Giáo án Khoa học khối 5, kì I - Tiết 22: Tre, mây, song

KHOA HỌC TRE, MÂY, SONG . b&d A . MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : Sau bài học này học sinh có khả năng : Lập bảng so sánh đặc điểm và công dụng của tre, mây, song . Nhận ra 1 số đồ dùng hằng ngày làm bằng tre ,mây, song . Nêu cách bảo quản các dò dùng bằng tre, mây, song được sử dụng trong gia đình . B . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : Một số đồ dùng người tre, mây, song . Hình minh họa trang 46, 47 SGK . Phiếu học tập kẻ sẵn bảng so sánh về đặc điểm của tre, song, mây . C . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Hoạt động dạy Hoạt động học I. Kiểm tra bài cũ : - Nhận xét về bài kiểm tra của học sinh II . Bài mới : 1. Giới thiệu . - Giáo viên yêu cầu học sinh mở SGK và hỏi : Chủ đề phần 2 của chương trình khoa học có tên là gì ? - Giáo viên giới thiệu : Chủ đề này giúp các em tìm hiểu về đặc điểm và công dụng của một số vật liệu thường dùng : tre, mây, song, sắt , đồng, gang, thép, đá vôi, gốm, xi măng, thủy tinh, cao su, chất dẻo, tơ sợi; sự biến đổi hóa học của một số chất và sử dụng một số dạng năng lượng . Những bài học đầu tiên của chủ đè các em sẽ tìm hiểu đặc điểm công dụng một số vật liệu thường gặp trong đời sống và sản xuất . Bài học đầu tiên chúng ta cùng tìm hiểu về tre, song, mây . - Lắng nghe . - Trả lời : Vật chất và năng lượng . - Lắng nghe 2. Tìm hiểu bài : a. Đặc điểm và công dụng của tre, mây , song trong thực tiễn : - Cho học sinh quan sát mẫu vật thật : mây , tre, song . - Yêu cầu học sinh nói những hiểu biết của mình về tre , mây, song . - Nhận xét những học sinh có hiểu biết về thiên nhiên . -Giáo viên giảng thêm : Chúng ta cây tre, cây mây, cây song, vậy chúng có đặc điểm như thế nào ? Có ứng dụng gì trong cuộc sống ? -Yêu cầu học sinh đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 46 . - Chia học sinh thành những nhóm và phát học sinh học tập cho tham gia nhóm . - Yêu cầu học sinh đọc phần thông tin. - Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập so sánh về đặc điểm và công dụng của tre, mây, song . -Yêu cầu nhóm làm xong trước nhất dán phiếu lên bảng và trình bày .Các nhóm khác nhận xét, bổ sung . - Giáo viên kết luận lời giải đúng . - Quan sát và trả lời theo học tập biết thực tế của mình + Đây là cây tre. Cây tre ở quê em có rất nhiều . Cúng mọc thành bụi rất lớn , gióng dài hơn gióng mía. Cây tre dùng để làm rất nhiều đồ dùng trong gia đình như bàn ghế, chạn, + Đây là cây mây. Cây mây thân leo, hóa gỗ có nhiều gai, mọc thành bụi lớn . Cây mây có rất nhiều ở quê em , dùng để làm ghé, cạp rổ + Đây là cây song . Cây song thân leo hóa gỗ cây to và dài hơn cây mây, mọc thành bụi lớn . Cây song có nhiều ở vùng núi . - 2 học sinh nối tiếp nhau đọc thành tiếng . - Trao đổi và cùng hoàn thành phiếu to để chữa bài . - 1 nhóm báo cáo kết quả , các nhóm khác bổ sung, thống nhất ý kiến như sau : Tre Mây , song Đặc điểm - Mọc đứng thành bụi , cao khoảng 10 -15 m ; thân tròn , rỗng ở bên trong, gồm nhiều đốt thẳng hình ống . - Cây leo, mọc thành bụi, thân gỗ dài, không phân nhánh . Công dụng - Làm nhà, nông cụ , dụng cụ đánh cá, đồ dùng trong gia đình . - Làm lạt, đan lát, làm bàn nghế , đồ mĩ nghệ . - Làm dây buộc, đóng bè . - Giáo viên lần lượt nêu câu hỏi : + Theo em, tre, mây, song có đặc điểm chung là gì ? + Ngoài những ứng dụng như làm nhà, nông cụ, dụng cụ đánh cá đồ dùng trong gia đình, các em còn biết tre còn được dùng vào người việc nào khác ? - Giáo viên kết luận : Tre , mây , song là những loại cây rất quen thuộc với làng quê Việt Nam . Ở nước ta có khoảng 44 loài tre , 33 loài mây, song khác nhau . Do đặc điểm, tác dụng của tre, mây, song mà con người sử dụng chúng vào việc sản xuất ra nhiều đồ dùng trong gia đình . - Nối tiếp nhau trả lời trước lớp, cả lớp nghe bạn trả lời, bổ sung ý kiến (nếu cần ). + Tre, mây, song có đặc điểm chung là chúng mọc thành bụi, có đốt nhỏ, được dùng làm nhiều đồ dùng trong gia đình . + Tre được trồng thành từng bụi ven chân đê để chống sói mòn. + Tre còn được dùng làm cọc móng nhà + Tre còn được làm cung tên đánh giặc b . Một số đồ dùng làm bằng tre, mây, song : - Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm đôi : + Quan sát các tranh minh họa trong sách giáo khoa và cho biết đó là những đồ dùng nào ? + Đồ dùng đó được làm từ vật liệu nào ? - Gọi học sinh trình bày ý kiến . - Em còn biết những đồ dùng nào làm từ tre, song, mây ? - Giáo viên kết luận : Tre, song, mây là những vật liệu phổ biến ở nước ta . Sản phẩm của những vật liệu này rất phong phú . Hiện nay hàng thủ công, mĩ nghệ của Việt Nam được xuất khẩu trên thế giới. Việc sản xuất các mặt hàng từ tre, song, mây đã đứng vững trên thị trường thế giới, mang lại hiệu quả kinh tế cao . - 2 học sinh ngồi cùng bàn trao đổi, tìm hiểu về từng hình theo yêu cầu . - 3 học sinh trình bày ý kiến : Hình 4 : Đòn gánh, ống đựng nước được làm từ tre. Hình 5 : Bộ bàn ghế sa lông được làm từ tre. Hình 6 : Các loại rổ được làm từ tre Hình 7 : Ghé, tủ,đựng đồ nhỏ được làm từ mây ( hoặc song ) . - Nối tiếp nhau phát biểu . + Tre : Chõng tre, ghế, sọt, bè, thang, cối xay, lồng bàn, + Mây, song : làn, giỏ hoa, lạt để cạp rổ c. Cách bảo quản các đồ dùng bằng tre, mây, song : - Giáo viên nêu : Tre, mây, song là người loài cây có trong tự nhiên . Những sản phẩm làm bằng vật liệu này có cách bảo quản riêng. Chúng ta cùng tìm hiểu xem những đồ dùng làm từ tre, song, mây được mỗi gia đình bảo quản như thế nào . - Hỏi : Nhà em nào có đồ dùng người tre, mây , song ? Hãy nêu cách bảo quản đồ dùng đó của gia đình mình ? - Giáo viên nhận xét, khen ngợi những gia đình học sinh đã có cách bảo quản tốt đồ dùng làm bằng tre, mây, song . - Giáo viên kết luận : những đồ dùng bằng tre, mây, song dễ bị ẩm mốc thường được sơn dầu để bảo quản . Đặc biệt không nên để các đồ dùng này ở ngoài mưa, nắng - Lắng nghe . - Nối tiếp nhau trả lời : Ví dụ : + Nhà em có các loại rổ được làm từ tre, nên sau khi sử dụng phải rửa sạch và treo lên cao, không treo ngoài nắng để tránh ẩm mốc hoặc mau hỏng. + Nhà em có đòn gánh, ống quang gánh làm bằng tre, khi dùng xong phải để cho khô nước, không để ngoài nắng + Nhà em có một chiếc lồng bàn bằng tre . Khi mua về sơn dầu bóng cho đẹp và bóng + Nhà em có một bộ bàn ghế bằng mây. Thỉnh thoảng nhắc nhở không được để rơi nước , tránh ẩm, mốc. Trước khi mua chúng đã được sơn dầu . III . Củng cố dặn dò : Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời nhanh các câu hỏi : Nêu đặc điểm , công dụng của tre ? Nêu đặc điểm công dụng của mây ,song ? Câu trả lời của học sinh . Giáo viên nhận xét tiết học . Chuẩn bị bài sau : Dặn học sinh tìm hiểu những đồ dùng trong nhà được làm từ sắt, gang, thép .