TÌNH HÌNH CAÙC NÖÔÙC ANH, PHAÙP, ÑÖÙC, MÓ CUOÁI THEÁ KÆ XIX. 1. Anh : a. Kinh teá : Tröôùc naêm 1870, Anh ñöùng ñaàu theá giôùi veà saûn xuaát coâng nghieäp, nhöng sau naêm 1870, Anh maát daàn vò trí naøy vaø tuït xuoáng haøng thöù 3 treân theá giôùi (Sau Mó vaø Ñöùc). Tuy maát daàn vai troø baù chuû theá giôùi veà coâng nghieäp , nhöng Anh vaãn ñöùng ñaàu veà xuaát khaåu tö baûn , thöông maïi vaø thuoäc ñòa . Nhieàu coâng ty ñoäc quyeàn veà coâng nghieäp vaø vaø taøi chính ra ñôøi chi phoái toaøn boä neàn kinh teá. b. Chính trò: Anh laø nöôùc quaân chuû laäp hieán , hai ñaûng Töï do vaø Baûo thuû thay nhau caàm quyeàn baûo veä cho quyeàn lôïi cuûa giai caáp tö saûn. c. Veà ñoái ngoaïi: Anh öu tieân ñaåy maïnh chính saùch xaâm löôïc thuoäc ñòa ñeán 1914 thuoäc ñòa cuûa Anh roäng khaép theá giôùi vôùi 33 trieäu km2 , 400 trieäu daân gaáp 50 laàn dieän tích vaø daân soá nöôùc Anh luùc baáy giôø, gaáp 12 laàn thuoäc ñòa Ñöùc.Chính vì vaäy Leâ nin goïi CNÑQ Anh laø ‘’Chuû nghóa ñeá quoác thöïc daân’’. 2. Phaùp : + Veà kinh teá: Tröôùc 1870 coâng nghieäp Phaùp ñöùng haøng thöù 2 treân theá giôùi sau Anh, nhöng töø 1870 trôû ñi Phaùp phaûi nhöôøng vò trí naøy cho Ñöùc vaø tuït xuoáng haøng thöù 4 treân theá giôùi. Tuy nhieân tö baûn phaùp vaãn phaùt trieån maïnh nhaát laø ngaønh khai moû, ñöôøng saét, luyeän ki8m vaø cheá taïo oâ toâNhieàu coâng ty ñoäc quyeàn ra ñôøi chi phoái neàn kinh teá Phaùp ñaëc bieät trong lónh vöïc ngaân haøng , Phaùp cho caùc nöôùc tö baûn vay vôùi laõi suaát cao neân Leâ nin goïi CNÑQ Phaùp laø ‘’Chuû nghóa ñeá quoác cho vay naëng laõi’’ + Veà chính trò : Sau naêm 1870 neàn coäng hoøa thöù ba ñöôïc thaønh laäp ñaõ thi haønh chính saùch ñaøn aùp nhaân daân , tích cöïc xaâm löôïc thuoäc ñòa. Vì vaäy , Phaùp laø ñeá quoác coù thuoäc ñòa lôùn thöù 2 treân theá giôùi ( Sau Anh ) vôùi 11 trieäu km2 3. Ñöùc : a. Kinh teá: Tröôùc naêm 1870, coâng nghieäp Ñöùc ñöùng haøng thöù 3 treân theá giôùi(Sau Anh vaø Phaùp), nhöng töø sau khi hoaøn toaøn thoáng nhaát (1871), coâng nghieäp Ñöùc phaùt trieån nhanh vöôït qua Anh vaø Phaùp ñöùng haøng thöù 2 treân theá giôùi sau Mó Söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp Ñöùc ñaõ daãn ñeán vieäc taäp trung tö baûn cao ñoä . Nhieàu coâng ty ñoäc quyeàn ra ñôøi nhaát laø luyeän kim, than ñaù , saét theùpchi phoái neàn kinh teá ñöùc. b. Chính trò: Ñöùc laø nöôùc quaân chuû laäp hieán theo theå cheá lieân bang , thi haønh chính saùch ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi heát söùc phaûn ñoäng nhö: Ñeà cao chuûng toäc Ñöùc, ñaøn aùp phong traøo coâng nhaân, truyeàn baù baïo löïc vaø chaïy ñua vuõ trang. Ñöùc laø nöôùc ñeá quoác ‘’treû ‘’ , khi coâng nghieäp phaùt trieån maïnh caàn coù nhieàu voán, nguyeân lieäu vaø thò tröôøng . ÔÛ Chaâu AÙ vaø Chaâu phi coù raát nhieàu nhöng bò caùc nöôùc ñeá quoác ‘’giaø’’( Anh, Phaùp’’chieám heát. Vì vaäy Ñöùc hung haõn ñoøi duøng vuõ löïc ñeå chia laïi thò tröôøng . Ñaëc ñieåm cuûa ñeá quoác Ñöùc laø ‘’Chuû nghóa ñeá quoác quaân phieät hieáu chieán’’. 4.4. Caâu hoûi vaø baøi taäp cuûng coá: Haõy noái teân nöôùc vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi nöôùc ñeá quoác cho phuø hôïp. Teân nöôùc Ñaëc ñieåm Anh Phaùp Ñöùc A. chuû nghóa ñeá quoác quaân phieät hieáu chieán B. chuû nghóa ñeá quoác thöïc daân C. chuû nghóa ñeá quoác cho vay laõi Tình hình chính trò ôû 3 nöôùc Anh, phaùp, Ñöùc ? (Anh: Theo cheá ñoä quaân chuû laäp hieán, xaâm chieám thuoäc ñòa. Phaùp : Theo theå cheá Coäng hoøa. Ñöùc : Theo theå cheá Lieân bang). 4.5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø : - Baøi cuõ: Hoïc thuoäc baøi. Traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa baøi trong SGK vaø hoaøn thaønh caùc baøi taäp coøn laïi trong Vôû baøi taäp. Chuù yù tình hình kinh teá vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc nöôùc ñeá quoác. - Baøi môùi:Chuaån bò phaàn II – Muïc 4 : CHUYEÅN BIEÁN QUAN TROÏNG ÔÛ CAÙC NÖÔÙC ÑEÁ QUOÁC.Chuù yù söï hình thaønh caùc coâng ti ñoäc quyeàn vaø söï xaâm chieám thuoäc ñòa cuûa caùc nöôùc ñeá quoác.