Đề tài Một số kĩ năng rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4

dẫn cho các em rèn đọc thêm các bài văn, thơ từ vở Thực hành lớp 4. - Tôi đã phân loại chất lượng đọc của từng em, dành thời gian giúp đỡ, hướng dẫn các em cách đọc đúmg, đọc diễn cảm. - Tổ chức cho học sinh thi đọc trước lớp để các em tự đánh giá, cùng chọn ra bạn có sự tiến bộ để động viên, tuyên dương, làm gương cho cả lớp noi theo. Ngoài việc học trên lớp, tôi thường phát động học sinh mỗi tuần phải đọc một bài thơ hay một câu chuyện ở báo thiếu niên, để đến giờ sinh hoạt có thể đọc thơ hoặc kể chuyện cho cả lớp cùng nghe, tuyên dương những em học sinh có giọng đọc hay, kể chuyện hấp dẫn. 1.2.2: Tích lũy vốn hiểu biết từ cuộc sống và văn học. - Khi đọc sách không chỉ đọc to, lưu loát mà còn phải diễn cảm một bài thơ, một đoạn văn, phải chăm chú quan sát, lắng nghe để tìm ra cái âm thanh của sự vật, cái đẹp của thiên nhiên và cuộc sống quanh ta. - Khi nói - viết phải thành câu, đủ ý, tập dùng từ ngữ đúng và nói hay, làm cho ý,câu rõ và sinh động hơn. Đây cũng là yếu tố quan trọng trong cảm thụ văn học, chính vì thế trong quá trình dạy các môn Luyện từ - câu, Tập làm văn, các tiết sinh hoạt tập thể,...tôi luôn chú ý sưa sai, nhắc nhở kịp thời khi các em viết, đọc, giao tiếp với mọi ngưới xung quanh. - Tập cho học sinh diễn đạt thành văn xuôi từ bài thơ, thành bài hát từ bài thơ,...( như bài Nàng tiên ốc; Khúc hát ru,...) đẻ các em bộc lộ cảm xúc của bản thân qua cảm thụ của chính mình. Ngoài ra để thể hiện tốt một tác phẩm qua giọng đọc khi đọc cần phải có phương pháp và thái độ đọc đúng đắn - khi đọc cần tập trung tư tưởng cao, luôn suy nghĩ về những diều đang đọc - mới thấy được cái hay cái đẹp trong tác phẩm ấy. * Một số vấn đề giáo viên cần lưu ý khi rèn đọc diễn cảm cho học sinh: - Khi giao tiếp với học sinh người giáo viên Tiểu học luôn có thái độ nâng đỡ, khích lệ, thông cảm, luôn luôn nhấn mạnh vào thành công của trẻ. Có khả năng biết kiềm chế khả năng đồng cảm với học sinh, khả năng làm việc kiên trì, tỉ mỉ, có khả năng biết tổ chức quá trình dạy học kết hợp với vui chơi. - Người giáo viên Tiểu học phải nắm được đặc điểm của học sinh, hình dung thấy những khó khăn của các em khi học đọc để bình tĩnh trước những sai sót của các em khi đọc, không ca thán trước lỗi phát âm, những cách hiểu sai trong khi đọc, những lỗi tưởng như lạ lùng với người lớn nhưng lại là bình thường ở trẻ em. - Giáo viên cần chú ý luyện tập để có ngôn ngữ chuẩn, trong sáng, dễ hiểu, truyền cảm. Người thầy phải đọc được bài tập đọc đúng với giọng cần thiết, đúng với ý của văn bản nghĩa là phải tạo được hình mẫu đọc lí tưởng cho học sinh theo. - Khi dạy hiểu văn chương, giáo viên cần tôn trọng những cảm xúc, cảm nhận, suy nghĩ tuy còn thơ ngây, non nớt, nhưng rất riêng của học sinh, không gò ép các em hiểu theo cách duy nhất hoặc nói theo lời lẽ của giáo viên. Tôn trọng cái riêng của học sinh trong giờ học, nên có những bài tập yêu cầu học sinh nêu những từ ngữ, hình ảnh, tình tiết mà mình thích nhất và cho các em tập lý giải vì sao mình lại thích những từ ngữ, hình ảnh, tình tiết đó. Nên đưa ra các câu hỏi hay bài tập có tính phản hồi, các câu hỏi “ Vì sao? Tại sao? “ để đánh giá cũng như kích thích sự suy nghĩ của học sinh. - Giáo viên cần có khả năng tự xác định mục tiêu, nội dung dạy đọc, tự cảm nhận bài đọc, từ đó mới chủ động tiến hành bài dạy để đạt được kết quả tốt của giờ học. - Để nâng cao chất lượng giờ dạy tập đọc cần tận dụng không gian lớp học, sử dụng, các phương tiện dạy học như đồ dùng trực quan, các phiếu học tập, các băng hình, băng tiếng ... Vận dụng đồng bộ các hình thức tổ chức dạy học như dạy học cá nhân, theo nhóm, tổ chức trò chơi,.. * Tóm lại: Để học sinh diễn cảm tốt một văn bản thì giáo viên phải thực hiện tốt khâu tìm hiểu nội dung văn bản đó thì việc rèn đọc diễn cảm mới đạt hiệu quả cao. 2. Khả năng áp dụng: 2.1. Thời gian áp dụng hoặc thử nghiệm có hiệu quả. Đề tài này tôi đã xây dựng, thử nghiệm qua nhiều năm giảng dạy và hoàn thành xong đề tài vào đầu năm học 2013 – 2014. 2.2. Có khả năng thay thế giải pháp hiện có. Với quá trình nghiên cứu, vận dụng vào thực tiễn giảng dạy, tôi thấy đây là một giải pháp có hiệu quả cao trong việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4. Kết quả đọc diễn cảm của học sinh bước đầu được nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Khi các em hiểu được nội dung văn bản sẽ phát hiện cái hay, cái đẹp qua từng đoạn, từng bài của nhiều tác phẩm khác nhau, từ đó sẽ tạo cho học sinh thói quen tự tìm hiểu bài, tự tích lũy vốn kiến thức văn học và có thể trình bày tốt một bài viết cảm thụ ở một số câu thành ngữ, tục ngữ cũng như một đoạn văn ngắn. Qua đó, tôi thấy đây là việc làm thiết thực và hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng học tập toàn diện cho học sinh. 2.3. Khả năng áp dụng ở đơn vị hoặc trong ngành. Với giải pháp này có thể áp dụng đại trà trong nhà trường tôi đang công tác và các trường tiểu học khác. 3. Lợi ích kinh tế - xã hội 3.1. Lợi ích đến quá trình giáo dục, công tác Khi thực hiện các giải pháp này góp phần vào việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh về môn Tiếng Việt, ở phần kiểm tra kết quả giúp học sinh khẳng định thêm sự tin tưởng của mình vào bài làm. Việc vận dụng nó một cách thường xuyên đã rèn luyện cho học sinh óc tưởng tượng, phán đoán, ghi nhớ,...Trẻ có khả năng sử dụng, tiếp thu các nguồn thông tin một cách nhanh chóng để cùng giao tiếp và học tập... Giải pháp này tác động mạnh mẽ trong giáo dục mĩ cảm, học sinh yêu cái đẹp, rung cảm trước cái đẹp trong thiên nhiên, cái đẹp trong xã hội, cái đẹp trong văn chương,... gây hứng thú trong việc học nhất là đối với các em khá giỏi và nhạy bén. 3.2. Chất lượng, hiệu quả giáo dục : * Điểm Đọc: Qua khảo sát 27 học sinh của lớp 4C năm học 2013-2014. Kết quả cụ thể: ĐIỂM ĐỌC Giỏi Khá T. Bình Yếu SL % SL % SL % SL % KSCL Đầu năm 0 7 25.9 14 51,9 6 22,2 Giữa HK I 5 18,5 16 59,3 6 22,2 0 Cuối HK I 11 40,7 13 48,1 3 11,1 0 Giữa HK II Cả năm Kết quả cho thấy các giải pháp trên rất phù hợp với học sinh, giúp các em có cảm thụ sâu sắc hơn nội dung bài và có thói quen chuẩn bị bài tốt trước khi đến lớp. C: KẾT LUẬN Những điều kiện, kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp. Qua nghiên cứu, thực hành dạy đọc diễn cảm trong giờ Tập đọc cho học sinh lớp 4 theo chương trình và sách giáo khoa mới tôi nhận thấy: Để có một giờ dạy Tập đọc nói chung và phần Rèn đọc diễn cảm nói riêng được “ Nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả ”, theo tôi mỗi giáo viên chúng ta cần: - Phải đủ tự tin - Am hiểu đầy đủ nội dung kiến thức, kĩ năng của từng loại bài văn, bài thơ cần truyền thụ. - Biết kích thích, khêu gợi tư duy độc lập, phát huy hết năng lực tìm tàng của mỗi bản thân học sinh. - Trong từng tiết dạy người giáo viên phải có khả năng ứng xử sư phạm tốt, luôn tạo không khí sôi nổi thân mật giữa thầy và trò. - Không có con đường nào khác để dẫn đến giờ tập đọc cũng như việc Rèn đọc diễn cảm thành công là sự phấn đấu của bản thân, sự rèn luyện đầu tư nghiên cứu để thiết kế bài giảng có chất lượng, phù hợp với đối tượng của lớp mình. - Giáo viên thường xuyên quan tâm, uốn nắn để kĩ năng đọc – nói và trả lời của học sinh. Đánh giá, nhận xét và tuyên dương kịp thời để khích lệ việc học tập. Để từ đó, các em có lòng say mê hơn trong học tập. 2. Những triển vọng trong việc vận dụng và phát triển giải pháp. - Kết quả đọc hiểu của HS bước đầu được nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Qua đó, tôi thấy đây là việc làm thiết thực và hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng học tập toàn diện cho học sinh. - Học sinh được phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong giờ học. Các em có ý thức tự giác trong việc tự phát hiện, tìm tòi nội dung kiến thức mới. Mặt khác, các em còn thi đua đọc hay, đọc đúng và đọc hiểu để từ đó có điều kiện giao tiếp và học giao tiếp. Qua tìm tòi, nghiên cứu và vận dụng một số giải pháp Rèn đọc diễn cảm cho học sinh đã nêu trên, tôi thấy chất lượng đọc diễn cảm của các em ngày càng được nâng cao. Dạy cho học sinh đọc tốt, hiểu sâu người giáo viên sẽ tiếp thêm một phương tiện để các em khám phá ra cái hay, cái đẹp của văn chương và cuộc sống. Từ đó vốn tri thức của các em giàu hơn và chính là nền tảng vững chắc để học tốt môn Tiếng Việt ở các lớp trên. 3. Đề xuất, kiến nghị. 3.1. Đối với Phụ huynh: - Mua đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh. - Thường xuyên quan tâm đến việc học của con em mình, nhất là phần luyện đọc và soạn bài. 3.2. Đối với giáo viên: - Giáo viên phải chuẩn bị kĩ bài soạn trước khi lên lớp. Cần chú ý luyện tập để có ngôn ngữ chuẩn, trong sáng, giọng đọc truyền cảm. - Hệ thống câu hỏi trong SGK cần bổ sung những câu hỏi mang tính chất phản hồi nhằm khắc sâu kiến thức, kích thích sự tìm tòi sáng tạo cho học sinh. - Làm tốt công tác bồi dưỡng giáo viên dưới nhiều hình thức, cung cấp tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo. 3.3. Đối với Nhà trường: - Tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ cho hoạt động day – học. -Tổ chức các buổi giao lưu, thi đọc hay, đọc diễn cảm để động viên phong trào rèn đọc cho học sinh. - Tổ chức hội thảo, chuyên đề trong tổ chuyên môn để phân tích thống nhất điều chỉnh phương pháp đổi mới cho phù hợp với nhận thức của học sinh trong trường. Trên đây là một vài kinh nghiệm mà bản thân tôi đã đúc kết được trong suốt quá trình giảng dạy ở chương trình lớp 4. Tôi rất mong được sự góp ý chân thành của quý đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để tôi có thêm những kinh nghiệm cho chuyên môn cũng như phương pháp sư phạm giúp tôi phục vụ cho ngành được tốt hơn./. Bồng Sơn, ngày 2 tháng 3 năm 2014 Người viết Nguyễn Thị Thanh Thọ