Giáo án Hóa học 9 - Tiết 39: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Ngày soạn : 10/01/2011 Ngày giảng: 12/01/2011 Tiết 39: Sơ lược về bảng tuần hoàn cỏc nguyờn tố hoỏ học. I: Mục tiờu: 1: Kiến thức HS trình bày được trong bảng tuần hoàn - Nguyờn tắc sắp xếp cỏc nguyờn tố theo chiều tăng dần của điện tớch hạt nhõn nguyờn tử. - Cấu tạo bảng tuần hoàn gồm: ễ nguyờn tố, chu kỳ , nhúm. - ễ nguyờn tố cho biết :Số hiệu nguyờn tử , KHHH, tờn nguyờn tố, NTK. - Chu kỳ: Gồm cỏc nguyờn tố cú cựng số lớp electron trong nguyờn tử được sắp xếp thành hàng ngang theo chiều tăng dần của điện tớch hạt nhõn nguyờn tủ. - Nhúm:Gồm cỏc nguyờn tử mà nguyờn tố cú cựng electron lớp ngoài cựng được sắp xếp thành một cột dọc theo chiều tăng dần của điện tớch hạt nhõn nguyờn tử. 2:Kĩ năng - Quan sỏt, tư duy logic. - HĐN 3: Thỏi độ. Hứng thú học tập bộ môn II:Đồ dùng : Bảng HTTH cỏc nguyờn tố hoỏ học. III: Phương pháp . Vấn đáp ,trực quan IV.Tổ chức giờ học A/khởi động 1: ổn định tổ chức (1'). 2:Vào bài Gv treo bảng tuần hoàn các NTHH và giới thiệu nêu vấn đề :các NTHH được sắp xếp theo quy luật ntn? B/Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: (5 phút) Nguyờn tắc sắp xếp cỏc nguyờn tố trong bảng hệ thống tuần hoàn *Mục tiêu :HS rút ra được Nguyờn tắc sắp xếp cỏc nguyờn tố trong bảng hệ thống tuần hoàn *Đồ dùng :bảng hệ thống tuần hoàn *Cách tiến hành Hoạt động của GV và HS Nội dung - GV yờu cầu HS đọc SGK để tự rỳt ra thụng tin vài nột về lịch sử bảng hệ thống tuần hoàn. ? Trong bảng hệ thống tuần hoàn cỏc nguyờn tố được sắp xếp như thế nào? I/Nguyờn tắc sắp xếp cỏc nguyờn tố trong bảng hệ thống tuần hoàn Trong bảng tuần hoàn cỏc nguyờn tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tớch hạt nhõn. Hoạt động 2(33phút) Cấu tạo bảng tuần hoàn *Mục tiêu :HS trình bày được đặc điểm cấu tạo của ô nguyên tố ,chu kì ,nhóm *Đồ dùng :bảng hệ thống tuần hoàn *Cách tiến hành Hoạt động của GV và HS Nội dung GV giới thiệu:Bảng tuần hoàn cú trờn 100 nguyờn tố và mỗi nguyờn tố được sắp xếp vào một ụ. - GV yờu cầu HS quan sỏt ụ số 12 phúng to treo trờn bảng. ? Nhỡn vào ụ số 12 ta biết được thụng tin gỡ về nguyờn tố? Yờu cầu HS cho biết thụng tin về một ụ nguyờn tố khỏc. ? Số hiệu nguyờn tử cho em biết những thụng tin gỡ về nguyờn tố? Vớ dụ; Số hiệu của nguyờn tử nguyờn tố Na là 11thỡ cho biết những gỡ về nguyờn tố đú? Yờu cầu HS cho vớ dụ khỏc để biết số hiệu nguyờn tử cho biết những gỡ? GV yờu cầu HS tỡm hiểu trong SGK để thấy được cỏc chu kỳ cú đặc điểm gỡ giống nhau?chu kỳ là gỡ? HS quan sỏt 7 chu kỳ. Phõn biệt chu kỳ lớn và chu kỳ nhỏ. HS hoạt động nhúm để thực hiện yờu cầu của GV. ? Nhỡn vào bảng tuần hoàn cho em biết cú mấy chu kỳ? - GV giới thiệu 7 chu kỳ trong cỏc chu kỳ 1,2,3 là chu kỳ nhỏ, cỏc chu kỳ 4,5,6,7 là cỏc chu kỳ lớn. - Từ cỏc thụng tin cung về chu kỳ , kết hợp quan sỏt sơ đồ cấu tạo nguyờn tử (phúng to) của một số nguyờn tố, Gv yờu cầu HS vận dụng để tỡm hiểu chu kỳ 1,2,3. GV yờu cầu HS quan sỏt , tỡm hiểu chu kỳ 1 và trả lời cõu hỏi: ? Số lượng nguyờn tố và tờn nguyờn tố? ? Từ H đến He điện tớch hạt nhận thay đổi như thế nào? ? Số lớp electron của H,He? HS thực hiện yờu cầu của GV theo nhúm. - Tương tự GV yờu cầu Hs tỡm hiểu chu kỳ 2 về sự biến thiờn của điện tớch hạt nhõn và số lớp electron trong nguyờn tử từ Li đến Ne. Yờu cầu HS tỡm hiểu chu kỳ 3 và nờu những thụng tin về điện tớch hạt nhận và số lớp electron ? Qua quan sỏt và phõn tớch cỏc chu kỳ , em cú nhận xột gỡ về số đơn vị điện tớch hạt nhận , số lớp electron của cỏc nguyờn tử trong mỗi chu kỳ? GV yờu cầu hs quan sỏt nhúm I , VII của bảng tuần hoàn , đồng thời xem sơ đồ cấu tạo nguyờn tử Li,Na, và Cl,Br để trả lời cõu hỏi. ? Cỏc nguyờn tố trong cựng một nhúm cú đặc điểm gỡ giống nhau? Sau khi HS trả lời , GV chốt lại đặc điểm của nhúm. - Dựa vào thụng tin chung của nhúm nguyờn tố , GV yờu cầu cỏc nhúm HS quan sỏt nhúm I,VII thảo luận để rỳt ra nhận xột đỳng về nhúm . - GV nhấn mạnh: Nhúm I gồm cỏc nguyờn tố kim loại hoạt động hoỏ học mạnh. Nhúm VII gồm cỏc nguyờn tố phi kim hoạt động hoỏ học mạnh. 1: ễ nguyờn tố. ễ nguyờn tố gồm: Số hiệu nguyờn tử, tờn nguyờn tố, KHHH, NTK của nguyờn tố. Số hiệu nguyờn tử = STT =Số đơn vị điện tớch hạt nhõn = số electron trong nguyờn tử. VD: Số hiệu của Na là 11 cho biết Na ở ụ số 11 , điện tớch hạt nhõn của nguyờn tử Na là 11 , cú 11 electron trong nguyờn tử Na. 2:Chu kỳ.- Chu kỳ là dóy cỏc nguyờn tố mà nguyờn tử của chỳng cú cựng số lớp electron và được sắp xếp theo chiều điện tớch hạt nhõn tăng dần. - Cú 7 chu kỳ. Chu kỳ 1. Cú 2 nguyờn tố. Cú một lớp electron trong nguyờn tử. Điện tớch hạt nhõn tăng dần từ H đến He. Chu kỳ 2. Cú 8 nguyờn tố. Cú 2 lớp electron trong nguyờn tử. Điện tớch hạt nhõn tăng dần từ Li dến Ne. Chu kỳ 3. Cú 8 nguyờn tố. Cú 3 lớp electron trong nguyờn tử. Điện tớch hạt nhõn tăng dần từ Na dến Ar. *chu kỳ là dóy cỏc nguyờn tố mà nguyờn tử của chỳng cú cựng số lớp electron và được sắp xếp theo chiều điện tớch hạt nhõn tăng dần. Số thứ tự của chu kỳ = số lớp electron 3:Nhúm. - Cỏc nguyờn tố trong cựng một nhúm cú số electron ngoài cựng bằng nhau. STT của nhúm = số electron lớp ngoài cựng của nguyờn tử. - HS quan sỏt nhúm I và nhúm VII để thực hiện yờu cầu. Nhúm I: Cỏc nguyờn tử đều cú 1 electron lớp ngoài cựng. Điện tớch hạt nhõn tăng dần từ Li đến Fe. Nhúm VII; Cỏc nguyờn tử đều cú 7 electron lớp ngoài cựng. Điện tớch hạt nhõn tăng dần từ F đến At. *Nhúm gồm cỏc nguyờn tố mà nguyờn tử của chỳng cú số electron lớp ngoài cựng bằng nhau và do đú cú tớnh chất tương tự được xếp thành cột theo chiều tăng dần của điện tớch hạt nhõn. STT của nhúm = số electron ngoài cựng của nguyờn tử. C/Tổng kết và hươnngs dẫn học ở nhà (6’) 1.Tổng kết (5'). Hóy điền thụng tin vào phiếu học tập sau: ( cột tớnh chất của nguyờn tố để lại) Vị trớ nguyờn tố Cấu tạo nguyờn tử tớnh chất của nguyờn tố Số p Số e Số lớp e Số e lớp ngoài cựng Số hiệu nguyờn tử 19 STT chu kỳ 4 STT nhúm I Số hiệu nguyờn tử STT chu kỳ STT nhúm 39 5 2 2:Hướng dẫn học bài(1') HS học bài. BTVN: 3,4 (101)