Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 22, Bài 7: Công dân với các quyền dân chủ - Năm học 2009-2010 (bản đẹp)

yÕt cña ngêi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. – Gi¶i quyÕt tè c¸o lµ viÖc x¸c minh, kÕt luËn vÒ néi dung tè c¸o vµ viÖc quyÕt ®Þnh xö lÝ cña ngêi gi¶i quyÕt tè c¸o. => Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i lµ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i theo quy ®Þnh cña LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o, ®ã lµ: + Ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh chÝnh cã quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i (cã thÓ lµ quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh cña ngêi ®øng ®Çu hoÆc cña c¸n bé, c«ng chøc do ng­êi ®ã qu¶n lý); + Ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan cÊp trªn trùc tiÕp cña c¬ quan hµnh chÝnh cã quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i; + Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n cÊp TØnh, Bé tr­ëng, Thñ tr­ëng c¬ quan ngang bé, Tæng thanh tra ChÝnh Phñ, Thñ t­íng ChÝnh phñ. => Ng­êi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tè c¸o Gi¶i quyÕt tè c¸o lµ viÖc x¸c minh, kÕt luËn vÒ néi dung tè c¸o vµ viÖc quyÕt ®Þnh xö lÝ cña ng­¬× gi¶i quyÕt tè c¸o. + Ng­êigi¶i quyÕt tè c¸o lµ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tè c¸o theo quy ®Þnh cña LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o, ®ã lµ: + Ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, cã thÈm quyÒn qu¶n lý ng­êi bÞ tè c¸o; + Ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc cÊp trªn cña c¬ quan, tæ chøc bÞ tè c¸o; Ch¸nh thanh tra c¸c cÊp, Tæng thanh tra ChÝnh phñ, Thñ t­íng ChÝnh phñ. + C¸c c¬ quan tè tông (®iÒu tra, kiÓm s¸t, toµ ¸n ) gi¶i quyÕt - NÕu hµnh vi bÞ tè c¸o cã dÊu hiÖu téi ph¹m h×nh sù. - Quy tr×nh khiÕu n¹i, tè c¸o vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o Quy tr×nh khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®ù¬c thùc hiÖn theo bèn b­íc sau ®©y: B­íc 1: Ng­êi khiÕu n¹i nép ®¬n khiÕu n¹i ®Õn c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i: VÝ dô: Nép ®¬n ®Õn UBND phêng B­íc 2: Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i xem xÐt, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i theo thÈm quyÒn vµ trong thêi gian do luËt ®Þnh: VÝ dô UBND phêng xem xÐt vµ gi¶i quyÕt => KÕt qu¶ cña viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i: QuyÕt ®Þnh gi÷ nguyªn, söa ®æi hoÆc hñy bá quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, quyÕt ®Þnh chÊm døt hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i; quyÕt ®Þnh båi th­êng thiÖt h¹i (nÕu cã) cho ng­êi bÞ thiÖt h¹i theo nguyªn t¾c “ng­êi bÞ thiÖt h¹i cã quyÒn ®­îc båi thõ¬ng vÒ vËt chÊt vµ phôc håi danh dù”: VÝ dô: B­íc 3: NÕu ng­êi khiÕu n¹i ®ång ý víi kÕt qu¶ gi¶i quyÕt th× hä cã quyÒn lùa chän mét trong hai c¸ch: -> HoÆc tiÕp tôc khiÕu n¹i lªn ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh chÝnh cÊp trªn trùc tiÕp cña c¬ quan ®· bÞ khiÕu n¹i lÇn ®Çu: VÝ dô: -> HoÆc kiÖn ra toµ Hµnh chÝnh thuéc toµ ¸n nh©n d©n (trong tr­êng hîp nµy, vô kiÖn sÏ ®­îc gi¶i quyÕt theo Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh): VÝ dô: B­íc 4: Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i lÇn hai xem xÐt, gi¶i quyÕt yªu cÇu cña ng­êi khiÕu n¹i, ra c¸c quyÕt ®Þnh sau: QuyÕt ®Þnh yªu cÇu ng­êi cã quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i ph¶i söa ®æi, huû bá mét phÇn hay toµn bé quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, chÊm døt hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i, båi th­êng thiÖt h¹i (nÕu cã) - NÕu néi dung khiÕu n¹i lµ ®óng, ®óng mét phÇn. QuyÕt ®Þnh gi÷ nguyªn quyÕt ®Þnh nh­ lÇn mét NÕu ng­êi khiÕu n¹i vÉn kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt lÇn hai th× trong thêi h¹n do luËt ®Þnh, cã quyÒn khëi kiÖn ra Toµ hµnh chÝnh thuéc Toµ ¸n nh©n d©n. Nh­ vËy, mäi qu¸ tr×nh khiÕu n¹i theo con ®êng hµnh chÝnh ®Òu kÕt thóc sau khi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i lÇn hai. Tuy nhiªn, ngêi khiÕu n¹i vÉn cßn quyÒn yªu cÇu toµ ¸n gi¶i quyÕt viÖc khiÕu n¹i cña m×nh theo thñ tôc tè tông Quy tr×nh tè tông vµ gi¶i quyÕt tè c¸o ®­îc thùc hiÖn theo bèn b­íc sau ®©y: B­íc 1: Ng­êi tè c¸o göi ®¬n tè c¸o ®Õn c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tè c¸o. B­íc 2. Trong thêi gian luËt ®Þnh, ng­êi gi¶i quyÕt tè c¸o ph¶i tiÕn hµnh c¸c viÖc: –X¸c minh vµ ph¶i ra quyÕt ®Þnh vÒ néi dung tè c¸o, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m: –¸p dông biÖn ph¸p xö lý theo thÈm quyÒn hoÆc kiÕn nghÞ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn xö lý ®èi víi ng­êi vi ph¹m. Trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn, gi¶i quyÕt tè c¸o, nÕu thÊy cã dÊu hiÖu ph¹m téi th× c¬ quan, tæ chøc tiÕp nhËn, gi¶i quyÕt tè c¸o ph¶i chuyÓn tin b¸o, chuyÓn hå s¬ cho c¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t ®Ó gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù: B­íc 3. NÕu ng­êi tè c¸o cã c¨n cø cho r»ng viÖc gi¶i quyÕt tè c¸o kh«ng ®óng ph¸p luËt hoÆc qu¸ thêi h¹n quy ®Þnh mµ tè c¸o kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt th× ng­êi tè c¸o cã quyÒn tè c¸o víi c¬ quan, tæ chøc cÊp trªn trùc tiÕp cña ng­êi gi¶i quyÕt tè c¸o. Bø¬c 4. C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n gi¶i quyÕt tè c¸o lÇn hai cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt trong thêi h¹n luËt ®Þnh. * nghÜa cña quyÒn tè c¸o, khiÕu n¹i cña c«ng d©n GV h­íng dÉn HS dùa vµo SGK ®Ó t×m hiÓu néi dung nµy. 4.Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn c¸c nÒn d©n chñ cña c«ng d©n GV sö dông ph­¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh kÕt hîp ®µm tho¹i. * Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc GV hái: - Nhµ n­íc ta ®¶m b¶o c¸c quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n nh­ thÕ nµo? HS trao ®æi, tr¶ lêi. GV bæ sung, ®iÒu chØnh, kÕt luËn: Nhµ n­íc b¶o ®¶m b»ng c¸ch: + Nhµ n­íc ban hµnh ph¸p luËt, trong ®ã, quy ®Þnh cho c«ng d©n cã c¸c quyÒn d©n chñ; quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn vµ c¸n bé, c«ng chøc b¶o ®¶m c¸c quyÒn nµy cña c«ng d©n. + C¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt vµ c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn kh¸c trõng trÞ nghiªm kh¾c c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, x©m ph¹m tíi c¸c quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n. * Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n GV hái tiÕp: - C«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c quyÒn d©n chñ nh­ thÕ nµo? HS trao ®æi, tr¶ lêi. GV bæ sung, kÕt luËn: + Sö dông ®óng ®¾n c¸c quyÒn d©n chñ cña m×nh. + Kh«ng l¹m dông quyÒn d©n chñ ®Ó lµm tr¸i ph¸p luËt, g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi kh¸c, x©m ph¹m trËt tù, an toµn x· héi, x©m ph¹m tíi lîi Ých cña Nhµ n­íc vµ x· héi. 3) QuyÒn khiÕu n¹i , tè c¸o cña c«ng d©n a) Kh¸i niÖm quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o lµ quyÒn d©n chñ c¬ b¶n cña c«ng d©n ®­îc quy ®Þnh trong hiÕn ph¸p, lµ c«ng cô ®Ó nh©n d©n thùc hiÖn d©n chñ trùc tiÕp trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n , tæ chøc bÞ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt x©m h¹i . QuyÒn khiÕu n¹i lµ quyÒn c«ng d©n, c¬ quan, tæ chøc ®­îc ®Ò nghÞ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn xem xÐt l¹i hµnh vi hµnh chÝnh khi cã c¨n cø cho r»ng hµnh vi ®ã tr¸i ph¸p luËt, x©m ph¹m quyÒn , lîi Ých cña c«ng d©n . QuyÒn tè c¸o lµ quyÒn c«ng d©n ®­îc phÐp b¸o cho c¬ quan , tæ chøc ,c¸ nh©n cã thÈm quyÒn vÒ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña bÊt cø c¬ quan , tæ chøc, c¸ nh©n nµo g©y thiÖt h¹i hoÆc ®e do¹ ®Õn lîi Ých cña Nhµ n­íc , quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, c¬ quan, tæ chøc b) Néi dung quyÒn khiÕu n¹i , tè c¸o cña c«ng d©n. * Ng­êi cã quyÒn khiÕu n¹i , tè c¸o: Ng­êi khiÕu n¹i : mäi c¸ nh©n, tæ chøc cã quyÒn khiÕu n¹i. Ng­êi tè c¸o : ChØ cã c«ng d©n cã quyÒn tè c¸o . * Ng­êi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i , tè c¸o Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i: ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh chÝnh cã quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i; ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan cÊp trªn trùc tiÕp cña c¬ quan hµnh chÝnh cã quyÕt ®Þnh, hµnh vi hµnh chÝnh bÞ khiÕu n¹i; Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh, Bé tr­ëng , Thñ tr­ëng c¬ quan ngang bé, Tæng Thanh tra ChÝnh phñ, thñ t­íng chÝnh phñ. Ng­êi gi¶i quyÕt tè c¸o : ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan tæ chøc cã thÈm quyÒn qu¶n lý ng­êi bÞ tè c¸o, ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan tæ chøc cÊp trªn cña c¬ quan, tæ chøc ng­êi bÞ tè c¸o; Ch¸nh Thanh tra c¸c cÊp, Tæng Thanh tra ChÝnh phñ , Thñ t­íng ChÝnh phñ. NÕu hµnh vi bÞ tè c¸o cã dÊu hiÖu téi ph¹m th× do c¸c c¬ quan tè tông gi¶i quyÕt. * Quy tr×nh khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i: - B­íc 1: Ng­êi khiÕu n¹i nép ®¬n khiÕu n¹i ®Õn c¸c c¬ quan , tæ chøc ,c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i - B­íc 2 : Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i xem xÐt gi¶i quyÕt khiÕu n¹i theo thÈm quyÒn vµ trong thêi gian do luËt quy ®Þnh. -B­íc 3 : NÕu ng­êi khiÕu n¹i ®ång ý víi kÕt qu¶ gi¶i quyÕt th× quyÕt ®Þnh cña ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cã hiÖu lùc thi hµnh. NÕu ng­êi khiÕu n¹i kh«ng ®ång ý th× hä cã quyÒn lùa chän mét trong hai c¸ch: hoÆc tiÕp tôc khiÕu n¹i lªn ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh chÝnh cÊp trªn,hoÆc kiÖn ra Toµ Hµnh chÝnh thuéc Toµ ¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt . - B­íc 4 : Ng­êi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i lÇn hai xem xÐt, gi¶i quyÕt yªu cÇu cña ng­êi khiÕu n¹i. NÕu ng­êi khiÕu n¹i vÉn kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt lÇn hai th× trong thêi gian do luËt quy ®Þnh , cã quyÒn khëi kiÖn ra Toµ hµnh chÝnh thuéc Toµ ¸n nh©n d©n. * Quy tr×nh tè c¸o vµ gi¶i quyÕt tè c¸o gåm c¸c b­íc sau: - B­íc 1 : Ng­êi tè c¸o göi ®¬n tè c¸o ®Õn c¬ quan , tæ chøc , c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tè c¸o. - B­íc 2 : Ng­êi gi¶i quyÕt tè c¸o ph¶i tiÕn hµnh viÖc x¸c minh vµ gi¶i quyÕt néi dung tè c¸o. - B­íc 3 : NÕu ng­êi tè c¸o cã c¨n cø cho r»ng viÖc gi¶i quyÕt tè c¸o kh«ng ®óng ph¸p luËt hoÆc qu¸ thêi gian quy ®Þnh mµ tè c¸o kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt th× ng­êi tè c¸o cã quyÒn tè c¸o víi c¬ quan, tæ chøc cÊp trªn trùc tiÕp cña ng­êi gi¶i quyÕt tè c¸o. - B­íc 4 : C¬ quan tæ chøc, c¸ nh©n gi¶i quyÕt tè c¸o lÇn hai cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt trong thêi gian luËt quy ®Þnh. c) ý nghÜa cña quyÒn tè c¸o, khiÕu n¹i cña c«ng d©n Lµ c¬ së ph¸p lÝ ®Ó c«ng d©n thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ quyÒn c«ng d©n cña m×nh trong mét x· héi d©n chñ, ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, ng¨n chÆn nh÷ng viÖc lµm tr¸i ph¸p luËt, x©m ph¹m lîi Ých cña Nhµ n­íc, tæ chøc vµ c«ng d©n. 4. Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn c¸c nÒn d©n chñ cña c«ng d©n a) Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc - Quèc héi ban hµnh HiÕn ph¸p vµ c¸c luËt lµm c¬ së ph¸p lÝ v÷ng ch¾c cho sù h×nh thµnh chÕ ®é d©n chñ trùc tiÕp vµ d©n chñ gi¸n tiÕp. - ChÝnh phñ vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp tæ chøc thi hµnh HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt. - Tßa ¸n vµ c¸c c¬ quan t­ ph¸p ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ xö lÝ nghiªm minh nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt. b) Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n Thùc hiÖn quyÒn d©n chñ tøc lµ thùc thi quyÒn cña ng­êi lµm chñ nhµ n­íc vµ x· héi. Muèn lµm mét ng­êi chñ tèt th× tr­íc tiªn cÇn cã ý thøc ®Çy ®ñ vÒ tr¸ch nhiÖm lµm chñ