Đề tài Biện pháp giúp học sinh lớp 3 tiếp cận với máy tính

, các thao tác trên máy tính. Thực hiện theo phương pháp mắt thấy, tai nghe, tay làm. Dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành: Phương pháp dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành có thể nói là mới đối với các môn học khác, nhưng với môn Tin học tiểu học thì phương pháp này là không thể thiếu khi dạy bất kì một nội dung tin học nào. Đây là một phương pháp dạy học chủ đạo trong quá trình dạy học tin ở tiểu học. Bỡi vì: Học sinh tiểu học là lứa tuổi mà tâm lý chưa phát triển, khả năng diễn dạt kém, nếu học lý thuyết chung chung học sinh rất mau quên. Kiến thức tin học là những nội dung tương đối mới mẻ, xa lạ và có nhiều khái nệm  rất trừu tượng đối với nhiều học sinh. Hơn nữa kiến thức tin học đòi hỏi rất nhiều kỹ năng sử dụng máy tính nhanh chóng và chính xác. Vì vậy dạy học lý thuyết gắn liền với thực hành trên máy tính là điều kiện rất quan trọng để học sinh tiếp thu tri thức mới, hình thành kỹ năng, kỹ xảo cho mình. Tri thức tin học không đòi hỏi cao ở khả năng trình bày lý thuyết xuông mà đòi hỏi học sinh phải có kỷ năng thực hành giỏi, biết sử dụng máy tính thành thạo. 1.3. Tạo sự tranh đua giữa các nhóm trong giờ thực hành: Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét chấm điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành. Tất cả các em điều hăng hái tranh đua nhau hoàn thành bài tập của giáo viên đưa ra một cách nhiệt tình mà không thấy sự mệt mỏi hay nhàm chán. Vì đây chính là tính cách ở tuổi các em. Ví dụ: Trong bài thực hành tô màu bằng màu nền Ở hình (a) hai chú gà chưa được tô màu, học sinh phải vận dụng kiến thức đã học để tô màu bằng màu nền như hình (b). Ngoài kiến thức tô màu học sinh phải vận dụng cách sử dụng chuột để thao tác tô màu sao cho thật nhanh. Với sự tranh đua giữa các nhóm các em sẽ cố gắng hoàn thành bài tập thật nhanh để tiếp tục hoàn thành bài tập kế tiếp mà không gây sự nhàm chán và mệt mỏi khi các em thực hành. Hay ở chương 5: Em tập soạn thảo: Nội dung kiến thức chủ yếu là tạo cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất để soạn thảo và trình bày một văn bản. Ở phần này giáo viên chú ý đến dạy thực hành hơn, phần lý thuyết phải thật ngắn gọn, dễ hiểu, đi sâu vào trọng tâm chính. Dạy xong lý thuyết là cho học sinh thực hành ngay như vậy các em mới nắm được, nhớ được lâu hơn. Ở lớp 3 các em làm quen với 2 kiểu VNI và kiểu Telex. Giáo viên cần cung cấp cả 2 cách gõ này và khuyến khích các em lựa chọn cách gõ phù hợp để việc soạn thảo dễ dàng hơn. Trong quá trình thực hành nên tạo cho các em sự tranh đua hoàn thành sớm bài tập thực hành được giáo viên giao một cách nhanh chóng và chính xác. Nhận xét, khen ngợi cụ thể bài thực hành của các em làm tốt như: Hoàn thành nhanh, chính xác, trình bày đẹp… Để khích lệ các em cố gắn hơn và cũng để các em yếu cố gắn hơn để bằng bạn. Chúng ta có thể sử dụng phần mềm quản lý phòng máy. Như phần mềm Netop School để trình chiếu các bài tập của các nhóm hoàn thành tốt, để cả lớp quan sát đồng thời nhận xét, khích lệ tinh thần các em. Và cũng là đồng thời quản lý được các em, hướng dẫn chung cho cả lớp trong giờ học, phần nào thay thế thiết bị đèn chiếu. Phân chia đối tượng học sinh để sắp xếp các em yếu và khá, giỏi ngồi đang xen nhau để em giỏi hướng dẫn em yếu, em yếu học hỏi ở em giỏi trong giờ thực hành. Đây là cách học từ bạn hiệu quả nhất. Bởi trong một tiết thực hành giáo viên dù có cố gắng lắm cũng không thể chỉ dẫn cụ thể hết cho từng em. Nhất là ở các lớp có nhiều học sinh yếu, hoặc nhà không có máy tính. (Ở phương pháp này giáo viên nên chú ý đến thời gian thay đổi lượt thực hành của từng em, để em nào cũng được thực hành, tránh trường hợp em giỏi ngồi làm, em yếu thì ngồi nhìn) 2 Khả năng áp dụng 2.1. Thời gian áp dụng hoặc thử nghiệm có hiệu quả Bản thân tôi là giáo viên giảng dạy bộ môn tin học của nhà trường. Trong 3 năm học vừa qua tôi đã vận dụng vào đối tượng học sinh lớp 3 là lớp mới bước đầu tiếp cận với công nghệ thông tin nhưng tôi thấy có hiệu quả qua từng năm học. Cơ bản đáp ứng được yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng theo quy định của Bộ Giáo Dục - Đào tạo đề ra, góp phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi và tiên tiến trong nhà trường. 2.2. Có khả năng thay thế giải pháp hiện có Với phương pháp một tiết lý thuyết rồi một tiết thực hành hoặc giờ học lý thuyết thì cho các em học ở lớp học bình thường, khi thực hành mới cho các em học tại phòng máy thì khi áp dụng các phương pháp trên học sinh nắm vững và nhớ kiến thức ngay tại lớp. Đồng thời tạo sự hứng thú, yêu thích giờ học tin học của học sinh , góp phần nâng cao hiệu quả tiết dạy. 2.3. Khả năng áp dụng ở đơn vị hoặc trong ngành Trong đơn vị trường tiểu học Bồng Sơn trong những năm qua đã áp dụng những giải pháp mới nêu trên có hiệu quả khá tốt. Hằng năm tỷ lệ học sinh lớp 3 đạt khá giỏi bộ môn tin trên 80%. Theo bản thân tôi thì các trường khác có thể áp dụng được. Song đòi hỏi người thầy trước hết phải là người thực sự say sưa với chuyên môn, thực sự tâm huyết với nghề nghiệp. Hiểu rõ vai trò quan trọng của việc sử dụng đồ dùng dạy học và truyền đạt kiến thức cho học sinh dễ hiểu nhất. Tích cực đào sâu nghiên cứu, học hỏi ở đồng nghiệp để có kinh nghiệm dạy tốt hơn. 3. Lợi ích kinh tế - xã hội : 3.1 Thể hiện rõ lợi ích có thể đạt được đến quá trình giáo dục, công tác - Học sinh tiếp thu bài nhanh hơn. - Tiết kiệm chi phí bảo trì phòng máy cho nhà trường. - Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 3, so sánh với bảng tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau: Năm học HS KT Xếp loại Ghi chú Giỏi Khá Trung bình SL % SL % SL % 2011-2012 129 45 34.88 51 39.53 33 25.59 2012-2013 116 51 43.97 42 36.21 23 19.82 2013-2014 121 62 51.24 44 36.36 15 12.4 Học kỳ I Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học tin học lớp 3 đã trình bày ở trên các em không những nắm vững kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, yêu thích môn học hơn, có chất lượng thực sự. 3.2.Tính năng kỹ thuật, chất lượng, hiệu quả sử dụng - Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng bài học, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành giúp các em thay đổi không khí, tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt hơn, tránh sự nhàm chán trong tiết học. - Học sinh bước đầu từng bước nắm vững các kiến thức tin học cơ bản có hiệu quả. 3.3. Tác động xã hội tích cực cải thiện môi trường, điều kiện lao động - Nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên và chất lượng học tập của học sinh trong nhà trường. - Qua quá trình thực hiện, tôi nhận thấy đề tài mang tính thực tế cao, có khả năng vận dụng và phát huy hiệu quả trong những năm học sau và trong toàn ngànhc2. Với những kinh nghiệm của bản thân đã giúp học sinh có kĩ năng sử dụng thành thạo các thao tác sử dụng máy tính cơ bản, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ năm học 2013 – 2014. Như vậy trên đây là một số định hướng về phương pháp dạy học Tin ở tiểu học mà trong quá trình dạy học thực tiễn cũng như với sự nghiên cứu, tìm tòi tôi đã đúc kết và tìm hiểu được. Do thực tế dạy học còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ đến phương pháp dạy học, vì vậy cần phải vận dụng một cách linh hoạt sao cho đem lại hiệu quả nhất. Phương pháp có vai trò rất quan trọng trong suốt quá trình dạy học, ảnh hưởng to lớn đến chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. C. KẾT LUẬN 1. Những điều kiện kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp Triển khai ngay từ những ngày đầu các em học tin. Việc sử dụng các giải pháp này mang tính thường xuyên, liên tục ở mọi thời điểm, mọi giờ học có thể vận dụng được chứ không phải trong một thời điểm nhất định nào đó. Bởi lẽ đây là công việc hằng ngày để nâng dần chất lượng giảng dạy và giáo dục của đơn vị mình. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy tính hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học. Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thông tin một cách đầy đủ, chính xác. Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy tin học cần phải có kế hoạch bồi dưỡng tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể học tập các đồng nghiệp của trường bạn. Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến thức khác như văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân. 2. Những triển vọng trong việc vận dụng và phát triển giải pháp - Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng tiết học giúp các em thay đổi không khí, tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt hơn. - Việc cho học sinh học lý thuyết kết hợp thực hành giúp học sinh hiểu sâu bài hơn và tránh sự nhàm chán. Việc sử dụng phương pháp trên có kết quả khá tốt, làm cho chất lượng học tập của học sinh được nâng lên, tạo cơ sở ban đầu cho các em học tốt môn tin học ở các lớp trên. Lúc đầu gây sự hứng thú và niềm đam mê môn học ở các em, ham muốn được tìm tòi và học hỏi thêm. Có thể áp dụng giải pháp này trong giảng dạy ở mọi lớp và mọi nhà trường tiểu học hiện nay. Trong thời gian đến triển khai nhân rộng phương pháp này trong toàn thể học sinh các khối lớp khác và vận dụng song song với các phần mềm và phương pháp như sách giáo khoa hiện hành để nâng cao chất lượng học tập. 3. Đề xuất kiến nghị Nhằm giúp cho công tác dạy và học ngày càng thu được kết quả tốt, tôi rất mong các ban ngành, các cấp lãnh đạo không ngừng quan tâm tạo điều kiện hơn nữa cho ngành giáo dục nói chung và bộ môn tin học nói riêng. Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng vào dạy tin học khối 3, tuy bản thân đã rất tích cực nghiên cứu tìm tòi song vẫn còn có những hạn chế nhất định. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến của tôi đạt được hiệu quả cao hơn./. Bồng Sơn, ngày 4 tháng 3 năm 2014 Người viết VÕ THANH HÙNG