Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 21, Bài 7: Công dân với các quyền dân chủ - Kiều Đình Đào

Ngaøy soaïn: 01/02/2009 Tieát : 21 Baøi 7: COÂNG DAÂN VÔÙI CAÙC QUYEÀN DAÂN CHUÛ I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Nêu được khái niệm, nội dung, ý nghĩa cách thực hiện quyền bầu cử, ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân. 2.Kĩ năng: -Biết thực hiện quyền dân chủ theo đúng quy định của pháp luật. -Phân biệt được những hành vi thực hiện đúng và không đúng các quyền dân chủ của công dân. 3.Thái độ: -Tích cực thực hiện quyền dân chủ của công dân. -Tôn trọng quyền dân chủ của mỗi người. -Phê phán những hành vi vi phạm quyền dân chủ của công dân. II.CHUẨN BỊ: 1.Chuẩn bị của giáo viên: -Các văn bản Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Hình sự - Sơ đồ về Quyền bầu cử và quyền ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân. - Bảng số liệu về Quốc hội Việt Nam 2.Chuẩn bị của học sinh: - Đọc trước bài học trong SGK -Đọc trước phần tư liệu tham khảo trong SGK III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: (1’) Kiểm tra tác phong và sĩ số lớp dạy 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) -Câu hỏi kiểm tra: Nêu khái niệm và ý nghĩa quyền tự do ngôn luận của công dân. -Phương án trả lời: +Khái niệm: Quyền tự do ngôn luận của công dân nghĩa là công dân có quyền tự do phát biểu ý kiến, bày tỏ quan điểm của mình về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của đất nước. +Ý nghĩa: quyền này là cơ sở, điều kiện để công dân tham gia chủ động và tích cực vào các hoạt động của Nhà nước và xã hội. 3. Giảng bài mới: -Giới thiệu bài mới: (1’) +Các em hiểu thế nào là nhà nước của dân, do dân và vì dân? +Các em có thể lấy ví dụ ở địa phương mình về việc nhân dân thực hiện chủ trương “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” như thế nào? Đó chính là biểu hiện quyền dân chủ, quyền làm chủ của người dân trong đời sống chính trị, đời sống xã hội của đất nước. PL có vai trò và ý nghĩa ntn trong việc xác lập và bảo đảm cho người dân sử dụng các quyền dân chủ của mình? Đó chính là nội dung của bài học này. (bài có 3 tiết, hôm nay chúng ta tìm hiểu tiết thứ nhất - phần 1) -Tiến trình tiết dạy: Tg Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung 7/ 20/ 5/ HĐ1:Vấn đáp, thuyết trình - Em hiểu thế nào là dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp? Ä Kết luận:Daân chuû tröïc tieáp laø moät hình thöùc thöïc hieän daân chuû maø theo ñoù caùc thaønh vieân trong xaõ hoäi töï baøn baïc vaø quyeát ñònh coâng vieäc cuûa chính mình.Ví duï: Caùc coâng daân cuûa moät thoân baøn baïc vaø quyeát ñònh vieäc caûi taïo ñöôøng xaù cuûa thoân. Daân chuû giaùn tieáp laø hình thöùc thöïc hieän dc maø theo ñoù caùc thaønh vieân trong XH baàu ra caùc ñaïi dieän vaø giao cho hoï traùch nhieäm thay maët mình baøn baïc vaø qñ caùc coâng vieäc chung. Ví duï: Caùc coâng daân cuûa moät thoân baàu ra moät ban ñaïi dieän vaø giao cho ban ñoù baøn baïc vaø quyeát ñònh vieäc caûi taïo ñöôøng xaù cuûa thoân. - Daân chuû ôû moãi quoác gia ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû ñaûm baûo caùc quyeàn töï do cô baûn cuûa con ngöôøi. Ñaëc bieät laø caùc quyeàn sau: Quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû vaøo caùc cô quan ñaïi bieåu cuûa ND - Các em đã tham gia vào các cuộc bầu cử nào chưa? Ä Ngoài ra nếu em naò đủ 18 tuổi thì có thể bầu đại biểu QH, đại biểu HĐND. Đó là những biểu hiện của việc thực hành dân chủ ở những cấp độ, phạm vi khác nhau. - Vậy, quyền bầu cử và ứng cử là gì? HĐ1:Vấn đáp, thuyết trình ­ Nhöõng ngöôøi naøo coù quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû vaøo cô quan ñaïi bieåu cuûa nhaân daân? GV giaûng: Ngöôøi coù quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû vaøo cô quan ñaïi bieåu cuûa nhaân daân: +Ngöôøi coù quyeàn baàu cöû: 18 tuoåi trôû leân Ví duï: Coâng daân A sinh ngaøy 08/03/1991 coù nghóa laø töø ngaøy 08/03/2009 coâng daân A coù quyeàn baàu cöû. + Ngöôøi coù quyeàn öùng cöû: 21 tuoåi trôû leân Ví duï: Coâng daân A sinh ngaøy 1/5/1987 coù nghóa laø töø 1/5/2008 Coâng daân A coù quyeàn öùng cöû. -GV hoûi: Nhöõng tröôøng hôïp nào khoâng ñöôïc thöïc hieän quyeàn baàu cöû keå caû khi ñaõ ñuû tuoåi nhö treân? + Ngöôøi ñang bò töôùc quyeàn baàu cöû theo baûn aùn, quyeát ñònh cuûa toøa aùn ñaõ coù hieäu löïc phaùp luaät: Ví duï: Theo quyeát ñònh cuûa toaø aùn huyeän X ñaõ coù hieäu löïc phaùp luaät, coâng daân A khoâng ñöôïc quyeàn baàu cöû trong thôøi haïn 3 naêm keå töø ngaøy baûn aùn coù hieäu löïc phaùp luaät (giaû duï, ngaøy 01/5/2008); + Ngöôøi ñang bò taïm giam: Ví duï: CD A bò taïm giam vì bò tình nghi phaïm toäi hình söï nghieâm troïng. Trong thôøi gian bò taïm giam Coâng daân A khoâng ñöôïc quyeàn baàu cöû. + Ngöôøi maát naêng löïc haønh vi daân söï Ví duï: Coâng daân X bò beänh taâm thaàn. - Nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc thöïc hieän quyeàn öùng cöû: + Taát caû ngöôøi khoâng ñöôïc quyeàn baàu cöû nhö treân. + Ngöôøi ñang bò khôûi toá veà hình söï: Ví duï: Ngöôøi ñang chaáp haønh baûn aùn, quyeát ñònh hình söï cuûa toøa aùn (keå caû khoâng phaûi phaït tuø): chaúng haïn chòu aùn treo 3 naêm. + Ngöôì ñaõ chaáp haønh xong baûn aùn, quyeát ñònh hình söï cuûa toaø aùn nhưng chöa ñöôïc xoaù aùn: Ví duï: Ngöôøi ñang chaáp haønh quyeát ñònh xöû lyù haønh chính veà giaùo duïc taïi xaõ, phöôøng, thò traán, taïi cô sôû giaùo duïc, cô sôû chöõa beänh hoaëc ñang bò quaûn cheá haønh chính. - Theo em , vì sao Luật lại hạn chế quyền bầu cử ứng cử của những người thuộc các trường hợp trên? - GV ñaøm thoaïi vôùi HS veà nhöõng nguyeân taéc baàu cöû: Phoå thoâng, bình ñaúng, tröïc tieáp vaø boû phieáu kín. ­ Taïi sao caùc quyeàn baàu cöû, öùng cöû ñeàu phaûi ñöôïc tieán haønh theo caùc nguyeân taéc treân? Ä Nhận xét - Caùch thöùc nhaân daân thöïc hieän quyeàn löïc nhaø nöôùc ntn? (thoâng qua caùc ñaïi bieåu vaø cô quan quyeàn löïc nhaø nöôùc – cô quan ñaïi bieåu cuûa nhaân daân: + Caùc ñaïi bieåu nhaân daân phaûi lieân heä chaët cheõ vôùi cöû tri + Chòu traùch nhieäm tröôùc nhaân daân vaø chòu söï giaùm saùt cuûa cöû tri) HĐ3:Cá nhân và cả lớp. - GV höôùng daãn HS döïa vaøo SGK ñeå tìm hieåu noäi dung naøy. HĐ1:Cá nhân và cả lớp. - HS làm việc cá nhân - Có: như bầu lớp trưởng, BCH chi đoàn, tổ trưởng, . . . - HS trao đổi và trả lời. HĐ1:Cá nhân và cả lớp. - Trường hợp không được thực hiện quyền bầu cử: người đang bị tước quyền bầu cử theo bản án, qđ của toà án đã có hiệu lực PL; người đang chấp hành hình phạt tù; đang bị tạm giam; người mất năng lực hành vi dân sự. - Trường hợp không được thực hiện quyền ứng cử: Bao gồm những người không được thực hiện quyền bầu cử; người đang bị khởi tố về hình sự; người đang chấp hành bản án, qđ hình sự của toà án; người đã chấp hành xong bản án, qđ của toà án nhưng chưa được xoá án; người đanh chấp hành qđ xử lí hành chính - Vì họ đã vi phạm PL. . Họ bị hạn chế quyền công dân trong 1 thời hạn nhất định, vì ý thức PL kém, nếu để họ thực hiện quyền bầu cử và ứng cử thì có thể sẽ gây ra hậu quả xấu cho xã hội. - HS làm việc cả lớp - Caùc quyeàn baàu cöû, öùng cöû ñeàu phaûi ñöôïc tieán haønh theo caùc ng.taéc, trình töï, thuû tuïc chaët cheõ do PL quy ñònh thì môùi ñaûm baûo tính daân chuû thaät söï, nghóa laø ngöôøi daân môùi thaät söï coù ĐK ñeå theå hieän yù chí, nguyeän voïng, söï tín cuûa mình ñoái vôùi ngöôøi do mình löïa choïn baàu ra. - HS làm việc cá nhân HĐ3:Cá nhân và cả lớp. HS döïa vaøo SGK ñeå tìm hieåu noäi dung naøy Đơn vị kiến thức 1. Quyền bầu cử và quyền ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân: a.Khái niệm quyền bầu cử và quyền ứng cử: Quyền bầu cử và quyền ứng cử là các quyền dân chủ cơ bản của công dân trong lĩnh vực chính trị, thông qua đó, nhân dân thực thi hình thức dân chủ gián tiếp ở từng địa phương và trong phạm vi cả nước. Đơn vị kiến thức 2: b.Nội dung quyền bầu cử và ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân: * Người có quyền bầu cử và ứng cử vào cơ bản đại biểu của nhân dân: Hiến pháp quy định mọi công dân VN đủ 18 tuổi trở lên đều có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử vào Quốc hội, HĐND Pháp luật quy định rất chặt chẽ những trường hợp không được quyền bầu cử và quyền ứng cử. *Cách thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của công dân. -Quyền bầu cử của công dân được thực hiện theo các nguyên tắc bầu cử phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. -Quyền ứng cử của công dân được thực hiện bằng hai con đường: tự ứng cử và được giới thiệu ứng cử. *Cách thức nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước thông qua các đại biểu và cơ quan quyền lực nhà nước – cơ quan đại biểu của nhân dân. -Các đại biểu nhân dân phải liên hệ chặt chẽ với cử tri -Các đại biểu nhân dân chịu trách nhiệm trước nhân dân và chịu sự giám sát của cử tri. Đơn vị kiến thức 3: c. Ý nghĩa của quyền bầu cử và quyền ứng cử cử công dân: Đây là cơ sở pháp lí – chính trị quan trọng để hình thành các cơ quan quyền lực nhà nước , để nhân dân thể hiện ý chí và nguyện vọng của mình , thể hiện bản chất dân chủ, tiến bộ của Nhà nước ta, thể hiện sự bình đẳng của công dân trong đời sống chính trị của đất nước Củng cố luyện tập. (5’) Dùng sơ đồ về Quyền bầu cử và quyền ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân và số liệu về Quốc hội VN để củng cố kiến thức cho học sinh SỐ LIỆU VỀ QUỐC HỘI VIỆT NAM. Tỉ lệ đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số (%) Tỉ lệ đại biểu Quốc hội là nữ (%) Quốc hội khóa I 7,7 2,5 Quốc hội khóa II 16,5 13,5 Quốc hội khóa VIII 14,1 18 Quốc hội khóa IX 16,7 8,84 Quốc hội khóa X 17,33 26,22 Quốc hội khóa XI 17,27 27,31 4. Dặn dò HS chuẩn bị cho tiết học tiếp theo:(1’) +Làm bài tập 3 trong SGK. +Đọc trước phần 2 Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội. IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................