Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 10, Bài 4: Quyền bình đẳng của công dân trong một số lĩnh vực của đời sống xã hội (Tiết 2) - Năm học 2008-2009 - Nguyễn Văn Tập

lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân, kó thuaät cao ñöôïc öu ñaõi. - Söï caàn thieát cuûa giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng vaø nguyeân taéc trong giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng ñeå coâng daân thöïc hieän quyeàn bình ñaúng trong lao ñoäng. - Lao ñoäng nöõ ñöôïc quan taâm ñeå coù ñieàu kieän thöïc hieän toát quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng. Nhaø nöôùc coù chính saùch vaø bieän phaùp ñeå baûo ñaûm cho phuï nöõ bình ñaúng vôùi nam giôùi trong lao ñoäng. - Nhaø nöôùc coù chính saùch vaø caùc bieän phaùp ñeå baûo ñaûm cho coâng daân bình ñaúng trong lao ñoäng. a Caùch thöïc hieän: * Theá naøo laø bình ñaúng trong lao ñoäng? GV yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi: ­ Vai troø cuûa lao ñoäng ñoái vôùi con ngöôøi vaø xaõ hoäi? ­ Bình ñaúng trong lao ñoäng laø gì? ­ YÙ nghóa cuûa vieäc phaùp luaät nöôùc ta thöøa nhaän söï bình ñaúng cuûa coâng daân trong lao ñoäng. GV giaûng: Ñieàu 55 Hieán phaùp 1992 khaúng ñònh : “Lao ñoäng laø quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân”. Ñeå cuï theå hoaù caùc quy ñònh cuûa Hieán phaùp veà lao ñoäng, veà söû duïng vaø quaûn lyù lao ñoäng, Nhaø nöôùc ban haønh Boä luaät lao ñoäng trong ñoù quy ñònh veà quyeàn vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng vaø cuûa ngöôøi söû duïng lao ñoäng, caùc tieâu chuaån lao ñoäng, caùc nguyeân taéc söû duïng vaø quaûn lyù lao ñoäng. Nguyeân taéc cô baûn cuûa phaùp luaät lao ñoäng goàm: Ngöôøi lao ñoäng ñöôïc töï do löïa choïn ngheà nghieäp, vieäc laøm vaø nôi laøm vieäc. Töï nguyeän, bình ñaúng trong giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng Coâng baèng, khoâng phaân bieät ñoái xöû vì lyù do giôùi tính,daân toäc, tín ngöôõng, toân giaùo, thaønh phaàn xaõ hoäi. Baûo veä phuï nöõ vaø ngöôøi chöa thaønh nieân trong lao ñoäng. Traû coâng theo naêng suaát, chaát löôïng vaø hieäu quaû coâng vieäc. Baûo ñaûm quyeàn nghæ ngôi vaø höôûng baûo hieåm xaõ hoäi Thöông löôïng, hoaø giaûi caùc tranh chaáp lao ñoäng. Nguyeân taéc cô baûn cuûa phaùp luaät lao ñoäng xaùc ñònh roõ quyeàn bình ñaúng trong lao ñoäng cuûa coâng daân, ñöôïc theå hieän treân caùc phöông dieän: Bình ñaúng giöõa caùc coâng daân trong vieäc thöïc hieän quyeàn lao ñoäng; Bình ñaúng ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng trong quan heä lao ñoäng; Bình ñaúng giöõa lao ñoäng nam vaø lao ñoäng nöõ trong töøng cô quan, doanh nghieäp vaø trong phaïm vi caû nöôùc. * Noäi dung cô baûn cuûa bình ñaúng trong lao ñoäng ï Coâng daân bình ñaúng trong thöïc hieän quyeàn lao ñoäng. GV cho HS trao ñoåi traû lôøi caâu hoûi: ­ Hieän nay, moät soá doanh nghieäp ngaïi nhaän lao ñoäng nöõ vaøo laøm vieäc, vì vaäy, cô hoäi tìm vieäc laøm cuûa lao ñoäng nöõ khoù khaên hôn lao ñoäng nam. Em coù suy nghó gì tröôùc hieän töôïng treân? GV hoûi tieáp: ­ Neáu laø chuû doanh nghieäp, em coù yeâu caàu gì khi tuyeån duïng lao ñoäng? Vì sao? HS traû lôøi. GV giaûng: Vieäc laøm laø vaán ñeà maáu choát ñaàu tieân ñeå ngöôøi lao ñoäng thöïc hieän quyeàn lao ñoäng cuûa mình. Phaùp luaät quy ñònh moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn laøm vieäc, töï do löïa choïn ngheà nghieäp, vieäc laøm phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa mình, khoâng bò phaân bieät ñoái xöû veà giôùi tính, daân toäc, toân giaùo, ñoù laø cô sôû ñeå coâng daân bình ñaúng trong thöïc hieän quyeàn lao ñoäng. Tuy coâng daân thöïc hieän quyeàn lao ñoäng treân cô sôû bình ñaúng, nhöng ñeå coù vieäc laøm, coâng daân, duø nam hay nöõ caàn coù yù thöùc trong vieäc hoïc ngheà vaø naâng cao trình ñoä chuyeân moân, bôûi ngöôøi söû duïng lao ñoäng raát quan taâm ñeán naêng suaát, chaát löôïng, hieäu quaû coâng vieäc neân raát caàn ngöôøi lao ñoäng coù tay ngheà gioûi, trình ñoä chuyeân moân kó thuaät cao. Nhöõng öu ñaõi ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân kó thuaät cao khoâng bò coi laø phaân bieät ñoái xöû trong söû duïng lao ñoäng. ï Coâng daân bình ñaúng trong giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng GV minh hoaï moät tröôøng hôïp cuï theå veà giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng cho HS hieåu: Chò X. ñeán coâng ti may kí hôïp ñoàng lao ñoäng vôùi giaùm ñoác coâng ti. Qua trao ñoåi töøng ñieàu khoaûn, hai beân ñaõ thoaû thuaän kí hôïp ñoàng daøi haïn (vieäc kí hôïp ñoàng ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû töï nguyeän, khoâng beân naøo eùp buoäc beân naøo). Caùc noäi dung thoaû thuaän nhö sau: + Coâng vieäc chò X. phaûi laøm laø thieát keá caùc maãu quaàn aùo. + Thôøi gian laøm vieäc: Moãi ngaøy 8 giôø, moãi tuaàn 40 giôø. + Thôøi gian nghæ ngôi: Ñöôïc nghæ caùc thôøi gian trong ngaøy ngoaøi giôø laøm vieäc theo hôïp ñoàng; ñöôc nghæ leã, nghæ teát, nghæ oámtheo quy ñònh cuûa phaùp luaät. + Tieàn löông ñöôïc traû moãi thaùng 1.500.000 ñoàng tieàn Vieät Nam treân cô sôû chaáp haønh toát kæ luaät lao ñoäng theo quy ñònh. + Ñòa ñieåm laøm vieäc + Thôøi gian hôïp ñoàng + Ñieàu kieän an toaøn, veä sinh lao ñoäng + Baûo hieåm xaõ hoäi: chò X. trích moãi thaùng 5% toàng thu nhaäp haøng thaùng ñeå ñoùng Qua ví duï minh hoaï treân, GV ñaët caâu hoûi: ­ Hôïp ñoàng lao ñoäng laø gì? ­ Taïi sao ngöôøi lao ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng phaûi kí keát hôïp ñoàng lao ñoäng? GV cho hoïc sinh thaûo luaän vaø cöû ñaïi dieän phaùt bieåu. GV keát luaän: Khi giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng ñaõ theå hieän söï raøng buoäc traùch nhieäm giöõa ngöôøi lao ñoäng vôùi toå chöùc hoaëc caù nhaân coù thueâ möôùn, söû duïng lao ñoäng. Noäi dung hôïp ñoàng lao ñoäng laø cô sôû phaùp lí ñeå phaùp luaät baûo veä quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa caû hai beân, ñaëc bieät laø ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng. Hieåu bieát veà hôïp ñoàng lao ñoäng, naém vöõng nguyeân taéc giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng laø ñieàu kieän ñeå coâng daân baûo veä quyeàn vaø lôïi ích chính ñaùng cuûa baûn thaân khi tham gia vaøo quaù trình lao ñoäng. Ñoàng thôøi tham gia ñaáu tranh choáng caùc vi phaïm phaùp luaät trong lao ñoäng ñaõ vaø ñang dieãn ra ôû moät soá doanh nghieäp. ï Bình ñaúng giöõa lao ñoäng nam vaø lao ñoäng nöõ GV phaân tích cho HS hieåu: Quyeàn lao ñoäng cuûa coâng daân ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû khoâng phaân bieät giôùi tính. Nhöng vôùi lao ñoäng nöõ, do moät soá ñaëc ñieåm veà cô theå, sinh lí vaø chöùc naêng laøm meï neân phaùp luaät coù quy ñònh cuï theå, coù chính saùch ñeå lao ñoäng nöõ coù ñieàu kieän thöïc hieän toát quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng. Tuy nhieân, phuï nöõ caàn phaûi naâng cao trình ñoä veà moïi maët ñeå khaúng ñònh ñöôïc vò trí cuûa mình trong xaõ hoäi. GV yeâu caàu HS neâu moät soá taám göông tieâu bieåu cuûa nöõ trong lao ñoäng ñaõ goùp phaàn to lôùn vaøo söï nghieäp CNH, HÑH ôû nöôùc ta hieän nay. * Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân trong lao ñoäng. GV giuùp HS neâu vaø phaân tích moät soá quy ñònh cuûa phaùp luaät ñeå ñaûm baûo cho coâng daân bình ñaúng trong lao ñoäng. GV keát luaän: Phaùp luaät veà lao ñoäng ôû nöôùc ta hieän nay khoâng chaáp nhaän söï baát bình ñaúng trong lao ñoäng. Nhieäm vuï cuûa HS hieän nay laø hoïc taäp ñeå naâng cao trình ñoä vaên hoaù, coù yù thöùc phaán ñaáu ñeå trôû thaønh ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân, kó thuaät cao, naêng ñoäng, saùng taïo trong lao ñoäng duø ôû baát kì cöông vò naøo. Coù nhö vaäy môùi ñaùp öùng ñöôïc ñoøi hoûi cuûa quaù trình hoäi nhaäp quoác teá vaø söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc. 2. Bình ñaúng trong lao ñoäng a) Theá naøo laø bình ñaúng trong lao ñoäng? Bình ñaúng trong lao ñoäng ñöôïc hieåu laø bình ñaúng giöõa moïi coâng daân trong thöïc hieän quyeàn lao ñoäng thoâng qua vieäc tìm vieäc laøm, bình ñaúng giöõa ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng thoâng qua hôïp ñoàng lao ñoäng, bình ñaúng giöõa lao ñoäng nam vaø lao ñoäng nöõ trong töøng cô quan, doanh nghieäp vaø trong phaïm vi caû nöôùc. b) Noäi dung cô baûn cuûa bình ñaúng trong lao ñoäng ï Coâng daân bình ñaúng trong thöïc hieän quyeàn lao ñoäng ­ Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn laøm vieäc, töï do löïa choïn vieäc laøm vaø ngheà nghieäp phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa mình, khoâng bò phaân bieät ñoái xöû veà giôùi tính, daân toäc, tín ngöôõng, toân giaùo, nguoàn goác gia ñình, thaønh phaàn kinh teá. ­ Ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân, kó thuaät cao ñöôïc Nhaø nöôùc vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng öu ñaõi, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt huy taøi naêng, laøm lôïi cho doanh nghieäp vaø cho ñaát nöôùc. ï Coâng daân bình ñaúng trong giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng Vieäc giao keát hôïp ñoàng lao ñoäng phaûi tuaân theo nguyeân taéc: töï do, töï nguyeän, bình ñaúng; khoâng traùi phaùp luaät vaø thoaû öôùc lao ñoäng taäp theå; giao keát tröïc tieáp giöõa ngöôøi lao ñoäng vôùi ngöôøi söû duïng lao ñoäng. ï Bình ñaúng giöõa lao ñoäng nam vaø lao ñoäng nöõ Lao ñoäng nam vaø lao ñoäng nöõ ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn trong lao ñoäng, ñoù laø: bình ñaúng veà cô hoäi tieáp caän vieäc laøm; bình ñaúng veà tieâu chuaån, ñoä tuoåi khi tuyeån duïng; ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng taïi nôi laøm vieäc veà vieäc laøm, tieàn coâng, tieàn thöôûng, baûo hieåm xaõ hoäi, ñieàu kieän lao ñoäng vaø caùc ñieàu kieän laøm vieäc khaùc. Tuy nhieân, lao ñoäng nöõ ñöôïc quan taâm ñeán ñaëc ñieåm veà cô theå, sinh lí vaø chöùc naêng laøm meï trong lao ñoäng ñeå coù ñieàu kieän thöïc hieän toát quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng. c) Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân trong lao ñoäng ­ Môû roäng daïy ngheà, ñaøo taïo laïi, höôùng daãn kinh doanh, cho vay voán vôùi laõi suaát thaáp. ­ Khuyeán khích vieäc quaûn lí lao ñoäng theo nguyeân taéc daân chuû, coâng baèng trong doanh nghieäp. ­ Khuyeán khích vaø coù chính saùch öu ñaõi ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä chuyeân moân, kó thuaät cao. ­ Coù chính saùch öu ñaõi veà giaûi quyeát vieäc laøm ñeå thu huùt vaø söû duïng lao ñoäng laø ngöôøi daân toäc thieåu soá. ­ Ban haønh caùc quy ñònh ñeå baûo ñaûm cho phuï nöõ bình ñaúng vôùi nam giôùi trong lao ñoäng: coù quy ñònh öu ñaõi, xeùt giaûm thueá ñoái vôùi doanh nghieäp söû duïng nhieàu lao ñoäng nöõ; môû nhieàu loaïi hình ñaøo taïo thuaän lôïi cho lao ñoäng nöõ. 4.Cñng cè vµ luyÖn tËp.