Đề tài Rèn kỹ năng viết đúng chính tả nghe đọc cho học sinh lớp 4a trường tiểu học

, vần là luyện viết đúng các từ có âm, vần, thanh dễ viết sai chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. Các cặp âm, vần thanh dễ lẫn được luyện viết gồm : Phụ âm đầu (dành cho HS phương ngữ Bắc Bộ ) : l/ n, tr/ch, s/x, r/d/gi. + Vần ( dành cho HS các phương ngữ Nam Bộ, Trung Bộ) : an/ang, ăn/ ăng, ân/ âng, en/eng ….. + Thanh ( dành cho HS các phương ngữ Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Bộ): thanh hỏi / thanh ngã. Về hình thức, các âm, vần, thanh dễ lẫn được luyện viết thông qua những kiểu bài tập như sau( 7 kiểu bài tập đầu, HS đã làm quen từ các lớp dưới; còn 6 kiểu sau, HS lần đầu tiên được làm quen ở lớp 4) : + Điền âm, vần vào chỗ trống hoặc đặt dấu thanh trên chữ chưa có dấu thanh trong câu, đoạn văn hoặc bài văn. + Điền vào chỗ trống ( ô trống ) trong câu, đoạn văn hoặc bài văn. + Chọn tiếng thích hợp trong ngoặc đơn để hoàn chỉnh đoạn văn, bài văn. + Tìm tiếng có nghĩa trong bảng kết hợp phụ âm đầu – vần. + Đặt câu để phân biệt các từ có hình thức chính tả dể lẫn . + Giải câu đố để phân biệt các từ có hình thức chính tả dể lẫn + Tìm từ phù hợp với hình thức chính tả và nghĩa đã cho. + Tìm từ láyphù hợp với mô hình cấu tạo đã cho. + Tìm từ phù hợp với hình thức chính tả và từ loại đã cho. + Tìm những trường hợp chỉ có một hình thức chính tả duy nhất. + Phân biệt các chữ viết đúng chính tả với các chữ viết sai chính tả. + Chữa lỗi chính tả đã cho trong SGK hoặc có trong bài làm của bản thân. + Ghi vào sổ tay chính tả các lỗi chính tả thường mắc và cách sửa những lỗi ấy. Để có hiệu quả, việc luyện tập phải có mục đích, phải có nội dung và hình thức luyện tập phong phú, đa dạng, có thể xen lẫn với các trò chơi. Ví dụ: Trò chơi: Đố bạn, HS đố nhau giải các câu đố để tìm chữ theo yêu cầu . Câu đố : Để nguyên- tên một loài chim Bỏ sắc – thường thấy ban đêm trên trời. ( là chữ gì?) 3. Các hình thức tổ chức dạy học Việc tổ chức dạy học cho tiết dạy cũng rất cần thiết trong việc đổi mới phương pháp dạy học, có nhiều hình thức: Học trong lớp, học cá nhân, học nhóm. + Học cá nhân: Học sinh tự làm việc, giải quyết các nhiệm vụ mà giáo viên giao. Ví dụ: Tự viết bài chính tả, viết lại các lỗi sai của bài chính tả… + Học nhóm: Học sinh làm việc theo nhóm, cùng giải quyết một vấn đề, bạn khá giỏi giúp đỡ, hướng dẫn bạn yếu. Ví dụ: Cùng làm bài tập, cùng sửa lỗi chính tả. + Học toàn lớp: Thực hiện ở việc cùng sửa bài tập, cùng phát hiện các từ dễ lẫn lộn khi viết. + Học ở nhà: Luyện viết các từ khó, sửa lại các lỗi sai, chuẩn bị bài mới. 4. Quá trình thực hiện giải pháp Trong quá trình dạy và học tiết chính tả nghe đọc - giáo viên cần chú ý rèn kỹ năng đọc và viết. Kỹ năng đọc: Đọc đúng, phát âm chuẩn, rõ ràng. Nếu học sinh phát âm đúng thì sẽ viết đúng, đọc sai thì viết sai vì các em thường có thói quen “đọc sao, viết vậy”, các em đọc “con châu” thì cũng có thể viết “con châu”… Kỹ năng viết: Viết đúng, viết đẹp, đúng tốc độ quy định. Các con chữ đúng khoảng cách, kích cỡ, bỏ dấu thanh đúng quy định. Trình bày bài sạch sẽ, rõ ràng, khoa học. Nắm vững cách trình bày bài văn xuôi, bài thơ tự do, bài thơ lục bát. Viết nhanh, viết đẹp, trình bày bài rõ ràng chính là yêu cầu của bài chính tả nghe đọc. Khi viết học sinh kết hợp khả năng ghi nhớ và suy luận logic để viết đúng. * Về phía giáo viên: - Giáo viên phải chuẩn bị giáo án chu đáo, gồm các bước hướng dẫn và tổ chức một tiết dạy sao cho nhẹ nhàng, tự nhiên, chất lượng. Đảm bảo tất cả các đối tượng học sinh cùng tham gia. Các em lần lượt phát hiện từ khó viết, giải thích lý do chọn từ khó viết đó. Giáo viên giúp học sinh phân biệt các cách viết bằng cách giải nghĩa từ, đặt từ vào văn cảnh cụ thể, cung cấp các quy tắc chính tả. Ví dụ: Khi viết âm”q”không kèm với âm “o”, mà đi cùng âm “u” Âm “ngh” chỉ đi với âm i, e, ê … - Giáo viên yêu cầu các em lần lượt viết lại các từ khó trên bảng con, trên vở … cho đúng. Trong quá trình luyện viết, GV cho HS luyện đọc để rèn luyện cách phát âm góp phần phát triển một số thao tác tư duy : so sánh, liên tưởng, ghi nhớ….. Có thể bằng cách giáo viên đưa ra những cặp từ gần giống nhau . Ví dụ: Đôi tay - đôi tai; công tắc - tắt đèn. * Về phía học sinh - Học sinh phải chuẩn bị bài chu đáo: Đọc đi đọc lại nhiều lần bài viết, xác định các từ thường viết sai, tìm hiểu nghĩa của từ hoặc phân biệt từ trong văn cảnh. - Luyện viết các từ khó mà sách giáo khoa đã đưa ra. Đọc nhiều lần cho chính xác các từ đó. - Khi đã viết sai chữ nào thì phải viết lại nhiều lần chữ đó. 5. Biệp pháp áp dụng - Nguyên tắc cơ bản của chữ viết Tiếng Việt là đựa trên cơ sở ngữ âm. Nguyên tắc này yêu cầu mỗi âm được biểu thị bằng một ký hiệu. Như vậy giữa cách đọc và cách viết phải thống nhất với nhau. Muốn viết đúng, phải đọc đúng hay nói cách khác, việc tiếp nhận âm thanh đúng sẽ xác định cách viết đúng. - Trong giờ học, giáo viên phải rèn cho học sinh đọc đúng, chuẩn theo tiếp phổ thông … Ở giờ tập đọc, giáo viên phải rèn luyện cho học sinh đọc đúng các tiếng, từ mà học sinh phường phát âm sai. Ra bài tập về nhà để rèn luyện cho học sinh phát âm đúng và kiểm tra lại vào đầu giờ học đối với những em thường xuyên phát âm sai. Theo thói quen gia đình hoặc theo địa phương. Ví dụ: Đối với các các em miền Bắc chú ý rèn phát âm: l/n, ch/tr… Đối với các em miền Nam bộ phát âm r/g, iu/iêu, ăt/ăc…. Cung cấp cho học sinh một số mẹo chính tả: Một số từ chỉ tên thức ăn có tiếng với phụ âm đầu viết “x” như: Xôi gà, xà lách, xúp … Một số từ chỉ tên cây và con vật có tiếng với phụ âm đầu viết “s”: Cây sen, sim, … trừ xoài, xoan… Vật: Sóc, sên, sếu, sẻ … Từ đơn (một tiếng) dùng để chỉ trỏ có phụ âm đầu (không viết với “l”) ví dụ: Này, nọ, ni, nớ … Phụ âm “l” thường đứng trước những vần bắt đầu bằng oa, uy, ua … ví dụ: Mù loà, loăng quăng… - Cung cấp cho học sinh một số quy tắc chính tả: + Quy tắc viết g/gh; ng/ngh; k/c/q … + Quy tắc viết âm đệm u/o; âm i/y … Trong mục giải nghĩa từ của môn tập đọc, từ ngữ, giáo viên giúp học sinh nắm vững nghĩa của từ, khả năng kết hợp của từ để từ đó góp phần cho học sinh viết đúng chính tả trong từng văn cảnh cụ thể. - Rèn cho học sinh có khả năng ghi nhớ: Giáo viên khi chấm bài chính tả, bài tập làm văn … phát hiện lỗi sai của từng em, yêu cầu em đó ghi lại cho đúng và ghi nhiều lần. - Rèn cho học sinh thói quen luôn cẩn thật khi viết bằng cách động viên, khen thưởng kịp thời những em có tiến bộ. Giới thiệu những bài viết đẹp, đúng chính tả để khuyến khích các em viết đúng, đẹp như bạn. - Thay đổi chỗ ngồi: Học sinh viết sai, viết xấu ngồi cạnh bạn viết đẹp, đúng chính tả để các em có thể tự điều chỉnh lỗi sai của mình. - Thường xuyên nhắc nhở, giám sát những em có tính viết “cẩu thả”, “qua loa”, “đại khái”. - Kể các gương ham học đời xưa, đời nay, lúc đầu họ cũng viết chữ xấu nhưng nhờ kiên trì mà chữ viết viết trở nên đẹp: Ông Cao Bá Quát, ông Mạc Đĩnh Chi, thầy Nguyễn Ngọc Ký … để các em phấn đấu noi theo. - Sưu tầm các bài thơ hay, các bài tập chính tả so sánh, phân biệt, điền vào chỗ trống … để các em làm, viết trong giờ chính tả buổi chiều. - Để học sinh viết đúng, đẹp thì bản thân giáo viên cũng là một tấm gương cho các em học tập, giáo viên là người viết đúng, viết đẹp và phát âm đúng. IV. Kết quả nghiên cứu Qua việc theo dõi chất lượng chữ viết của học sinh khi áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết, tôi đã thu được kết quả sau: (tính đến thời điểm 15/3) Lỗi xét Phụ âm đầu Về vần Âm cuối Dấu thanh … … … … … Với việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học linh hoạt tới từng đối tượng học sinh. Tôi nhận thấy chất lượng viết đúng chính tả ở lớp đã tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên chắc chắn đây chưa phải là những giải pháp tối ưu vì vẫn còn một số ít học sinh còn sai lỗi chính tả khi viết. * Những mặt áp dụng được: - Thực hiện tốt phương châm “thầy chủ đạo, trò chủ động”. Quan tâm và uốn nắn học sinh trong từng tiết học giúp các em có ý thức viết đúng, viết đẹp. - Áp dụng biện pháp này giúp các em phát huy năng lực tự học hỏi, tự rèn luyện để trau dồi chữ viết của bản thân. - Dạy theo thực tế để luôn tạo cho các em cảm giác thoải mái, tự tin, biết nhìn nhận so sánh cái sai, cái đúng để các em luôn hướng tới cái đẹp, cái hoàn thiện. * Những mặt chưa áp dụng được: Chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa giáo viên và học sinh … vẫn còn những phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con mình, hoàn toàn phó mặc cho giáo viên. PHẦN 3 – KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. Kết luận Với những biện pháp nâng cao chất lượng viết đúng chính tả tôi đã thu được những kết quả hết sức khả quan. Có những học sinh đầu năm viết xấu, sai lỗi chính tả vậy mà chỉ trong một thời gian ngắn, các em đã có những nét chữ ngay ngắn, rõ ràng, lỗi chính tả giảm hẳn. Điều quan trọng là các em đã bắt đầu có thói quan viết cẩn thận, trình bày những bài viết đẹp, có thẩm mỹ. II. Khuyến nghị * Đối với giáo viên: Thường xuyên nhắc nhở, chú ý đến những em viết sai chính tả. Thay đổi linh hoạt các phương pháp giảng dạy, hình thức tổ chức để các em cảm thấy thoải mái, tự tin khi học. Giáo viên phải tận tình trong việc dạy bảo và kiên trì chờ đợi kết quả bởi vì làm công tác giáo dục là cả một quá trình lâu dài không phải là một sớm một chiều. Hàng tháng giáo viên phải theo dõi, phân loại từng đối tượng học sinh để có những biện pháp uốn nắn kịp thời những em không tiến bộ. * Đối với nhà trường: Hàng năm, duy trì hội thi viết chữ đẹp đúng chính tả ở giáo viên - học sinh. * Đối với phụ huynh: Luôn có sự quan tâm đến chữ viết của con em mình. Bàn ghế phải đúng kích cỡ, chỗ ngồi đủ ánh sáng thuận lợi cho việc học ở nhà của các em. * Hướng nghiên cứu trong thời gian tới: Từ những mặt đã đạt được và những mặt còn hạn chế của đề tài như đã nêu ở phần trên. Hướng nghiên cứu tiếp theo của tôi là: Tìm ra những biện pháp để rèn luyện cho học sinh không những viết đúng mà còn phải viết đẹp, rõ. Tiếp tục nghiên cứu những biện pháp thiết thực hơn để việc rèn chữ viết cho học sinh đạt kết quả cao hơn nữa. …………., ngày … tháng … năm 20… Người viết