Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 27, Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững của đất nước - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Văn Tập

TiÕt 27 Ngµy so¹n: 15 th¸ng 03 n¨m 2009 Bµi 9: Ph¸p luËt víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc (4 tiÕt) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1.Veà kieán thöùc: -Hieåu ñöôïc vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc. - Trình baøy ñöôïc moät soá noäi dung cô baûn cuûa phaùp luaät trong quaù trình phaùt trieån kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng vaø baûo ñaûm quoác phoøng, an ninh. 2.Veà kiõ naêng: - Bieát thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï coâng daân trong caùc lónh vöïc kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng vaø baûo ñaûm quoác phoøng, an ninh. 3.Veà thaùi ñoä: - Toân troïng vaø nghieâm chænh thöïc hieän quy ñònh cuûa phaùp luaät veà kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng vaø baûo ñaûm quoác phoøng, an ninh. II. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : 1. OÅn ñònh toå chöùc lôùp : 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giaûng baøi môùi: Moät ñaát nöôùc phaùt trieån beàn vöõng laø moät ñaát nöôùc coù söï taêng tröôûng lieân tuïc vaø vöõng chaéc veà kinh teá, coù söï baûo ñaûm oån ñònh vaø phaùt trieån veà vaên hoaù, xaõ hoäi, coù moâi tröôøng ñöôïc baûo veä vaø caûi thieän, coù neàn quoác phoøng vaø an ninh vöõng chaéc. Trong söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc, phaùt luaät coù vai troø nhö theá naøo? Bao goàm nhöõng noäi dung gì? Chuùng ta seõ tìm hieåu trong noäi dung baøi hoïc naøy. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh cña bµi Thuaät ngöõ “Phaùt trieån beàn vöõng” laàn ñaàu tieân ñöôïc ñeà caäp tôùi vaøo naêm 1987, trong Baùo caùo cuûa Uyû ban quoác teá veà moâi tröôøng soáng vaø phaùt trieån (Uyû ban Brunñtlan) ñeå bieåu thò söï phaùt trieån xaõ hoäi maø khoâng phaù huyû nhöõng ñieàu kieän töï nhieân cuûa toàn taïi loaøi ngöôøi. Thuaät ngöõ naøy xuaát hieän nhö moät söï phaûn öùng ñoái vôùi cuoäc khuûng hoaûng toaøn caàu cuûa thôøi ñaïi: söï phaùt trieån kinh teá gaén lieàn vôùi söï caïn kieät nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, söï suy thoaùi nghieâm troïng moâi tröôøng soáng vaø söï phaân cöïc giaøu – ngheøo treân theá giôùi. Theo ñònh nghóa ñöôïc ñöa ra trong baûn Baùo caùo neâu treân, “ñaây laø moät söï phaùt trieån ñaùp öùng ñöôïc nhöõng nhu caàu cuûa thôøi hieän ñaïi nhöng khoâng ñe doaï khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc theá heä töông lai”. Hoäi nghò laàn thöù hai cuûa Lieân hôïp quoác veà moâi tröôøng soáng vaø phaùt trieån (Rio de Janero, 1992) ñaõ ñöa ra moät ñònh nghóa veà phaùt trieån beàn vöõng nhö sau : “Phaùt trieån beàn vöõng laø moät söï phaùt trieån ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu cuûa thôøi hieän taïi nhöng khoâng ñe doaï khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc theá heä töông lai”. Ñònh nghóa veà phaùt trieån beàn vöõng ñöôïc ñöa ra töø Hoäi nghò Rio de Janero naêm 1992 veà moâi tröôøng soáng vaø phaùt trieån chæ tröïc tieáp ñeà caäp tôùi phöông dieän sinh thaùi ñaõ toû ra chaät heïp, khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhöõng thay ñoåi cuûa thôøi ñaïi, caàn phaûi döôïc môû roäng cho phuø hôïp vôùi nhöõng vaán ñeà, nhöõng thaùch thöùc ñang ñaët ra cho toaøn nhaân loaïi. Xuaát phaùt töø caùch tö duy nhö vaäy, nhöõng naêm gaàn ñaây, trong caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa mình, ña soá caùc taùc giaû ñeàu chæ ra raèng, ngoaøi ñònh höôùng sinh thaùi, phaùt trieån beàn vöõng coøn bao goàm caû caùc ñònh höôùng kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi vaø an ninh, quoác phoøng. Khoaûn 4 Ñieàu 3 Luaät Baûo veä moâi tröôøng naêm 2005 cuûa Vieät Nam ñaõ ñöa ra ñònh nghóa : “Phaùt trieån beàn vöõng laø phaùt trieån ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa theá heä hieän taïi maø khoâng laøm toån haïi ñeán khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu ñoù cuûa caùc theá heä töông lai treân cô sôû keát hôïp chaët cheõ, haøi hoaø giöõa taêng tröôûng kinh teá, baûo ñaûm tieán boä xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng”. Tuy nhieân, vì ñöôïc ñöa ra trong Luaät Baûo veä moâi tröôøng neân ñònh nghóa naøy cuõng chöa ñeà caäp heát ñaày ñuû noäi haøm cuûa khaùi nieäm phaùt trieån beàn vöõng. Cho ñeán nay, ñònh nghóa phaùt trieån beàn vöõng ñöôïc hieåu döôùi nhieàu khía caïnh vaø theo caùc caùch tieáp caän khaùc nhau. Theo caùch hieåu chung nhaát, Phaùt trieån beàn vöõng laø söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån lieân tuïc, vöõng chaéc trong caùc lónh vöïc kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, baûo veä moâi tröôøng, baûo veä quoác phoøng vaø an ninh. Coù caùc tieâu chí ñeå xaùc ñònh moät ñaát nöôùc coù phaùt trieån beàn vöõng hay khoâng, ñoù laø: - Taêng tröôûng kinh teá lieân tuïc vaø vöõng chaéc ; - Coù söï phaùt trieån tieán boä veà vaên hoaù, xaõ hoäi ; - Moâi tröôøng ñöôïc baûo veä vaø phaùt trieån ; - Coù neàn quoác phoøng vaø an ninh vöõng chaéc. Trong caùc yeáu toá caàn thieát ñoøi hoûi cho phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc, taêng tröôûng kinh teá ñöôïc coi laø yeáu toá cô baûn nhaát, coù yù nghóa quyeát ñònh ñeå phaùt trieån beàn vöõng, bôûi leõ : - Taêng tröôûng kinh teá ñaûm baûo nguoàn taøi chính caàn thieát ñeå baûo veä moâi tröôøng ; - Taêng tröôûng kinh teá chi phoái tieán boä kyõ thuaät, laø caùi caàn thieát ñeå thay theá caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân baèng tieàn vaø caùc coâng ngheä ; - Chæ coù taêng tröôûng kinh teá môùi coù theå xoaù boû ñöôïc ngheøo naøn, baûo ñaûm phaùt trieån tieán boä veà vaên hoaù, xaõ hoäi ; - Taêng tröôûng kinh teá baûo ñaûm ñieàu kieän vaät chaát cho neàn quoác phoøng, an ninh. Vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc a Möùc ñoä kieán thöùc: HS hieåu vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc trong töøng lónh vöïc cuï theå. a Caùch thöïc hieän: ï Trong lónh vöïc kinh teá Coù ngöôøi cho raèng, ñeå phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc thì chæ caàn coù caùc chuû tröông, chính saùch laø ñuû maø khoâng caàn phaûi coù phaùp luaät. Em coù ñoàng yù vôùi yù kieán naøy khoâng? HS trao ñoåi, phaùt bieåu. Ñeå taêng tröôûng kinh teá ñaát nöôùc, Nhaø nöôùc söû duïng nhieàu coâng cu, phöông tieän, bieän phaùp khaùc nhau, trong ñoù, phaùp luaät ñöôïc coi laø phöông tieän khoâng theå thieáu. Chuû tröông, chính saùch laø caàn thieát nhöng khoâng ñuû ñeå taïo ra moät traät töï phaùp lí caàn thieát cho hoaït ñoäng kinh doanh. Khoâng coù phaùp luaät, saûn xuaát - kinh doanh seõ hoãn loaïn, khoâng oån ñònh vaø taát nhieân kinh teá ñaát nöôùc seõ khoâng theå taêng tröôûng ñöôïc. GV giaûng veà caùch thöùc maø phaùp luaät taùc ñoäng ñeán söï taêng tröôûng kinh teá ñaát nöôùc: + Muoán phaùt trieån vaø taêng tröôûng kinh teá caàn phaûi coù heä thoáng phaùp luaät veà kinh teá coù khaû naêng kích thích saûn xuaát, khôi daäy moïi tieàm naêng cuûa xaõ hoäi: ­ Tröôùc heát, phaûi taïo ra khung phaùp lyù caàn thieát caàn thieát cho hoaït ñoäng kinh doanh. ­ Phaùp luaät phaûi ñaûm baûo quyeàn töï do kinh doanh cuûa coâng daân. ­ Phaùp luaät veà thueá phaûi taïo ra ñoäng löïc kích thích vaø thuùc ñaåy kinh doanh phaùt trieån. + Neàn kinh teá phaùt trieån vaø taêng tröôûng lieân tuïc, oån ñònh laø tieàn ñeà cho söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc. ïTrong lónh vöïc vaên hoùa ­ Em coù cho raèng, trong quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån neàn vaên hoaù Vieät Nam caàn phaûi coù phaùp luaät khoâng? HS trao ñoåi, phaùt bieåu. Phaùp luaät goùp phaàn phaùt huy giaù trò vaên hoaù daân toäc vaø tinh hoa vaên hoaù nhaân loaïi, xaây döïng ñaïo ñöùc vaø loái soáng toát ñeïp cuûa con ngöôøi Vieät Nam, nhôø ñoù maø goùp phaàn tích cöïc vaøo phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Khoâng coù phaùp luaät, neàn vaên hoaù ñaát nöôùc khoù coù theå ñöôïc baûo veä vaø phaùt trieån theo ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc 1. Vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc ï Trong lónh vöïc kinh teá Thöù nhaát, phaùp luaät taïo ra khung phaùp lí caàn thieát cuûa hoïat ñoäng kinh doanh. Thöù hai, phaùp luaät ghi nhaän vaø baûo ñaûm quyeàn töï do kinh doanh cuûa coâng daân ñeå khôi daäy vaø phaùt huy moïi tieàm naêng trong xaõ hoäi. Thöù ba, thoâng qua caùc quy ñònh veà thueá, phaùp luaät khuyeán khích caùc hoïat ñoäng kinh doanh trong nhöõng ngaønh, ngheà coù lôïi cho söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. ïTrong lónh vöïc vaên hoùa Phaùp luaät giöõ vai troø chuû ñaïo, taùc ñoäng tích cöïc vaøo söï nghieäp xaây döïng neàn vaên hoùa Vieät Nam. Nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät veà vaên hoùa goùp phaàn phaùt huy giaù trò vaên hoùa daân toäc vaø tinh hoa vaên hoùa nhaân loïai, ñaùp öùng nhu caàu ñôøi soáng tinh thaàn cuûa nhaân daân, naâng cao daân trí, xaây döïng ñaïo ñöùc vaø loái soáng toát ñeïp cuûa ngöôøi Vieät Nam 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp. 5. DÆn dß: Yªu cÇu häc sinh xem tr­íc néi dung tiÕt häc tuÇn sau .