Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Bài 10: Pháp luật với hoà bình và sự phát triển tiến bộ của nhân loại

ao ViÖt Nam tÝch cùc tham gia c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi; vÒ hoµ b×nh, h÷u nghÞ, hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia; vÒ hîp t¸c khu vùc vµ quèc tÕ? C¶ líp trao ®æi, ®µm tho¹i. GV gi¶i thÝch: + V× §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lu«n quan t©m ®Õn con ng­êi, b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, b¶o ®¶m c¸c quyÒn tù do, d©n chñ c¬ b¶n cña c«ng d©n. + V× nh©n d©n ViÖt Nam lu«n yªu chuéng hoµ b×nh, lu«n muèn sèng trong bÇu kh«ng khÝ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c, muèn lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. + V× hîp t¸c, héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ ®ang lµ xu thÕ chung trong thêi ®¹i ngµy nay.Cã héi nhËp, chóng ta míi cã thÓ tranh thñ ph¸t huy nh÷ng kh¶ n¨ng vÒ vèn, khoa häc, kÜ thuËt, kinh nghiÖm s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi ®ãn nhËn nh÷ng thµnh tùu mµ loµi ng­êi ®· ®¹t ®­îc, t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc. 1. Vai trß cña ph¸p luËt ®èi víi hßa b×nh vµ sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña nh©n läai # Ph¸p luËt lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c quèc gia. # Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó c¸c n­íc x©y dùng vµ ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc. # Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c kinh tÕ # Th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc. # Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó b¶o vÖ quyÒn con ng­êi trªn tßan thÕ giíi. 2. §iÒu ­íc quèc tÕ trong quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia a) Kh¸i niÖm ®iÒu ­íc quèc tÕ §iÒu ­íc quèc tÕ lµ v¨n b¶n ph¸p luËt quèc tÕ do c¸c quèc gia hoÆc c¸c tæ chøc quèc tÕ tháa thuËn kÝ kÕt, nh»m ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a hä víi nhau trong c¸c lÜnh vùc cña quan hÖ quèc tÕ. §iÒu ­íc quèc tÕ lµ tªn gäi chung, trong ®ã tõng ®iÒu ­íc quèc tÕ cã thÓ cã nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau nh­: hiÕn ch­¬ng, hiÖp ­íc, hiÖp ®Þnh, c«ng ­íc, nghÞ ®Þnh th­, v.v b) Mèi quan hÖ gi÷a ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ ph¸p luËt quèc gia §iÒu ­íc quèc tÕ lµ mét bé phËn cña ph¸p luËt quèc tÕ. C¸c quèc gia thùc hiÖn ®iÒu ­íc quèc tÕ b»ng c¸ch: # Ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®Ó cô thÓ hãa néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh cho phï hîp víi néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ liªn quan. # Tæ chøc bé m¸y c¬ quan nhµ n­íc liªn quan ®Ó thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt trªn, tøc lµ ®Ó ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn ë quèc gia m×nh. 3. ViÖt Nam víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi, vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ a) ViÖt Nam víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi QuyÒn con ng­êi lµ quyÒn c¬ b¶n cña mçi c¸ nh©n ®­¬ng nhiªn cã ®­îc ngay tõ khi míi sinh ra cho ®Õn trän ®êi m×nh mµ mçi nhµ n­íc ®Òu ph¶i ghi nhËn vµ b¶o ®¶m. §ã lµ c¸c quyÒn c¬ b¶n ®èi víi con ng­êi, nh­: quyÒn ®­îc sèng, quyÒn tù do c¬ b¶n, quyÒn b×nh ®¼ng, quyÒn lao ®éng, quyÒn cã cuéc sèng Êm no vµ h¹nh phóc, v.v Ngoµi C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ QuyÒn trÎ em, Nhµ n­íc ta ®· kÝ kÕt hoÆc tham gia nhiÒu ®iÒu ­íc quèc tÕ quan träng kh¸c vÒ quyÒn con ng­êi nh­: C«ng ­íc n¨m 1996 vÒ c¸c quyÒn kinh tÕ, v¨n hãa vµ x· héi; C«ng ­íc n¨m 1965 vÒ läai trõ c¸c h×nh thøc ph©n biÖt chñng téc; b) ViÖt Nam víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia Trong quan hÖ víi c¸c n­íc l¸ng giÒng, ViÖt Nam ®Æc biÖt quan t©m cñng cè, duy tr× vµ ph¸t triÓn quan hÖ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi Trung Quèc, Lµo, Cam-pu-chia. Víi Trung Quèc, ViÖt Nam ®· kÝ kÕt HiÖp ­íc biªn giíi trªn bé ngµy 30 – 12 – 1999, HiÖp ®Þnh ph©n ®Þnh vÞnh B¾c bé vµ HiÖp ®Þnh hîp t¸c nghÒ c¸ ë vÞnh B¾c bé ngµy 25 – 12 – 2000. N­íc ta còng ®· kÝ c¸c hiÖp ­íc hoÆc hiÖp ®Þnh vÒ biªn giíi trªn bé vµ trªn biÓn víi Lµo, Cam-pu-chia, Th¸i Lan. c) ViÖt Nam víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ ï ë ph¹m vi khu vùc TiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc cña n­íc ta ®­îc b¾t ®Çu kÓ tõ khi trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN. Thùc hiÖn HiÖp ®Þnh CEPT lµ thùc hiÖn héi nhËp vÒ th­¬ng m¹i trong Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (cã tªn gäi t¾t lµ AFTA). Héi nhËp vÒ th­¬ng m¹i lµ mét b­íc ®i quan träng ®Çu tiªn ®Ó hµng hãa ®­îc giao l­u tù do, th«ng th­¬ng gi÷a c¸c n­íc ASEAN. N¨m 1998 n­íc ta trë thµnh thµnh viªn cña DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ – Th¸i B×nh D­¬ng (APEC). Tham gia vµo APEC, ViÖt Nam ®· kÝ kÕt mét sè hiÖp ®Þnh vµ tháa thuËn vÒ tù do hãa th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ víi c¸c n­íc thµnh viªn APEC. ï ë ph¹m vi tßan thÕ giíi §Õn n¨m 2008, n­íc ta ®· cã quan hÖ th­¬ng m¹i víi h¬n 160 n­íc, quan hÖ ®Çu t­ víi gÇn 70 quèc gia vµ vïng l·nh thæ. Ngßai ph¹m vi ASEAN, khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D­¬ng, ViÖt Nam cßn tham gia DiÔn ®µn hîp t¸c ¸ – ¢u (ASEM), kÝ kÕt nhiÒu hiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc trong Liªn minh ch©u ¢u (EU). Gia nhËp WTO (Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi), n­íc ta tham gia hµng läat ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hîp t¸c vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . 3. Cñng cè: ï Em hiÓu thÕ nµo lµ ®iÒu ­íc quèc tÕ? T¹i sao c¸c n­íc l¹i cïng nhau kÝ kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ? ( Gîi ý: # Nªu ®Þnh nghÜa ®iÒu ­íc quèc tÕ. # C¸c n­íc kÝ kÕt víi nhau ®iÒu ­íc quèc tÕ nh»m thùc hiÖn quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia trong c¸c lÜnh vùc: chÝnh trÞ, kinh tÕ, th­¬ng m¹i, v¨n ho¸, x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êngqua ®ã gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng c­êng t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c quèc gia). ï T¹i sao nãi ®iÒu ­íc quèc tÕ lµ c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt trong quan hÖ hîp t¸c vµ ph¸t triÓn gi÷a c¸c quèc gia? ( Gîi ý: §iÒu ­íc quèc tÕ lµ c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt trong quan hÖ hîp t¸c vµ ph¸t triÓn gi÷a c¸c quèc gia, v×: # Néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ lµ c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c quèc gia thµnh viªn, lµ c¬ së ph¸p lÝ ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ cã hiÖu qu¶. # Néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ x¸c ®Þnh râ môc tiªu hîp t¸c cña c¸c quèc gia trong mçi lÜnh vùc, ®­îc thÓ hiÖn ë mçi ®iÒu kho¶n cô thÓ. Thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n nµy lµ thùc hiÖn râ môc tiªu hîp t¸c v× sù phån thÞnh vµ ph¸t triÓn cña mçi quèc gia vµ v× c¶ Céng ®ång quèc tÕ). ï Qua hiÓu biÕt cña m×nh vÒ ®iÒu ­íc quèc tÕ, theo em, ViÖt Nam ®· vµ ®ang gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi nh­ thÕ nµo? (Gîi ý: ViÖt Nam ®· vµ ®ang tÝch cùc gãp phÇn vµo viÖc kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi nh­: # KÝ kÕt nhiÒu ®iÒu ­íc quèc tÕ quan träng vÒ quyÒn con ng­êi: C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em; C«ng ­íc vÒ c¸c quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ; C«ng ­íc vÒ c¸c quyÒn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi; C«ng ­íc vÒ lo¹i trõ c¸c h×nh thøc ph©n biÖt chñng téc; C«ng ­íc vÒ chèng ph©n biÖt, ®èi xö víi phô n÷; # Nghiªm chØnh thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi ®· ®­¬c kÝ kÕt: Ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan vÒ quyÒn con ng­êi; Tæ chøc bé m¸y nhµ n­íc ®Ó b¶o vÖ quyÒn con ng­êi ( VÝ dô: Uy ban D©n sè, Gia ®×nh vµ TrÎ em; C¸c c¬ quan kiÓm tra, gi¸m s¸t ë Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng;) ï T¹i sao nãi ViÖt Nam ®· vµ ®ang tham gia tÝch cùc vµo viÖc kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi? ( Gîi ý: ViÖt Nam ®· vµ ®ang tham gia tÝch cùc vµo viÖc kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®­îc thÓ hiÖn lµ: # ViÖt Nam kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh biªn giíi víi c¸c n­íc l¸ng giÒng víi mong muèn x©y dùng nh÷ng ®­êng biªn giíi hoµ b×nh, h÷u nghÞ, t¹o ra bÇu kh«ng khÝ hoµ b×nh, æn ®Þnh. # Th«ng qua viÖc kÝ kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ víi c¸c n­íc ASEAN, víi c¸c n­íc trong khu vùc Ch©u A - Th¸i B×nh D­¬ng vÒ hîp t¸c ®Çu t­, vÒ dÞch vô, c«ng nghiÖp, giao th«ng Nhµ n­íc ta mong muèn t¨ng c­êng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ - th­¬ng m¹i v× lîi Ých riªng cña mçi n­íc vµ v× lîi Ých chung cña toµn thÕ giíi. # KÝ kÕt nhiÒu ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi c¸c n­íc l¸ng giÒng, trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ( tªn gäi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc ®Ò cËp trong SGK). # Ban hµnh ph¸p luËt trong n­íc vµ tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc nµy ). ï ViÖt Nam ®· kÝ kÕt vµ tham gia vµo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ nh­ thÕ nµo? ( KÓ tªn mét sè ®iÒu ­íc quèc tÕ: HiÖp ®Þnh vÒ Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT); HiÖp ®Þnh khung vÒ ®Çu t­ ASEAN; C¸c hiÖp ®Þnh vÒ khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ víi mét sè n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi; C¸c hiÖp ®Þnh trong khu«n khæ WTO nh­ HiÖp ®Þnh vÒ th­¬ng m¹i hµng ho¸, HiÖp ®Þnh vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô, HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp; HiÖp ®Þnh hµng dÖt may;) ï Theo em, cã thÓ chØ cÇn kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ mµ kh«ng cã c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hîp t¸c vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã ®ñ ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay kh«ng? T¹i sao? ( Gîi ý: NÕu chØ kÝ kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hoµ b×nh , h÷u nghÞ mµ kh«ng cã c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hîp t¸c vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× ®Êt n­íc sÏ khã cã thÓ ph¸t triÓn b×nh th­êng trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay, v× kh«ng cã hîp t¸c vµ héi nhËp kinh tÕ , chóng ta sÏ kh«ng tranh thñ ®­îc sù gióp ®ì vèn vµ kÜ thuËt, c«ng nghÖ cña c¸c n­íc, sÏ bÞ tôt hËu ngµy cµng xa so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ ). ï S¾p xÕp c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ d­íi ®©y theo c¸c cét t­¬ng øng STT Tªn ®iÒu ­íc quèc tÕ §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi (1) §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hßa b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia (2) §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ (3) 1 C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em 2 C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt BiÓn 3 NghÞ ®Þnh th­ Ki-«-t« vÒ m«i tr­êng 4 HiÖp ­íc vÒ biªn giíi trªn bé gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc l¸ng giÒng 5 HiÖp ®Þnh vÒ khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ 6 HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – NhËt B¶n 7 HiÖp ®Þnh vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o gi÷a ViÖt Nam vµ ¤-xtr©y-li-a 8 C«ng ­íc vÒ chèng ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷ ( Gîi ý: # Cét 1: C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ 1,8. # Cét 2: C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ 2,3,4,7 . # Cét 3: C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ 5,6. ) 4. DÆn dß: - Gi¶i quyÕt c¸c c©u hái vµ bµi tËp trong SGK. - S­u tÇm c¸c t­ liÖu cã liªn quan ®Õn bµi (h×nh ¶nh, bµi viÕt,..)