Giáo án Giáo dục quốc phòng Lớp 10 - Tiết 26: Cứu ban đầu các tai nạn thông thường và băng bó vết thương

Tập hợp đội hình tiểu đội, trung đội. 8’ HS lớp trưởng báo cáo sĩ số GV giới thiệu nội dung học hôm nay GV gọi 4 em lên thực hiện rồi nhận xét và cho điểm. HS nghiêm túc tích cực thực hiện động tác. 2: Phần cơ bản I. CÊp cøu ban ®Çu c¸c tai n¹n th«ng th­êng.( TiÕp) 6. ChÕt ®uèi: * §¹i c­¬ng: - ChÕt ®uèi cßn gäi lµ ng¹t n­íc, mét tai n¹n th­êng gÆp ë n­íc ta nhÊt lµ vÒ mïa hÌ. Ng­êi kh«ng biÕt b¬i khi ng· xuèng n­íc, bÞ n­íc nhÊn ch×m chØ sau 2 -3 phót sÏ ng¹t thë. - ViÖc cøu sèng n¹n nh©n chñ yÕu lµ nhê nh÷ng ng­êi ë t¹i chç tai n¹n x¶y ra, nÕu cã thÇy thuèc t¹i chç lµ sù t×nh cê may m¾n. ThÇy thuèc ë bÖnh viÖn chØ ®iÒu trÞ tiÕp theo phßng chèng nh÷ng biÕn chøng. V× thÕ viÖc cÊp cøu t¹i chç lµ quyÕt ®Þnh. * TriÖu chøng: N¹n nh©n cã thÓ ë trong t×nh tr¹ng: - GiÉy dôa, sÆc trµo n­íc, tim cßn ®Ëp, lo¹i nµy nÕu cÊp cøu tèt, hÇu nh­ ®­îc cøu sèng. - Khi ®· mª man, tÝm t¸i khã cøu h¬n. Tuy nhiªn vÉn cßn hy väng v× tim míi ngõng ®Ëp. - Khi da n¹n nh©n ®· tr¾ng bÖch hoÆc tÝm xanh, ®ång tö ®· gi·n réng th× cßn rÊt Ýt hy väng. * CÊp cøu: - Vít n¹n nh©n ®ang tr«i næi trªn dßng n­íc chØ nªn vít b»ng ph­¬ng tiÖn nh­: phao, nÐm vËt næi hoÆc dïng sµo gËy ®Ó n¹n nh©n n¾m lÊy vµ ta kÐo vµo bê hoÆc b¬i lùa chiÒu phÝa sau ®Ó n¾m tãc n¹n nh©n kÐo vµo bê. NÕu n¹n nh©n ®· mª th× n¾m tãc, n¾m tay, ch©n kÐo hoÆc v¸c vµ b¬i ®­a vµo bê. - Khi ®­a ®­îc n¹n nh©n lªn bê: + Nhanh chãng dèc n­íc ra khái d¹ dµy b»ng c¸ch cÇm ch©n dèc ng­îc nÕu lµ trÎ em hoÆc v¸c lªn vai ch¹y xãc nÕu lµ ng­êi lín. + Mãc ®Êt, bïn, ®êm, d·i, lÊy r¨ng gi¶ (nÕu cã) ra khái miÖng. + H« hÊp nh©n t¹o, kiªn tr× lµm 20-30 phót. + Khi tù thë ®­îc vµ th­êng cßn h«n mª bao giê còng ph¶i ®Ó n¹n nh©n ë t­ thÕ n»m nghiªng ®Çu vÒ mét bªn ®Ó ®­êng thë l­u th«ng vµ tr¸nh hiÖn t­îng trµo ng­îc. + Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n tíi bÖnh viÖn ®Ó ®­îc ®iÒu trÞ tiÕp theo. * §Ò phßng: - ChÊp hµnh nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ giao th«ng ®­êng thñy vµ nh÷ng quy ®Þnh khi lµm viÖc, luyÖn tËp ë d­íi n­íc. - TËp b¬i, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi th­êng xuyªn lao ®éng, luyÖn tËp ë m«i tr­êng n­íc nh­: S«ng, suèi, ao, hå, biÓn... - Qu¶n lý tèt trÎ em, kh«ng ®Ó trÎ em ch¬i ®ïa gÇn ao, hå, s«ng, suèi... 7. Say nãng, say n¾ng: * § ¹i c­¬ng: - ë n­íc ta, víi khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm, khi lao ®éng sinh ho¹t ë m«i tr­êng nãng n¾ng th­êng x¶y ra xay nãng, say n¾ng. ViÖc phßng vµ chèng say nãng, say n¾ng lµ rÊt cÇn thiÕt. - Say nãng, say n¾ng lµ t×nh tr¹ng råi lo¹n ®iÒu hßa nhiÖt ®é do m«i tr­êng nãng n¾ng g©y nªn, c¬ thÓ kh«ng cßn tù ®iÒu hßa nhiÖt ®é ®­îc n÷a. * TriÖu chøng: - Sím nhÊt lµ t×nh tr¹ng chuét rót. Tr­íc hÕt ë tay, ch©n sau ®ã ®Õn c¸c c¬ ë l­ng bông. - Sau ®ã lµ nhøc ®Çu, chãng mÆt, mÖt mái, ch©n tay r· rêi, khã thë. - TriÖu chøng say nãng ®iÓn h×nh: + Sèt cao 40 - 42oc, hoÆc h¬n + M¹ch nhanh 120-150 lÇn /phót. + Thë nhanh trªn 30 nhÞp /phót. + Cho¸ng v¸ng, buån n«n, sî ¸nh s¸ng, nÆng h¬n cã thÓ ngÊt, h«n mª, cã thÓ bÞ kÝch ®éng mª s¶ng, co giËt nh­ ®éng kinh. * CÊp cøu ban ®Çu vµ ®Ò phßng: - CÊp cøu ban ®Çu: + §­a n¹n nh©n vµo n¬i tho¸ng m¸ t, bãng r©m. + Cëi bá quÇn ¸o kÓ c¶ ®å lãt ®Ó th«ng tho¸ng vµ dÔ thë. + Qu¹t m¸t, ch­êm l¹nh b»ng kh¨n ­ít m¸t hoÆc xoa cån 45o. + Cho uèng n­íc ®­êng vµ muèi, tèt nhÊt lµ dïng n­íc orezol hoÆc n­íc ®­êng chanh muèi. Nh÷ng tr­êng hîp nÆng h¬n nh­: h«n mª, co giËt sau khi s¬ cøu ph¶i ®­îc chuyÓn ®Õn bÖnh viÖn ®Ó cøu ch÷a kÞp thêi. - §Ò phßng: + Kh«ng lµm viÖc, tËp luyÖn vµ thi ®Êu thÓ thao d­íi trêi n¾ng g¾t. + NÕu buéc ph¶i lµm viÖc ë nh÷ng n¬i n¾ng, nãng ph¶i b¶o ®¶m th«ng giã tèt, ®éi mò nãn khi trêi n¾ng. +¡n uèng ®ñ n­íc, ®ñ muèi kho¸ng. + LuyÖn tËp ®Ó lµm quen vµ thÝch nghi víi m«i tr­êng n¾ng nãng. 8. NhiÔm ®éc l©n h÷u c¬: * §¹i c­¬ng: - L©n h÷u c¬ lµ c¸c hîp chÊt hãa häc nh­: Ti«phèt, V«phatèc... dïng ®Ó trõ s©u bä, c«n trïng, nÊm cã h¹i. Trong n«ng nghiÖp cµng ngµy cµng ®­îc sö dông réng r·i, phæ biÕn. - Do kh«ng t«n träng nguyªn t¾c trong qóa tr×nh sö dông vµ b¶o qu¶n nªn ®· ®Ó x¶y ra nh÷ng tai n¹n ®¸ng tiÕc, nh÷ng tr­êng hîp nhiÔm ®éc nÆng g©y chÕt ng­êi. ChÊt l©n x©m nhËp vµo c¬ thÓ b»ng ®­êng h« hÊp, ®­êng tiªu hãa vµ ®­êng trùc tiÕp qua d. * TriÖu chøng: - Tr­êng hîp nhiÔm ®éc cÊp: n¹n nh©n thÊy lîm giäng, n«n möa, ®au quÆn bông, tiÕt nhiÒu n­íc bät, v· må h«i, khã thë, ®au ®Çu, ®au c¸c c¬, rèi lo¹n thÞ gi¸c... ®Æc biÖt lµ ®ång tö co hÑp, cã khi chØ nhá b»ng ®Çu ®inh ghim. DÊu hiÖu nµy cã thÓ gióp ta chÈn ®o¸n, ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é nÆng nhÑ cña nhiÔm ®éc vµ theo dâi ®­îc kÕt qu¶ ®iÒu trÞ. - Tr­êng hîp nhiÔm ®éc nhÑ: c¸c triÖu chøng trªn xuÊt hiÖn muén vµ nhÑ h¬n, nÕu ®­îc cÊp cøu kÞp thêi sÏ gi¶m dÇn, sau mét tuÇn cã thÓ khái. * CÊp cøu ban ®Çu vµ ®Ò phßng: - CÊp cøu ban ®Çu: + Nhanh chãng dïng thuèc gi¶i ®éc ®Æc hiÖu. Chñ yÕu dïng Atropin liÒu cao. + NÕu thuèc vµo ®­êng tiªu hãa b»ng mäi biÖn ph¸p g©y n«n. + NÕu thuèc qua da, ph¶i röa b»ng n­íc v«i trong, n­íc xµ phßng. + NÕu thuèc vµo m¾t, röa m¾t b»ng n­íc muèi sinh lý. + NÕu cã ®iÒu kiÖn dïng thuèc trî tim m¹ch, trî søc: cafein, coramin, vitamin B1, C... cÊm dïng mocphin. + ChuyÓn ngay ®Õn c¸c c¬ së y tÕ ®Ó kÞp thêi cøu ch÷a. - §Ò phßng: + ChÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh, chÕ ®é vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ sö dông thuèc trõ s©u. + Khi phun thuèc trõ s©u ph¶i: pha ®óng liÒu l­îng, cã c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó b¶o vÖ (quÇn ¸o, mò lao ®éng, khÈu trang, g¨ng tay...) quay l­ng vÒ h­íng giã vµ chØ nªn phun 10 phót ph¶i nghØ, sau ®ã míi tiÕp tôc phun. + Kh«ng dïng thuèc trõ s©u ®Ó ch÷a ghÎ, diÖt chÊy, rËn... + Khi tiÕp xóc víi thuèc trõ s©u kh«ng ®­îc ¨n, uèng, hót thuèc. Sau khi lµm viÖc xong ph¶i thay quÇn ¸o, t¾m röa s¹ch sÏ b»ng n­íc xµ phßng. II/ BAÊNG VEÁT THÖÔNG 1. Muïc ñích. a) Baûo veä cho veát thöông khoûi bò oâ nhieåm. Ngöôøi bò thöông ñöôïc baêng ngay seõ coù taùc duïng ngaên caûn, haïn cheá söï xaâm nhaäp cuûa vi khuaån vaøo veát thöông, goùp phaàn laøm cho veát thöông mau laønh. b) Caàm maùu taïi veát thöông. Maùu coù ôû khaép cô theå seõ theo veát thöông ra ngoaøi, neáu ñöôïc baêng eùp chaët seõ haïn cheá vieäc maát maùu goùp phaàn taïo cho cô theå mau hoài phuïc. c) Giaûm ñau ñôùn cho naïn nhaân. Veát thöông khi ñaõ baêng, choáng ñöôïc söï coï saùt va queït laøm ñau ñôùn, laøm veát thöông ñöôïc yeân tænh trong quaù trình di chuyeãn. 2. Nguyeân taéc baêng. a) Baêng kín, baêng heát caùc veát thöông. Khi baêng caùc veát thöông phaûi bình tænh quan saùt, kieåm tra ñeå baêng ñuùng choã bò thöông, khoâng boû soùt veát thöông. b) Baêng chaéc ( ñuû ñoä chaët) khoâng baêng loûng vì quaù trình vaän chuyeãn seõ laøm baêng tuoät, phaûi baêng chaëc ñeå baûo veä veát thöông, vöøa coù tac duïng caàm maùu, nhöng khooâng quaù chaët gaây caûn trôû quaù trình löu thoâng. Tröôùc heát phai côûi, xoaén quaàn, aùo ñeå boäc loä veát thöông, khoâng tröïc tieáp baêng leân quaàn, aùo cuûa ngöôøi bò thöông. c) Baêng sôùm, baêng nhanh, ñuùng quy trình thao taùc kó thuaät. Phaûi baêng ngay sau khi bò thöông, baêng aøng sôùm caøng haïng haïn cheá ñöôïc söï oâ nhieãm vaø maát maùu taïi veát thöông. Phaûi baêng nhanh ñeå khaån tröông ñöa ngöôøi bò naïn veà caùc trung taâm yteá cöùu chöõa. Tuy nhieân caàn tuaân thuû quy trình kó thuaät baêng môùi coù theå ñem laïi hieäu quaû cao. 3. Kó thuaät baêng veát thöông. a) Caùc kieåu baêng cô baûn: Coù nhieàu kieåu baêng khaùc nhau : Baêng xoaén voøng : Laø ñöa cuoän baêng ñi nhieàu voøng theo hình xoaén loø xo. + Ñaët ñaàu ngoaøi cuoän baêng ôû döôùi veát thöông, tay traùi giöõ ñaàu cuoän baêng, tay phaûi caàm cuoän baêng ngöûa leân treân. + Ñaët 2 voøng ñaàu tieân ñeø leân nhau ñeå giöõ chaët ñaàu baêng, cuoán nhieàu voøng cho ñeán khi kín toaøn boä veát thöông. + Coá ñònh voøng baêng cuoái cuûa baêng baèng caùch: gaøi kim baêng, xeù ñoâi ñaàu cuoän baêng hoaëc gaáp moät voøng ngöôïc laïi taïo thaønh 2 daûi ñeå buoäc ôû phía treân veát thöông. Baêng soá 8: Laø ñöa cuoän baêng ñi nhieàu voøng theo hình soá 8, coù 2 voøng ñoái xöùng. Baêng soá 8 thích hôïp baêng nhö: vai, naùch, moâng, beïn, khuûyu, goái, goùt chaân tuyø theo veát thöông maø söû duïng. Trong taát caû caùc kieåu baêng , bao giôø voøng baêng sau cuõng ñeø leân 2/3 voøng baêng tröôùc, cuoán voøng baêng theo höôùng töø döôùi leân treân , caùch ñeàu nhau vaø chaët vöøa phaûi. Thoâng thaïo 2 kieåu baêng naøy seõ baêng toaøn boä caùc boä phaän cô theå. b) AÙp duïng cuï theå: Ta coù söû duïng cuoän baêng caù nhaân ñeå baêng taát caû caùc boä phaän treân cô theå . * Cũng cố: 35’ 2’ GV: Caùc em haõy cho nhö theá nào là chết đuối? GV: C¸c triªuk chøng nµo nhËn biÕt ®­îc ng­êi bÞ chÕt ®uèi? GV: Caáp cöùu ban ñaàu ra sao? GV: Nhö vaäy chuùng ta caàn phaûi ñeà phoøng nhö theá naøo? GV: Nhö theá naøo ñöïôc xem laø ngöôøi say nãng, say n¾ng? GV: Trieäu chöùng nhö theá naøo? GV: Caáp cöùu ban ñaàu ra sao? GV: Nhö theá naøo ñöïôc xem laø ngöôøi nhiÔm ®éc l©n h÷u c¬ ? GV: Caùc trieäu chöùng xuaát hieän nhö theá naøo? GV: Caùch caàp cöùu ban ñaàu nhö theá naøo? GV: tieát tröôùc chuùng ta ñaõ nghieân cöùu veà caùc tai naïn thoâng thöôøng vaø hoâm nay chuùng vaøo phaàn cuûng khoâng keùm phaàn quang troïng ñoù laø baêng veát thöông. GV: Chuùng ta phaûi naém roõ muïc ñích cuûa vieäc baêng veát thöông. Muïc ñích laø ñeå laøm gì? GV: Nguyeân taéc baêng ra sao? GV: Caùc voøng baêng chaëc hay loûng nhö theá naøo cho hôïp lí? GV: Kó thuaät baêng veát thöông nhö theá naøo? GV: Coù maáy caùch baêng ? GV: Nhö theá naøo laø baêng soá 8? GV: Voøng baêng sau nhö theá naøo vôùi voøn gbaêng truôùc? Luyeän taäp cuï theå GV Thöïc hieän töøng phaàn töø deå ñeán khoù cho HS quan saùt. * Baêng ñoaïn chi ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo? GV: Goïi 1 HS leân laøm ngöôøi bò naïn ñeå vöøa thöïc hieän vöøa cho caùc em quan saùt. GV noùi ñeán ñaâu laøm ñeán ñoù. Thöïc hieän caùc thao taùc chính xaùc, deã hieåu. GV cũng cố lai ưu điểm và nhược điểm 3: Phần kết thúc Nhận xét , đánh giá tiết học. GV giao bài tập về nhà. Xuống lớp. 5’ HS nghiêm túc lắng nghe và ghi bài tập IV: Rút kinh nghiệm: Kí Duyệt Cái nước,ngàytháng.năm 2009