Giáo án Hình học Lớp 9 - Trường THCS Hải Phúc - Năm học 2007-2008 - Bùi Thị Lan

y ®¼ng thøc ®· ®­îc chøng minh. Hs: Rót gän ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau Hs: XÐt hiÖu M-1= Ta cã a>0 vµ a ≠ 1 >0 <0 Hay M-1 <0 M<1. Hs: Nªu ra c¸ch so s¸nh míi. Hs: ph©n thµnh c¸c nhãm ®Ó ho¹t ®éng. Hs: C¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau. Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ.(2 phót). Bµi tËp vÒ nhµ 63,64/tr33/SGK vµ 80,83,84,85/tr16,15/SBT ¤n tËp ®Þnh nghÜa vµ c¸c ®Þnh liso s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc, khai ph­¬ng mét tÝch, khai ph­¬ng mét th­¬ng ®Ó tiÕt sau häc c¨n bËc ba. Mang m¸y tÝnh bá tói. . tiÕt 14 § 9. c¨n bËc ba Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:.. a.môc tiªu HS n¾m ®­îc ®Þnh nghÜa c¨n cËc ba, biÕt ®­îc mét sè tÝnh chÊt cña c¨n bËc ba. HS ®­îc giíi thiÖu c¸ch t×m c¨n bËc ba nhê b¶ng sè vµ m¸y tÝnh bá tói. b.chuÈn bÞ cña gv vµ hs GV: B¶ng phô cã ghi ®Þnh nghÜa, nhËn xÐt vµ bµi tËp. M¸y tÝnh bá tói CASIO fx220 hoÆc 500M, b¶ng sè gåm 4 ch÷ sè thËp ph©n vµ phiÕu häc tËp. HS: ¤n tËp ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña c¨n bËc hai, m¸y tÝnh bá tói, b¶ng sè víi 4 ch÷ sè thËp ph©n. c.tiÕn tr×nh d¹y-häc Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra.(5 phót) Gv: Nªu yªu cÇu kiÓm tra. +, Nªu ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai cña sè a kh«ng ©m? +, Sè d­¬ng cã bao nhiªu c¨n bËc hai? cho vÝ dô. +, Ch÷a bµi tËp 84a/SBT. Gv: NhËn xÐt vµ cho ®iÓm HS. Mét HS lªn b¶ng tr¶ lêi lÝ thuyÕt vµ ch÷a bµi tËp 84a. Bµi 84a/SBT cã kÕt qu¶ lµ x=-1. Hs: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Ho¹t ®éng 2: Kh¸i niÖm c¨n bËc ba. (18phót) Gv: Yªu cÇu mét HS ®äc bµi to¸n SGK vµ tãm t¾t ®Ò bµi. Thïng h×nh lËp ph­¬ng cã V=64(dm3). TÝnh ®é dµi c¹nh cña thïng? +, ThÓ tÝch h×nh lËp ph­¬ng tÝnh theo c«ng thøc nµo? Gv h­íng dÉn HS lËp ph­¬ng tr×nh vµ gi¶i ph­¬ng tr×nh. Gv giíi thiÖu: 43=64 ng­ßi ta gäi 4 lµ c¨n bËc ba cña 64. VËy x lµ c¨n bËc ba cña mét sè a khi nµo? Gv: Yªu cÇu HS ®äc vÝ dô 1/tr35/SGK, ®­îc tr×nh bµy trªn b¶ng phô. Gv: Mét sè thùc bÊt k× cã lu«n tån t¹i c¨n bËc ba hay kh«ng? Gv: VËy cã mÊy c¨n bËc ba? Sau ®ã GV còng ®­a lªn b¶ng phô c«ng nhËn kÕt qu¶ sau: Mçi sè a ®Òu cã duy nhÊt mét c¨n bËc ba. Ký hiÖu lµ Gv: H·y nªu sù kh¸c nhau gi÷a c¨n bËc hai vµ c¨n bËc ba? Ngoµi ra GV cßn giíi thiÖu cho HS phÇn chó ý/SGK. Sau ®ã yªu cÇu HS lµm ?1/tr35/SGK. Gv: C¨n bËc ba cña mét sè d­¬ng, sè 0, sè ©m sÏ cho ta kÕt qu¶ nh­ thÕ nµo? Hs: §äc bµi to¸n SGK vµ tãm t¾t ®Ò bµi. Hs: Gäi c¹nh cña h×nh lËp ph­¬ng lµ x(dm) ®k: x >0, th× thÓ tÝch h×nh lËp ph­¬ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc V=x3 Hs: Theo ®Ò bµi ta cã: x3=64 x=4 v× 43=64. Hs: C¨n bËc ba cña mét sè a lµ mét sè x sao cho x3 = a. Hs: §äc vÝ dô 1/tr35/SGK. Hs: Mét sè thùc bÊt k× lu«n tån t¹i c¨n bËc ba. Hs: Theo ®Þnh nghÜa, chØ cã mét c¨n bËc ba duy nhÊt. Hs: ghi vµo vë. Hs: Sù kh¸c nhau gi÷a c¨n bËc ba vµ c¨n bËc hai lµ C¨n bËc hai C¨n bËc ba a ≥ 0 |R Sè a cã hai c¨n bËc hai vµ -. Sè a chØ cã mét c¨n bËc ba duy nhÊt Hs: Lµm ?1/SGK. Hs: Tr¶ lêi gièng phÇn nhËn xÐt/tr35/SGK vµ ghi vµo vë. Ho¹t ®éng 3: TÝnh chÊt (12 phót). Gv: Nªu tÝnh chÊt cña c¨n bËc hai? Gv: T­¬ng tù tÝnh chÊt c¨n bËc hai, ta cã tÝnh chÊt sau cña c¨n bËc ba. GV giíi thiÖu tÝnh chÊt th«ng qua b¶ng phô. TÝnh chÊt nµy ®óng víi mäi a,b|R. Gv:Yªu cÇu HS lµm vÝ dô 2/tr35/SGK. So s¸nh 2 vµ . Gv: tiÕp tôc cho HS lµm ?2/tr36/SGK. TÝnh theo hai c¸ch. Gv: Nªu c¸ch lµm bµi to¸n trªn? Gv: Gäi hai HS lªn b¶ng tr×nh bµy. Gv: Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Gv: Gäi HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt cña c¨n bËc ba cho c¶ líp nghe råi chèt l¹i tÝnh chÊt. Hs: Tr¶ lêi. Hs: ghi tÝnh chÊt cña c¨n bËc ba vµo vë. Hs: lµm vÝ dô 2. Ta cã 2= v× 8>7> VËy 2>. HS1: Nªu c¸ch 1) ta cã thÓ khai c¨n bËc ba cña tõng sè tr­íc råi chia sau. HS2: Nªu c¸ch 2) chia 1728 cho 64 tr­íc råi khai c¨n cña th­¬ng. Hs lªn b¶ng tr×nh bµy: Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp(5 phót). Gv: Yªu cÇu HS lµm c¸c bµi tËp 68,69/tr36/SGK. Gäi 4 HS lªn b¶ng lµm bµi. Gv: Gäi mét sè HS nhËn xÐt. HS1:Lµm bµi 68a) kÕt qu¶ lµ 0. HS2: Lµm bµi 68b) kÕt qu¶ lµ -3. HS3: Lµm bµi 69a) kÕt qu¶ lµ 5>. HS4: Lµm bµi 69b) kÕt qu¶ lµ Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vÒ nhµ.(5 phót) N¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc trong bµi häc. VÒ nhµ ®äc bµi häc thªm/tr36,37,38/SGK. TiÕt sau «n tËp ch­¬ng I. Bµi tËp vÒ nhµ 70,71,72/tr40/SGK vµ 96,97,98/SBT. tiÕt 15 «n tËp ch­¬ng I Ngµy so¹n:.. Ngµy d¹y: a.môc tiªu HS n¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n thøc bËc hai mét c¸ch cã hÖ thèng. BiÕt tæng hîp c¸c kÜ n¨ng ®· cã vÒ tÝnh to¸n, biÕn ®æi biÓu thøc sè, ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö, gi¶i ph­¬ng tr×nh. ¤n lÝ thuyÕt 3 c©u ®Çu vµ c¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc. b.chuÈn bÞ cña gv vµ hs GV: B¶ng phô cã ghi c¸c bµi tËp, c©u hái, mét sè bµi tËp gi¶i mÉu. HS: ¤n tËp ch­¬ng I , lµm c¸c c©u hái «n tËp vµ bµi «n tËp ch­¬ng. B¶ng phô nhãm , m¸y tÝnh bá tói. c.tiÕn tr×nh d¹y-häc Ho¹t ®éngcña GV Ho¹t ®«ng cña HS Ho¹t ®éng 1:¤n tËp lÝ thuyÕt(8 phót). Gv: nªu yªu cÇu kiÓm tra. +, Nªu ®i Òu kiÖn cña x lµ c¨n bËc hai sè häc cña sè a kh«ng ©m. Cho vÝ dô. +, Chøng minh víi mäi sè a. +, BiÓu thøc A ph¶i tho¶ m·n ®i Òu kiÖn g× ®Ó x¸c ®Þnh? Ba HS lªn b¶ng tr¶ lêi vµ chøng minh. HS1: víi a ≥ 0. VÝ dô: 3=v× HS2: C¸ch chøng minh nh­ /tr9/SGK. HS3: x¸c ®Þnh A ≥ 0. Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp.(35 phót) Gv: §­a lªn b¶ng phô c¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc/tr39/SGK vµ yªu cÇu HS gi¶i thÝch râ c¸c c«ng thøc ®ã thÓ hiÖn ®Þnh lÝ nµo cña c¨n bËc hai. Sau ®ã Gv ®­a ra mét sè bµi to¸n yªu cÇu hs lµm. Bµi to¸n1: TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc sè. Bµi tËp 70/tr40/SGK. Bµi tËp 71/tr40/SGK. Yªu cÇu HS ch÷a bµi 70b,d. T×m gi¸ trÞ c¸c biÓu thøc sau b»ng c¸ch biÕn ®æi, rót gän thÝch hîp: GV h­íng dÉn: Sö dông c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc bËc hai ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh rót gän. Gv: Cho HS lµm tiÕp bµi 71c. Rót gän c¸c biÓu thøc sau: Gv: Ta nªn thùc hiÖn phÐp tÝnh theo thø tù nµo? Gv: Yªu cÇu HS rót gän biÓu thøc. Gv: Cho HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Bµi to¸n 2:Ph©n tÝch thµnh nh©n tö. Gv: §­a bµi tËp 72/tr40/SGK, lªn b¶ng phô: Ph©n tÝch thµnh nh©n tö( víi x,y,a,b ≥ 0 vµ a ≥ b). Gv: Yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm( chia lµm 2 nhãm). Gv: H­íng dÉn vµ nhËn xÐt tõng b­íc lµm cña HS. Bµi to¸n 3: T×m x. Gv: Cho HS lµm bµi 74/tr40/SGK T×m x, biÕt: Gv: H­íng dÉn (sö dông c«ng thøc khai ph­¬ng vÕ tr¸i ) b) Gv:T×m ®i Òu kiÖn cña x? Gv: ChuyÓn c¸c h¹ng tö ®ång d¹ng vÒ cïng mét vÕ vµ gäi HS thùc hiÖn. Gv: Gäi HS nhËn xÐt. C¸c HS lÇn l­ît tr¶ lêi miÖng: 1, H»ng ®¼ng thøc . 2, §Þnh lÝ liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng. 3, §Þnh lÝ liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng. 4, §­a thõa sè ra ngoµi dÊu c¨n. 5, §­a thõa sè vµo trong dÊu c¨n. 6, Khö mÉu cña biÓu thøc lÊy c¨n. 7,8,9 Trôc c¨n thøc. Hai HS lªn b¶ng tr×nh bµy. HS1: Lµm bµi 70b. HS2: Lµm bµi 70d. Hs: Ta nªn khö mÉu cña biÓu thøc lÊy c¨n, ®­a thõa sè ra ngoµi dÊu c¨n,thu gän trong ngoÆc råi thùc hiÖn biÕn chia thµnh nh©n. Hs: Lµm bµi 71c. Hs: NhËn xÐt. Hs: Ho¹t ®éng theo nhãm. KÕt qu¶ c¸c nhãm lµ: Hs: NhËn xÐt. Hs: Lµm c©u a. VËy, ph­¬ng tr×nh cã hai nghiÖm lµ x=2, x=-1 Hs) §K: x ≥ 0. Hs: Lµm c©u b. =6 15x=36 x=2,4(TM§K) Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ(2 phót). Lµm c¸c bµi tËp cuèi ch­¬ng I. TiÕt sau tiÕp tôc «n tËp. tiÕt 16 «n tËp ch­¬ng I Ngµy so¹n:.. Ngµy d¹y: a.môc tiªu HS ®­îc tiÕp tôc cñng cè c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai, «n tËp lÝ thuyÕt c©u 4 vµ5. TiÕp tôc luyÖn c¸c kÜ n¨ng vÒ rót gän biÓu thøc cã chøa c¨n bËc hai, t×m ®i Òu kiÖn x¸c ®Þnh cña biÓu thøc, gi¶i ph­¬ng tr×nh vµ gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. b.chuÈn bÞ cña gv vµ hs GV: B¶ng phô cã ghi bµi tËp, c©u hái vµ bµi gi¶i mÉu. HS: ¤n tËp ch­¬ng I vµ lµm bµi tËp ch­¬ng, b¶ng phô nhãm. c.tiÕn tr×nh d¹y-häc Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp lÝ thuyÕt. Gv: Nªu c©u hái kiÓm tra. Ph¸t biÓu vµ chøng minh ®Þnh lÝ vÒ mèi quan hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng. Cho vÝ dô. Ph¸t biÓu vµ chøng minh ®Þnh lÝ vÒ mèi liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng. Cho vÝ dô. Hai HS lªn b¶ng kiÓm tra. HS1: Tr¶ lêi c©u 1. HS2: Tr¶ lêi c©u 2. Hs: NhËn xÐt. Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp(35 phót) Bµi to¸n 1: Rót gän biÓu thøc vµ tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc. Gv: Yªu cÇu hs lµm bµi 73/tr40/SGK. Rót gän råi tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc sau: t¹i a=-9. Gv: H·y ®Þnh ra ph­¬ng ph¸p lµm. Gv: H·y thùc hiÖn qu¸ tr×nh rót gän. Gv: TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc t¹i a=-9. Gv: t­¬ng tù nh­ c©u a h·y lµm tiÕp c©u b. t¹i m=1,5. Gv: §iÒu kiÖn cña bµi to¸n lµ g×? Gv: H·y rót gän vµ tÝnh gi¸ trÞ t¹i m =1,5. Gv: Cã thÓ rót gän tiÕp ®­îc kh«ng? Gv: VËy víi m=1,5, ta tÝnh nh­ thÕ nµo? Hs: Tr­íc hÕt ta rót gän biÓu thøc råi míi tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc t¹i a=-9. Hs rót gän: Hs tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc t¹i a=-9: Thay a=-9 vao biÓu thøc rót gän ta ®­îc: Hs) §K: m ≠ 2 Hs lµm bµi 73b/tr40/SGK: Hs rót gän tiÕp: NÕu m-2 ≥ 0 m ≥ 2 th× b) lµ 1+3m. NÕu m-2 <0 m <2 th× b) lµ 1-3m. Hs: Víi m=1,5 m<2. VËy ta ®­îc: 1 - 3.1,5=-3,5 Bµi to¸n 2: Chøng minh ®¼ng thøc. Gv: §­a ra b¶ng phô bµi 75a,d/tr41/SGK. Chøng minh c¸c ®¼ng thøc sau: a ≥ 0,a ≠ 1 Gv: Nªu c¸ch chøng minh mét ®¼ng thøc? Gv: H­íng dÉn ph­¬ng ph¸p chøng minh vµ gäi HS lªn b¶ng lµm bµi. Gv: gäi HS nhËn xÐt vµ ch÷a bµi. Sau ®ã GV chèt l¹i qu¸ tr×nh chøng minh ®¼ng thøc Hs: Tr¶ lêi c©u hái. HS1: Lµm bµi 75a/SGK. Ta biÕn ®æi vÕ tr¸i cña biÓu thøc: Ta thÊy ®¼ng thøc cã VT=VP nªn ®¼ng thøc ®· ®­îc chøng minh. Hs2: Lµm bµi 75d/SGK. VËy ®¼ng thøc ®· ®­îc chøng minh. Hs: NhËn xÐt vµ ghi vë. Bµi to¸n 3: Rót gän vµ tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc. Gv: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 76/tr41/SGK. Cho biÓu thøc: Víi a>b>0. a, Rót gän Q. b, X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña Q khi a=3b. Gv: Nªu thø tù thùc hiÖn phÐp tÝnh trong Q Gv: H­íng dÉn c¸c b­íc lµm cho HS thùc hiÖn. Sau ®ã yªu cÇu HS lµm thªm c¸c bµi to¸n rót gän tiÕp.( bµi 108/tr20/SBT ) Hs: Tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp. a, Rót gän biÓu thøc Q. víi a>b>0 ta cã: b, Thay a=3b vµo Q ta ®­îc kÕt qu¶ lµ Hs: thùc hiÖn. Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ.(2 phót) TiÕt sau kiÓm tra mét tiÕt ®¹i sè. ¤n tËp c¸c c©u hái «n tËp ch­¬ng, c¸c c«ng thøc. xem l¹i c¸c bµi tËp ®· lµm. Bµi tËp vÒ nhµ sè 103,104,106/tr20/SBT.