Giáo án GDCD Lớp11 - Bài 11: Chính sách dân số và giải quyết việc làm - Võ Thị Ngọc Minh

được tình hình dân số, việc làm và mục tiêu, những phương hướng cơ bản của Đảng, Nhà nước ta để giải quyết vấn đề dân số. - Hiểu được trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện chính sách dân số và giải quyết việc làm. Kĩ năng - Biết tham gia, tuyên truyền chính sách dân số và giải quyết việc làm phù hợp với khả năng của mình. - Biết đánh giá việc thực hiện chính sách dân số và giải quyết việc làm của gia đình, của cộng đồng dân cư. Thái độ - Tin tưởng, ủng hộ và chấp hành dân số chính sách dân số và giải quyết việc làm nhằm góp phần nâng cao chất lượng dân số. Tích cực, chủ động giải quyết tình trạng việc làm trước mắt và lâu dài ở nước ta. - Có ý thức phê phán những quan niệm lạc hậu về vấn đề dân số và giải quyết việc làm. PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Phương tiện dạy học Sách Giáo khoa GDCD lớp 11 Sách câu hỏi tình huống GDCD lớp 11 Phấn, bảng . . . Phương pháp dạy học Phương pháp thuyết trình Phương pháp giảng giải Phương pháp đàm thoại, nêu tình huống, đặt vấn đề TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số lớp Kiểm tra bài cũ : Vì học sinh mới vào học tuần đầu tiên sau Tết nên giáo viên không kiểm tra bài cũ. Bài mới : Giới thiệu bài: Dân số là một vấn đề hết sức quan trọng đối với một quốc gia. Bởi vì, dân số liên quan trực tiếp đến sự phát triển kinh tế, sự ổn định về chính trị, văn hóa, xã hội của một quốc gia. Ở nước ta, dân số tăng nhanh đã kéo theo nhiều vấn đề cần được giải quyết một cách cấp bách, một trong những vấn đề ấy là giải quyết việc làm. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu vấn đề này thông qua bài : “Chính sách dân số và giải quyết việc làm”. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV: Nội dung tình hình dân số trong chương trình giảm tải. GV nhấn mạnh nội dung cần chú ý cho học sinh. HS: Xem SGK và tự tìm hiểu nội dung tình hình dân số ở nước ta hiện nay. GV: Đưa vài số liệu minh họa - Dân số hiện nay: 87,84 triệu người ( 2011- nguồn Niên giám Thống kê) - Tốc độ tăng dân số: + Năm 1999: 76,3 triệu người + Năm 2010: 86,93 triệu người + năm 2011 : 87,84 triệu người àTrung bình mỗi năm, tăng gần 1,1 triệu người - Chỉ số HDI: 0.728 ( 2011) xếp thứ 128/187 nước so sánh. Sơ đồ mối quan hệ giữa gia tăng dân số và chất lượng cuộc sống Dân số tăng nhanh Thừa lao động, thiếu việc làm à tệ nạn xã hội tăng Kinh tế, văn hóa kém phát triển Năng suất lao động thấp Mức sống thấp Sức khỏe, thể lực kém Bệnh tật nhiều GV: Cho HS thảo luận và tự trình bày mục tiêu cơ bản của chính sách dân số ở nước ta là gì? HS: Thảo luận và trình bày. GV: Nhận xét và giảng giải nội dung mục tiêu. Tại sao phải tiếp tục giảm tốc độ gia tăng dân số ? Bởi vì dân số nước ta hiện nay đông 87,84 triệu người và tốc độ tăng dân số nhanh, mỗi năm tăng trung bình hơn 1 triệu người. Tại sao phải sớm ổn định quy mô, cơ cấu dân và phân bố dân cư hợp lí? Dân số nước đông, nhưng phân bố không đồng đều. Dân số tập trung nhiều ở thành thị, thưa thớt ở nông thôn. Phân bố không đều giữa đồng bằng và miền núi. Mật độ dân số ở TP. Hồ Chí Minh: 3589 người / km2. Mật độ dân số ở đồng bằng sông Hồng :949 người/ km2 ( năm 2011 –nguồn Tổng cục Thống kê) Mật độ dân số ở trung du và miền núi phía bắc:119 người / km2 ( năm 2011 – nguồn Tổng cục Thống kê) àVì thế cần phân bố dân cư hợp lí để ổn định dân số. Đồng thời phát triển kinh tế từng vùng để nâng cao chất lượng dân số. GV: Cho HS thảo luận và nêu những phương hướng cơ bản của chính sách dân số. HS: Thảo luận và trình bày nội dung. GV: Nhận xét và giảng giải thêm một số nội dung cần thiết. Hàng năm , ngày 1/4 cả nước tiến hành điêù tra dân số. Các cơ quan y tế, dân số - SKSS, dân số - KHHGĐ, cơ quan truyền thông báo chí có sự phối hợp với nhau trong công tác dân số Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về dân số nhằm phổ biến các chủ trương biện pháp kế hoạch hòa gia đình. Các biển hiệu, băng rôn tuyên truyền “ mỗi cặp vợ chồng có từ một đến hai con là đủ”. Tại sao cần nâng cao chất lượng hiểu biết của người dân về vai trò của gia đình, bình đẳng, sức khỏe sinh sản ? à Nâng cao chất lượng dân số về thể chất, trí tuệ tinh thần. Khi có hiểu biết, người dân sẽ loại bỏ được tư tưởng phong kiến lạc hậu “ trọng nam khinh nữ” sinh con trai để nối dõi”, “ trời sinh voi sinh cỏ” .. Ngoài ra, việc nâng cao sự hiểu biết của người dân góp phần giảm bớt bất bình đẳng trong gia đình, bạo hành gia đình. GV dẫn dắt: Dân số và việc làm luôn đi đôi với nhau. Vấn đề việc làm có vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với người lao động và đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của của đất nước. Giải quyết việc làm góp phần đảm bảo ổn định xã hội và tăng trưởng kinh tế bền vững. Trong những năm gần đây, Đảng Và Nhà Nước ta rất quan tâm đến vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động. Nội dung chính sách giải quyết việc làm của Nhà nước ta như thế nào, chúng ta sang phần 2. Chính sách giải quyết việc làm. GV giải thích thêm : Giải quyết việc làm là một chính sách xã hội cơ bản, là yếu tố quyết định để phát huy nhân tố con người, ổn định và phát triển kinh tế, làm lành mạnh hóa xã hội, đáp ứng nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của nhân dân, khuyến khích làm giàu hợp pháp. Trong phần tình hình việc làm của nước, nhấn mạnh ý: Tình trạng thiếu việc làm ở nước ta vẫn là vấn đề bức xúc ở cả nông thôn và thành thị. GV: Mục tiêu của chính sách giải quyết việc làm ở nước ta là gì? HS: Trả lời GV: Nhận xét và tổng hợp. Tại sao cần tập trung sức giải quyết việc làm ở cả thành thị và nông thôn? Ở thành thị dân số tập trung nhiều, nơi tập trung các ngành công nghiệp nên thu hút nhiều lao động , nhưng cũng là nơi thất nghiệp nhiều vì các ngành công nghiệp đòi hỏi người lao động có trình độ,tay nghề, năng động, Ở nông thôn, lao động chủ yếu là nông nghiệp, thu nhập thấp. Người lao động ở nông thôn lên thành thị tìm việc làm, một số tìm được việc, nhưng một số không có việc làm, gây sức ép dân số cho thành thị. Tại sao phải mở rộng thị trường lao động? Mở rộng thị trường lao động để giúp người lao động có việc làm, có thêm thu nhập, nâng cao mức sống GV: Để đạt những mục tiêu trên thì cần những phương hướng nào? HS: Trả lời GV: Nhận xét, tổng kết và giảng giải. Để thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ, nhà nước ta đã làm gì? Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư trong và ngoài nước sản xuất kinh doanh có hiệu quả nhằm tạo ra nhiều việc làm cho người lao động. Hiện nay nước ta có 5 thành phần kinh tế: kinh tế tư nhân, kinh tế tập thể, kinh tế nhà nước, kinh tế tư bản nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Kinh tế tư nhân được chú trọng. Nhà nước khuyến khích người dân làm giàu. Ví dụ: nhà nước cho vay vốn , hướng dẫn kỹ thuật Khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống như: làng gốm, tranh đông hồ Nước ta mở rộng thị trường lao động bằng cách xuất khẩu lao động trong nước ra một số nước như : Hàn Quốc, Malaisia, Nhật Bản GV: Chúng ta đã tìm hiểu nội dung chính sách dân số và giải quyết việc làm. Để thực hiện những nội dung đó, công dân có trách nhiệm như thế nào? Ta sang phần 3: Trách nhiệm của công dân đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm . GV: Đàm thoại giúp học sinh hiểu biết về trách nhiệm của mình đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm, GV nêu vấn đề: Trước thực trạng nói trên là một học sinh em nghĩ mình có thể làm gì để góp phần thực hiện chính sách dân số và giải quyết việc làm của Đảng và Nhà nước. GV giáo dục giới tính cho học sinh: Không yêu đương quá sớm, tránh hiện tượng có thai, sinh con ngoài ý muốn. GV định hướng nghề nghiệp cho HS: Hoc sinh lớp 11 nên lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực của mình, để ngay từ bây giờ nổ lực phấn đấu học tập. 1. Chính sách dân số: a. Tình hình dân số nước ta: (phần giảm tải) b. Mục tiêu và phương hướng cơ bản để thực hiện chính sách dân số * Mục tiêu: - Tiếp tục giảm tốc độ gia tăng dân số. - Sớm ổn định quy mô, cơ cấu dân số và phân bố dân cư hợp lý - Nâng cao chất lượng dân số nhằm phát triển nguồn nhân lực cho đất nước, * Phương hướng: - Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lý, tổ chức bộ máy làm công tác dân số từ trung ương đến cơ sở. tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành đối với công tác dân số. - Làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về các chủ trương biện pháp kế hoạch hóa gia đình. - Nâng cao sự hiểu biết của người dân về vai trò của gia đình, bình đẳng, sức khỏe sinh sản. - Nhà nước đầu tư đúng mức, tranh thủ nguồn lực trong và ngoài nước; thực hiện công tác xã hội hóa dân số, tạo điều kiện cho mọi gia đình, cá nhân tham gia công tác dân số. 2. Chính sách giải quyết việc làm a. Tình hình việc làm của nước ta hiện nay ( phần giảm tải) b. Mục tiêu và phương hướng cơ bản của chính sách giải quyết việc làm. * Mục tiêu: - Tập trung sức giải quyết việc làm ở cả thành thị và nông thôn - Phát triển nguồn nhân lực - Mở rộng thị trường lao động - Giảm tỉ lệ thất nghiệp và tăng tỉ lệ người lao động đã qua đào tạo. * Phương hướng - Thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ. - Khuyến khích làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề, khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống, đẩy mạnh phong trào lập nghiệp của thanh niên. - Đẩy mạnh xuất khẩu lao động. - Sử dụng có hiệu quả nguồn vốn. 3. Trách nhiệm của công dân đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm: Chấp hành chính sách dân số, pháp luật về dân số. Chấp hành chính sách giải quyết việc làm và pháp luật lao động. Động viên mọi người xung quanh chấp hành, đấu tranh chống lại những hành vi vi phạm Có ý chí vươn lên, nắm bắt khoa học kĩ thuật tiên tiến, định hướng nghề nghiệp đúng đắn. 4. Củng cố : GV cho học sinh làm bài tập 3; 4 trong sách giáo khoa trang 95. 5. Nhắc nhở (1 phút) Học bài vừa học; chuẩn bị trước bài 12: Chính sách tài nguyên và môi trường. Phê duyệt của giáo viên hướng dẫn Ngày , tháng 02 năm 2013 .......................................................... Sinh viên thực tập kí tên .......................................................... Trần Thị Thanh Thảo