Giáo án GDCD - Đề thi giáo dục công dân

ng s¸ng t¹o lµ mét phÈm chÊt riªng cña nh÷ng thiªn tµi, häc sinh cßn nhá ch­a thÓ s¸ng t¹o ®­îc. Em cã t¸n thµnh ý kiÕn ®ã kh«ng? V× sao? C©u 3: (2®iÓm) “ Gia ®×nh lµ c¸i n«i nu«i d­ìng mçi con ng­êi, lµ m«i tr­êng quan träng h×nh thµnh vµ gi¸o dôc nh©n c¸ch. Nh÷ng quan hÖ trong gia ®×nh võa lµ quan hÖ t×nh c¶m, ®¹o ®øc, võa lµ quan hÖ ph¸p lý. C¸c quyÒn vµ nghÜa vô qua l¹i cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh ®Òu xuÊt ph¸t tõ bæn phËn ®¹o ®øc.” B»ng kiÕn thøc ®· häc em h·y tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh ®Ó lµm râ ý néi dung trªn. C©u 4: (2®iÓm) H¶i n¨m nay 18 tuæi, em ®· ®i lµm nªn ®· cã thu nhËp riªng. Bè H¶i mÊt sím. MÑ H¶i h¬n 50 tuæi do cuéc sèng vÊt v¶ nªn èm ®au, bÖnh tËt. Gia ®×nh cã 4 anh em, cuéc sèng cßn nhiÒu khã kh¨n. H¶i cã nghÜa vô ®ãng gãp ®Ó nu«i mÑ vµ c¸c em kh«ng? Ph¸p luËt qui ®Þnh nh­ thÕ nµo vÒ nghÜa vô nµy? C©u 5: (2®iÓm) V× sao nhµ n­íc ta l¹i ra nh÷ng qui ®Þnh vÒ phßng chèng tÖ n¹n x· héi? H·y nªu cô thÓ nh÷ng qui ®Þnh Êy? §¸p ¸n: C©u 1: (2®) a) HS ph©n biÖt ®­îc: (0,5 ®) Ph¸p luËt Kû luËt - Lµ qui t¾c xö lý chung - Cã tÝnh b¾t buéc - Do nhµ n­íc ban hµnh - Nhµ n­íc ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn b»ng biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c­ìng chÕ - Lµ qui ®Þnh, qui ­íc - Mäi ng­êi tu©n theo - Mét céng ®ång (mét tËp thÓ) ®Ò ra - §¶m b¶o sù phèi hîp hµnh ®éng thèng nhÊt chÆt chÏ cña mäi ng­êi Mèi quan hÖ: (0,5®) - Nh÷ng qui ®Þnh cña tËp thÓ ph¶i tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh cña ph¸p luËt, kh«ng ®­îc tr¸i víi ph¸p luËt. - Nh÷ng qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ kØ luËt gióp cho mäi ng­êi cã mét chuÈn mùc chung ®Ó rÌn luyÖn vµ thèng nhÊt trong ho¹t ®éng. Ngoµi viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ quyÒn lîi cña mäi ng­êi, ph¸p luËt vµ kû luËt cßn gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mçi c¸ nh©n vµ toµn x· héi ph¸t triÓn theo mét ®Þnh h­íng chung. b) HS s¾p xÕp néi dung vµo c¸c cét sao cho phï hîp: (1®) Ph¸p luËt Kû luËt LuËt d©n sù LuËt giao th«ng LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em LuËt b¶n quyÒn LuËt h×nh sù B¶n néi qui nhµ tr­êng B¶n néi qui c¬ quan §i nhÑ, nãi khÏ trong bÖnh viÖn Kh«ng sê vµo hiÖn vËt tr­ng bµy trong viÖn b¶o tµng Kh«ng quay cãp trong giê kiÓm tra CÊm hót thuèc l¸ n¬i ®«ng ng­êi (Sai, thiÕu 1 ý trõ 0,25 ®iÓm) C©u 2: (2®) - Kh«ng t¸n thµnh(0,5®) -Nªu lÝ do(1,5®) V× : + C«ng viÖc chñ yÕu cña häc sinh lµ häc tËp mµ häc tËp cña häc sinh lµ lo¹i lao ®éng trÝ ãc ®Ó tiÕp thu tri thøc cña x· héi loµi ng­êi. + Chóng ta ®ang sèng ë thêi ®¹i khoa häc vµ kü thuËt ph¸t triÓn, ®­îc øng dông vµo mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng vµ trong s¶n xuÊt x· héi ; kh«ng tù gi¸c, s¸ng t¹o trong häc tËp, lao ®éng th× kh«ng thÓ tiÕp cËn víi sù ph¸t triÓn nh©n lo¹i. + ThÕ hÖ thanh niªn häc sinh, sinh viªn lµ lùc l­îng lao ®éng chñ yÕu trong nh÷ng thËp niªn ®Çu thÕ kØ XXI - §ã lµ nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. V× vËy häc sinh, sinh viªn ph¶I lµ ng­êi kh«ng nh÷ng tù gi¸c mµ cßn ph¶I s¸ng t¹o trong häc tËp, lao ®äng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng x· héi. + NÕu s¸ng t¹o th× hiÖu qu¶ chÊt l­îng sÏ t¨ng lªn cao h¬n ( HS cã thÓ nªu ®­îc thªm lý do, nÕu thÊy hîp lý GV vÉn cho ®iÓm HS) C©u 3 (2®) HS nªu ®­îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: 1. NghÜa vô vµ quyÒn cña cha mÑ ®èi víi con c¸i *Cha mÑ cã nghÜa vô vµ quyÒn th­¬ng yªu, tr«ng nom, nu«i d­ìng, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña con. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ : - Cha mÑ ph¶i th­¬ng yªu con, dµnh cho con nh÷ng t×nh c¶m th©n th­¬ng ruét thÞt, nh­ng kh«ng ®­îc nu«ng chiÒu con qu¸ møc. - Cha mÑ ph¶i tr«ng nom, nu«i d­ìng con ch­a thµnh niªn, tøc lµ ch¨m lo viÖc ¨n ë, häc hµnh, søc khoÎ cña con. - Cha mÑ ph¶i ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña con, tøc lµ cha mÑ lµ ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña con ch­a thµnh niªn, con ®· thµnh niªn mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. *Cha mÑ ph¶i t«n träng ý kiÕn cña con, kh«ng ®­îc ¸p ®Æt suy nghÜ cña con. Tuy nhiªn, cha mÑ cã thÓ vµ cÇn ph¶i ®Þnh h­íng cho con cã suy nghÜ ®óng ®¾n, lµnh m¹nh. *Cha mÑ cã nghÜa vô ch¨m lo viÖc häc tËp vµ gi¸o dôc con : - Cha mÑ ph¶i lu«n ch¨m lo viÖc häc tËp cña con, th­êng xuyªn kÕt hîp víi nhµ tr­êng ®Ó biÕt ®­îc t×nh tr¹ng häc tËp cña con, dµnh thêi gian cÇn thiÕt ®Î gióp ®ì, chØ dÉn con häc tËp. - Cha mÑ cã nghÜa vô gi¸o dôc con nh÷ng ®iÒu hay lÏ ph¶I,nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp, ®¹o lý lµm ng­êi ®Ó con ph¸t triÓn lµnh m¹nh, trë thµnh ng­êi con hiÕu th¶o cña gia ®×nh, c«ng d©n cã Ých cho x· héi. *Cha mÑ kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, ng­¬ch ®·i, hµnh h¹, xóc ph¹m con : kh«ng ®­îc xói giôc, Ðp con lµm nh÷ng ®iÒu tr¸i ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc. Cha mÑ cã quyÒn qu¶n lý tµi s¶n riªng cña con d­íi 15 tuæi, cã nghÜa vô båi th­¬ng thiÖt h¹i do con ch­a thµnh niªn (d­íi 18 tuæi) g©y ra. 2. NghÜa vô vµ quyÒn cña «ng bµ ®èi víi ch¸u ¤ng bµ néi, «ng bµ ngo¹i cã nghÜa vô vµ quyÒn tr«ng nom, ch¨m sãc, gi¸o dôc ch¸u, sèng mÉu mùc vµ nªu g­¬ng tèt cho ch¸u ; cã nghÜa vô nu«i d­ìng ch¸u ch­a thµnh niªn hoÆc ch¸u ®· thµnh niªn bÞ tµn tËt, nÕu ch¸u kh«ng cã ng­êi nu«i d­ìng. 3. NghÜa vô vµ quyÒn cña con, ch¸u ®èi víi «ng bµ, cha mÑ Con, ch¸u cã nghÜa vô yªu quý, kÝnh trong «ng bµ, cha mÑ ; l¾ng nghe nh÷ng lêi khuyªn b¶o ®óng ®¾n cña «ng bµ, cha mÑ. NghÜa vô cña con, ch¸u thÓ hiÖn ë t×nh c¶m vµ th¸I ®ä lÔ phÐp ®èi víi «ng bµ, cha mÑ ; ë sù th«ng c¶m, ©n cÇn vµ ch¨m sãc cña «ng bµ, cha mÑ khi gÆp khã kh¨n, buån phiÒn, ®au yÕu. - Con, ch¸u cã nghÜa vô vµ quyÒn ch¨m sãc, nu«i d­ìng «ng bµ, cha mÑ, ®Æc biÖt lµ khi «ng bµ, cha mÑ èm ®au, giµ yÕu, tµn tËt. - Con cã quyÒn cã tµi s¶n riªng, nh­ng nÕu ch­a ®ñ 15 tuæi th× tµi s¶n nµy do cha mÑ qu¶n lý. NÕu con tõ ®ñ 15 tuæi trë lªn cßn sèng chung víi gia ®×nh th× ph¶i ch¨m lo ®êi sèng chung cña gia ®×nh, nÕu cã thu nhËp th× ph¶i ®ãng gãp vµo viÖc chi tiªu chung trong gia ®×nh. 4. NghÜa vô vµ quyÒn cña anh, chÞ, em - Anh, chÞ, em cã bæn phËn th­¬ng yªu, ch¨m sãc, gióp ®ì nhau ; cã nghÜa vô vµ quyÒn ®ïm bäc, nu«i d­ìng nhau trong tr­êng hîp kh«ng cßn cha mÑ hoÆc cha mÑ èm ®au, nghÌo tóng, kh«ng cã ®iÒu kiÖn tr«ng nom, nu«i d­ìng, ch¨m sãc, gi¸o dôc con. 5. NghÜa vô vµ quyÒn cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh - C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh ®Òu cã nghÜa vô quan t©m, gióp ®ì nhau, cïng nhau ch¨m lo ®êi sèng chung cña gia ®×nh. - C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh cã quyÒn ®­îc h­ëng sù ch¨m sãc, gióp ®ì nhau. QuyÒn vµ lêi Ých hîp ph¸p cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh ®­îc t«n träng vµ ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ. (GV c©n ®èi néi dung c©u tr¶ lêi cña HS ®Ó ®iÒu chØnh ®iÓm cho hîp lÝ) C©u 4: (2®) Tr¶ lêi : XÐt c¶ vÒ t×nh c¶m, ®¹o ®øc vµ ph¸p lý th× H¶i cã nghÜa vô ®ãng gãp mét phÇn thu nhËp cña m×nh ®Ó nu«i mÑ vµ c¸c em, thùc hiÖn ®¹o lý vµ nghÜa vô cña ng­êi con còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña mét thµnh viªn trong gia ®×nh. NghÜa vô ®­îc quy ®Þnh trong kho¶n 2 §iÒu 36 vµ kho¶n 2 §iÒu 44 LuËt H«n nh©n vµ Gia ®×nh, thÓ hiÖn ë hai néi dung sau ®©y : - Con cã nghÜa vô ch¨m sãc, nu«i d­ìng cha mÑ, ®Æc biÖt lµ khi cha mÑ èm ®au, giµ yÕu, tµn tËt. - Con tõ 15 tuæi trë lªn cßn sèng chung víi gia ®×nh cã nghÜa vô ch¨m lo ®êi sèng chung cña gia ®×nh ; nÕu cã thu nhËp th× ®ãng gãp vµo c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña gia ®×nh. C©u 5: (2®) HS nªu ®­îc lÝ do (0,5®) - TÖ n¹n x· héi bao gåm nh÷ng hµnh vi sai lÖch chuÈn mùc x· héi, vi ph¹m ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt, g©y hËu qu¶ xÊu vÒ mäi mÆt ®èi víi ®êi sèng x· héi. - TÖ n¹n x· héi ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc khoÎ, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc con ng­êi, lµm tan vì h¹nh phóc gia ®×nh, rèi lo¹n trËt tù x· héi, suy tho¸i gièng nßi, d©n téc. C¸c tÖ n¹n x· héi lu«n cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. VD mét sè tÖ n¹n x· héi nguy hiÓm: n¹n cê b¹c, ma tuý, m¹i d©m Nªu ®­îc nh÷ng qui ®Þnh cña ph¸p luËt (1,5 ®) *§èi víi toµn x· héi: +VÒ tÖ cê b¹c - CÊm ®¸nh b¹c d­íi bÊt cø h×nh thøc nµo - Nghiªm cÊm tæ chøc ®¸nh b¹c. +VÒ tÖ n¹n ma tuý: Nghiªm cÊm c¸c hµnh vi: - Trång c©y cã chøa chÊt ma tuý; - S¶n xuÊt, tµng tr÷, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, mua b¸n, trao ®æi, xuÊt nhËp khÈu, sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý; - Tæ chøc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý; xói giôc, c­ìng bøc, l«i kÐo, chøa chÊp, hç trî viÖc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý. +VÒ tÖ n¹n m¹i d©m: - Nghiªm cÊm hµnh vi m¹i d©m; - Nghiªm cÊm chøa m¹i d©m, dô dç, dÉn d¾t m¹i d©m; - Nghiªm cÊm tæ chøc ho¹t ®éng m¹i d©m - Nghiªm cÊm viÖc lîi dông kinh doanh dÞch vô ®Ó ho¹t ®éng m¹i d©m. *§èi víi trÎ em: - TrÎ em kh«ng ®­îc ®¸nh b¹c, uèng r­îu, hót thuèc vµ dïng c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c cã h¹i cho søc khoÎ. - Nghiªm cÊm viÖc l«i kÐo trÎ em ®¸nh b¹c, cho trÎ em uèng r­îu, hót thuèc, dïng chÊt kÝch thÝch cã h¹i cho søc khoÎ. - Nghiªm cÊm viÖc dô dç, dÉn d¾t trÎ em m¹i d©m, b¸n hoÆc cho trÎ em sö dông nh÷ng v¨n ho¸ phÈm ®åi truþ, ®å ch¬i hoÆc ch¬i trß ch¬i cã h¹i cho sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña trÎ em. §Ò tËp lµm v¨n 9 – Bµi viÕt sè 5 §Ò bµi: NhiÒu b¹n häc sinh hiÖn nay v× ham mª trß ch¬i ®iÖn tö mµ sao nh·ng häc tËp, m¾c khuyÕt ®iÓm, ý kiÕn cña em vÒ hiÖn t­îng nµy nh­ thÕ nµo? Yªu cÇu: NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi mang tÝnh thêi sù hiÖn nay: HiÖn t­îng ham mª trß ch¬i ®iÖn tõ mµ sao nh·ng viÖc häc, cã ng­êi cßn ph¹m sai lÇm. CÇn ®­a ra ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®¸nh gi¸ ®óng vÒ hiÖn t­îng trªn c¸c mÆt: tÝch cùc, tiªu cùc vµ gi¶i ph¸p. Bè cùc cÇn c©n ®èi gi÷a viÖc nªu mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc, nhÊn m¹nh phÇn tiªu cùc ®Ó phª ph¸n vµ nªu gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Bµi viÕt cÇn ®¶m b¶o nh÷ng néi dung sau: ý kiÕn ®­a ra nªn xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cuéc sèng vµ qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin mµ em biÕt CÇn ®Æt ra mét sè c©u hái ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch thÊu ®¸o, vÝ dô: + Trß ch¬i ®iÖn tö cã g× hÊp dÉn? T¹i sao nã ®­îc mäi ng­êi say mª? + Nh÷ng mÆt nµo lµ lîi Ých cña trß ch¬i ®iÖn tö? + Nh÷ng mÆt nµo lµ t¸c h¹i cña trß ch¬i ®iÖn tö? + HiÖn t­îng nµo cÇn b¸o ®éng cho häc sinh tõ trß ch¬i ®iÖn tö? + Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng nµy lµ g×? + Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt hiÖn t­îng nµy nh­ thÕ nµo? Bµi viÕt cÇn cã dÉn chøng minh ho¹. CÇn kÕt hîp nghÞ luËn víi tù sù vµ biÓu c¶m. Nhãm V¨n 9