Giáo án Khoa học Tuần 39-52 Lớp 4 - Phạm Văn Hùng

ước ban đầu. - Tiến hành làm thí nghiệm trong nhóm. - Kết quả: Khi nhúng bầu nhiệt kế vào nước ấm, mức chấtlỏng tăng lên và khi nhúng bầu nhiệt kế vào nước lạnh thì mức chất lỏng giảm đi . + Mức chất lỏng trong ống nhiệt kế thay đổi khi ta nhúng bầu nhiệt kế vào nước có nhiệt độ khác nhau. + Khi dùng nhiệt kế đo các vật có nóng lạnh khác nhau thì mức chất lỏng trong ống nhiệt kế nở ra khi ở nhiệt độ cao, co lại khi ở nhiệt độ thấp. + Chất lỏng nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi. + Ta biết được nhiệt độ của vật đó . - Lắng nghe . - Trả lời : + Vì nước ở nhiệt độ cao thì nở ra. Nếu nước quá đầy ấm sẽ tràn ra ngoài có thể gây bỏng hay tắt bếp, chập điện . + Khi bị sốt, nhiệt độ của cơ thể trên 370C, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Muốn giảm nhiệt độ của cơ thể ta dùng túi nước đá chườm lên trán. Túi nước đá sẽ truyền nhiệt sang cơ thể, làm giảm nhiệt độ của cơ thể. + Rót nước vào cốc rồi cho đá vào . + Rót nước vào cốc sau đó cho vào chậu nước lạnh . - Lăng nghe. - 3 HS đọc. - Lắng nghe – ghi nhớ TIẾT 52: VẬT DẪN NHIỆT VÀ VẬT CÁCH NHIỆT I/.MỤC TIÊU : Giúp HS : Biết được những vật dẫn nhiệt tốt ( kim loại: đồng , nhôm, …). Những vật dẫn nhiệt kém (gỗ, nhựa, bông, len, rơm, …) . Giải thích được một số hiện tượng đơn giản liên quan đến tính dẫn nhiệt của vật liệu. Hiểu việc sử dụng các chất dẫn nhiệt, cách nhiệt và biết sử dụng chúng trong những trường hợp liên đến đời sống . II/.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : HS : cốc, thìa nhôm, thìa nhựa. Phích nước nóng, xoong , nồi, giỏ ấm, cái lót tay, giấy báo cũ, len, nhiệt kế. III/.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS 1./Ổn định : 2/.KTBC: - Gọi 2 HS lên bảng trả lời các câu hỏi về nội dung bài trước: + Mô tả thí nghiệm chứng tỏ vật nóng lên do thu nhiệt. + Mô tả thí nghiệm chứng tỏ nước và các chất lỏng khác nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi. -GV nhận xét, ghi điểm. 3/.Bài mới: *Giới thiệu bài: Các em đã được tìm hiểu về sự thu nhiệt, toả nhiệt của một số vật. Trong quá trình truyền nhiệt có những vật dẫn nhiệt. Chẳng hạn khi rót nước nóng vào cốc áp 2 tay vào cốc ta thấy ấm lên. Điều đó chứng tỏ cái cốc là vật dẫn nhiệt từ nước nóng đến tay ta. Trong thực tế có nhũng vật dẫn nhiệt tốt, vật dẫn nhiệt kém. Đó là những vật nào, chúng ta có lợi ích gì cho cuộc sống của chúng ta? Các em sẽ tìm thấy câu trả lời qua những thí nghiệm thú vị của bài học hôm nay. - GV ghi tựa bài. *Hoạt động 1: Vật dẫn nhiệt và vật cách nhiệt . - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm trang 104 SGK và dự đoán kết quả thí nghiệm. - Gọi HS nêu, GV ghi nhanh lên bảng . - Tổ chức cho HS làm thí nghiệm trong nhóm.GV đi rót nước nóng vào cốc cho HS tiến hành thí nghiệm. Lưu ý HS cẩn thận với nước nóng . - Yêu cầu HS trình bày thí nghiệm. GV ghi kết quả song song với dự đoán của HS để HS so sánh. - Hỏi: Tại sao thìa nhôm lại nóng lên? - Giảng: Các kim loại: Đồng, nhôm, sắt, … dẫn nhiệt tốt hơn còn gọi đơn giản là vật dẫn điện. Gỗ, nhựa, len, bông, … dẫn nhiệt kém hơn còn gọi là vật cách điện. - Cho HS quan sát xoong, nồi và hỏi: + Xoong và quai xoong được làm bằng chật liệu gì? Chất liệu đó dẫn nhiệt tốt hay dẫn nhiệt kém? Vì sao lại dùng những chất liệu đó? + Hãy giải thích tại sao vào những hôm trời rét, chạm tay vào ghế sắt tay ta có cảm giác lạnh? + Tại sao khi chạm tay vào ghế gỗ, tay ta không có cảm giác lạnh bằng khi chạm vào ghế sắt? - Giảng: Những hôm trời rét, khi chạm vào ghế sắt, tay ta đã truyền nhiệt cho ghế ( vật lạnh hơn) do đó tay ta có cảm giác lạnh. Với ghế gỗ hoặc ghế nhựa thì tay ta cũng truyền nhiệt cho ghế nhưng do gỗ, nhựa dẫn nhiệt kém hơn sắt nên tay ta không bị mất nhiệt nhanh như khi chạm vào ghế sắt. Vì vậy, tay ta không có cảm giác lạnh như khi chạm vào ghế sắt mặc dù thưc tế nhiệt độ ghế sắt, ghế gỗ cùng đặt trong một phòng là như nhau. *Hoạt động 2: Tính cách nhiệt của không khí - Cho HS quan sát giỏ ấm hoặc dựa vào kinh nghiệm của các em và hỏi: + Bên trong giỏ ấm đựng thường được làm bằng gì? Sử dụng vật liệu đó có ích lợi gì? + Trong các chỗ trống của vật có chứa gì? + Không khí là vật dẫn nhiệt tốt hay dẫn nhiệt kém? - Để khẳng định rằng không khí là chất dẫn nhiệt tốt hay dẫn nhiệt kém các em hãy cùng làm thí nghiệm để chứng minh - Tổ chức cho HS làm thí nghiệm trong nhóm. - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm trang 105 / SGK . - GV hướng dẫn: + Quấn giấy trước khi rót nước, với cốc quấn chặt HS dùng dây nịt ( thun) buộc tờ báo vào cho chặt. Với cốc quấn lỏng thì vo tờ giấy thật nhăn và quấn lỏng, sao cho không khí có thể tràn vào các khe hở mà vẫn đảm bảo các lớp giấy vẫn sát vào nhau. + Đo nhiệt độ ở mỗi cốc 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 phút ( thời gian đợi kế quả là 10 phút). - Trong khi đợi đủ để đo kết quả. GV cho HS tiến hành chơi trò chơi ở hoạt động 3. - Gọi HS trình bày kết quả thí nghiệm . + Tại sao chúng ta phải đổ nước nóng như nhau vời một lượng bằng nhau? +Tại sao lại phải đo nhiệt độ của 2 cốc gần như cùng một lúc? + Giữa các khe nhăn của tờ báo có chứa gì? + Vậy tại sao nước trong cốc quấn giấy báo nhăn, quấn lỏng còn nóng lau hơn? + Không khí là vật cách nhiệt hay vật dẫn nhiệt? - Kết luận: Với cùng 2 chiếc cốc như nhau, với lượng nước và nhiệt độ của nước bắng nhau, bề mặt bốc hơi giống nhau. Nhưng cốc thứ 2 được quấn lỏng bằng những lớp báo nhăn nên có nhiều chỗ rỗng chứa nhiều không khí bên trong các chỗ rỗng ấy. Không khí có tính chất cách nhiệt nên nước trong cốc còn nóng hơn so với cốc quấn chặt giấy báo bình thường. - Hát . - 2 HS tiếp nối nhau trả lời. -Lớp bổ sung. - HS lắng nghe . - Nhắc lại . - 1 HS đọc – suy nghĩ . - Thìa nhôm sẽ nóng hơn thìa nhựa -> Thìa nhôm dẫn nhiệt tốt hơn, thìa nhựa dẫn nhiệt kém hơn. - Tiến hành làm thí nghiệm. Một lúc sau khi GV rót nước vào cốc từng thành viên trong nhóm lần lượt cầm vào cán thìa và nói kết quả mà tay mình cảm giác được . - Đại diện các nhóm báo cáo kết quả: Khi cầm vào từng cán thìa, em thấy cán thìa bằng nhôm nóng hơn cán thìa bằng nhựa. Điều này cho thấy nhôm dẫn nhiệt tốt hơn nhựa. - Là do nhiệt độ từ nước nóng đã truyền sang thìa. - Lắng nghe . + Được làm bằng nhôm, gang, inốc đây là những chất dẫn nhiệt tốt để nấu nhanh. Quay được làm bằng nhựa đây là vật cách nhiệt đễ khi ta cầm không bị nóng. + Là do sắt dẫn nhiệt tốt nên tay ta âm đã truyền nhiệt cho ghế sắt. Ghế sắt là vật lạnh hơn, do tay ta có cảm giác lạnh . + Vì gỗ vật dẫn nhiệt kém nên tay ta không bị mất nhiệt nhanh như khi chạm vào ghế sắt. - Lắng nghe. - HS trả lời; + Thường được làm bằng xốp, bông, len, dạ, … Đó là những vật dẫn nhiệt kém nên giữ cho nước trong bình nóng lâu hơn. + Có chứa không khí. + HS suy nghĩ trả lời. - Lăng nghe. - HS tiến hành thí nghiệm . - 2 HS đọc. - HS tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của GV để đảm bảo an toàn. + Đo và ghi lại nhiệt độ của từng cốc sau mỗi lần đo. - Đại diện 2 nhóm lên đọc kết quả thí nghiệm: Nước trong cốc được quấn giấy báo nhăn và không buộc chặt còn nóng hơn nước trong cốc quấn giấy báo thường và quấn chặt. + Để đảm bảo nhiệt độ của nước ở 2 cốc là bằng nhau , nếu nước cùng có nhiệt độ bằng nhau nhưng cốc nào có lượng nước nhiều hơn sẽ nóng lâu hơn . + Vì nước bốc hơi nhanh sẽ làm cho nhiệt độ của nước giảm đi. Nếu không đo cùng một lúc thì nước trong cốc đo sau sẽ nguội nhanh hơn trong cốc đo trước. + Có chứa không khí. + Vì giữa các lớp báo nhăn quấn lỏng có chứa rất nhiều không khí nên nhiệt độ của nước truyền qua cốc, lớp giấy báo vá truyền ra ngoài môi trường ít hơn, châm hơn nên còn nóng lâu hơn. + Là vật cách nhiệt . - Lắng nghe . *Hoạt động 3: Trò chơi: Tôi là ai, tôi được làm bằng gì? Cách tiến hành : - Chia lớp thành 2 đội. Mỗi cử 5 em tham gia chơi, 1 thành viên làm thư kí, các thành viên khác ngồi 3 bàn phía trên gần đội của mình . - Mỗi đội sẽ lần lượt đưa ra ích lợi của mình để đội bạn đoán xem tên đó là vật gì, được làm bằng chất liệu gì? Thư kí của đội này sẽ ghi kết quả của đội kia. Trả lời đúng tính 5 điểm, sai mất lượt hỏi và bị trừ 5 điểm. Các thành viên của đội ghi nhanh các câu hỏi vào giấy và truyền cho các bạn trực tiếp chơi. Chẳng hạn các câu hỏi: + Tôi giúp mọi người được ấm khi ngủ? ( Bạn là cái chăn, bạn có thể làm bằng bông, len, dạ, … ) . + Tôi là vật dùng để che lớp dây đồng dẫn điện cho bạn thắp đèn, nấu cơm, chiếu sáng. (Bạn là vỏ dây điện. Bạn được làm bằng nhựa.) -Trò chơi kết thúc. GV nhận xét - tuyên dương 4/.Củng cố: - Hỏi: + Tại sao chúng ta không nên nhảy lên chăn bông? + Tại sao khi mở vung xoong, nồi bằngnhom, gang ta phải dùng lót tay? - GV nhận xét – ghi điểm 5/.Dặn dò: - Về nhà học thuộc mục Bạn cần biết -Chuẩn bị bài tiết sau: -Nhận xét tiết học.