Đề tài Kế hoạch rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp 5A

II.Những biện phỏp khắc phục: 1)Biện phỏp chung. - Muốn học sinh phỏt õm đỳng , giỏo viờn khi luyện phỏt õm phải cú sự vận dụng mềm dẻo, trong phần luyện tập cú chia ra nội dung bắt buộc và nội dung lựa chọn. Chấp nhận nhiều chuẩn chớnh õm. Giỏo viờn sẽ lựa chọn chuẩn phỏt õm nào gần nhất với giọng đia phương của mỡnh đối chiếu với cỏch phỏt õm tự nhiờn theo phương ngữ của mỡnh cũn những điểm nào sai lạc . - Xõy dựng kế hoạch sửa lỗi phỏt õm cho học sinh .Thụng qua cỏc tiết học đặc biệt là tiết tập đọc, tập làm văn, chớnh tả,, giỳp học sinh hỡnh thành và rốn kĩ năng phỏt õm chuẩn cỏc cõu từ khi núi và viết .Thụng qua cỏc cuộc họp, cỏc cuộc trao đổi với phụ huynh học sinh, giỏo viờn tuyờn truyền mục tiờu giỏo dục để cho gia đỡnh cỏc em thấy được tầm quan trọng của việc phỏt õm chuẩn ngụn ngữ Tiếng Việt của học sinh trong nhà trường Tiểu học. Từ đú, kết hợp với gia đỡnh rốn kĩ năng phỏt õm giỳp cho học sinh phỏt õm chuẩn đồng thời cũng tạo điều kiện cho một bộ phận người địa phương phỏt õm sai sửa ngọng. 2) Những biện phỏp sửa lỗi phỏt õm trong cỏc tiết học. a. Sửa lỗi phỏt õm cỏc phụ õm đầu n\l, x\s, ch\tr: a.1. Luyện phỏt õm đỳng cỏc phụ õm đầu: l/n, s/x, tr/ch (giờ học vần, tập đọc, chớnh tả so sỏnh). - Hướng dẫn cho học sinh biết cỏch phỏt õm cỏc phụ õm trờn vớ dụ: Phụ õm “n” + Đầu lưỡi chạm vào chõn răng trờn. + Đưa hơi thoỏt lờn mũi ( nếu chạm tay vao mũi thấy cú sự rung nhẹ) + Bật lưỡi và phỏt tiếng. Phụ õm “L” + Đầu lưỡi chạm lờn vũm miệng. + Đẩy hơi qua miệng, khụng đưa hơi lờn mũi. + Bật lưỡi vào vũm miệng và phỏt tiếng. Phụ õm “x” + Hai mụi cú chiều hướng căng ra như muốn cười và tỡ sỏt vào hàm răng. Đầu lưỡi tỡ vào đỉnh đầu răng của hàm dưới. + Hơi đưa lờn khoang miệng, tạo õm “xỡ” kộo dài. + Bật hơi và phỏt tiếng. Phụ õm “s” + Cắn nhẹ hai hàm răng vào nhau. + Tạo một õm “sỡ” kộo dài. + Hỏ miệng và phỏt tiếng. ( chỳ ý õm “sỡ” kộo dài liền với việc phỏt tiếng, khụng được đứt tiếng) Phụ õm “ch” + Mặt lưỡi chạm lờn vũm miệng, đầu lưỡi chạm nhẹ vào răng dưới. + Giữ hơi trong khoang miệng. + Bật mạnh mặt lưỡi vào vũm miệng và phỏt tiếng. Phụ õm “tr” + Đầu lưỡi chạm lờn vũm miệng. + Bật hơi và phỏt tiếng. a.2. Luyện phỏt õm cỏc tiếng cú phụ õm đầu là n/l, x/s, ch/tr kết hợp với tỡm hiểu nghĩa( giờ tập đọc, luyện từ và cõu, chớnh tả) + Học sinh đọc từ cú phụ õm đầu n/l, x/s, tr/ch. + So sỏnh nghĩa của cỏc từ cú phụ õm đầu là n/l, x/s, ch/tr nhưng cú vần giống nhau giỳp học sinh ghi nhớ cỏch phỏt õm chuẩn trong mỗi trường hợp. Vớ dụ: no(cảm giỏc trong ăn uống), lo(trạng thỏi tõm lớ lo lắng điều gỡ đú) Cha (người thõn sinh ra mỡnh) , tra ( chỉ hoạt động của con người như tra đỗ, tra ngụ, tra cỏn bỳa, tra tấn,) a.3. Luyện đọc cỏc cõu văn, cõu thơ, cỏc đoạn văn, đoạn thơ cú cỏc từ chứa phụ õm đầu n/l, x/s, ch/tr (trong giờ học học vần, tập đọc, luyện từ và cõu...) + Chọn những cõu văn, cõu thơ, cỏc đoạn văn, đoạn thơ cú cỏc từ chứa phụ õm đầu cần luyện đọc chuẩn. + Học sinh luyện đọc nhiều lần, cú sự theo dừi uốn nắn của giỏo viờn .Từ đú, cỏc em hỡnh thành kĩ năng đọc chuẩn văn bản gúp phần vào việc phỏt õm chuẩn một cỏch tự nhiờn. b. Sửa lỗi phỏt õm vần uyờn/uờn, uyờt/uờt, iu/ ưu + Vần uyờn, uyờt: Những vần này HS mắc lỗi do bộ mỏy phỏt õm chưa hoàn thiện - HS phải nhận biết được cấu tạo vần uyờn: Gồm cú u + yờ + n - HS phải nắm vững cỏch đỏnh vần: u-yờ-n uyờn - Cho nhiều HS đọc. - Khi bắt đầu phỏt õm phải trũn mụi sau đú lưỡi bật lờn. - GV phỏt õm mẫu. - HS phỏt õm và HS khỏc nhận xột và tự sửa lỗi cho nhau. - Tỡm thờm 1 số tiếng cú vần uyờn: thuyền, chuyện, huyện, luyện và luyện đọc * GV nhắc nhở HS thuờng xuyờn phải chỳ ý khi đọc, núi cỏc tiếng cú chứa vần này + Vần ưu/iu: Khi HS phỏt õm tiếng lựu(quả lựu) thành tiếng lịu (quả lịu) Lỗi này là do HS chưa nhận diện được vần và cỏch p/õ như thộ nào là chuẩn Cho HS so sỏnh vần iu ưu giống và khỏc nhau ở điểm nào? Chớnh vỡ cú sự khỏc nhau đú cho nờn cỏch đọc cũng khỏc nhau HS tỡm 1 số tiếng cú chứa vần ưu, iu để phõn biệt Mưu trớ, con cừu Bộ xớu, lớu rớu c. Sửa lỗi phỏt õm về thanh điệu. Khi gặp những hs phỏt õm sai dõu thanh: Thanh hỏi thành nặng, thanh ngó thành sắc chỳng tụi đó tiến hành như sau: c.1. Giải thớch nghĩa,cấu tạo ngữ õm kết hợp luyện phỏt õm chuẩn cho hs trong cỏc giờ tập đọc Vớ dụ : Khi gặp từ “Đổ” hs đọc thành “ độ”; sản xuất - sạn xuất.. - GV phải đưa những từ đú một số văn cảnh cụ thể hiểu được nghĩa của từ trong từng hoàn cảnh khỏc nhau: + Đổ ( Đổ nỏt,đổ rỏc) Độ ( Độ lượng, độ sõu, độ nghiờng) + Sản ( sản xuất, sản lượng) Sạn ( chai sạn, cục sạn.) - Tiếp đú GV đọc mẫu cho học sinh nghe rồi yờu cầu hs đọc lại và đi đến việc hướng dẫn cụ thể cỏch đọc, cỏch phỏt õm chuẩn. c.2. GV hướng dẫn hs chữa lỗi bằng õm trung gian: Biện phỏp này chuyển từ õm sai thành õm đỳng qua õm trung gian. Biện phỏp này thường được chữa từ thanh nặng thành thanh hỏi, thanh sắc về thanh ngó.Tụi đó làm cụng việc tạo mẫu luyện cho hs phỏt õm riờng từng thanh hỏi, ngó. Phỏt õm cỏc tiếng cú thanh hỏi, ngó qua cỏc bước như sau: - Đầu tiờn chắp cỏc tiếng cựng thanh, cựng vần với tờn gọi thanh VD: Sỏi, thỏi, gỏi Ngó,gió, đó, mó - Tiếp theo chắp cỏc tiếng cựng thanh, cựng loại õm tiết với tờn gọi thanh VD: Hỏi, thảo,kẻo, phải.( Âm tiết nửa mở) Ngó , ngừ, kẽ, cũ( Âm tiết mở) - Cối cựng chắp bất kỡ õm đầu, cỏc vần với thanh d.Khuyến khớch học sinh phỏt hiện và điều chỉnh lẫn nhau: Hoạt động dạy – học luụn luụn được thực hiện trong mối quan hệ tương tỏc : giỏo viờn với học sinh, học sinh với giỏo viờn, học sinh với học sinh. Một tiết học diễn ra nếu thiếu sự tương tỏc giữa học sinh với học sinh thỡ tiết học sẽ trở nờn đơn điệu, khụng phỏt huy được tớch cực, chủ động của học sinh, đồng thời bầu khụng khớ lớp học sẽ thiếu sự nhẹ nhàng, tự nhiờn; người giỏo viờn cũng khụng thể hiện rừ được vai trũ là người chỉ dẫn để giỳp cỏc em tự tỡm tũi, lĩnh hội kiến thức. Như vậy sẽ khụng thực hiện được mục tiờu đổi mới phương phỏp dạy – học hiện nay. Trong quỏ trỡnh rốn kĩ năng phỏt õm cho học sinh, tụi luụn đặc biệt quan tõm đến mối quan hệ tương tỏc giữa học sinh với học sinh. Tụi đó chỳ trọng việc rốn cho cỏc em cú kĩ năng nghe – nhận xột – sửa sai giỳp bạn và tự sửa sai cho mỡnh. Cỏc em sử dụng cỏc kĩ năng ấy thường xuyờn trong cỏc tiết học trở thành một thúi quen, tạo nề nếp học tập tốt. Qua quỏ trỡnh nghe để nhận xột, sửa sai giỳp bạn, sẽ giỳp học sinh tự điều chỉnh, sửa sai cho mỡnh. Đồng thời cũn rốn luyện cho cỏc em tỏc phong mạnh dạn, tự tin trong gúp ý, trao đổi, trỡnh bày ý kiến, gúp phần hỡnh thành nhõn cỏch. Thực hiện thường xuyờn như thế sẽ tạo được bầu khụng khớ học tập nhẹ nhàng, thõn thiện, đảm bảo được mục tiờu của việc đổi mới phương phỏp dạy học theo hướng tớch cực. e.Rốn luyện tớnh kiờn trỡ cho học sinh: Rốn cho học sinh cú tớnh kiờn trỡ là nhiệm vụ quan trọng. Bản thõn tụi cũng phải rất kiờn trỡ để hỡnh thành tớnh cỏch ấy cho học sinh. Khi cú được lũng kiờn trỡ, học sinh sẽ vượt qua những khú khăn để đạt tới cỏi đớch cao nhất. Trong dạy phỏt õm cho học sinh, khi cỏc em phỏt õm chưa đỳng, phải điều chỉnh nhiều lần mà vẫn chưa đạt yờu cầu, cỏc em sẽ dễ chỏn nản, khụng muốn luyện tập. Tụi đó kiờn trỡ hướng dón, làm mẫu, yờu cầu học sinh phỏt õm nhiều lần, thường xuyờn động viờn khớch lệ học sinh bằng những lời khen “e đó đọc tốt hơn rồi, em cố gắng thờm tớ nữa”, “e cố gắng đọc được giống bạn”,“em đó đọc được rồi dú, em cố gắng lờn nhộ” được động viờn như vậy, học sinh sẽ khụng nản lũng vỡ nghĩ rằng mỡnh sẽ làm được, sắp làm được, bạn làm được thỡ mỡnh cũng sẽ làm đượctừ đú học sinh sẽ quyờt tõm hơn. Trong số những học sinh phỏt õm sai, cú một phần nhỏ học sinh do lười biếng, khụng muốn rốn luyện mỡnh nờn chỉ phỏt õm một cỏch nhanh chúng, đại khỏi cho xong, dần dần thành quen nờn phỏt õm khụng chuẩn xỏc. Với những đối tượng này, tụi thật nghiờm khắc, khen – chờ đỳng mực để cỏc em thấy rằng mỡnh cú khả năng học tập rất tốt, mỡnh cần phải thể hiện hết khả năng của mỡnh. D. NHỮNG KINH NGHIỆM SỬA LỖI PHÁT ÂM CHO GIÁO VIấN VÀ HỌC SINH TRONG lớp 5a :           1. Luụn cú ý thức tự rốn luyện, thường xuyờn tham khảo cỏc tài liệu chuyờn sõu, cỏc giỏo trỡnh “ngụn ngữ tiếng Việt” luụn chỳ trọng tới lời núi khi giao tiếp với học sinh, với mọi người, ở mọi lỳc mọi nơi.           2. Giỏo viờn gần gũi với học sinh, nắm bắt được đặc điểm tõm sinh lý của HS, quan tõm chỳ trọng tới lời núi của cỏc em trong cỏc hoạt động cũng như khi giao tiếp với bạn, với cụ và với mọi người để rốn luyện uốn nắn cho HS kịp thời.           3. Giỏo viờn cần linh hoạt, sỏng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội tỡm ra những biện phỏp hữu hiệu nhất để sửa ngọng cho HS, giỳp HS dễ nhớ. 4. Sử dụng phối hợp nhiều phương phỏp và hỡnh thức trong quỏ trỡnh dạy phỏt õm cho học sinh, giỳp học sinh hăng say học tập, kịp thời động viờn khuyến khớch cỏc em.           5. Biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyờn truyền vận động phụ huynh tham gia rốn luyện cỏch phỏt õm cho HS cú kết quả tốt. V.dự kiến kế hoạch hàng tháng Tháng/ năm Nội dung Điều chỉnh bổ sung 2/2012 Xõy dựng kế hoạch sửa lỗi phỏt õm cho học sinh 3/2012 - Khảo sát chất lượng đọc của học sinh, phân loại các lỗi HS mắc phải. - Luyện tập cho học sinh phối hợp đồng bộ tối đa cỏc biện phỏp luyện đọc, luyện phỏt õm. - Giỏo viờn phải luyện tập cho HS kể cả trong giao tiếp hằng ngày. - Giúp HS nắm được quy tắc chớnh tả và nhận thức về ý nghĩa của từ phỏt õm chưa đỳng dẫn đến phỏt õm sai nhất là trong các tiết Chính tả. - Giao những bài tập đọc nhỏ để học sinh tự luyện đọc ở nhà và về nhà đọc trước bài của ngày hụm sau. 4+ 5/2012 - Giảng dạy và giáo dục theo kế hoạch - Duy trì Luyện tập cho học sinh : rốn kĩ năng đọc, núi phỏt õm chuẩn theo hướng dẫn của thầy cụ trong học tập cũng như trong sinh hoạt, vui chơi. - Tổ chức tổng kết năm học, khen thưởng tuyên dương học sinh có nhiều tiến bộ trong việc rèn phát âm. Giao Hương ngày 15 tháng 9 năm 2012 Người thực hiện Đặng Văn Thịnh Nhà trường duyệt