Giáo án giáo dục công dân Lớp 10 - Bài 15: Công dân với một số vấn đề cấp thiết của nhân loại - Phạm Thanh Tùng

n phá nghiêm trọng. Rừng đang suy giảm về số lượng và suy thoái về chất lượng - GV mở rộng một số khái niệm : + "Suy thoái môi trường là sự làm thay đổi chất lượng và số lượng của thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu cho đời sống của con người và thiên nhiên". + "Khủng hoảng môi trường là các suy thoái về chất lượng môi trường sống trên quy mô toàn cầu, đe doạ cuộc sống của oài người trên trái đất” .Chuyển ý: Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên bị ô nhiễm, bị hủy hoại nó không chỉ liên quan trực tiếp tới sự tồn vong của một quốc gia mà còn liên quan tới vận mệnh của nhiều quôc gia khác nhau. Thực trạng ô nhiễm môi trường đã làm cho toàn thế giớ lo ngại về sự tồn tại và phát triển của loài người. Nước ta được đánh giá là một trong những quốc gia trên thế giớ bị ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi khí hậu toàn cầu. Vì vậy không chỉ riêng nước ta mà tất cả các quốc gia khác đều quan tâm tới việc bảo vệ môi trường. - Vậy bảo vệ môi trường là gì? -HS trả lời: -GV khái quát Ví dụ: Không được khai thác rừng bừa bãi, khai thác phải đi dôi với tu tạokhông vứt rác, xả nước thải ra môi trường khi chưa qua xử lý -Là học sinh các em cần làm gì để bảo vệ môi trường, bảo vệ sự sống cho nhân loại và cho chính bản thân các em? GV: (Liên hệ) +Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: -Tích cực trồng cây gấy rừng “Mùa xuân là tết trồng cây. Làm cho đất nước càng ngày càng xuân” -“Vì lợi ích 10 năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người” -Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng: “giữ gìn vệ sinh thật tốt” + Nhận thức được sự nguy hiểm của ô nhiễm và suy thoái môi trường ngày 5/6/1992 Hội nghị thượng đỉnh về bảo vệ môi trường tại Ri-ô đê Gia nê rô(Braxin) với 120 nước tham dự trong đó có 116 nước mà trưởng đoàn là nguyên thủ quốc gia đã ra lời kêu gọi nhân loại thế giới cùng nhau chung tay bảo vệ trái đất, bảo vệ hành tinh, xây dựng cuộc sống phồn thịnh. Và lấy ngày 5/6/ hàng năm là ngày môi trường thế giới +Nước ta ban hành luật bảo vệ môi trường năm 2005 và tham gia các công ước quốc tế về bảo vệ môi trường 2. Hoạt động 2 .Chuyển ý: Vấn đề cấp thiết của nhân loại không chỉ là vấn đề ô nhiễm môi trường, mà còn rất nhiều những vấn đề khác đòi hỏi cả nhân loại chúng ta phải chung tay giải quyết GV đưa thông tin về tỉ lệ gia tăng dân số thế giới Năm 1950 là 2,5 tỉ người Năm 1980 là 4,4 tỉ người Năm 1987 là 5 tỉ người Năm 1999 là gần 6 tỉ người Tháng 7/2011 là 7 tỉ người ( Theo Giám đốc Điều hành Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA)) Thông qua những số liệu trên một em cho thầy biết vấn đề cấp thiết của nhân loại hiện nay mà chúng ta đang tìm hiểu ở đây là gì? HS trả lời: -Tại sao đây lại là vấn đề cấp thiết của nhân loại? Hs trả lời: GV kết luận -Hậu quả của bùng nổ dân số? GV Mở rộng: -Kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009 cho thấy Việt Nam hiện là nước đông dân thứ 3 Asean và thứ 13 trên thế giới. Tính đến 0 giờ ngày 1/4/2009, dân số của Việt Nam là 85.789.573 người, tăng 9,47 triệu người so với năm 1999 (với sai số thuần là 0,3%). -Nạn bùng nổ dân số xảy ra ở tất cả cá quốc gia trên thế giới trong đó diễn ra mạnh mẽ nhất là ở khu vực châu Á, châu Phi và khu vực châu Mĩ Lating +Là những người công dân của đất nước,đứng trước tình hình trên các em sẽ làm gì để chung tay với nhân loại giải quyết vấn đề này? Thầy trò ta cùng nhau tìm hiểu mục b (ghi tiêu đề) GV hỏi: Theo các em nhà nước ta đã làm gì để hạn chế sự bùng nổ về dân số? HS trả lời: GV khái quát: Nhà nước ta đã ban hành và hoàn chỉnh luật hôn nhân và gia đình. Triển khai thực hiện chính sách kế hoạch hóa gia đình Như vậy để hạn chế sự bùng nổ về dân số là công dân của đất nước các em phải: -Chấp hành nghiêm luật hôn nhân & gia đình và chính sách kế hoạch hóa, mỗi gia đình chỉ nên có 1 hoặc 2 con -Có cuộc sống lành mạnh:không kết hôn sớm, không sinh con ở tuổi vị thành niên 3. Hoạt động 3 Vấn nạn về bùng nổ dân số, ô nhiễm môi trường là một trong những tác nhân gây ra hàng loạt những ảnh hưởng xấu đe dọa trực tiếp tới cuộc sống của mỗi con người nói riêng và của toàn nhân loại nói chung. Bên cạnh ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, nhân loại ngày nay dang còn phải đối mặt với những căn bệnh hiểm nghèo, các căn bệnh đó đang thực sự uy hiếp sự sống của toàn nhân loại Qua tìm hiểu trên các phương tiện thông tin đại chúng các em cũng có thể thấy ở nước ta hiện nay đang xuất hiện ngày càng nhiều các làng ung thư, các dịch bệnh hiểm nghèonó đang tàn phá kinh tế, lối sống của một bộ phận gia đình và gấy nên những tác động xấu trong xã hội Các em lắng nghe và cho biết ý kiến của mình về các thông tin sau đây Theo ước tính của tổ chức y tế thế giới đã có gần 40 triệu người trên toàn cầu nhiễm HIV, trong đó khoang 90% tập trung ở các nước đang phát triển. tính đến ngày 31/12/2005 đã có 104.111 người nhiễm HIV, 17298 người bị AIDS Tính đến ngày 14/04/2003 đã có 23 quốc gia tại 4 châu lục công bố có người mắc bệnh SARS, với tổng số mắ bệnh là 3169, tử vong là 144 Ở Việt Nam hiện nay số thanh thiếu niên khoảng 21,1 triêu chiếm 31.5% dân số cả nước. Tổng số người nhiễm HIV từ 15-19 tuổi chiếm 69%, bình quân cứ 5 ca nạo thai thì có một ca ở tuổi vị thành niên -GV: Tổng kết ý kiến học sinh và hỏi tiếp Các em hãy kể tên dịch bệnh hiểm nghèo mà em biết? HS trả lời:.. -GV khái quát và kể tên những dịch bệnh hiểm nghèo +Chuyển ý: Có thể nói rằng dịch bệnh hiểm nghèo là một trong những nhân tố đang thực sự uy hiếp tới sự sống của toàn nhân loại. Vì vậy các quốc gia, các dân tộc, các cộng đồng quốc tế và cả nhân loại phải hợp tác đầu tư trí tuệ, sức lực và của cải đẻ ngăn chặn và đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo Do đó tham gia phòng chống dịch bệnh hiểm nghèo không những là nghĩa vụ mà còn là lương tâm, trách nhiệm, đạo đức của tất cả mọi người. Theo các em công dân có trách nhiệm như thế nào trong việc tham gia phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo? -Hs trả lời:. -GV tổng kết các ý Bài 15 CÔNG DÂN VỚI MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẤP THIẾT CỦA NHÂN LOẠI (1 tiết) 1. Ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường: a. Ô nhiễm môi trường -Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và các yếu tố nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau bao quanh con người như đất, nước, khí quyển, tài nguyên các loạicó ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người và thiên nhiên -Tài nguyên được chia làm -Môi trường đất -Môi trường nước -Môi trường không khí -Môi trường đô thị và công nghiệp -Rừng và độ che phủ thảm thực vật -Vậy Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường. Những việc làm có khả năng gây hại đến sức khoẻ con người, đến sự phát triển sinh vật hoặc làm suy giảm chất lượng môi trường. b. Trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường -Bảo vệ môi trường thực chất là khắc phục mâu thuẫn nảy sinh trong quan hệ giữa con người với tự nhiên, các hoạt động của con người không phá vỡ các yếu tố cân bằng của tự nhiên -Giữ cho môi trường trong lành,sạch đẹp, cải thiện môi trường, đảm bảo hệ cân bằng sinh thái, ngăn chặn, khắc phục những hậu quả xấu do con người gây ra cho môi trường, khai thác, sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên +Trách nhiệm của học sinh: Giữ gìn trật tự,vậ sinh lớp học, trường học, nơi ở và nơi công cộng, không vứt rác, xả nước bừa bãi. Bảo vệ và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên. Bảo vệ nguồn nước,bảo vệ động thực vật Không đốt phá rừng, khai thác rừng bừa bãi Tích cực trồng cây gây rừng phủ xanh đất trống đồi trọc Đấu tranh phê phán hành vi phá hoại môi trường Chấp hành nghiêm pháp luật nhà nước về thực hiện luật bảo vệ môi trường 2. Sự bùng nổ về dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ về dân số a. Sự bùng nổ về dân số -Bùng nổ dân số là sự gia tăng dân số quá nhanh trong một thời gian ngắn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội -Bùng nổ dân số chính là nguyên nhân gây ra mọi vấn đề trong đó có đói nghèo, lạc hậu, ô nhiễm môi trườngBùng nổ dân số đang trở thành vấn nạn, nỗi lo của nhiều quốc gia trên thế giới. Việc gia tăng dân số đến chóng mặt đã kéo theo hàng loạt các vấn đề mới phát sinh. -Mất cân bằng giữa tự nhiên và xã hội -Kinh tế nghèo nàn -Tệ nạn xã hội gia tăng -Gia tăng bệnh dịch nguy hiểm -Cạn kiệt tài nguyên môi trường b. Trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ dân số -Nghiêm chỉnh thực hiện luật hôn nhân và gia đình -Tổ chức tuyên truyền và vận động mọi người thực hiện luật hôn nhân và gia đinh, chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình. 3. Những dịch bệnh hiểm nghèo và trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa, đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo a. Những dịch bệnh hiểm nghèo Lao Sốt rét Dịch tả Ung thư Huyết áp Cúm gia cầm HIV AIDS b. Trách nhiệm công dân trong việc tham gia phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo -Tích cực rèn luyện than thể, tập luyện thể dục thể thao, giữ gìn vệ sinh, bảo ệ sức khỏe -Sống an toàn, lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội, tránh xa các hành vi gây nguy hại, ảnh hưởng đến mọi người xung quanh -Tích cực tham gia tuyên truyền phòng chống các dịch bệnh xã hội,các dịch bệnh hiểm nghèo, các tệ nạn xã hội Kết luận toàn bài: Ngày nay với sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đã mang lại cho con người cuộc sống no đủ hơn, tốt dẹp hơn đòng thời cũng dặt cho nhân laoij những thách thức và khóa khăn mới: bùng nổ dân số, vấn đề môi trường, dịch bệnh hiểm nghèo.Do đó đòi hỏi mọi người phải có nhận thức đúng đắn về trách nhiệm, nghĩa vụ lương tâm của mình đối với những vấn đề cấp thiết của nhân loại 4.Củng cố : a. Ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường như thế nào? b.Sự bùng nổ dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ dân số như thế nào ? c.Những dịch bệnh hiểm nghèo và trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa , đẩy lùi bệnh hiểm nghèo như thế nào? 5. HĐ tiếp nối: Học bài và làm bài tập. Chuẩn bị bài mới bài 16 trong SGK trang 113