Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 7, Bài 3: Công dân bình đẳng trước pháp luật - Năm học 2009-2010

eo em, nhöõng tröôøng hôïp treân ñaây coù maâu thaãn vôùi quyeàn bình ñaúng khoâng? Vì sao? HS trình baøy caùc yù kieán cuûa mình. GV phaân tích cho HS hieåu roõ: Trong cuøng moät ñieàu kieän nhö nhau, coâng daân ñöôïc höôûng quyeàn vaø laøm nghóa vuï nhö nhau. Nhöng möùc ñoä söû duïng caùc quyeàn ñoù ñeán ñaâu phuï thuoäc vaøo khaû naêng, ñieàu kieän, hoaøn caûnh cuûa moãi ngöôøi. Vì vaäy, trong thöïc teá, coù theå ngöôøi naøy ñöôïc höôûng nhieàu quyeàn hôn, ngöôøi kia ñöôïc höôûng ít quyeàn hôn hoaëc ngöôøi naøy thöïc hieän nghóa vuï khaùc vôùi ngöôøi kia, nhöng vaãn laø bình ñaúng trong vieäc höôûng quyeàn vaø thöïc hieän nghóa vuï. GV giaûng môû roäng: Coâng daân bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï ñöôïc hieåu laø trong cuøng moät ñieàu kieän, hoaøn caûnh nhö nhau, moïi coâng daân ñeàu ñöôïc höôûng quyeàn vaø phaûi laøm nghóa vuï nhö nhau. Ñieàu kieän, hoaøn caûnh theá naøo tuyø thuoäc vaøo quy ñònh cuûa phaùp luaät trong töøng lónh vöïc, töøng tröôøng hôïp cuï theå. Ví duï : 1. Theo Luaät thueá thu nhaäp caù nhaân, nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp treân 60 trieäu ñoàng/naêm coù nghóa vuï noäp thueá thu nhaäp caù nhaân. Tuy nhieân, vôùi nhöõng ngöôøi coù cuøng möùc thu nhaäp, soá tieàn thueá phaûi noäp cuï theå cuûa moãi ngöôøi coøn phuï thuoäc vaøo hoï laø ngöôøi ñoäc thaân hay laø ngöôøi coù gia ñình ñang coù traùch nhieäm nuoâi döôõng nhöõng ngöôøi phuï thuoäc. Nhöõng ngöôøi ñoäc thaân coù cuøng moät möùc thueá. Ngöôøi coù traùch nhieäm nuoâi döôõng nhöõng ngöôøi phuï thuoäc coù möùc thueá phaûi noäp thaáp hôn so vôùi ngöôøi ñoäc thaân. Coâng daân bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí GV neâu tình huoáng coù vaán ñeà: Moät nhoùm thanh nieân ruû nhau ñua oâ toâ vôùi lí do nhaø hai baïn trong nhoùm môùi mua oâ toâ. Baïn A coù yù kieán khoâng ñoàng yù vì cho raèng caùc baïn chöa coù Giaáy pheùp laùi xe oâ toâ, ñua xe nguy hieåm vaø deã gaây tai naïn; baïn B cho raèng baïn A lo xa vì ñaõ coù boá baïn B laøm tröôûng coâng an quaän, boá baïn C laøm thöù tröôûng cuûa moät boä. Neáu tình huoáng xaáu nhaát xaûy ra ñaõ coù phuï huynh baïn B vaø baïn C “lo” heát. Caû nhoùm nhaát trí vôùi B. Em haõy neâu thaùi ñoä vaø quan ñieåm cuûa mình tröôùc nhöõng yù kieán treân? Neáu nhoùm baïn ñoù hoïc cuøng lôùp vôùi em, em seõ laûm gì? HS phaùt bieåu, ñeà xuaát caùch giaûi quyeát. GV nhaän xeùt caùc yù kieán cuûa HS, giaûng giaûi: Moïi vi phaïm phaùp luaät ñeàu xaâm haïi ñeán quyeàn vaø lôïiích hôïp cuûa chuû theå khaùc, laøm roái loaïn traät töï phaùp luaät ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh. Trong thöïc teá, coù moät soá ngöôøi do thieáu hieåu bieát veà phaùp luaät, khoâng toân troïng vaø thöïc hieän phaùp luaät hoaëc lôïi duïng chöùc quyeàn ñeå vi phaïm phaùp luaät gaây haäu quaû nghieâm troïng cho ngöôøi khaùc, cho xaõ hoäi. Nhöõng haønh vi ñoù caàn phaûi ñöôïc ñaáu tranh, ngaên chaën, xöû lí nghieâm. GV toå chöùc cho HS chia seû vôùi nhau nhöõng thoâng tin maø caùc em bieát ñöôïc veà vieäc xeùt xöû moät soá vuï aùn ôû nöôùc ta gaàn ñaây vaø hieän nay, döïa treân nguyeân taéc bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí. GV neâu moät vuï aùn ñieån hình: Vuï aùn Tröông Vaên Cam. Trong vuï aùn naøy, coù caùn boä trong cô quan baûo veä phaùp luaät, caùn boä cao caáp trong caùc cô quan ñaûng, nhaø nöôùc coù haønh vi baûo keâ, tieáp tay cho Naêm Cam vaø ñoàng boïn: Buøi Quoác Huy, Phaïm Syõ Chieán, Traàn Mai Haïnh,Boä chính trò, Ban bí thö ñaõ chæ ñaïo Ñaûng uyû coâng an, ban caùn söï Ñaûng caùc caáp, caùc ngaønh nhanh choùng xöû lí nghieâm tuùc, trieät ñeå nhöõng caùn boä, ñaûng vieân sai phaïm. GV giuùp HS hieåu: Traùch nhieäm phaùp lí laø do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn aùp duïng vôùi caùc chuû theå vi phaïm phaùp luaät. Baát kì coâng daân naøo vi phaïm phaùp luaät ñeàu bò xöû lí baèng caùc cheá taøi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. GV giaûng : Traùch nhieäm phaùp lyù (trong muïc naøy) laø nghóa vuï maø chuû theå vi phaïm phaùp luaät phaûi gaùnh chòu nhöõng bieän phaùp cöôõng cheá do Nhaø nöôùc aùp duïng. Nhaø nöôùc aùp duïng cheá ñoä traùch nhieäm phaùp lyù ñeå tröøng phaït nhöõng chuû theå (caù nhaân, toå chöùc) vi phaïm phaùp luaät. Traùch nhieäm phaùp lyù chæ do caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn (cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, Toaø aùn ) aùp duïng theo caùc trình töï, thuû tuïc do phaùp luaät quy ñònh ñoái vôùi caùc chuû theå coù haønh vi vi phaïm. Coâng daân bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lyù ñöôïc hieåu laø : - Baát kyø ai vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù, khoâng phaân bieät ñoù laø ngöôøi coù chöùc, coù quyeàn, coù ñòa vò xaõ hoäi hay laø moät coâng daân bình thöôøng, khoâng phaân bieät giôùi tính, toân giaùo - Vieäc xeùt xöû nhöõng ngöôøi coù haønh vi vi phaïm phaùp luaät döïa treân caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät veà tính chaát, möùc ñoä cuûa haønh vi vi phaïm chöù khoâng caên cöù vaøo daân toäc, giôùi tính, tín ngöôõng, toân giaùo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi cuûa ngöôøi ñoù. Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân tröôùc phaùp luaät GV ñaët vaán ñeà: Coâng daân thöïc hieän quyeàn bình ñaúng tröôùc phaùp luaät treân côû naøo? GV yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi sau treân phieáu hoïc taäp: ­ Theo em, ñeå coâng daân ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï, Nhaø nöôùc coù nhaát thieát phaûi quy ñònh caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân trong Hieán phaùp vaø caùc luaät khoâng? Vì sao? ­ Baûn thaân em ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn vaø thöïc hieän nghóa vuïï gì theo quy ñònh cuûa phaùp luaät? (Neâu ví duï cuï theå). ­ Vì sao Nhaø nöôùc khoâng ngöøng ñoåi môùi vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät? GV yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi trong muïc 3 SGK: Nhaø nöôùc quy ñònh ñieåm öu tieân cho caùc thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá, con thöông binh, con lieät só trong tuyeån sinh ñaïi hoïc, cao ñaúng. Theo em, ñieàu ñoù coù aûnh höôûng tôùi nguyeân taéc moïi coâng daân ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng veà quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp khoâng? GV giaûng: Quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc öu tieân theo nhoùm (nhoùm öu tieân 1, nhoùm öu tieân 2,..) caên cöù vaøo ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi cuûa töøng khu vöïc, ñoàng thôøi quan taâm tôùi nhöõng gia ñình coù coâng vôùi caùch maïng nhö con thöông binh, con lieät só, con baø me Vieät Nam anh huøng; quan taâm tôùi anh huøng löïc löôïng vuõ trang, anh huøng lao ñoäng, coâng nhaân öu tuù tröïc tieáp saûn xuaát, ngheä nhaân,Trong ñoù, thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá thuoäc vuøng coù ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên ñöôïc höôûng möùc öu tieân theo khu vöïc ( khu vöïc 1) cao nhaát. Chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá khoâng chæ taïo cô hoäi hoïc taäp cho con em daân toäc thieåu soá maø coøn nhaèm muïc ñích ñaøo taïo ñoäi nguõ cho mieàn nuùi, ñeå mieàn nuùi tieán kòp mieàn xuoâi. Nhö vaäy, chính saùch öu tieân treân khoâng nhöõng khoâng aûnh höôûng tôùi nguyeân taéc moïi coâng daân ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng veà quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp maø coøn ñaûm baûo cho coâng daân höôûng quyeàn vaø cô hoäi ñoù. GV giaûng: Theo Ñieàu 51 Hieán phaùp 1992: “Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân do Hieán phaùp vaø luaät quy ñònh”. Quy ñònh nhö vaäy nhaèm baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng tröôùc phaùp luaät cuûa coâng daân, khoâng cho pheùp baát kyø moät toå chöùc, caù nhaân naøo ñöôïc ñaët ra quyeàn vaø quy ñònh caùc nghóa vuï cho coâng daân. ï Ñeå baûo ñaûm thöïc hieän bình ñaúng veà quyeàn, nghóa vuï coâng daân, Nhaø nöôùc thöïc hieän caùc bieän phaùp nhö: + Toå chöùc, tuyeân truyeàn phoå bieán treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng veà quyeàn, nghóa vuï cuûa coâng daân. + Ban haønh vaø coâng boá coâng khai caùc quy ñònh veà trình töï, thuû tuïc vaø caùch thöùc, thöïc hieän caùc quyeàn, nghóa vuï coâng daân. + Xöû lyù nghieâm minh caùc haønh vi vi phaïm quyeàn coâng daân. Bình ñaúng tröôùc phaùp luaät coù nghóa laø moïi coâng daân, nam, nöõ thuoäc caùc daân toäc, toân giaùo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi khaùc nhau ñeàu khoâng bò phaân bieät ñoái xöû trong vieäc höôûng quyeàn, thöïc hieän nghóa vuï vaø chòu traùch nhieäm phaùp lí theo quy ñònh phaùp luaät . 1. Coâng daân bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï Coâng daân bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï coù nghóa laø bình ñaúng veà höôûng quyeàn vaø laøm nghóa vuï tröôùc Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät . Quyeàn cuûa coâng daân khoâng taùch rôøi nghóa vuï cuûa coâng daân . ­ Moät laø : Moïi coâng daân ñeàu ñöôïc höôøng quyeàn vaø phaûi thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình . Caùc quyeàn ñöôïc höôûng nhö quyeàn baàu cöû, öùng cöû, quyeàn sôû höõu, quyeàn thöøa keá, caùc quyeàn töï do cô baûn vaø caùc quyeàn daân söï, chính trò khaùcCaùc nghóa vuï phaûi thöïc hieän nhö nghóa vuï baûo veä Toå quoác, nghóa vuï ñoùng thueá, ­ Hai laø : Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân khoâng bò phaân bieät bôûi daân toäc, giôùi tính, toân giaùo, giaøu, ngheøo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi . 2. Coâng daân bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí Bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí laø baát kì coâng daân naøo vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm veà haønh vi vi phaïm cuûa mính vaø bò xöû lí theo quy ñònh cuûa phaùp luaät . ­ Coâng daân duø ôû ñòa vò naøo, laøm ngheà gì khi vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lí ( traùch nhieäm haønh chính, daân söï, hình söï, kæ luaät). ­ Khi coâng daân vi phaïm phaùp luaät vôùi tính chaát vaø möùc ñoä nhö nhau ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù nhö nhau , khoâng phaân bieät ñoái xöû. 3. Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân tröôùc phaùp luaät . Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân ñöôïc Nhaø nöôùc quy ñònh trong Hieán phaùp vaø luaät. Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi coù traùch nhieäm cuøng taïo ra caùc ñieàu kieän vaät chaát, tinh thaàn ñeå baûo ñaûm cho coâng daân coù khaû naêng thöïc hieän ñöôïc quyeàn vaø nghóa vuï phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. 4) Cñng cè. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: