Giáo án Hóa học 9 - Tiết 55: Axit Axetic

Bài: -Tiết: Tuần: Ngày dạy: AXIT AXETIC 1. MUÏC TIEÂU 1.1 Kieán thöùc: -Công thức phân tử, công thức cấu tao, đặc diểm cấu tạo. - Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, mùi vị , tính tan, khối lượng riêng,nhiệt độ sôi. -Tính chất hóa học: Là một axit yếu, có tính chất chung của axit,tác dụng với ancol etylic tạo thành este. -Ứng dụng: Làm nguyên liệu trong công nghiệp, sản xuất giấm ăn. -Phương pháp điều chế axit axetic bằng cách lên men ancol etylic. 1.2.Kó naêng: -Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật,hình ảnh rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hóa học. - Dự đoán ,kiểm tra và kết luận được về tính chất hóa học của axit axetic. - Phân biệt axit axetic với ancol etylic và chất lỏng khác. - Tính nồng độ axit hoặc khối lượng dung dịch axit axetictham gia hoặc tạo thành trong phản ứng. 1.3.Thaùi ñoä: Giaùo duïc HS Tính caån thaän khi vieát CTHH, PTHH vaø khi thöïc hieän thí nghieäm hoùa hoïc. Bieát caùch söû duïng axit axetic (coù trong giaám) vaø caån thaän khi söû duïng axit axetic ñaëc coù theå gaây boûng. 2.TRỌNG TÂM: Công thức cấu tạo của axit axetic và đặc điểm cấu tạo. Hóa tính và cách điều chế axit axetic từ ancol etylic. 3. CHUAÅN BÒ : 3.1. Giaùo vieân: Moâ hình phaân töû axit axetic. Hoaù chaát: Röôïu etylic, CH3COOH, Na2CO3, NaOH, phenoltalein, quyø tím, Mg, CuO. Duïng cuï: OÁng nghieäm, coác thuyû tinh, keïp goã, oáng huùt. ( giáo viên có thể thay thế tranh vẽ) 3.1. Hoïc sinh: Ñoïc tröôùc noäi dung baøi axit axetic 4. TIEÁN TRÌNH : 4.1/ OÅn ñònh toå chöùc, kiểm diện : Kieåm dieän hoïc sinh. 4.2/ Kieåm tra miệng : Caâu hoûi * HS yeáu: Neâu tính chaát hoaù hoïc cuûa röôïu etylic ? Vieát PTHH minh hoaï ? (10ñ) Ñaùp aùn - Taùc duïng vôùi oxi C2H6O(l) + 3O2(k) 2CO2 (k)+ 3H2O (h) - Taùc duïng vôùi natri 2C2H5OH (l) + 2Na (r) C2H5ONa (dd) + H2(k) - Taùc duïng vôùi axit axetic: 4.3/ Baøi môùi : * Giôùi thieäu baøi: Khi leân men giaám dung dòch röôïu etylic loaõng, ngöôøi ta thu ñöôïc giaám aên, ñoù chính laø dd axit axetic. Vaäy axit axetic coù coâng thöùc caáu taïo nhö theá naøo, tính chaát vaø öùng duïng gì ? Ñeå traû lôøi caâu hoûi ñoù, chuùng ta nghieân cöùu baøi hoïc hoâm nay: “Axit axetic”. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung baøi hoïc - GV: thoâng baùo coâng thöùc phaân töû vaø phaân töû khoái cuûa axit axetic * Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu tính chaát vaät lí cuûa axit axetic - GV: Cho HS quan saùt loï ñöïng axit axetic. - GV: lieân heä vôùi thöïc teá giaám aên laø dd axit axetic 3 – 5%.   HS: Quan saùt ruùt ra keát luaän veà tính chaát vaät lí cuûa axit axetic.   HS: Nhaän xeùt vaø boå sung. - GV: Choát yù. * Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caáu taïo phaân töû - GV: Cho HS xem moâ hình phaân töû axit axetic daïng ñaëc, roãng nhaän xeùt soá ngtöû C, H, O caáu taïo neân phaân töû axit. - GV: höôùng daãn HS laép raùp.   HS: hoaït ñoäng nhoùm laép raùp CTCT vaø nhaän xeùt ñaëc ñieåm caáu taïo phaân töû axit axetic.   HS: Ñaïi dieän nhoùm vieát CTCT vaø neâu nhaän xeùt ñaëc ñieåm caáu taïo phaân töû axit axetic.   HS: Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. - GV: Nhaän xeùt. - GV: Chính nhoùm –COOH naøy laøm cho phaân töû coù tính axit * Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu tính chaát hoùa hoïc cuûa axít axetic - GV: Goïi 1 HS neâu tính chaát chung cuûa axit. (Ñoåi maøu chæ thò, taùc duïng vôùi kim loaïi, oxit bazô, bazô). ? Axit axetic coù tính chung cuûa axit khoâng ? - GV: Höôùng daãn nhoùm HS laøm thí nghieäm: + Cho dd axit axetic laàn löôït vaøo caùc oáng nghieäm ñöïng caùc chaát sau: Quyø tím, DD NaOH coù phenoltalein, CuO, Zn, Na2CO3 + Quan saùt hieän töôïng. Vieát PTHH.   HS: Hoaït ñoäng nhoùm tieán haønh TN   HS: Ñaïi dieän 1 nhoùm baùo caùo   HS: Ñaïi dieän nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. - GV: Nhaän xeùt ñaùnh giaù chung. - GV: Nêu lại thí nghieäm: Cho röôïu etylic taùc duïng vôùi axit axetic coù H2SO4 ñaëc laøm chaát xuùc taùc.   HS: Viết PTHH. * Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu öùng duïng cuûa axít axetic - GV: Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt sô ñoà öùng duïng SGK/142 vaø lieân heä thöïc teá neâu öùng duïng cuûa axit axetic. * Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu ñieàu cheá axít axetic. - GV: Thoâng baùo caùch ñieàu cheá axit axeâtic trong coâng nghieäp vaø trong ñôøi soáng. - Coâng thöùc phaân töû: C2H4O2 - Phaân töû khoái: 60 I. Tính chaát vaät lí Axit axetic laø chaát loûng, Khoâng maøu, vò chua, tan voâ haïn trong nöôùc.Nhiệt đô sôi 118 oC. II. Caáu taïo phaân töû H O H – C – C – O – H H Vieát goïn: CH3 – COOH Trong phaân töû axit axetic coù nhoùm -OH lieân keát vôùi nhoùm C=O taïo thaønh nhoùm -COOH. Chính nhoùm -COOH laøm cho phaân töû coù tính axit. III. Tính chaát hoaù hoïc 1. Tính axit: Axit axetic laø moät axít höõu cô coù tính chaát cuûa moät axit yeáu. - Laøm quyø tím thaønh ñoû. - Taùc duïng vôùi kim loaïi, oxit bazô vaø muoái cacbonat. CH3COOH + NaOHCH3COONa + H2O (dd) (dd) (dd) (l) 2CH3COOH (dd) + Na2CO3 (dd) 2CH3COONa(dd)+H2O (l)+ CO2 (k) 2. Taùc duïng vôùi röôïu etylic CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O (Etyl axetat) IV. ÖÙng duïng - Laøm nguyeân lieäu saûn suaát tô nhaân taïo, chaát deûo, döôïc phaåm, phaåm nhuoäm, thuoác dieät coân truøng, pha cheá giaám aên. V. Ñieàu Cheá - Trong coâng nghieäp: Oxi hoaù butan coù xuùt taùc thích hôïp. 2C4H10 + 5O2 4CH3COOH+ 2H2O - Trong ñôøi soáng: Leân men dung dòch loaõng röôïu etylic. C2H5OH +O2 CH3COOH+ H2O 4.4/ Câu hỏi và bài tập củng cố: HS traû lôøi caùc caâu hoûi: Neâu tính chaát hoaù hoïc cuaû axit axetic? (Phaàn III ND baøi hoïc) Ñaëc ñieåm naøo trong caáu taïo phaân töû axít axetic laøm cho axit axetic coù tính axit ? (Phaàn II ND baøi hoïc) BT2/143: Neâu 2 phöông phaùp hoùa hoïc nhaän bieát dd axit axetic vaø röôïu etylic ? PTHH: 2C2H5OH (l) + 2Na (r) C2H5ONa (dd) + H2(k) Duøng quyø tím ñoû laø axit axetic. Duøng muoái cacbonat ( Na2CO3 hoaëc CaCO3) Coù boït khí sinh ra laø axit axetic. BT3/143: d O BT4/143: a) CH3–C coù tính axit vì trong phaân töû coù nhoùm - COOH OH 4.5/ Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc: * Đối với bài học ở tiết học này: Hoïc baøi, Luyeän vieát CTCT PTHH. Laøm baøi taäp 1 7 SGK/143 * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuaån bò: “ Moái lieân heä giöõa etilen, röôïu etylic vaø axit axetic ” OÂn tính chaát hoaù hoïc cuaû etilen, röôïu etylic, axit axetic vaø laäp moái quan heä giöõa caùc chaát naøy. 5 . RUÙT KINH NGHIEÄM