Giáo án Giáo dục quốc phòng Lớp 10 - Tiết 25, Bài 6: Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường và băng bó vết thương (5 tiết)

GK, vở ghi, bút, đọc trước bài ở nhà. c. tiến trình lên lớp. 1. ổn định lớp. 1’ 2. Dạy và học bài mới: 40’ I. CAÁP CệÙU BAN ẹAÀU CAÙC TAI NAẽN THOÂNG THệễỉNG. 1. Bong gaõn. a) ẹaùi cửụng. - Haàu heỏt caực khụựp trong cụ theồ laứ khụựp ủoọng, ụỷ moói khụựp bao giụứ cuừng coự caực daõy chaống ủeồ taờng cửụứng cho bao khụựp vaứ giửừ thaỳng goực cho hoaùt ủoọng cuỷa khụựp. - Bong gaõn la sửù toồn thửụng cuỷa daõy chaống chung quanh khụựp do chaỏn thửụng gaõy neõn. Caực daõy chaống coự theồ bong ra khoỷi choó baựm, bi raựch hoaởc bũ ủửựt, nhửng khoõng laựm sai khụựp. - Caực khụựp thửụứng bũ bong gaõn : khụựp coồ chaõn, ngoựn chaõn caựi, khụựp goỏi, khụựp coồ tay. b) Trieọu chửựng. - ẹau nhửực nụi toồn thửụng. - Sửng neà to, coự theồ coự baàm tớm dửụựi da(do chaỷy maựu). - Chieàu daứi chi bỡnh thửụứng, khoõng bieỏn daùng. - Vaọn ủoọng khoự khaờn ủau nhửực. c) Caỏp cửựu ban ủaàu vaứ ủeà phoứng. - Caỏp cửựu ban ủaàu. + Baỏt ủoọng chi bong gaõn . + Baờng eựp nheù choỏng sửng neà. + Ngaõm vaứo nửụực muoỏi aỏm hoaởc chửụứm ủaự. + Taọp vaọn ủoọng ngay sau khi bụựt ủau. + Trửụứng hụùp bong ngaõn naởng chuyeón ủeỏn cụ sụỷ yteỏ cửựu chửừa. - ẹeà phoứng: + ẹi laùi, chaùy nhaồy, lao ủoọng luyeọn taọp ủuựng tử theỏ . + Caàn kieồm tra baỷo ủaỷm an toaứn thao trửụứng, baừi taọp vaứ caực phửụng tieọn trửụực khi lao ủoọng luyeọn taọp . 2. Sai Khụựp. a) ẹaùi cửụng. - Sai khụựp laứ sửù di leọch caực ủaàu xửụng ụỷ khụựp moọt phaàn hay hoaứn toaứn do chaỏn thửụng maùnh moọt caựch trửùc tieỏp hoaởc giaựn tieỏp gaõy neõn. - Caực khụựp bũ sai: khụựp vai, khụựp khuyỷu, khụựp haựng . b) Trieọu chửựng. - ẹau dửừ doọi, lieõn tuùc nhaỏt laứ luực ủuùng vaứo khụựp hay luực naùn nhaõn cửỷ ủoọng. - Maỏt vaọn ủoọng hoaứn toaứn, khoõng gaỏp, duoói ủửụùc. - Khụựp bieỏn daùng, choó loài bỡnh thửụứng trụỷ thaứnh choó loừm, ủaàu xửụng loài ra, sụứ thaỏy ụỷ dửụựi da. - Chi ụỷ tử theỏ khoõng bỡnh thửụứng, daứi ra hoaởc ngaộn laùi, thay ủoồi hửụựng tuyứ theo vũ trớ tửứng loaùi khụựp. - Sửng neà to quanh khụựp. - Tớm baàm quanh khụựp (coự theồ gaừy hoaởc raùn xửụng vuứng khụựp). c) Caỏp cửựu ban ủaàu vaứ ủeà phoứng. - Caỏp cửựu ban ủaàu: + Baỏt ủoọng khụựp sai ụỷ nguyeõn tử theỏ sai leọch . + Chuyeón ngay naùn nhaõn ủeỏn caực cụ sụỷ yteỏ ủeồ cửựu chửừa. - ẹeà phoứn. + Quaự trỡnh lao ủoọng, luyeọn taọp phaỷi chaỏp haứnh nghieõm quy ủũnh luyeọn taọp, caực phửụng tieọn trửụực khi lao ủoọng, luyeọn taọp. + Caàn kieồm tra ủoọ an toaứn cuỷa thao trửụứng baừi taọp. 3. Ngaỏt. a) ẹaùi cửụng. - Ngaỏt laứ tỡnh traùng cheỏt taùm thụứi, naùn nhaõn maỏt tri giaực, caỷm giaực vaứ vaọn ủoọng, ủoàng thụứi tim, phoồi vaứ baứi tieỏt ngửứng hoaùt ủoọng. - Caàn phaõn bieọt vụựi hoõn meõ, maởc duứ ngửụứi hoõn meõ cuừng maỏt tri giaực, caỷm giaực vaứ vaọn ủoọng, song tim phoồi baứi tieỏt vaón coứn hoaùt ủoọng. - Coự nhieàu nguyeõn nhaõn gaõy ngaỏt : caỷm xuực quaự maùnh, chaỏn thửụng naởng, maỏt maựu quaự nhieàu, ngaùt do thieỏu oõxi, ngửụứi coự beọnh tim, ngửụứi bũ say soựng, say naộng b) Trieọu chửựng. - Naùn nhaõn tửù nhieõn thaỏy boàn choàn, khoự chũu, maởt taựi, maột toỏi daàn, choựng maởt uứ tai, ngaừ khuợ xuoỏng baỏt tổnh. - Toaứn thaõn toaựt moà hoõi, chaõn tay laùnh, da xanh taựi. - Phoồi coự theồ ngửứng thụỷ hoaaởc thụỷ raỏt yeỏu. - Tim coự theồ ngửứng ủaọp hoaởc ủaọp raỏt yeỏu, huyeỏt aựp haù. - Thửụứng naùn nhaõn bao giụứ cuừng ngửứng thụỷ trửụực roài ngửứng tim sau. c) Caỏp cửựu ban ủaàu vaứ ủeà phoứng . * Caỏp cửựu ban ủaàu: ẹaởt naùn nhaõn taùi nụi thoaựng khớ, yeõn túnh, traựnh taọp trung ủoõng ngửụứi, keõ goỏi dửựụi vai cho ủaàu hụi ngaừ ra sau. Lau chuứi ủaỏt, caựt, ủụứm daừi ụỷ muừi, mieọng ủeồ khai thoõng ủửụứng thụỷ. Cụỷi cuực aựo, quaàn, nụựi daõy lửng ủeồ maựu deồ lửu thoõng. Xoa boựp leõn cụ theồ, taựt vaứo maự, giaọt toực mai, neỏu coự ủieàu kieọn cho ngửỷi amoõniaộc, daỏựm hoaởc ủoỏt boà keỏt thoồi nheù cho khoựi bay vaứo hai loó muừi ủeồ kớch thớch, neỏu naùn nhaõn haột hụi ủửụùc seừ túnh. Neỏu naùn nhaõn ủaừ tổnh, chaõn tay laùnh coự theồ duứng nửụực ngửứng tửụi, toỷi hoaứ vụựi rửụùu vaứ nửụực laỷ ủun soõi cho uoỏng. Neỏu naùn nhaõn chửa tổnh, nhanh choựng kieồm tra ủeồ phaựt hieọn sụựm daỏu hieọu ngửứng thụỷ, ngửứng tim nhử: + Voó nheù vaứo ngửụứi neỏu naùn nhaõn khoõng coự phaỷn ửựng gỡ laứ maỏt tri giaực, caỷm giaực vaứ vaọn ủoọng. + AÙp maự vaứo muừi, mieọng naùn nhaõn, nhỡn xuoõi xuoỏng ngửùc neỏu thaỏy loàng ngửùc, buùng khoõng phaọp phoàng, tai muừi, mieọng khoõng coự hụi aỏm, coự theồ thụỷ raỏt yeỏu hoaởc ủaừ ngửứng thụỷ. + Baột ngay maùch beùn (hoaùch maùch caỷnh ) khoõng thaỏy maùch ủaọp, coự theồ ủaừ ngửứng tim (kieồm tra khoõng keựo daứi quaự 1 phuựt). + Neỏu xaực ủũnh naùn nhaõn ủaừ ngửứng thụỷ, ngửứng tim, caàn tieỏn haứnh ngay bieọn phaựp: Thoồi ngaùt vaứ eựp tim ngoaứi loàng ngửùc, cửự thoồi ngaùt 1 laàn eựp tim 5laàn ( ủoỏi vụựi 2 ngửụứi laứm), hoaởc thoồi ngaùt 2 laàn, eựp tim 15 laàn ( moọt ngửụứi laứm), phaỷi laứm khaồn trửụng lieõn tuùc, kieõn trỡ khi naứo naùn nhaõn tửù thụỷ ủửụùc, tim ủaọp trụỷ laùi mụựi dửứng. * ẹeà phoứng. - Phaỷi baỷo ủaỷm an toaứn, khoõng ủeồ saỷy ra tai naùn trong quaự trỡnh luyeọn taọp, lao ủoọng. - Phaỷi duy trỡ ủieàu ủoọ cheỏ ủoọ laứm vieọc, nghổ ngụi, traựnh laứm vieọc caờng thaỳng quaự sửực. - Phaỷi reứn luyeọn sửực khoeỷ thửụứng xuyeõn,neõn reứn luyeọn tửứ thaỏp ủeỏn cao. 4. Điện giật. a) Đại cương: Có thể làm tim ngừng đập, ngừng thở, gây chết người nếu không được cấp cứu kịp thời. b) Triệu chứng. - Có thể tim ngừng đập, ngừng thở và gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. - Gây bỏng, có thể bỏng rất sâu, đặc biệt do điện cao thế. - Gộy xương, sai khớp và tổn thương các phủ tạng do ngã. c) Cấp cứu ban đầu và cách đề phòng. * Cấp cứu ban đầu. - Cắt nguồn điện. - Xem ngay tim nạn nhân xem còn đập, thở không. nếu không cần hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực. - Khi đã thở và tim đập lại nhanh chóng đưa vào bệnh viện. * Cách đề phòng: - Chấp hành nghiêm các quy định về sử dụng điện. - Các thiết bị điện phải đảm bảo an toàn. - Các ổ điện phải đặt xa tầm với của trẻ em. 5. Ngoọ đoọc thửực ăn. a) ẹaùi cửụng. - Ngoọ ủoọc thửực aờn raỏt hay gặp ụỷ nhửừng nửựục ngheứo, chaọm phaựt trieồn vaứ caực nửụực nhieọt ủụựi. + Aấn phaỷi nguoàn thửùc phaồm ủaừ bũ nhieóm khuaồn. + Aấn phaỷi nguoàn thửùc phaồm coự chửựa saỳn chaỏt ủoọc. + Aấn phaỷi nguoàn thửùc phaồm deó gaõy dũ ửựng tuyứ thuoọc vaứo cụ ủũa tửứng ngửụứi. ễỷ nửụực ta thửứụng saỷy ra ụỷ muứa heứ, gaõy neõn nhửừng vuù dũch nhoỷ, taỷn phaựt, coự lieõn quan ủeỏn caực taọp theồ. b) Trieọu chửựng. Ngửụứi bũ nhieóm ủoọc thửực aờn thửụứng xuaỏt hieọn vụựi ba hoọi chửựng ủieồn hỡnh laứ: + Hoọi chửựng nhieóm khuaồn, nhieóm ủoọc: Soỏt 38 – 390c, coự reựt run, nhửực ủaàu, meọt moỷi, coự khi meõ saỷng, co giaọt, hoõn meõ. + Hoọi chửựng vieõn caỏp ủửụứng tieõu hoựa: ẹau buùng vuứng quanh roỏn, ủoõi khi lan toaỷ khaộp oồ buùng, ủau quaởn buùng. Buoàn noõn, noõn nhieàu laàn trong ngaứy, noõn ra nửụực laón thửực aờn. ẹi ngoaứi nhieàu laàn. + Hoọi chửựng maỏt nửựục, ủieọn giaỷi: khaựt nửụực, moõi khoõ, maột truừng, gaày suựt, maùch nhanh, huyeỏt aựp haù, buùng chửụựng, chaõn tay laùnh. Vụựi cụ theồ kheỷo maùnh thửụứng khoỷe laùi trong 2-3 ngaứy, vụựi treỷ nhoỷ ngửụứi giaứ deồ gaõy bieỏn chửựng nguy hieồm. - Ngoọ ủoọc naỏm: + Caực trieọu chửựng ủau buùng, noõn, ủi ngoaứi thửụứng xuaỏt hieọn dửừ doọi, keựo daứi haứng ngaứy laứm naùn nhaõn maỏt nhieàu nửụực. + Tuyứ vaứo loaùi naỏm ủoọc, coự ngửụứi laỷ ủi, coự ngửụứi thaàn kinh bũ kớch thớch, noựi lung tung nhử ngửụứi say rửụùu, maột mụứ daàn. - Ngoọ ủoọc saộn: + Caực trieọu chửựng thửụứng xuaỏt hieọn muoọn 4 –5 giụứ sau khi aờn, coự khi haứng ngaứy sau. + Thoaùt ủaàu naùn nhaõn thaày choựng maởt, nhửực ủaàu, choaựng vaựng, ngửụứi raùo rửùc khoự chũu, saộc maởt tớm taựi, khoự thụỷ. + Sau ủoự xuaỏt hieọn ủau quaởn buùng, noõn nhieàu laàn, ngửụứi raỏt meọt. + Trửụứng hụùp naởng caực trieọu chửựng taờng leõn ngửứụi meọt laỷ, lũm daàn roài hoõn meõ, coự theồ cheỏt vỡ truợ tim maùch. - Dũ ửựng do ngoọ ủoọc dửựa: Caực trieọu chửựng xuaỏt hieọn raỏt sụựm chổ vaứi phuựt ủeỏn 1 giụứ sau khi aờn: + ẹau buùng dửừ doọi, noõn vaứ ủi ngoaứi chaỷy raỏt nhieàu laàn trong ngaứy. + Ngửựa vaứ phaựt ban khaộp ngửụứi, caứng gaừi caứng ngửựa, toaứn thaõn maồn ủoỷ vaứ noồi leõn caực noỏt ban. + Trửụứng hụùp nheù coự theồ moọt vaứi ngaứy roài heỏt, naởng coự theồ daón ủeỏn hoõn meõ roài cheỏt. c) Caỏp cửựu ban ủaàu vaứ ủeà phoứng. * Caỏp cửựu ban ủaàu: ẹoỏi vụựi caực trửụứng hụùp ngoọ ủoọc thửực aờn bieọn phaựp caỏp cửựu chung laứ:Choỏng maỏt nửụực: + Chuỷ yeỏu cho chuyeàn dũch maởn, ngoùt ủaỳng tửụng 1-2 lớt. Chuự yự ủaởc bieọt treỷ nhoỷ vaứ ngửụứi giaứ. + Neỏu khoõng coự ủieàu kieọn chuyeàn ủửụùc, cho uoỏng nhieàu nửựục gaùo rang coự vaứi laựt gửứng. + Ngoọ ủoọc naỏm neõn cho uoỏng nửựục ủửụứng, muoỏi hoaởc coự theồ cho uoỏng boọt than goó ủaừ taựn nhoỷ. - Choỏng truợ tim maùch vaứ trụù sửực: chuỷ yeỏu duứng long naừo, Vitamin B1, C. ngoaứi ra coự theồ duứng theõm caực thuoỏc haù soỏt, an thaàn. - Cho nhũn aờn hoaởc aờn loỷng 1 –2 bửừa ủeồ ruoọt ủửụùc nghổ ngụi. Trửụứng hụùp ngoọ ủoọc naởng caàn chuyeón ủeỏn caực trung taõm yteỏ ủeồ kũp thụứi cửựu chửừa. * ẹeà phoứng. -Phaỷi ủaỷm baỷo veọ sinh moõi trửụứng. -Chaỏp haứnh ủaày ủuỷ 10 ủieàu quy ủũnh cuỷa boọ y teỏ veà veọ sinh thửùc phaồm. -Khoõng neõn ủeồ ngửụứi maộc beọnh veà ủửụứng tieõu hoaự, ngoaứi da, vieõm tai, muừi hoùng laứm coõng vieọc cheỏ bieỏn thửực aờn, troõng treỷ. -Vụựi caự nhaõn chuỷ yeỏu giửừ veọ sinh aờn uoỏng: -Khoõng aờn rau soỏng, quaỷ xanh, khoõng uoỏng nửụực chửa ủun soõi. -Khoõng aờn soỏng, taựi, aờn caực thửực aờn ủaừ oõi, thiu, ủoà hoọp quaự date. -Phaỷi baỷo quaỷn kú khoõng ủeồ ruoài, nhaởng ủaọu vaứo thửực aờn. -Khoõng aờn naỏm tửụi, caực loaùi naỏm coự haùi hoaởcnaỏm laù. -Neõn ngaõm saộn tửụi vaứo nửựục 1 buoồi trửựục khi luoọc. 3. Sơ kết bài học. 4’ - Củng cố: Giáo viên tổng hợp nội dung chính của bài. - Hướng dẫn về nhà: HS đọc trước phần “Băng vết thương”