Giáo án Giáo dục công dân Khối 12 - Tiết 2, Bài 1: Pháp luật và đời sống - Kiều Đình Đào

ối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức, vai trò của pháp luật trong đời sống của mỗi cá nhân, Nhà nước và xã hội 2. Về kĩ năng. Biết đánh giá hành vi xử sự của bản thân và những người xung quanh theo các chuẩn mực của pháp luật. 3.Về thái độ: Có ý thức tôn trọng pháp luật; tự giác sống, học tập theo quy định của pháp luật. II. CHUẨN BỊ. 1.Chuẩn bị của giáo viên: Vẽ sơ đồ và chuẩn bị Bảng kiến thức về mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức 2.Chuẩn bị của học sinh: -Đọc bài trong SGK -Đọc tư liệu tham khảo III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. 1.Ổn định lớp: Kiểm tra tác phong và sĩ số lớp dạy. 2.Kiểm tra bài cũ: Vì sao nói pháp luật mang bản chất xã hội? Đáp án: Pháp luật mang bản chất xã hội vì pháp luật bắt nguồn từ xã hội, do các thành viên của xã hội thực hiện, vì sựu phát triển của xã hội . -Các quy phạm pháp luật bắt nguồn từ thực tiễn đời sống xã hội, phản ảnh những nhu cầu lợi ích của các giai cấp và các tầng lớp trong xã hội. -Các quy phạm pháp luật trong thực tiễn đời sống xã hội vì sự phát triển của xã hội . Vì các hành vi xử sự đúng với quy định của pháp luật làm cho xã hội phát triển trong vòng trật tự ổn định, quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người được tôn trọng. 3.Giảng bài mới: Ñaïo ñöùc laø quy taéc xöû söï cuûa con ngöôøi phuø hôïp vôùi lôïi ích chung cuûa xaõ hoäi, cuûa taäp theå vaø cuûa moät coäng ñoàng, ñöôïc hình thaønh treân cô sôû nhöõng quan nieäm, quan ñieåm cuûa moät coäng ñoàng ngöôøi veà caùi thieän, caùi aùc, söï coâng baèng, veà nghóa vuï, löông taâm, nhaân phaåm, danh döï vaø veà nhöõng phaïm truø khaùc thuoäc ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi. Tuy nhieân, ngoaøi quan nieäm ñaïo ñöùc cuûa giai caáp caàm quyeàn, trong xaõ hoäi coøn coù quan nieäm veà ñaïo ñöùc cuûa caùc giai caáp, taàng lôùp khaùc. 4. Tiến trình tiết dạy: T/g HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC 10/ 12/ 12/ |HĐ1: - Laáy ví duï trong thöïc teá veà nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc truyeàn thoáng tröôùc ñaây ñöôïc Nhaø nöôùc ñöa vaøo thaønh caùc quy phaïm phaùp luaät ñeå HS khaéc saâu kieán thöùc. Ví duï: Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn Nghóa meï nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra Moät loøng thôø meï kính cha Cho troøn chöõ hieáu môùi laø ñaïo con. Hoaëc : Anh em nhö theå tay chaân Raùch laønh ñuøm boïc, dôû hay ñôõ ñaàn. F Caùc quy taéc ñaïo ñöùc treân ñaây ñaõ ñöôïc naâng leân thaønh quy phaïm phaùp luaät taïi Ñieàu 35 Luaät Hoân nhaân vaø Gia ñình naêm 2000: “ Con có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ, lắng nghe những lời khuyên bảo đúng đắn của cha mẹ, giữ gìn danh dự truyền thống của gia đình.” Trong quá trình XD PL, nhà nước luôn cố gắng đưa những quy phạm đạo đức có tính phổ biến, phù hợp với sự phát triển và tiến bộ xã hội vào trong các quy phạm pháp luật, trong các lĩnh vực dân sự, hôn nhân, gia đình và văn hóa. |HĐ2: - Vì sao nhà nước phải quản lí xã hội bằng pháp luật? - Cho HS thaûo luaän nhoùm vaø yeâu caàu HS laáy ví duï minh hoaï cho phaàn thaûo luaän cuûa nhoùm mình. - Hoaëc neâu caâu hoûi tình huoáng: “Coù quan điểm cho raèng, chæ caàn phaùt trieån kinh teá thaät maïnh laø seõ giaûi quyeát ñöôïc moïi hieän töôïng tieâu cöïc trong xaõ hoäi, vì vaäy, quaûn lí xaõ hoäi vaø giaûi quyeát caùc xung ñoät baèng caùc coâng cuï kinh teá laø thieát thöïc nhaát, hieäu quaû nhaát !” ð GV toång keát yù kieán tranh luaän cuûa HS, phaân tích nhöõng maët hôïp lí, chöa hôïp lí ñoái vôùi vieäc söû duïng phöông tieän quaûn lí moät chieàu neáu khoâng ñöôïc söû duïng phoái hôïp vôùi caùc phöông tieän khaùc. - Quaûn lí baèng phaùp luaät laø phöông phaùp quaûn lí daân chuû vaø hieäu quaû nhaát, vì sao? - Nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật như thế nào? |HĐ3: GV giaûng: ÔÛ nöôùc ta, caùc quyeàn con ngöôøi veà chính trò, KT, daân söï, vaên hoaù vaø XH ñöôïc toân troïng, ñöôïc theå hieän ôû caùc quyeàn CD, ñöôïc quy ñònh trong HP vaø luaät. GV yeâu caàu HS tìm ví duï minh hoaï - GV cung caáp theâm ví duï : Hieán phaùp vaø Luaät Doanh nghieäp quy ñònh quyeàn töï do kinh doanh cuûa coâng daân. Treân cô sôû caùc quy ñònh naøy, coâng daân coù theå thöïc hieän quyeàn kinh doanh phuø hôïp vôùi khaû naêng vaø ñieàu kieän cuûa mình. Phaùp luaät laø phöông tieän ñeå coâng daân baûo veä caùc quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa mình - Thaûo luaän tình huoáng (phiếu học tập) Chò Hieàn, anh Thieän yeâu nhau ñaõ ñöôïc hai naêm vaø hai ngöôøi baøn chuyeän keát hoân vôùi nhau. Theá nhöng, boá chò Hieàn thì laïi muoán chò keát hoân vôùi anh Thanh laø ngöôøi cuøng xoùm neân ñaõ kieân quyeát phaûn ñoái vieäc naøy. Khoâng nhöõng theá, boá coøn tuyeân boá seõ caûn trôû ñeán cuøng neáu chò Hieàn nhaát ñònh keát hoân vôùi anh Thieän. Trình baøy maõi vôùi boá khoâng ñöôïc, cöïc chaúng ñaõ, chò Hieàn ñaõ noùi : Neáu boá cöù caûn trôû con laø boá vi phaïm phaùp luaät ñaáy ! Giaät mình, boá hoûi chò Hieàn : Tao vi phaïm theá naøo ? Tao laø boá thì tao coù quyeàn quyeát ñònh vieäc keát hoân cuûa chuùng maøy chöù ! Khi aáy, chò Hieàn traû lôøi : Boá ôi ! Khoaûn 3 Ñieàu 9 Luaät Hoân nhaân vaø gia ñình naêm 2000 quy ñònh : Vieäc keát hoân do nam nöõ töï nguyeän quyeát ñònh, khoâng beân naøo ñöôïc eùp buoäc, löøa doái beân naøo ; khoâng ai ñöôïc cöôõng eùp hoaëc caûn trôû. Theá boá caûn trôû con thì boá coù vi phạm PL khoâng nhæ ? Caâu hoûi : Haønh vi caûn trôû cuûa boá chò Hieàn coù ñuùng PL khoâng ? Taïi sao chò Hieàn phaûi neâu ra LHNGĐ ñeå thuyeát phuïc boá ? Trong tröôøng hôïp naøy, PL coù caàn thieát ñoái vôùi CD khoâng ? ð GV keát luaän: GV nhaán maïnh vai troø cuûa phaùp luaät trong ñôøi soáng xaõ hoäi: Laø phöông tieän ñeå Nhaø nöôùc quaûn lí xaõ hoäi; Laø phöông tieän ñeå coâng daân thöïc hieän vaø baûo veä quyeàn, lôïi ích hôïp phaùp cuûa mình. - HS làm việc cả lớp. Vd: Công cha . . . Hay: anh em như thể . . . - HS thảo luận theo bàn. 1. Để phát huy quyền lực của mình và kiểm tra, kiểm soát được các hoạt động của mọi cá nhân, tổ chức, cơ quan trong phạm vi lãnh thổ của mình. 2. Có PL thì việc xử lí bọn tội phạm sẽ tốt hơn . . . - Câu hỏi tình huống: Nếu như vậy thì vẫn chưa đủ, bỡi lẽ XH có nhiều mối quan hệ , chứ đâu chỉ có kinh tế là giải quyết được tất cả . . . - HS dựa vào SGK để trả lời - Tuyên truyền, giáo dục, thông tin, phổ biến kiến thức về pháp luật . . . - Công dân được tự do kinh doanh . . . - Hành vi của bố chị Hiền là sai; Vì pháp luật là công cụ hữu hiệu nhất để bảo vệ quyền của công dân; Trong trường hợp này PL rất cần thiết đối với công dân . . . c. Quan hệ giữa pháp luật với đạo đức -Nhà nước luôn cố gắng đưa những quy phạm đạo đức có tính phổ biến, phù hợp với sự phát triển và tiến bộ xã hội vào trong các quy phạm pháp luật, trong các lĩnh vực dân sự, hôn nhân, gia đình và văn hóa. -Khi trở thành các nội dung của quy phạm pháp luật thì các giá trị đạo đức không chỉ được tuân thủ bằng niềm tin, lương tâm của các cá nhân hay sức ép của dư luận xã hội mà còn đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh quyền lực của nhà nước 4. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội. a. Pháp luật là phương tiện để nhà nước quản lí xã hội. - Nhà nước phải quản lí xã hội bằng pháp luật vì nhà nước sẽ phát huy được quyền lực của mình và kiểm tra, kiểm soát được các hoạt động của mọi cá nhân, tổ chức, cơ quan trong phạm vi lãnh thổ của mình. -Quản lí bằng pháp luật là phương pháp quản lí dân chủ và hiệu quả nhất vì: +Pháp luật là các khuôn mẫu có tính phổ biến và bắt buộc chung nên quản lí bằng pháp luật sẽ đảm bảo dân chủ, công bằng và phù hợp với lợi ích chung, tạo sự đồng thuận trong xã hội -Nhà nước quản lí xã hội bằng pháp luật là Nhà nước phải ban hành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật trên quy mô toàn xã hội, đưa pháp luật vào đời sống của từng người dân và của toàn xã hội b. Pháp luật là phương tiện để công dấn thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình . -Hiến pháp quy định các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; các luật về dân sự, hôn nhân và gia đình, thương mại, thuế... cụ thể hóa nội dung, cách thực hiện các quyền công dân trong từng lĩnh vực cụ thể. -Pháp luật là phương tiện để công dân bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình 5.- Cuûng coá luyện tập : (2 phút) ĐẠO ĐỨC PHÁP LUẬT NGUỒN GỐC đúc kết từ đời sống xã hội các quy tắc xử sự trong đời sống xã hội, được nhà nước ghi nhận thành các quy phạm pháp luật NỘI DUNG các quan niệm, chuẩn mực thuộc đời sống tinh thần, tình cảm của con người (thiện, ác, công bằng, danh dự, nhân phẩm...) những quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân, các quy tắc xử sự HÌNH THỨC THỂ HIỆN trong nhận thức, tình cảm con người văn bản quy phạm pháp luật PHƯƠNG THỨC TÁC ĐỘNG dư luận xã hội giáo dục, cưỡng chế bằng quyền lực nhà nước. GIỐNG NHAU có mối quan hệ chặt chẽ với nhau cùng mục đích làm cho quan hệ giữa người và người tốt đẹp hơn, xã hội có trật tự kỉ cương hơn 6.- Hoạt động tiếp nối : (3 phút) - Bài tập: ï Em vaø gia ñình ñaõ bao giôø coù nhöõng baát ñoàng, tranh chaáp vôùi haøng xoùm lieân quan ñeán quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa mình chöa? Neáu coù roài thì em vaø gia ñình ñaõ giaûi quyeát nhö theá naøo ? ï Choïn caâu traû lôøi ñuùng trong caùc caâu sau: Ngöôøi naøo tuy coù ñieàu kieän maø khoâng cöùu giuùp ngöôøi ñang ôû trong tình traïng nguy hieåm ñeán tính maïng, daãn ñeán haäu quaû ngöôøi ñoù cheát, thì: a) Vi phaïm quy taéc ñaïo ñöùc. b) Vi phaïm phaùp luaät hình söï. c) Vi phaïm phaùp luaät haønh chính. d) Bò xöû phaït vi phaïm haønh chính. e) Phaûi chòu traùch nhieäm hình söï. g) Phaûi chòu traùch nhieäm ñaïo ñöùc. h) Bò dö luaän xaõ hoäi leân aùn. - Đọc trước bài 2 trong SGK ( phần 1) và phần tư liệu tham khảo tương ứng. IV. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................