Giáo án Giáo dục công dân Lớp 11 - Tiết 9 - Bài 5: Cung - cầu trong sản xuất và lưu thông hàng hoá - Năm học 2009-2010

TiÕt 9. Ngµy so¹n: 15/09/2009 Bµi 5 cung - cÇu trong s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ I. Môc tiªu 1) VÒ kiÕn thøc: Gióp HS hiÓu ®­îc. - N¾m ®­îc kh¸i niÖm cung - cÇu hµng ho¸, dÞch vô vµ nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chóng. - HiÓu ®­îc néi dung quan hÖ cung - cÇu hµng ho¸, dÞch vô trong s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. 2) VÒ kü n¨ng: - BiÕt c¸ch quan s¸t t×nh h×nh cung - cÇu trªn thÞ tr­êng. - VËn dông vµo ph©n tÝch c¸c hiÖn t­îng thùc tiÔn. 3) VÒ th¸i ®é: - N©ng cao lßng tin vµo sù vËn dông cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. II. Ph­¬ng ph¸p ThuyÕt tr×nh, th¶o luËn nhãm, nªu vÊn ®Ò III. ph­¬ng tiÖn d¹y häc: - SGK, SGV, s¬ ®å minh ho¹, tµi liÖu tham kh¶o, gi¸o tr×nh kinh tÕ häc, kinh tÕ chÝnh trÞ. IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1) Tæ chøc líp: 2) KiÓm tra bµi cò: 1. C¹nh tranh lµ g× ? T¹i sao nãi c¹nh tranh lµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan trong SX vµ l­u th«ng hµng ho¸ ? 3) Gi¶ng bµi míi: B»ng sù quan s¸t, ta ta thÊy trªn thÞ tr­êng ng­êi mua, ng­êi b¸n th­êng xuyªn cã mèi quan hÖ. VËy mèi quan hÖ ®ã lµ g× ? Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n Theo em hiÓu cÇu lµ g× ? LÊy VD VD: Anh A cã nhu cÇu mua « t«, nh­ng ch­a cã tiÒn, th× ®©y lµ nhu cÇu ch­a cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. ChØ khi anh A cã ®ñ sè tiÒn ®Ó mua « t« theo gi¸ t­¬ng øng, th× lóc ®ã nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n míi xuÊt hiÖn. Nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh h­ëng ®Õn cÇu ? Häc sinh tr¶ lêi Cung lµ g× ? LÊy VD minh ho¹ ? Vµ cho biÕt cã nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh h­ëng ®Õn cung. Theo em gi÷a sè l­îng cung víi møc gi¸ c¶ cã mèi quan hÖ nh­ thÕ nµo ? DKTL: BiÓu hiÖn cña mqh ®ã lµ: Gi¸ c¶ cao -> ng­êi SX vµ b¸n hµng më réng quy m« -> cung t¨ng lªn. Ng­îc l¹i: Gi¸ c¶ thÊp -> thu hÑp SXKD -> cung gi¶m xuèng. Theo em quan hÖ cung - cÇu mang tÝnh chñ quan hay kh¸ch quan ? Nã ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo ? Néi dung cña quan hÖ cung - cÇu ®­îc thÓ nhiÖn nh­ thÕ nµo ? DKTL: Trªn thÞ tr­êng quan hÖ cung - cÇu t¸c ®éng theo nh÷ng chiÒu h­íng vµ møc ®é kh¸c nhau. Yªu cÇu HS ph©n tÝch 3 biÓu hiÖn cña néi dung quan hÖ cung - cÇu. Sau ®ã GV treo s¬ ®å minh ho¹ vµ ph©n tÝch thªm. Qua s¬ ®å trªn em cã nhËn xÐt g× ? DKTL: ND quan hÖ cung - cÇu kh«ng ph¶i lóc nµo còng nh­ vËy. V× trªn thùc tÕ sù vËn ®éng cung - cÇu th­êng kh«ng ¨n khíp víi nhau. Cung - cÇu trªn thÞ tr­êng cã vai trß vµ h¹n chÕ nh­ thÕ nµo ? Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi. Chia líp thµnh 3 nhãm mçi nhãm lµ 1 ®èi t­îng (NN, c¸c doanh nghiÖp) ng­êi tiªu dung. Yªu cÇu tõng nhãm ph¸t biÓu xem nhãm m×nh vËn dông nh­ thÕ nµo. Quan hÖ cung - cÇu ®­îc Nhµ n­íc, c¸c chñ doanh nghiÖp, ng­êi tiªu dïng vËn dông nh­ thÕ nµo ? 1) Kh¸i niÖm cung - cÇu vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn chóng. a) CÇu vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn cÇu: - KN: CÇu lµ khèi l­îng hµng ho¸, dÞch vô mµ ng­êi tiªu dïng cÇn mua trong mét thêi kú t­¬ng øng víi g¸i c¶ vµ thu nhËp x¸c ®Þnh. CÇu ë ®©y cÇn ph¶i hiÓu lµ tªn gäi t¾t cña nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. - C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn cÇu lµ: Thu nhËp, gi¸ c¶, thÞ hiÕu, t©m lý, tËp qu¸n ... Trong ®ã thu nhËp vµ gi¸ c¶ lµ chñ yÕu. b) Cung vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn cung: - KN: Cung lµ khèi l­îng hµng ho¸, dÞch vô hiÖn cã ë trªn thÞ tr­êng hay cã thÓ ®­a ra thÞ tr­êng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, t­¬ng øng víi gi¸ c¶ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ chi phÝ SX x¸c ®Þnh. - C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn cung: Kh¶ n¨ng SX, sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c nguån lùc, n¨ng suÊt L§, chi phÝ SX ... trong ®ã yÕu tè gi¸ c¶ lµ trung t©m. - Mèi quan hÖ gi÷a sè l­îng cung víi møc gi¸ c¶ vËn ®éng theo tû lÖ thuËn víi nhau. 2) Mèi quan hÖ cung - cÇu trong SX vµ l­u th«ng hµng ho¸: a) TÝnh kh¸ch quan cña quan hÖ cung - cÇu: Quy luËt gi¸ trÞ biÓu hiÖn qua sù vËn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng kh«ng chØ do sù t¸c ®éng cña c¹nh tranh mµ cßn c¶ sù t¸c ®éng cña quan hÖ cung - cÇu Mèi quan hÖ nµy th­êng xuyªn diÔn ra trªn thÞ tr­êng, tån t¹i vµ ho¹t ®éng kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ cña con ng­êi. b) Néi dung cña quan hÖ cung - cÇu: - Mèi quan hÖ cung - cÇu lµ quan hÖ t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a ng­êi b¸n víi ng­êi mua, hay gi÷a ng­êi SX víi ng­êi tiªu dïng diÔn ra trªn thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vÒ sè l­îng hµng ho¸ , dÞch vô. - Quan hÖ cung - cÇu thÓ hiÖn ë 3 néi dung sau: 1. Cung - cÇu t¸c ®éng lÉn nhau: -Khi cÇu t¨ng -> SX më réng -> cung t¨ng -Khi cÇu gi¶m -> SX gi¶m -> cung gi¶m 2. Cung - cÇu ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ - Cung = cÇu Gi¸ c¶ = gi¸ trÞ - Cung > cÇu -> Gi¸ c¶ <gi¸ trÞ - Cung Gi¸ c¶ > gi¸ trÞ 3. Gi¸ c¶ ¶nh h­ëng ®Õn cung - cÇu: - Khi gi¸ c¶ t¨ng -> SX më réng -> cung t¨ng vµ cÇu gi¶m khi møc thu nhËp kh«ng t¨ng. - Gi¸ c¶ gi¶m -> SX gi¶m -> cung gi¶m vµ cÇu t¨ng mÆc dï thu nhËp kh«ng t¨ng. Néi dung cña quan hÖ cung - cÇu c) Vai trß cña quan hÖ cung - cÇu: Quan hÖ cung - cÇu cã vai trß to lín trong SX vµ l­u th«ng hµng ho¸. - Gióp lý gi¶i v× sao gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ trong SX kh«ng ¨n khíp (cã lóc =, cã lóc > , <) - Dùa vµo ®ã ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh më réng hay thu hÑp SX-KD. - Gióp ng­êi tiªu dïng lùa chän mua hµng ho¸ phï hîp. 3) VËn dông quan hÖ cung - cÇu: a) §èi víi Nhµ n­íc: Th«ng qua ph¸p luËt, chÝnh s¸ch ... Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt cung - cÇu trªn thÞ tr­êng nh»m lËp l¹i c©n ®èi cung - cÇu, æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ ®êi sèng cña nh©n d©n. b) §èi víi ng­êi SX - KD: Khi gi¸ c¶ thÊp h¬n gi¸ trÞ, cã thÓ bÞ thua lç, cã thÓ thu hÑp SX-KD. Ng­îc l¹i ®Ó cã l·i, chuyÓn sang SX-KD mÆt hµng kh¸c c) §èi víi ng­êi tiªu dung: Gi¶m mua c¸c mÆt hµng khi cung < cÇu vµ gi¸ c¶ cao ®Ó mua hµng ho¸ cã gi¸ c¶ thÊp. 4) Cñng cè. Th«ng qua c¸c biÓu ®å ®Ó cñng cè l¹i tõng ®¬n vÞ kiÕn thøc. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi tËp SGK - «n tËp kiÓm tra