Giáo án GDCD Lớp 9 - Bài 14 - Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân

Tuaàn Tieát Ngaøy soan Ngaøy daïy BAØI 14 : QUYEÀN VAØ NGHÓA VUÏ LAO ÑOÄNG CUÛA COÂNG DAÂN (2 tieát ) I/- Muïc tieâu baøi hoïc Kieán thöùc -Lao ñoäng laø gì ? -YÙ nghóa quan troïng cuûa lao ñoäng ñoái vôùi con ngöôøi vaø xaõ hoäi -Noäi dung quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng cuûa coâng daân 2. Kó naêng -Bieát ñöôïc caùc loaïi hôïp ñoàng lao ñoäng -Moät soá quyeàn vaø nghóa vuï cô baûn cuûa caùc beân tham gia hôïp ñoàng lao ñoäng -Ñieàu kieän tham gia hôïp ñoàng lao ñoäng . 3.Thaùi ñoä -Coù loøng yeâu lao ñoäng , toân troïng ngöôøi lao ñoäng -Tích cöïc , chuû ñoäng tham gia caùc coâng vieäc chung cuûa tröôøng , lôùp -Bieát lao ñoäng ñeå coù thu nhaäp chính ñaùng cho mình , gia ñình vaø xaõ hoäi . II/- Phöông phaùp Thuyeát trình , ñaøm thoaïi Thaûo luaän Phöông phaùp kích thích tö duy Phöông phaùp giaûi quyeát vaán ñeà III/- Taøi lieäu vaø phöông tieän SGK , saùch GV GDCD lôùp 9 Hieán phaùp 1992 – Boä luaät lao ñoäng naêm 2002 Giaáy khoå lôùn , buùt daï Nhöõng taám göông lao ñoäng gioûi . IV/- Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1) OÅn ñònh toå chöùc(1’) 2) Kieåm tra baøi cuõ (5’) Tình huoáng: Chò Haèng ñaêng kí kinh doanh maët haøng “ Röôïu –Bia – Thuoác laù” nhöng trong ñôït kieåm tra ñoät xuaát , ñoäi quaûn lí thò tröôøng xaõ H phaùt hieän chò Haèng ñaõ kinh doanh theâm 6 maët haøng khoâng coù ñaênng kí trong danh muïc . Chò Haèng coù vi phaïm “Quyeàn töï do kinh doanh” khoâng ? 3/- Giaûng baøi môùi : Tieát 1 Hoaït ñoäng cuûa GV & HS Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Giôùi thieäu baøi Phaùp luaät quy ñònh coâng daân coù quyeàn töï do kinh doanh , vaäy thì vieäc moät ngöôøi ñöùng ra thaønh laäp doanh nghieäp , toå chöùc saûn xuaát kinh doanh coù ñöôïc pheùp thueâ lao ñoäng khoâng ? Vì sao ? Coâng daân coù quyeàn töï do kinh doanh vaø nhaán maïnh coâng daân ñöôïc pheùp thueâ lao ñoäng ñeå toå chöùc saûn xuaát , kinh doanh vì ñoù laø quyeàn lao ñoäng cuûa coâng daân . Trong baøi hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu veà quyeàn vaø nghóa vuï lao ñoäng cuûa coâng daân . Hoaït ñoäng 2 : Phaân tích tình huoáng trong phaàn ñaët vaán ñeà GV: cho hs ñoïc 1 laàn caùc tình huoáng treân ñeå caû lôùp cuøng nghe Caâu 1 : OÂâng An ñaõ laøm vieäc gì ? Taäp trung thanh nieân trong laøng môû lôùp daïy ngheà Höôùng daãn hoï saûn xuaát , laøm ra saûn phaåm löu nieäm baèng goã Vieäc oâng An môû lôùp daïy ngheà cho treû em trong laøng coù ích gì ? Giuùp caùc em coù tieàn ñaûm baûo cuoäc soáng haèng ngaøy , giaûi quyeát nhöõng khoù khaên cho xaõ hoäi Vieäc laøm cuûa oâng An coù ñuùng muïc ñích hay khoâng ? Vieäc laøm cuûa oâng An laø ñuùng muïc ñích Caâu 2 : Suy nghó cuûa em veà vieäc laøm cuûa oâng An ? Æ OÂâng An ñaõ laøm moät vieäc raát coù yù nghóa è taïo ra cuûa caûi vaät chaát, tinh thaàn cho mình, ngöôøi khaùc vaø xaõ hoäi . HS: Thaûo luaän caû lôùp + tham gia goùp yù kieán GV: Nhaän xeùt ,giaûi thích Ä Vieäc laøm cuûa oâng An seõ coù ngöôøi cho laø boùc loät , lôïi duïng söùc lao ñoäng cuûa ngöôøi khaùc ñeå truïc lôïi . Ä Cho hs hieåu böùc xuùc veà vaán ñeà vieäc laøm hieän nay cuûa TN , gaây nhöõng khoù khaên baát oån cho XH , cho nhaø nöôùc nhö theá naøo ? ( trong ñoù coù teä naïn xaõ hoäi ) GV: Ñoïc khoaûn 3 , ñieàu 5 cuûa Boä luaät lao ñoäng cho hs nghe GV: Keát luaän chuyeån yù Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu yù nghóa veà Boä luaät lao ñoäng GV: Ñoïc caùc ñieàu luaät Lao ñoäng - ngaøy 23/6/1994 do QH ban haønh GV: coù theå ghi noäi dung leân baûng phuï hoaëc ñeøn chieáu GV: ñoïc ñieàu 6 ( Boä Luaät Lao ñoäng ) Hoaït ñoäng 4 : Tìm hieåu noäi dung baøi hoïc GV: Töø caùc noäi dung ñaõ hoïc treân , hs ruùt ra ñònh nghóa lao ñoäng laø gì HS : Trao ñoåi , nhaän xeùt +ghi vôû GV keát luaän : Con ngöôøi muoán toàn taïi vaø phaùt trieån caàn coù nhöõng nhu caàu thieát yeáu : aên , maëc , ôû , uoáng . Ñeå thoaû maõn nhöõng nhu caàu ñoù , con ngöôøi caàn phaûi lao ñoäng vaø nhu caàu cuûa con ngöôøi ngaøy caøng taêng thì lao ñoäng ngaøy caøng ñöôïc caûi tieán , caàn coù söï ñieàu chænh caùc moái quan heä . Lao ñoäng giuùp cho loaøi ngöôøi ngaøy caøng phaùt trieån. I/- Ñaët vaán ñeà (sgk) Toùm yù sgk II/- Noäi dung baøi hoïc : 1. Lao động là gì? Là hoạt động có mục đích của con người nhằm tạo ra của cải vật chất và giá trị tinh thần cho xã hội. Là hoạt động chủ yếu, quan trọng nhất của con người. Là nhân tố quyết định sự tồn tại, phát triển của đất nước và nhân loại. Ruùt kinh nghieäm: Tieát 2 : 1.Oån ñònh lôùp(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ(5’) Em hieåu theá naøo laø lao ñoäng ? 3.Giaûng baøi môùi(39’) GV: toå chöùc cho hs thaûo luaän nhoùm Nhoùm 1 : Caâu 1 : Quyeàn lao ñoäng cuûa coâng daân laø gì ? Æ Moïi coâng daân coù quyeàn laøm vieäc , coù quyeàn söû duïng söùc lao ñoäng cua cuûa mình , coù quyeàn löïa choïn ngheà nghieäp coù ích cho XH , ñem laïi thu nhaäp cho baûn thaân , gia ñình . Caâu 2 : Nghóa vuï lao ñoäng cuûa coâng daân laø gì ? Æ Moïi ngöôøi coù nghóa vuï töï nuoâi soáng baûn thaân , goùp phaàn saùng taïo ra cuûa caûi vaät chaát vaø tinh thaàn cho XH , duy trì vaø phaùt trieån ñaát nöôùc Nhoùm 2 : ( thaûo luaän tình huoáng 2 phaàn ñaët vaán ñeà trong sgk) Caâu 1 : Baûn cam keát giöõa chò Ba vaø giaùm ñoác Cty TNHH Hoaøng Long coù phaûi laø hôïp ñoàng lao ñoäng ko ? Vì sao ? ÆVì chò Ba ( ngöôøi LÑ ) + Cty TNHH ( ngöôøi söû duïng lao ñoäng ) * Noäi dung cam keát : vieäc laøm , tieàn coâng , thôøi gian laøm vieäc , caùc ñieàu kieän khaùc . Caâu 2 : Chò Ba töï yù thoâi vieäc laø ñuùng hay sai ? Coù vi phaïm hôïp ñoàng lao ñoäng khoâng ? è Vieäc laøm cuûa chò Ba laø sai vì ñaõ vi phaïm hôïp ñoàng lao ñoäng Caâu 3 : Hôïp ñoàng lao ñoäng laø gì ? Nguyeân taéc , noäi dung , hình thöùc hôïp ñoàng lao ñoäng ? a) Khaùi nieäm : è Hôïp ñoàng lao ñoäng laø söï thoaû thuaän giöõa ngöôøi lao ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng veà vieäc laøm coù traû coâng , ñieàu kieän lao ñoäng , quyeàn vaø nghóa vuï cuûa moãi beân trong quan heä lao ñoäng b) Nguyeân taéc : è Thoaû thuaän töï nguyeän , bình ñaúng c) Noäi dung : - Coâng vieäc , thôøi gian , ñòa ñieåm -Tieàn coâng, tieàn löông , phuï caáp .. - Caùc ñieàu kieän baûo hieåm lao ñoäng GV: Nhaän xeùt , choát laïi yù kieán noäi dung GV: lieân heä thöïc teá lao ñoäng cuûa treû em ôû ñòa phöông vaø caû nöôùc ÄBaét treû em boû hoïc ñeå lao ñoäng kieám tieàn ÄCoù em chæ 12, 13 , 14 tuoåi phaûi laøm coâng vieäc naëng nhoïc nhö : ñoát than , ñoán cuûi .. ÄTreû em tham gia , daãn daét khaùch maïi daâm , ma tuyù GV: Keát luaän , chuyeån yù Hoaït ñoäng 5 : Laøm baøi taäp ôû SGK HS : Laøm baøi taäp 1 vaø 3 SGK Hoaït ñoäng 6 : Reøn luyeän vaø cuûng coá Tình huoáng 1 : Haø 16 tuoåi hoïc dôû dang lôùp 10/12 , vì gia ñình khoù khaên neân em xin ñi laøm ôû moät xí nghieäp nhaø nöôùc .Hoûi : Haø coù ñöôïc quyeàn tuyeån vaøo bieân cheá nhaø nöôùc khoâng ? Ç Haø khoâng ñöôïc tuyeån vaøo bieân cheá nhaø nöôùc vì lí do : tuoåi , ngheà nghieäp , baèng caáp . Tình huoáng 2 : Nhaø tröôøng phaân coâng lôùp 9A lao ñoäng veä sinh baøn gheá trong lôùp .Moät soá baïn ñeà nghò laáy quyõ lôùp thueâ ngöôøi laøm . Hoûi : Em coù ñoàng tình vôùi yù kieán cuûa caùc baïn ñoù khoâng ? Æ Khoâng ñoàng tình vôùi yù kieán thueâ ngöôøi laøm Tình huoáng 3 : Hieän nay , tình traïng treû em lang thang cô nhôõ raát nhieàu ôû caùc ñoâ thò , thaønh phoá lôùn .Caùc em laøm raát nhieàu vieäc ñeå kieám soáng , keå caû tham gia caùc teä naïn xaõ hoäi . Hoûi : Em coù theå ñoùng goùp nhöõng giaûi phaùp naøo ? -Gia ñình , nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi cuøng hôïp taùc ñeå khaéc phuïc khoù khaên . -Baûn thaân caùc baïn phaûi töï noã löïc baûn thaân -Coù nhieàu hoaït ñoäng thu huùt caùc em tham gia * GV keát luaän toaøn baøi : Moãi coâng daân VN yeâu nöôùc noùi chung , HS chuùng ta noùi rieâng phaûi tích cöïc lao ñoäng ñeå laøm giaøu cho mình , gia ñình , xaõ hoäi . Coù thaùi ñoä pheâ phaùn nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc trong XH ñeå thöïc hieän muïc tieâu : “ Daân giaøu , nöôùc maïnh , XH daân chuû, coâng baèng , vaên minh” 2. Lao động là quyền và nghĩa vụ của công dân. a. Lao động là quyền của công dân. Công dân có quyền tự do : Sử dụng sức lao động của mình để học nghề, tìm kiếm việc làm, Lựa chọn nghề nghiệp có ích cho xã hội, đem lại thu nhập cho bản thân và gia đình. b. Lao động là nghĩa vụ của công dân: Lao động là phương tiện để tự nuôi sống bản thân và gia đình. Góp phần sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, duy trì và phát triển đất nước. 3. Trách nhiệm của Nhà nước: Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư giải quyết việc làm cho người lao động. Khuyến khích, tạo thuận lợi và giúp đỡ các hoạt động tạo ra việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề. 4. Quy định của pháp luật về lao động đối với trẻ em. Cấm nhận trẻ em chưa đủ 15 tuổi vào làm việc. Cấm sử dụng lao động dưới 18 tuổi làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm Cấm lạm dụng sức lao động của người lao động dưới 18 tuổi. Cấm cưỡng bức, ngược đãi người lao động. III/- Luyeän taäp : Höôùng daãn veà nhaø -Baøi taäp 2,,4,5,6 trang 50 , 51 SGK -Söu taàm ca dao , tuïc ngöõ noùi veà lao ñoäng -Chuaån bò baøi : “ Vi phaïm P/L vaø traùch nhieäm phaùp lí cuûa coâng daân” Ruùt kinh nghieäm: