Đề thi và đáp án Kỳ thi chọn đội tuyển dự thi quốc gia Quảng Ngãi năm học 2008 -2009 môn thi: Địa Lí

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN DỰ THI QUỐC GIA QUẢNG NGÃI Năm học 2008 -2009 MÔN THI: ĐỊA LÍ Ngày thi : 18 / 12 / 2008 ************ Đề chính thức Thời gian làm bài : 180 phút (không kể thời gian giao đề) Đề thi này có 02 trang Câu 1:(3,0 điểm ) Hãy tính toán và điền vào bảng sau : Chuyến bay Nơi đi Nơi đến Hành trình Địa điểm Giờ , ngày Địa điểm Giờ ,ngày CX261 Hồng Kông 23giờ 45phút 28/02/2008 Pa ris ? 13giờ 10 phút CX262 Paris ? Hồng Kông 7giờ30phút 01/03/2008 11giờ 25 phút CX830 Hồng Kông 10giờ 15phút 28/02/2008 NewYork ? 15giờ 40phút ( Biết rằng kinh độ của Pa ris : 020 20’ Đ ; Hồng Kông : 1140 10 ‘ Đ ; NewYork :740 00’T) Câu 2 : (3,0 điểm) Tại thành phố Huế (vĩ độ :160 24 ‘ B ) : -Mặt trời lên thiên đỉnh vào ngày tháng nào ? -Cho biết lúc 12 giờ trưa ngày Hạ chí , Đông chí bóng cột cờ tại thành phố Huế ngã về hướng nào ? Bóng hướng nào dài hơn ? Vì sao ? Câu 3: ( 3,0 điểm) Dương lưu ,hải lưu : -Nguyên nhân hình thành ? -Tầm quan trọng của dương lưu ,hải lưu trong sản xuất và đời sống ? Câu 4 ( 2,0điểm ) Từ tháp dân số tuyệt đối của một quốc gia bất kỳ , em hãy trình bày các số liệu thống kê có thể xác lập được ? Câu 5 ( 3,0 điểm) Căn cứ vào bảng số liệu : NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH THÁNG VÀ NĂM (00C ) TẠI HÀ NỘI VÀ TP HỒ CHÍ MINH Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Năm Hà Nội 16,4 17,0 20,2 23,7 27,3 28,8 28,9 28,2 27,2 24,6 21,4 18,2 23,5 TP Hồ Chí Minh 25,8 26,7 27,9 28,9 28,3 27,5 27,1 27,1 26,8 26,7 26,4 25,7 27,1 (Nguồn :Số liệu khí tượng thuỷ văn VN,Tập1 Chương trình tiến bộ khoa học kĩ thuật cấp Nhà nước 42 A,Hà Nội 1989) Hãy phân tích sự khác biệt trong chế độ nhiệt của hai địa điểm trên và giải thích vì sao có sự khác biệt đó . Câu 6 ( 3,0 điểm ) Dựa vào Atlat hãy phân tích lát cắt địa hình C – D và rút ra những đặc điểm chính của địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ . Câu 7 ( 3,0 điểm) Cho bảng số liệu sau: Sự biến động diện tích rừng qua một số năm Năm Tổng diện tích rừng (triệu ha ) Diện tích rừng tự nhiên (triệu ha) Diện tích rừng trồng (triệu ha) Độ che phủ ( %) 1943 14,3 14,3 0 43,0 1983 7,2 6,8 0,4 22,0 2005 12,7 10,2 2,5 38,0 ( Nguồn : Bảng 17.1 sách GK Địa lí 12 nâng cao ) Hãy vẽ biểu đồ thể hiện rõ nhất sự biến động diện tích rừng và độ che phủ rừng ở nước ta thời kì 1943-2005. Qua biểu đồ hãy rút ra nhận xét . ----------------------------------------------------------------------- (Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN DỰ THI QUỐC GIA QUẢNG NGÃI Năm học 2008 -2009 MÔN THI: ĐỊA LÍ HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ CHÍNH THỨC Câu Nội dung Điểm 1 Câu 1( 3 ,0điểm ) Chuyến bay Nơi đi Nơi đến Hành trình Địa điểm Giờ ,Ngàỳ Địa điểm Giờ ,Ngày CX261 Hồng Kông 23giờ 45phút 28/02/2008 Pa ris 04 giờ 55 phút 29/02/08 13giờ 10 phút CX262 Paris 12 giờ 05 phút 29/02/08 Hồng Kông 7giờ 30phút 01/03/2008 11giờ 25 phút CX830 Hồng Kông 10giờ 15phút 28/02/2008 NewYork 12 giờ 55phút 28/02/08 15giờ 40phút ( Dựa vào kinh độ của Pa ris : 020 20’ Đ ; Hồng Kông : 1140 10 ‘ Đ ; NewYork :740 00’T→ Tính múi giờ → Tính giờ , ngày). HS không trình bày cách tính – 1,0 điểm . 3,0 điểm 1,0 điểm 1,0 điểm 1,0 điểm 2 Câu 2 ( 3,0 điểm ) a) Ngày mặt trời lên thiên đỉnh tại thành phố Huế : - Lần 1: Vào ngày 25 / 5 . ( 21 / 3 + 65 ngày ) -Lần 2: Vào ngày 19 / 7 . ( 23 / 9 - 65 ngày ) ( HS không trình bày cách tính - 1 ,0 điểm . Cho phép sai số 1 ngày) b) Lúc 12 giờ trưa : -Ngày Hạ chí ( 22/6 ) Mặt trời lên thiên đỉnh tại chí tuyến bắc , bóng cột cờ ở Huế ngã về hướng Nam . -Ngày Đông chí (22/12 ) Mặt trời lên thiên đỉnh tại chí tuyến nam , bóng cột cờ Huế ngã về Bắc . -Bóng ngã về bắc dài hơn vì Mặt trời ở xa hơn . 3,0điểm 1,0 điểm 1,0 điểm 1,0điểm 3 4 Câu 3 (3,0 diểm ) a)Nguyên nhân hình thành dương lưu ,hải lưu : -Do gió -Sự chênh lệch mực nước,độ mặn ,tỉ trọng… của nước biển -Lực hấp dẫn của các thiên thể . -Lực ma sát ,lực ly tâm , lực Côriôlít b)Vai trò của dương lưu ,hải lưu : -Đảm bảo sự lưu thông ,cân bằng nước trong các đại dương . -Ảnh hưởng đến khí hậu ven bờ mà nó đi qua . -Ảnh hưởng đến ngành đánh cá biển , giao thông vận tải biển … Câu 4 : (2 điểm ) Số liệu thông kê xác lập được từ tháp dân số tuyệt đối của một quốc gia : -Tổng số dân. -Số lượng và tỉ lệ trong từng nhóm tuổi 5 năm . -Số lượng và tỉ lệ từng độ tuổi :+ Dưới tuổi lao động + Trong độ tuổi Lao động + Trên tuổi lao động -Số lượng và tỉ lệ nam ,nữ trong từng nhóm và cả nước. 3,0 điểm 1,5điểm . 1,5 điểm 2,0điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 5 Câu 5: ( 3 điểm) Phân tích lát cắt : -Lát cắt C-D có chiều dài khoảng 360 m ( dựa vào tỉ lệ BĐ) chạy dọc từ biên giới Việt –Trung qua núi Phan Xi Păng , núi Phu Pha Phong đến sông Chu . -Lát cắt có hướng đông bắc –tây nam ( hoặc bắc đông bắc –nam tây nam ) -Lát cắt chạy qua 3 dạng địa hình chính :vùng núi ,vùng đồi , đồng bằng . -Lát cắt qua 3 khu là khu Hoàng Liên sơn .khu Tây Bắc , khu Hoà Bình –Thanh hoá với 6 thang bậc địa hình . -Phân tích đặc điểm địa hình từng khu ( khái quát , độ cao , các đỉnh núi , thung lũng sông , sơn nguyên ,cao nguyên, đồng bằng …) b) Qua lát cắt C-D rút ra đặc điểm cơ bản địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ : -Độ cao ( hương nghiêng )giảm dần theo chiều Tây bắc - Đông nam.Phía tây bắc là hệ thống núi cao đồ sộ với độ chia cắt lớn , sau đó đến các cao nguyên với độ cao thấp dần và qua vùng đồi chuyển tiếp cuối cùng là đồng bằng duyên hải . -Độ cắt xẻ của địa hình cũng giảm dần từ vùng núi phía tây bắc xuống vùng đồi chuyển tiếp và đồng bằng phía tây nam 3,0 điểm 1,5điểm 1,5 điểm 6 Câu 6: ( 3 điểm) a) Phân tích sự khác biệt trong chế độ nhiệt -Hà Nội co nền nhiệt độ trung bình năm thấp hơn TP Hồ Chí Minh ( 23,50 c so với 27,10c) -Hà Nội có mùa Đông lạnh ,3 tháng ( Tháng 12, 1 và 2) nhiệt độ dưới 200 c , thậm chí có 2 tháng nhiệt độ dưới 180 c. -Hà Nội có 4 tháng ( Tháng 6,7,8,9) nhiệt độ cao hơn TP Hồ Chí Minh. -TP Hồ Chí Minh nóng quanh năm ,không có tháng nào nhiệt độ dưới 25,70 c. -Biên độ nhiệt Hà Nội cao :12,50 c -Biên độ nhiệt ở TP Hồ Chí Minh thấp :3,20c b)Giải thích nguyên nhân của sự khác biệt đó -Hà Nội chịu ảnh hưởng trực tiếp của gió mùa đông bắc nên mùa đông nhiệt độ thấp, trong thời gian này TP Hồ Chí Minh không chịu tác động của gió này, nền nhiệt độ cao . -Từ tháng 5 đến tháng 10, cả nước có gió tây nam và Tín phong nửa cầu bắc hoạt động xen kẽ .Thời gian này nhiệt độ cao đều trên toàn quốc . -Hà nội nằm gần chí tuyến bắc ,cùng với nhiệt độ hạ thấp về mùa Đông nên biên độ nhiệt cao TP Hồ Chí Minh nằm gần xích đạo, hai mùa nhiệt độ đều cao nên biên độ nhiệt thấp . -Hà Nội nằm gần chí tuyến bắc , thời gian hai lần mặt trời lên thiên đỉnh trong mùa Hạ ngắn hơn.Thêm vào đó hiệu ứng fơn thỉnh thoảng xảy ra trong mùa hạ nên các tháng 6,7,8,9 nhiệt độ cao hơn TP Hồ Chí Minh . 3,0 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 0,5 điểm 7 Câu 7 :( 3 điểm ) a. Biểu đồ kết hợp cột ( cột chồng ) và hình tròn .Chính xác , đầy đủ , trực quan (Thiếu mỗi chi tiết trừ 0,25 điểm ) b. Nhận xét : -Sự biến động về diện tích : Tổng diện tích rừng , DT rừng tự nhiên + 1943 -1983 : Trong 40 năm diện tích rừng giảm 7,1 triệu ha.trung bình mỗi năm giảm hơn 177 nghìn ha. Diện tích rừng tự nhiên giảm 7,5 triệu ha . +1983 – 200 5 : tổng diện tích rừng tăng 5,5 triệu ha.Rừng tự nhiên tăng 3,4 triệu ha. DT rừng trồng : 1943 chưa có rừng trồng chủ yếu là rừng tự nhiên. 1983-2005 :DT rừng trồng tăng nhanh 2,1 triệu ha -Sự biến động về độ che phủ : +1943-1983 : giảm từ 43% xuống còn 22% +1983- 2005 : tăng từ 22% lên 38 % Diên tích rừng và độ che phủ rừng ở nước ta gần đây tăng lên nhưng vẫn chưa khôi phục bằng năm 1943. 3,0điểm 1,5 điểm . 1,5 điểm ( Hướng dẫn chấm chỉ mang tính định hướng , nếu bài làm diễn đạt khác mà đúng vẫn cho điểm)