Đề tài Rèn kĩ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 1 trong giờ Tập đọc

ánh giá ghi điểm. (2) Bài mới: - Giới thiệu bài: Giáo viên theo tranh để giới thiệu + Tranh vẽ gì? (học sinh quan sát tranh và trả lời) + Giáo viên chỉ vào tranh nói: Tranh vẽ cậu bé cắt bánh bị đứt tay nhưng không khóc. Chúng ta hãy đoán xem điều gì xảy ra khi mẹ cậu ta về? Cô cùng các em đọc và tìm hiểu bài: Vì bây giờ mẹ mới về. - Luyện đọc: + Giáo viên đọc mẫu lần 1: Đọc giọng người mẹ hoảng hốt khi thấy cậu bẽ khóc oà lên, giọng ngạc nhiên khi hỏi “Sao bây giờ con mới khóc?” Giọng cậu bé nũng nịu. + Giáo viên nêu câu hỏi: Bài văn gồm có mấy câu? rồi khoanh tròn dưới những dấu câu có trong bài. - Học sinh luyện đọc + Đọc tiếng, từ. Tìm trong bài những tiếng, từ khó đọc? (cắt bánh, đứt tay, hoảng hốt...) + Đọc câu: Giáo viên hướng dẫn đọc liền câu. + Đọc đoạn, bài: Giáo viên hướng dẫn cách ngắt, nghỉ đúng dấu câu - Ôn các vần ưt, ưc: + Học sinh tìm tiếng có vần cần ôn trong bài, ngoài bài (khuyến khích các em tìm được nhiều tiếng, từ, đồng thời giúp các em hiểu được nghĩa của từ vừa tìm) + Học sinh nói câu có tiếng chứa vần ưt, ưc. Giáo viên cho học quan sát tranh, nói câu mẫu, từ đó tự các em sẽ nói câu theo ý hiểu của mình (tổ chức nói trong nhóm, tự kiểm tra sau đó lên trình bày trước lớp. giáo viên uốn nắn, sửa sai và động viên những học sinh có câu nói hay...) - Tiết 2: Ngoài việc rèn kĩ năng đọc đúng, đọc lưu loát đọc rõ ràng tiến tới đọc diễn cảm toàn bài thì giáo viên cần tạo hứng thú cho học sinh qua việc tìm hiểu nội dung bài. Vì khi các em đã đọc được tốt rồi, lại được hiểu kĩ về nội dung bài thì chắc chắn khi được gọi đọc lại bài các em sẽ đọc tốt hơn. Do đó, cần kết hợp chặt chẽ giữa việc hiểu nội dung bài với việc luyện đọc nhiều lần văn bản. Trước khi đặt câu hỏi tôi thường vho học đọc nhiều lần đoạn văn chứa nội dung trong câu hỏi đó để giúp các em có trọng tâm cho câu trả lời. - Phần tìm hiệu nội dung, câu hỏi 1 tôi gọi theo nhóm tự nêu câu hỏi tự trả lời. Câu hỏi 2, tôi treo bảng phụ để cả lớp cùng quan sát để tìm ra ý đúng. + Lúc nào cậu bé mới khóc? Vì sao? Đánh dấu vào ô trông trước ý đúng: Mẹ về cậu mới khóc, vì bây giờ cậu mới thấy đau. Mẹ về cậu mới khóc, vì cậu làm nũng mẹ. - Học sinh thảo luận đưa ra câu trả lời đúng. Giáo viên đọc lại câu trả lời đầy đủ để khắc sâu kiến thức. giáo viên gọi học sinh khá, giỏi đọc những câu hỏi có trong bài. Lưu ý giọng đọc: cao giọng ở mỗi câu hỏi, giọng hốt hoảng lo lắng...: + Con làm sao thế? + Đứt khi nào thế? + Sao bây giờ con mới khóc? - Cuối giờ, học sinh đọc phân vai, mỗi nhóm 3 học sinh: người dẫn chuyện, mẹ, cậu bé. - Sau khi mỗi nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Qua phần này sẽ góp phàn củng cố thêm cho học sinh hiểu nội dung sâu hơn. - Phần củng cố bài, học tự liên hệ: Con có giống bé ở trong bài không? Vì sao? II. MỘT SỐ LƯU Ý TRONG QUÁ TRÌNH RÈN ĐỌC HIỂU CHO HỌC SINH. Trong thực tế giảng dạy, chúng ta gặp rất nhiều những đối tượng học sinh khó khăn khi tìm hiểu nội dung bài. Khi đó giáo viên phải có kế hoạch rèn kĩ năng cho từng đối tượng học sinh. Phải thể hiện rõ ở bài soạn: câu hỏi dành cho học sinh khá, giỏi, học sinh trung bình, học sinh yếu để từ đó có biện pháp uốn nắn. Giáo viên cần phải biết động viên, tránh sự nôn nóng để tạo hứng thú cho các em trong việc tự rèn tìm ra kiến thức mới. Đối với những học sinh còn lúng túng khi tìm câu trả lời thì giáo viên cần có câu hỏi gợi mở hoăc cho học sin khá giỏi nói trước, rồi cho học sinh yếu nhắc laij. Có những học sinh hiểu được ý, nhưng khi diễn đạt bằng lời thì lại lúng túng và khi đó giáo viên phải tích cực gọi nhiều lần để khuyến khích tính bạo dạn ở các em... Đối với những học sinh tiếp thu chậm, giáo viên cần chú ý đến các hình thức tổ chức hoạt động, đưa ra yêu cầu phù hợp với đối tượng để các em hăng hái, tích cực học tập. Nếu học sinh trả lời chưa đúng, hoặc thiếu ý thì giáo viên cũng không nên khiển trách ngay mà phải nhẹ nhàng, hướng dẫn để các em khôn tự ti, mặc cảm với các bạn khác. Kết hợp với gia đình động viên các em chăm đọc bài và chuẩn bị nội dung bài trước khi đến lớp. Trong giờ truy bài phân công học sinh khá kiểm tra học sinh yếu, nội dung bài là ôn bài cũ và chuẩn bị bài mới. Cần khuyến khích các em có nhu cầu đọc qua sách báo, truyện tranh thiếu nhi. Giáo viên thấy được những tiến bộ rõ rệt của học sinh qua việc các em tự kể lại theo ý hiểu cho các bạn nghe câu chuyện mình vừa đọc. Hay trong các giờ tự học, giáo viên tổ chức cho học sinh thi đua lẫn nhau kể chuyện, tìm hiểu nội dung truyện hoặc bài Tập đọc... qua đó để học sinh tự học tập, phát huy khả năng của bản thân mình. * Trò chơi học tập Để gây hứng thú cho học sinh, làm cho giờ học sôi nổi hơn, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh tham gia một số trò chơi theo nguyên tắc: “Học mà chơi, chơi mà học”. Thông qua các hình thức tổ chức hoạt đoọng vui chơi, học sinh được vui chơi được củng cố các kiến thức đã học, tạo điều kiện cho học sinh được rèn kĩ năng giao tiếp, kĩ năng nghe - nói. Từ đó kích thích khả năng ứng xử ngôn ngữ của học sinh. Rèn tư duy linh hoạt, tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, tự tin cho học sinh. Giáo dục tư tưởng lành mạnh, tình cảm tốt đẹp cho học sinh (qua các tổ chức mang tính tập thể). Một số trò chơi đa dạng về hình thức như: Thi đọc tiếp sức, thả thơ, đọc bài truyền điện, dọc đúng đọc hay, đọc hiểu, giải ô chữ... Tuỳ từng bài mà giáo viên lựa Ngoài ra có thể tổ chức các hình thức ngoại khoá Tiếng Việt như: Nhóm Tiếng Việt, góc Tiếng Việt, trò chơi ngôn ngữ ... để phục vụ cho bài đọc một cách tốt nhất. IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Tôi tiến hành thực hiện những biện pháp, những kinh nghiệm từ đầu năm học, sau khi khảo sát chất lượng đầu năm. Quá trình thực hiện các biện pháp đã nêu là quá trình lâu dài trong năm học và có sự điều chỉnh nếu các biện pháp đó còn bất hợp lý đối với đối tượng học sinh. Tôi dự kiến sẽ tiến hành khảo sát chất lượng vào dịp cuối học kì II để có căn cứ đánh giá hiệu quả của kinh nghiệm sau khi thực hiện từ đầu năm học. PHẦN THỨ BA KẾT LUẬN CHUNG 1. Ý nghĩa của sáng kiến “Rèn kỹ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 1” đối với công tác giáo dục. Tập đọc là môn học thực hành Tiếng Việt. Dạy Tập đọc chính là dạy một kĩ năng, cần coi trọng kĩ năng đọc hiểu cho học sinh, coi việc rèn kĩ năng là nhiệm vụ trọng tâm của bài. Giáo viên cần tổ chức cho học sinh bằng nhiều hình thức hoạt động: phiếu học tập cá nhân, bảng phụ đóng vai, đàm thoại, kể chuyện... Trong việc rèn kĩ năng đọc hiểu muốn phát huy tính tích cực học tập của họ sinh, giáo viên cần tạo mọi điều kiện cho các em được “tự bộc lộ” năng lực nhận thức và thực hành luyện tập kĩ năng đọc hiểu với sự hỗ trợ của bạn bè và cô giáo. Cần tránh dạy thụ động: Thầy cứ giảng, cứ đọc còn trò cứ ngồi nghe mà các em phải suy nghĩ, nói lên ý nghĩ đó, được trả lời theo ý hiểu của mình. Thầy cô chỉ là người hướng dẫn, chỉ đạo và tổ chức, giúp các em tự tìm ra kiến thức mới. Giáo viên nên quan tâm tới tất cả các đối tượng học sinh trong lớp, đặc biệt những em nhút nhát, lúng túng khi trả lời... Ngoài ra, đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, vượt khó, tìm tòi sáng tạo và phải có tinh thần trách nhiệm cao, lòng say mê với công việc. Mặt khác, giáo viên phải nắm chắc mục tiêu, phương pháp giảng dạy bộ môn, vận dụng linh hoạt, sáng tạo, cải tiến sao cho phù hợp với từng bài dạy cụ thể để học sinh nào cũng có thể hiểu bài, nắm chắc nội dung bài. Giáo viên cần khéo léo, khuyến khích động viên khen thưởng kịp thời đối với những học sinh có tiến bộ, phát huy được khả năng phát triển tư duy tạo cho không khí lớp học sôi nổi, hào hứng. Có như vậy thì giờ học mới đạt hiệu quả cao. Giáo viên cần kết hợp chặt chẽ giữa ba môi trường giáo dục đó là: Nhà trường, gia đình, xã hội để tạo điều kiện cho học sinh có điều kiện thuận lợi phục vụ cho việc học tập. Giáo viên cũng thường xuyên trao đổi với cha mẹ học sinh để khắc phục những nhược điểm mà học sinh còn mắc phải trong việc rèn kĩ năng đọc hiểu. Giáo viên biết vận dụng, kết hợp hài hoà các điều kiện thực hiện thường xuyên, liên tục thì việc rèn kĩ năng đọc hiểu của học sinh sẽ đạt kết quả cao, tạo đà cho học sinh học tốt các môn học khác và học tiếp lên các lớp trên. 2. Những nhận định chung về khả năng áp dụng của việc “Rèn kỹ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 1” trong giờ Tập đọc. Qua nghiên cứu, thực hành dạy “đọc hiểu” trong giờ Tập đọc cho học sinh lớp 1 theo chương trình và sách giáo khoa mới tôi nhận thấy: - Kết quả đọc hiểu của học sinh bước đầu được nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Qua đó, tôi thấy đây là việc làm thiết thực và hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng học tập toàn diện cho học sinh. - Học sinh được phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong giờ học. Các em có ý thức tự giác trong việc tự phát hiện, tìm tòi nội dung kiến thức mới. Mặt khác, các em còn thi đua đọc hay, đọc đúng và đọc hiểu để từ đó có điều kiện giao tiếp và học giao tiếp. - Giáo viên thường xuyên quan tâm, uốn nắn để kĩ năng đọc – nói và trả lời của học sinh. Đánh giá, nhận xét và tuyên dương kịp thời để khích lệ việc học tập. Để từ đó, các em có lòng say mê hơn trong học tập. 3. Những ý kiến đề xuất để áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Giáo viên cần học hỏi, tiếp thu, nghiên cứu tài liệu thực hành đổi mới các phương pháp rèn đọc hiểu trong giờ Tập đọc cho học sinh. Nhà trường thường xuyên tổ chức các cuộc thi “đọc đúng, đọc hay và đọc hiểu” cho cả giáo viên và học sinh. Động viên khen thưởng kịp thời đối với các lớp và giáo viên làm tốt phong trào này. Thông qua giáo dục cần tổ chức các chuyên đề phổ biến kinh nghiệm “Rèn đọc hiểu trong giờ Tập đọc”. Trên đây là một số kinh nghiệm rèn đọc hiểu cho học sinh lớp 1 trong giờ Tập đọc. Với khả năng có hạn, thời gian nghiên cứu chưa nhiều và thời gian thực nghiệm đang tiến hành thực hiện, chắc chắn còn nhiều khiếm khuyết. Rất mong nhận được sự góp ý của các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp giúp cho kinh nghiệm của tôi thêm hoàn thiện hơn. Krông Păc, ngày 10 tháng 01 năm 2010 Người viết Phạm Thị Lệ