Giáo án Giáo dục công dân Khối 12 - Tiết 4, Bài 2: Thực hiện pháp luật - Năm học 2008-2009 - Nguyễn Văn Tập

TiÕt 04 Ngµy so¹n: 14 th¸ng 09 n¨m 2008. Bµi 2: Thùc hiÖn ph¸p luËt TiÕt 1 I. Môc tiªu bµi häc: 1.Về kiến thức : Hiểu được thực hiện ph¸p luËt quá trình phức tạp gồm nhiều giai đọan thông qua nhiều hình thức do nhiều chủ thể tiến hành để đưa PL vào đời sống. Nắm được khái niệm quyền và nghĩa vụ pháp lí, mối quan hệ không tách ròi giữa quyền và nghĩa vụ, cách thức bảo đảm thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lí. 2.Về kỹ năng : Bước đầu có khả năng phân tích đựơc các quá trình thực hiện hay vi phạm pháp luật, nhận biết được đời sống và sự vận động trong thực tế của 1 quy định pháp luật sau khi được ban hành. 3.Về thái độ : Xác định đượcvai trò và trách nhiệm của cá nhân với tư cách là chủ thể của các quyền và nghĩa vụ pháp lí khi tham gia vào quá trình thực hiện pháp luật; hình thành ý thức “sống và học tập theo pháp luật”. Chủ động trong việc thực hiện đúng đắn các quyền và nghĩa vụ, phòng ngừa vi phạm, hạn chế những hậu quả pháp lí phát sinh do vi phạm pháp luật. II. Tµi liÖu vµ ph­¬ng tiÖn: S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn líp 12. T×nh huèng Gi¸o dôc c«ng d©n 12. Mét sè luËt hiÖn hµnh: LuËt H×nh sù, LuËt d©n sù, LuËt h«n nh©n gia ®×nh, ph¸p GiÊy khæ to, bót d¹. III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò: Em h·y chän c©u tr¶ lêi ®óng cho c¸c c©u sau: Ng­êi nµo tuy cã ®iÒu kiÖn mµ kh«ng cøu gióp ng­êi ®ang ë trong t×nh tr¹ng nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng, dÉn ®Õn hËu qu¶ ng­êi ®ã chÕt th×: a) Vi ph¹m ph¸p luËt h×nh sù. b) Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh. c) Vi ph¹m quy t¾c ®¹o ®øc. d) BÞ xö ph¹t hµnh chÝnh. e) Ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. g) BÞ d­ luËn x· héi lªn ¸n. 2. Giíi thiÖu bµi: ë bµi tr­íc chóng ta ®· biÕt ph¸p luËt lµ ph­¬ng tiÖn qu¶n lý cña Nhµ n­íc, lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. VËy Nhµ n­íc vµ c«ng d©n sö dông ph­¬ng tiÖn ph¸p luËt nh­ thÕ nµo? vµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®i vµo ®êi sèng h»ng ngµy cña mçi c¸ nh©n , mçi tæ chøc theo c¸ch thøc nµo? Bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. 3. D¹y bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh cña bµi Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu Kh¸i niÖm thùc hiÖn ph¸p luËt: Môc tiªu: Lµm cho häc sinh hiÓu ®­îc kh¸i niÖm thùc hiÖn ph¸p luËt. C¸ch tiÕn hµnh: Th¶o luËn líp. Cho häc sinh ®äc 2 t×nh huèng trong s¸ch gi¸o khoa. Nªu c©u hái cho häc sinh th¶o luËn: Trong t×nh huèng 1: Chi tiÕt nµo trong t×nh huèng thÓ hiÖn hµnh ®éng thùc hiÖn ph¸p luËt giao th«ng ®­êng bé mét c¸ch cã ý thøc (tù gi¸c), cã môc ®Ých? Sù tù gi¸c ®· ®em l¹i t¸c dông nh­ thÕ nµo?. Trong t×nh huèng 2: §Ó xö lý ba thanh niªn vi ph¹m c¶nh s¸t giao th«ng ®· lµm g×? Môc ®Ých cña viÖc xö ph¹t ®ã lµ g×?. Häc sinh ®­a ra ph­¬ng ¸n tr¶ lêi, tranh luËn. Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. Gi¸o viªn cho häc sinh rót ra kÕt luËn. Theo em thÕ nµo lµ hµnh vi hîp ph¸p? *Hµnh vi hîp ph¸p lµ hµnh vi kh«ng tr¸i, kh«ng v­ît qu¸ ph¹m vi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt mµ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cã lîi cho Nhµ n­íc, x· héi vµ c«ng d©n. VÝ dô: Lµm nh÷ng viÖc mµ ph¸p luËt cho phÐp lµm. Lµm nh÷ng viÖc mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i lµm. Kh«ng lµm nh÷ng viÖc mµ ph¸p luËt cÊm. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu c¸c h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. Môc tiªu: Lµm cho häc sinh hiÓu nh÷ng h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. Qua ®ã cho häc sinh thÊy ®­îc ®Æc tr­ng tÝnh quyÒn lùc, b¾t buéc chung cña ph¸p luËt thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¸p luËt. C¸ch tiÕn hµnh:Th¶o luËn nhãm. Ph©n líp thµnh 4 nhãm.(mçi nhãm 1 h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt ). Giao chñ ®Ò th¶o luËn cho c¸c nhãm. C¸c nhãm h·y ®äc c¸c vÝ dô trong s¸ch gi¸o khoa, vµ chØ râ néi dung cña tõng h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn cña nhãm m×nh. Líp bæ sung ý kiÕn. Gi¸o viªn sö dông b¶ng phô ®Ó rót ra kÕt luËn. Kh¸i niÖm, c¸c h×nh thøc vµ c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ph¸p luËt. a. Kh¸i niÖm thùc hiÖn ph¸p luËt: Thùc hiÖn ph¸p luËt lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã môc ®Ých, lµm cho nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®i vµo cuéc sèng, trë thµnh nh÷ng hµnh vi hîp ph¸p cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc. b.C¸c h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. C¸c h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. Sử dụng pháp luật Thi hành pháp luật Tuân thủ phápluật Áp dụng pháp luật -Cá nhân, tổ chức sử dụng đúng đắn các quyền của mình làm những điều pháp luật cho phép. -Cá nhân, tổ chức thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ chủ động làm hững gì mà pháp luật quy định phải làm. -Cá nhân, tổ chức không làm những điều mà pháp luật cấm. Các quyền và nghĩa vụ của công dânkhông tự phát sinh hay chấm dứt nếu không có một văn bản,quyết định áp dụng pháp luật của Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Cá nhân, tổ chức thực hiện pháp luật với sự tham gia, can thiệp của Nhà nước Cơ quan nhà nước ra quyết định xử lí người vi phạm pháp luật hoặc giải quyết tranh chấp giữa các cá nhân, tổ chức. Căn cứ vào quyết định của cơ quan Nhà nước , người vi phạm pháp luật hoặc các bên tranh chấp phải thực hiện các quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật Sau khi ®· t×m hiÓu xong Cho häc sinh lµm bµi tËp1 SGK: Ph©n tÝch ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 4 h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt. * Gièng nhau: §Òu lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã môc ®Ých nh»m ®­a ph¸p luËt vµo cuéc sèng, trë thµnh nh÷ng hµnh vi hîp ph¸p cña ng­êi thùc hiÖn . * Kh¸c nhau: Trong h×nh thøc sö dông ph¸p luËt th× chñ thÓ ph¸p luËt cã thÓ thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc hiÖn quyÒn ®­îc ph¸p luËt cho phÐp theo ý chÝ cña m×nh chø kh«ng bÞ Ðp buéc ph¶i thùc hiÖn. Ho¹t ®éng 3: Lµm râ c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ph¸p luËt. Môc tiªu: Lµm cho häc sinh hiÓu râ c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ph¸p luËt. C¸ch tiÕn hµnh: Gi¸o viªn ®Æt c©u hái cho häc sinh tr¶ lêi. Theo em, quyÒn vµ nghÜa vô cña vî vµ chång xuÊt hiÖn khi nµo? Häc sinh tr¶ lêi. Gi¸o viªn kÕt luËn: QuyÒn vµ nghÜa vô cña vî vµ chång chØ xuÊt hiÖn sau khi quan hÖ h«n nh©n ®­îc x¸c lËp. Khi ®ã xuÊt hiÖn quan hÖ ph¸p luËt gi÷a vî vµ chång Þ Vî chång thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh nh­ thÕ nµo? Häc sinh tr¶ lêi. Gi¸o viªn kÕt luËn: Sau khi quan hÖ h«n nh©n ®­îc x¸c lËp, vî chång thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh theo quy ®Þnh t¹i ch­ong III(Qua hÖ gi÷a vî vµ chång) cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000 Þ Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¸p luËt tr¶i qua 2 giai ®o¹n, gi÷a chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: giai ®o¹n 1 lµ tiÒn ®Ò cña giai ®o¹n 2, giai ®o¹n 2 lµ hÖ qu¶ ph¸t sinh tÊt yÕu tõ giai ®o¹n 1. Tuy nhiªn, trong nhiÒu tr­êng hîp xuÊt hiÖn giai ®o¹n 3(giai ®o¹n: Nếu cá nhân, tổ chức tham gia quan hệ pháp luật vi phạm các quy định về quyền và nghĩa vụ thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ can thiệp và ra các quyết định để buộc họ phải thực hiện đúng pháp luật. ) c.C¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ph¸p luËt. Giai ®o¹n 1: * Cá nhân, tổ chức hình thành một quan hệ xã hội do pháp luật điều chỉnh(gọi là quan hệ pháp luật). Giai ®o¹n 2: *Cá nhân, tổ chức tham gia quan hệ pháp luật thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình. 4.Cñng cè vµ luyÖn tËp: Cho häc sinh lµm bµi tËp 1 SGK 5.Cñng cè vµ dÆn dß: Yªu cÇu häc sinh xem tr­íc néi dung tiÕp theo cho tiÕt häc tuÇn sau: