Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tuần 26 - Tiết 48: Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI-XVIII - Năm học 2009-2010

Tuần : 26 Tiết : 48 Ngày soạn: 03/3/2009 KINH TẾ VĂN HOÁ THẾ KỈ XVI - XVIII A- Mục tiêu bài học: KT: Sự khác nhau giữa kinh tế nông nghiệp và kinh tế hàng hoá ở hai miền đất nước .Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau đó ? - Mặc dù chiến tranh phong kiến thường xuyên xãy ra ,kéo dài nhưng kinh tế có những bước phát triển đáng kể. Những nét lớn về thành tựu văn hoá . TT: Tôn trọng , có ý thức giữ gìn những sáng tạo nghệ thuật của cha ông ,thể hiện những sức sống tinh thần của dân tộc. KN: Nhận biết được các địa danh trên bản đồ Việt Nam. B-Phương tiện dạy học: -Bản đồ Việt Nam. C-Tiến trình dạy học: 1.Ổn định: 2. KTBC: -Thuật lại chiến tranh Trịnh -Nguyễn? - Phân tích hậu quả của cuộc chiến tranh Nam -Bắc triều và chiến tranh Trịnh - Nguyễn?. 3. Bài mới: Chiến tranh liên miên giữa hai thế lực Trịnh - Nguyễn gây biết bao nhiêu tổn hại ,đau thương cho dân tộc .Đặc biệt sự phân chia cát cứ kéo dài đã gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triễn chung của đất nước .Tình hình văn hoá có đặc điểm gì ? Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản GV:Gọi HS đọc mục 1 SGK. GV(H): Ở Đàng Ngoài chúa Trịnh có quan tâm đến phát triển nông nghiệp không? HS: Chúa trịnh không chăm lo khai hoang, tổ chức đê điều. Ruộng dất bị bọn cường hào đem càm bán. GV(H): Cường hào đem cầm bán ruộng đất công đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân như thế nào? HS: Nông dân không có ruộng cấy cày nên: + Mất mùa đói kém xảy ra dồn dập. + Nhiều người bỏ làng đi nơi khác. GV(H): Ở Đàng Trong chúa Nguyễn có quan tân đén sản xuất nông nghiệp không? Nhằm mục đích gì? HS: Chúa Nguyễn ra sức khai thác vùng Thuận Quảng để củng cố xây dựng cát cứ. Mục đích: Xây dựng kinh tế giàu mạnh để chống đối lại họ Trịnh. GV(H): Chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyến khích khai hoang? HS: Cung cấp nông cụ, lương ăn lập làng ấp. - Ở Thuận Hoá chiêu tập nhân dân lưu vong tha tô thuế binh dịch 3 năm, khuyến khích họ về quê cũ làm ăn. GV(H): Chúa Nguyễn đã làm gì để mở rộng đất đai? Xây dựng cát cứ? HS: Đặt phủ Gia Định, mở rộng xuống vùng đất Mĩ Tho Hà Tiên. Lập xóm mới ở đồng bằng Sông Cửu Long. GV(H): Phủ Gia Định gồm có mấy dinh? Thuộc những tỉnh nào hiện nay hiện nay? HS: Gồm 2 dinh: - Dinh Trấn Biên: ( Đồng Nai, Bà Rịa, Vũng Tàu, Bình Dương,Bình Phước) - Dinh Phiên Trấn: ( Thành phố HCM, Long An, Tây Ninh) GV gọi HS đọc mục 2 SGK. GV(H): Nhận xét sự khác nhau giữa kinh tế nông nghiệp Đàng Ngoài và Đàng Trong? HS: Đàng Ngoài ngưng trệ. Đàng Trong phát triển. GV(H): Nước ta gồm có các ngành nghề thủ công tiêu biểu nào? HS: Dệt lụa, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy,... GV(H): Ở thế kỉ XVII, thủ công nghiệp phát triển như thế nào? HS: Làng thủ công mọc lên ở nhiều nơi ( SGK) GV(H): Hoạt động thương nghiệp phát triển như thế nào? HS: Xuất hiện nhiều chợ, phố xá và các đô thị. GV(H): Nhận xét về chợ?Xuất hiện nhiều chợ chứng tỏ điều gì? HS:Buôn bán trao đổi hàng hoá rất phát triển . HS đọc "Một số người phương Tây.........." SGK. GV(H):Chúa Trịnh ,chúa Nguyễn có thái độ như thế nào trong việc mua bán với người nước ngoài? HS:Ban đầu tạo điều kiện cho thương nhân châu Á ,châu Âu vào buôn bán ,mở cửa hàng để nhờ họ mua vũ khí. - Về sau: hạn chế ngoại thương. GV(H): Vì sao đến giai đoạn sau chính quyền Trịnh - Nguyễn hạn chế ngoại thương. HS: Họ sợ người phương Tây có ý đồ xâm chiếm nước ta. 1/ Nông nghiệp: Đàng Ngoài : Kinh tế nông nghiệp giảm sút. Đời sống nhân dân đói khổ. * Đàng Trong: Khuyến khích khai hoang. Đặt phủ Gia Định Lập làng xóm mới. 2/ Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán. Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán: Thủ công nghiệp phát triển, xuất hiện các làng thủ công Thương nghiệp: Xuất hiện nhiều chợ, phố xá và các đô thị. Hạn chế về ngoại thương. 4. Củng cố: Nhận xét chung về tình hình kinh tế nước ta từ thế kỉ XIV đến thế kỉ XVIII? Đánh dấu vị trí các làng nghề thủ công nổi tiếng các đô thị quan trọng ở Đàng Ngoài, Đàng Trong? 5. Dặn dò: Về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài sau: " Kinh tế, văn hoá thế kỉ XIV- XVIII ". ---------------------------------------------------------- Tuần: 26 Tiết: 49 Ngày soạn:7/3/2009 Ngày dạy: 06/3/2009 KINH TẾ - VĂN HOÁ THẾ KỈ XVI - XVIII II - VĂN HOÁ A- Mục tiêu: KT: Tuy nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao nhưng nhân dân trong làng xã luôn bảo tồn và phát huy nếp sống văn hoá truyền thống dân tộc. Đạo thiên chúa giáo được truyền bá vào nước ta, chữ quốc ngữ ra đời. TT: Hiểu được truyền thống văn hoá của dân tộc luôn phát triển trong bất kì hoàn cảnh nào. Bồi dưỡng ý thức bảo vệ truyền thống văn hoá dân tộc. KN: Mô tả một lễ hội hoặc một trò chơi tiêu biểu trong lễ hội. B-Phương tiện dạy học: Băng hình lễ hội ( nếu có ) C- Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: 2. KTBC: Nhận xét tình hình kinh tế nông nghiệp Đàng Trong-Đàng Ngoài như thế nào? Tại sao thế kỉ XVII ở nuớc ta xuất hiện một số thành thị? 3. Bài mới: Giới thiệu: Mặt dù tình hình đất nước không ổn định, chia cắt kéo dài nhưng nền kinh tế vẫn đạt mức phát triển nhất định. Bên cạnh đó, đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân có nhiều điểm mới do việc giao lưu buôn bán với người Tây được mở rộng. Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản GV: Yêu cầu HS đọc mục 1 SGK. GV(H): Ở thế kỉ XVI - XVII nước ta có những tôn giáo nào? HS: Nho giáo Phật giáo, Đạo giáo và sau đó thêm Thiên Chúa giáo. GV(H): Nói rõ sự phát triển của từng tôn giáo đó? HS: Nho giáo vẫn được đề cao trong học tập, thi cử và tuyển chọn quan lại. GV(H): Vì sao lúc này Nho giáo không còn chiếm địa vị độc tôn? HS: Do các thế hệ phông kiến tranh giành địa vị. Vua Lê trở thành bù nhìn. GV(H): Ở thôn quê có những hình thức sinh hoạt tư tưởng như thế nào? HS: Hội làng : là hình thức sinh hoạt phổ biến lâu đời trong lịch sử. GV(H): Quan sát hình 53. Bức tranh miêu tả cái gì? HS: Buổi biểu diển võ nghệ tại các hội làng. Hình thưc phong phú, nhiều thể loại: Đấu kiếm, đua ngựa, bắn cung,.... GV(H): Hình thức sinh hoạt văn hoá có tác dụng gì? HS: Thắt chặt tình đoàn kết - giáo dục tình yêu quê hương đất nước. GV(H): Đạo Thiên Chúa giáo bắt nguồn từ đâu?Vì sao lại xuất hiện ở nước ta? HS: Bắt nguồn từ châu Âu. Thế kỉ XVI các giáo sĩ phương Tây theo thuyền buôn truyền bá đạo Thiên Chúa. GV: Chữ Quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào? ( GV nhấn mạnh vài trò của A lếch xăng đrốt ) HS: Mục đích truyền đạo. GV(H): Theo em chữ Quốc ngữ ra đời đóng vai trò gì trong quá trình phát triển văn hoá Việt Nam? HS: ( HS thảo luận nhóm ) - Là chữ viết tiện lợi. - Là công cụ thông tin rất thuận tiện, vai trò quan trọng văn học viết. GV(H): Vặn học giai đoạn này bao gồm mấy bộ phận? HS: 2 bộ phận: + Vặn học bác học. + Văn học dân gian. GV(H): Ở thế kỉ XVI - XVII nước ta có những nhà thơ nhà văn nào nổi tiếng? HS: Nguyễn Bĩnh Khiêm, Đào Duy Từ. ( HS đọc phần in nghiêng SGK ) GV(H): Nghệ thuật dân gian thời kì nay ( thể loại, nội dung )? HS: Nhiều thể loại phong phú : truyện, thơ,... Nội dung: phản ảnh tinh thần tình, cảm lạc quan yêu thương con người của nhân dân lao động. GV(H): Kể tên nhưng thành tựu của các loại hình nghệ thuật? HS: Nghệ thuật điêu khắc và nghệ thuật sân khấu. 1. Tôn giáo: Nho giáo vẫn được đề cao Phật giáo, Đạo giáo phát triển. Có thêm đạo Thiên Chúa giáo từ châu Âu sang. Cuối thế kỉ XVI. Xuất hiện Đạo Thiên Chúa giáo. 2. Sự ra đời của chữ quốc ngữ: Thế kỉ XVII Một số giáo sĩ phương Tây dùng chữ cái La tinh ghi âm tiếng Việt. 3. Văn học và nghệ thuật dân gian: Văn học chữ Nôm rất phát triển. Tiêu biểu: Nguyễn Bĩnh Khiêm Đào Duy Từ. + Nghệ thuật dân gian. - Nghệ thuật điêu khắc - Nghệ thuật sân khấu. 4. Củng cố: Ở thế kỉ XVI - XVII nước ta có những tôn giáo nào? Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào? Hãy kể tên một số công trình nghệ thuật dân gian mà em biết? 5. Dặn dò: Về nhà xem lại các bài đã học để tiết sau ôn tập. -----------------------------------------------------------