Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 10, Bài 4: Quyền bình đẳng của công dân trong một số lĩnh vực của đời sống xã hội - Năm học 2008-2009 - Nguyễn Văn Tập

TiÕt 10 Ngµy so¹n:02 th¸ng 11 n¨m 2008 Bµi 4:QuyÒn b×nh ®¼ng cña c«ng d©n trong mét sè lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi(TiÕt 3) IV. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : 1. OÅn ñònh toå chöùc lôùp : 2. Kieåm tra baøi cuõ: ThÕ nµo lµ b×nh ®¼ng trong lao ®éng? 3. Giaûng baøi môùi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh cña bµi Bình ñaúng trong kinh doanh a Möùc ñoä kieán thöùc: HS hieåu ñöôïc: - Theá naøo laø bình ñaúng trong kinh doanh? - Nöôùc ta hieän nay phaùt trieån neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lí cuûa nhaø nöôùc, theo ñònh höôùng XHCN, do ñoù, caùc quan heä kinh teá giöõa caùc doanh nghieäp ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc töï do, bình ñaúng, cuøng coù lôïi vaø töï chòu traùch nhieäm veà hoaït ñoäng cuûa mình tröôùc phaùp luaät. - Coâng daân coù quyeàn löïa choïn loaïi hình doanh nghieäp phuø hôïp vôùi ñieàu kieän, khaû naêng cuûa mình. Khi tham gia kinh doanh ôû baát cöù loaïi hình doanh nghieäp naøo, coâng daân ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï, ñöôïc phaùp luaät baûo veä quyeàn, lôïi ích hôïp phaùp. - Nhaø nöôùc quy ñònh vaø baûo veä quyeàn bình ñaúng cuûa moïi coâng daân, cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá trong kinh doanh. Tuy nhieân, söï noã löïc cuûa caùc doanh nghieäp ñeå naâng cao söùc caïnh tranh cuõng raát quan troïng. a Caùch thöïc hieän: * Theá naøo laø bình ñaúng trong kinh doanh? GV giuùp HS nhôù laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ôû lôùp 11 veà neàn kinh teá thò tröôøng, veà caùc thaønh phaàn kinh teá, loaïi hình doanh nghieäp. Treân cô sôû ñoù, GV phaân tích cho HS thaáy trong neàn kinh teá thò tröôøng, caùc hình thöùc toå chöùc kinh doanh toàn taïi, ña daïng, phong phuù., tham gia tích cöïc vaøo caïnh tranh. Ñeå baûo veä lôïi ích cuûa caùc chuû theå kinh doanh, phaùp luaät ghi nhaän söï bình ñaúng cuûa caùc chuû theå (caùc nhaân, toå chöùc) trong kinh doanh. GV hoûi: ­ Nhaø nöôùc ta thöøa nhaän doanh nghieäp nhaø nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo, toàn taïi vaø phaùt trieån ôû nhöõng ngaønh, nhöõng lónh vöïc then choát, quan troïng cuûa ngaønh kinh teá coù vi phaïm nguyeân taéc bình ñaúng trong kinh doanh khoâng? HS traû lôøi. GV giaûng: Nhaø nöôùc ta thöøa nhaän doanh nghieäp nhaø nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo, toàn taïi vaø phaùt trieån ôû nhöõng ngaønh,nhöõng laõnh vöïc then choát , quan troïng cuûa neàn kinh teá quoác daân khoâng vi phaïm nguyeân taéc bình ñaúng trong kinh doanh vì: Hieän nay chuùng ta ñang xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá haøng hoùa nhieàu thaønh phaàn theo cô cheá thò tröôøng, ñònh höôùng XHCN coù söï ñieàu tieát cuûa nhaø nöôùc, caùc thaønh phaàn kinh teá ñeàu ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån, caùc doanh nghieäp ñeàu bình ñaúng vôùi nhau trong hoaït ñoäng kinh doanh vaø bình ñaúng tröôùc phaùp luaät . Söï bình ñaúng tröôùc phaùp luaät cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá khoâng coù nghóa laø chuùng coù vò trí nhö nhau trong neàn kinh teá. Trong neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn, phaïm vi vaø lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa kinh teá quoác doanh seõ thu heïp laïi nhöng noù vaãn giöõ vai troø chuû ñaïo bôûi noù toàn taïi vaø phaùt trieån ôû nhöõng ngaønh ,nhöõng lónh vöïc then choát, quan troïng cuûa neàn kinh teá. Nhaø nöôùc phaûi coù nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc ôû nhöõng lónh vöïc quan troïng ñeå ñuû söùc thöïc hieän chöùc naêng ñieàu tieát vó moâ, can thieäp vaøo thò tröôøng, khaéc phuïc nhöõng khuyeát taät cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Doanh nghieäp nhaø nöôùc coøn phaûi duy trì vaø phaùt trieån ôû nhöõng ngaønh,nhöõng lónh vöïc kinh doanh mang laïi ít lôïi nhuaän hoaëc khoâng coù lôïi nhuaän ñeå ñaûm baûo nhu caàu chung cuûa neàn kinh teá, aûm baûo lôïi ích coâng coäng. Nhaø nöôùc coøn phaûi ñaàu tö vaøo lónh vöïc kinh doanh ñoøi hoûi voán lôùn maø caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc khoâng ñuû söùc ñaàu tö. Nhö vaäy, doanh nghieäp nhaø nöôùc khoâng chæ ñöôïc thaønh laäp ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng kinh doanh (thöïc hieän caùc muïc tieâu xaõ hoäi) maø coøn ñöôïc thaønh laäp ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng coâng ích (thöïc hieän caùc muïc tieâu xaõ hoäi) ñaûm baûo tính ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa cuûa neàn kinh teá nöôùc ta. Do ñoù, doanh nghieäp nhaø nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo nhöng khoâng vi phaïm nguyeân taéc bình ñaúng trong kinh doanh. Tuy nhieân, phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc ngaøy caøng coù nhöõng quy ñònh giaûm daàn söï caùch bieät giöõa doanh nghieäp nhaø nöôùc vôùi caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc. GV keát luaän: Hieän nay, nöôùc ta ñang xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn theo cô cheá thò tröôøng coù söï ñieàu tieát caû Nhaø nöôùc, caùc thaønh phaàn kinh ñeàu ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån, caùc doanh nghieäp ñeàu bình ñaúng vôùi nhau trong hoaït ñoäng kinh doanh vaø bình ñaúng tröôùc phaùp luaät. * Noäi dung cô baûn cuûa bình ñaúng trong kinh doanh GV phaân tích: ÔÛ noäi dung thöù nhaát, quyeàn töï do löïa choïn hình thöùc toå chöùc kinh doanh cuûa coâng daân treân cô sôû tuyø theo “sôû thích vaø khaû naêng”, “coù ñuû ñieàu kieän”. Ñieàu ñoù coù nghóa laø khoâng phaûi baát kì ai cuõng coù theå tham gia vaøo quaù trình kinh doanh. Chæ nhöõng caù nhaân vaø toå chöùc coù ñuû ñieàu kieän veà taøi saûn, veà chuyeân moân, veà tinh thaàn môùi coù theå ñöôïc Nhaø nöôùc cho pheùp hoaït ñoäng kinh doanh. Boán noäi dung coøn laïi ñaõ theå hieän: coâng daân, duø kinh doanh ôû loaïi hình doanh nghieäp naøo, ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät veà quyeàn vaø nghóa vuï. GV hoûi: ­ Bình ñaúng veà quyeàn theå hieän ôûnhöõng ñieåm naøo? ­ Bình ñaúng veà nghóa vuï theå hieän ôû nhöõng ñieåm naøo? HS traû lôøi. GV nhaän xeùt, keát luaän: Coâng daân töï do löïa choïn loaïi hình doanh nghieäp ñeå toå chöùc kinh doanh. Duø löïa choïn loaïi hình doanh nghieäp naøo ñeàu coù caùc quyeàn sau: töï chuû ñaêng kí kinh doanh trong nhöõng ngaønh, ngheà maø phaùp luaät khoâng caám; bình ñaúng trong vieäc khuyeán khích phaùt trieån laâu daøi, hôïp taùc vaø caïnh tranh laønh maïnh.; bình ñaúng trong löïa choïn loaïi hình toå chöùc kinh doanh; bình ñaúng veà nghóa vuï trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh. * Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân trong kinh doanh GV söû duïng phöông phaùp ñaøm thoaïi. Caùc caâu hoûi ñöôïc GV laàn löôït ñaët ra: ­ Hieän nay, nöôùc ta coù nhöõng loaïi hình doanh nghieäp naøo? Haõy keå teân nhöõng doanh nghieäp thuoäc caùc loaïi hình maø em bieát. ­ Vì sao Nhaø nöôùc laïi thöøa nhaän söï toàn taïi laâu daøi vaø söï phaùt trieån cuûa caùc loaïi hình doanh nghieäp ôû nöôùc ta? ­ Vì sao Nhaø baûo hoä quyeàn sôû höõu vaø thu nhaäp hôïp phaùp cuûa moïi loaïi hình doanh nghieäp? GV keát luaän: Quyeàn töï do, bình ñaúng trong kinh doanh caàn phaûi ñöôïc Nhaø nöôùc baûo ñaûm thöïc hieän. Beân caïnh söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc, caùc doanh nghieäp caàn chuû ñoäng tìm kieám thò tröôøng, phaùt trieån thöông hieäuñeå naâng cao söùc caïnh tranh cuûa mình. 3. Bình ñaúng trong kinh doanh a) Theá naøo laø bình ñaúng trong kinh doanh? Bình ñaúng trong kinh doanh coù nghóa laø moïi caù nhaân, toå chöùc khi tham gia vaøo caùc quan heä kinh teá, töø vieäc löïa choïn ngaønh, ngheà, ñòa ñieåm kinh doanh, löïa choïn hình thöùc toå chöùc kinh doanh, ñeán vieäc thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh ñeàu bình ñaúng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. b) Noäi dung quyeàn bình ñaúng trong kinh doanh ­ Moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn töï do löïa choïn hình thöùc toå chöùc kinh doanh. ­ Moïi doanh nghieäp ñeàu coù quyeàn töï chuû ñaêng kí kinh doanh trong ngheà maø phaùp luaät khoâng caám. ­ Moïi loaïi hình doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau ñeàu ñöôïc bình ñaúng trong vieäc khuyeán khích phaùt trieån laâu daøi, hôïp taùc vaø caïnh tranh laønh maïnh. ­ Moïi doanh nghieäp ñeàu bình ñaúng veà quyeàn chuû ñoäng môû roäng quy moâ vaø ngaønh, ngheà kinh doanh; chuû ñoäng tìm kieám thò tröôøng, khaùch haøng vaø kí keát hôïp ñoàng; töï do lieân doanh vôùi caùc caù nhaân, toå chöùc kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; töï chuû kinh doanh ñeå naâng cao hieäu quaû vaø khaû naêng caïnh tranh. ­ Moïi doanh nghieäp ñeàu bình ñaúng veà nghóa vuï, noäp thueá vaø thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính ñoái vôùi Nhaø nöôùc; baûo ñaûm quyeàn, lôïi ích hôïp phaùp cuûa ngöôøi lao ñoäng trong doanh nghieäp; tuaân thuû phaùp luaät veà baûo veä taøi nguyeân, moâi tröôøng, caûnh quan, di tích lòch söû. c) Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng trong kinh doanh: ­ Nhaø nöôùc thöøa nhaän söï toàn taïi laâu daøi vaø phaùt trieån cuûa caù loaïi hình doanh nghieäp ôû nöôùc ta. ­ Nhaø nöôùc quy ñònh ñòa vò phaùp lí cuûa caùc loaïi hình doanh nghieäp, quy ñònh quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc doanh nghieäp trong hoaït ñoäng kinh doanh. ­ Nhaø nöôùc khaúng ñònh baûo hoä quyeàn sôû höõu vaø thu nhaäp hôïp phaùp cuûa moïi loaïi hình doanh nghieäp. ­ Nhaø nöôùc quy ñònh nam, nöõ bình ñaúng trong vieäc thaønh laäp doanh nghieäp, tieán haønh hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh, quaûn lí doanh nghieäp, bình ñaúng trong vieäc tieáp caän thoâng tin, nguoàn voán, thò tröôøng vaø nguoàn lao ñoäng. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp 5. DÆn dß : - Lµm bµi tËp s¸ch gi¸o khoa - Xem tr­íc bµi 5