Bài viết dự thi “Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học” - Trần Thị Ngọc Ánh

ống: Các bạn biết không? Từ xưa đến nay, đôi mắt luôn được coi là “cửa sổ tâm hồn” là tài sản quý báu nhất của con người, 90% thông tin chúng ta thu thập được từ thế giới xung quanh là nhờ vào đôi mắt. Nhưng hiện nay, việc tiếp cận nhiều với các thiết bị điện tử, không khí ô nhiễm, bụi bẩn, môi trường làm việc căng thẳng, độc hại,... khiến cho mắt không còn đủ khả năng tự điều tiết dẫn đến các tật và nhiều bệnh về mắt mà điển hình nhất là các tật khúc xạ. Vậy tật khúc xạ là gì? Tật khúc xạ ảnh hưởng đến quá trình học tập và sinh hoạt như thế nào? Làm thế nào để phòng tránh các tật khúc xạ? Chức năng của mắt là giúp cho chúng ta nhìn rõ được những vật xung quanh. Mắt bình thường là mắt cho hình ảnh của vật hiện đúng trên võng mạc và khi đó mắt mới nhìn rõ vật. Khi mắt không có khả năng hội tụ một cách chính xác những tia sáng đi từ ngoài vào mắt đúng trên võng mạc thì gọi là mắt có tật khúc xạ. Tật khúc xạ là từ chung chỉ các tật cận thị, viễn thị và loạn thị của mắt. Các tật khúc xạ mà chúng ta mắc phải trong thời gian ngồi trên ghế nhà trường còn gọi là tật khúc xạ học đường. Theo một thống kê mới nhất, tỉ lệ mắc tật khúc xạ ở nước ta khoảng 20 – 60% tuỳ theo độ tuổi hay khu vực thành thị và nông thôn, trong đó ước tính có gần 3 triệu trẻ em ở độ tuổi 0 – 15 tuổi mắc các tật khúc xạ cần chỉnh kính mà tỉ lệ cận thị chiếm 2/3 và tập chung chủ yếu ở đô thị. Ở khu vực nông thôn và miền núi tỉ lệ cận thị thấp hơn ( khoảng 15 – 20%), song khu vực này do điều kiện kinh tế còn rất khó khăn nên tật khúc xạ thường tiến triển nhanh và nặng, ít được khám chữa kịp thời. Thông qua các cuộc theo dõi, rà soát, chúng ta biết được có 90% học sinh ở các trường chuyên mắc các tật khúc xạ. Tại trường THCS Liên Bảo của chúng tôi, trong tháng 10 vừa qua đã được các bác sĩ ở viện mắt Nam Định về khám mắt và phát hiện các trường hợp mắc tật khúc xạ. Kết quả là trong 392 học sinh của trường có tới 40 học sinh mắc tật cận thị, chiếm hơn 10% số học sinh toàn trường. Khiến tất cả các bạn đều phải giật mình với các con số đó. Vậy cận thị là gì? Như sách Sinh học 8 đã giải thích: Cận thị là một dạng lỗi khúc xạ ảnh hưởng đến cơ chế hội tụ của mắt. Do nhãn cầu bị dài ra, tia sáng sẽ hội tụ ngay trước võng mạc thay vì ngay trên võng mạc mắt bình thường Mắt cận Và kết quả của điều này là những vật thể ở gần thì ta sẽ nhìn thấy rõ, còn những vật ở xa thì lại mờ. Có 2 nguyên nhân dẫn đến cận thị là do bẩm sinh, đó là sự kết hợp của các yếu tố Gen và do môi trường, thói quen, lối sống. Trong đó tật khúc xạ học đường là quá trình học tập giải trí thiếu khoa học ở lứa tuổi học sinh, làm ảnh hưởng đến khả năng điều tiết của đôi mắt. Chúng ta đã biết nguyên nhân chủ yếu của tật khúc xạ là do vệ sinh mắt không đúng cách và những tác hại của tật khúc xạ. Vậy vệ sinh học đường thế nào là đúng cách? Trước tiên là ngồi học đúng tư thế, điều này thì bạn nào cũng biết vì các thầy cô nhắc nhở chúng ta hàng ngày. Trong khi ngồi học lưng phải thẳng, đầu hơi cúi, mắt cách vở 33 – 35cm. Nếu tư thế ngồi học của bạn không đúng, không những ảnh hưởng đến khả năng điều tiếu của mắt mà còn ảnh hưởng đến xương cột sống nữa, sau 45 phút tập chung học tập chúng ta cần vận động chân tay, nhìn ra xa cho mắt được nghỉ ngơi, thư giãn. Trong những ngày mùa đông giá rét, các bạn cũng nhớ phải ngồi đúng tư thế, việc nằm để đọc, viết rất không tốt cho mắt đâu. Ngoài ngồi học đúng tư thế thì bạn cần một lượng ánh sáng hợp lí khi học tập và làm việc. Khi đọc và viết bạn không nên sử dụng nguồn sáng quá mạnh hoặc quá yếu. Ban ngày, chúng ta nên sử dụng nguồn sáng tự nhiên, vì đây là ánh sáng tán xạ, chiếu đồng đều, mềm dịu, giúp mắt lâu bị mỏi, điều này thầy giáo dạy môn vật lí lớp 7 đã nói rồi. Còn ban đêm hay ban ngày mà môi trường học tập và sinh hoạt không đủ sáng, chúng ta nên dùng thêm đèn chiếu sáng có cường độ chiếu sáng phù hợp. Ở trong lớp học các bạn nên mở các cửa sổ để sử dụng ánh sáng tự nhiên, và cho thông thoáng, còn vào những ngày mùa đông hay sáng sớm, phải đóng của sổ thì hãy nhớ bật các bóng đèn lên nhé. Sau những giờ học căng thẳng, giờ ra chơi bạn hãy tham gia các trò chơi vận động, tham gia tập thể dục giữa giờ, múa hát tập thể, điều đó sẽ giúp bạn bớt mệt mỏi, đồng thời cũng cho mắt bạn được thư giãn. Thay vì đọc truyện hay chơi Game bạn hãy tập thể dục cho mắt bằng cách nhìn ra xa, tốt nhất là nhìn vào những cây xanh, sẽ rất tốt cho mắt. Bên cạnh việc học tập thì vui chơi giải trí không đúng cách cũng ảnh hưởng xấu tới mắt. Có nhiều bạn rất thích các chương trình trên ti vi mà chưa biết tác hại của nó. Bạn không nên xem ti vi quá lâu, điều đó sẽ khiến cho mắt bạn mỏi lắm đấy. Phải để cho đôi mắt quý báu của chúng ta nghỉ ngơi nữa chứ? Khi mỗi chương trình ti vi thay đổi, bạn hãy cho mắt nghỉ ngơi trong vài phút. Bạn cũng không được xem ở khoảng cách quá gần hoặc quá xa. Tốt nhất nên xem ở cự li gấp 4-6 lần đường chéo của màn hình ti vi. Và bạn cũng không nên ngồi lệch quá 45 độ so với màn hình đâu. Xem ti vi đúng cách sẽ giúp bạn thư giãn mà không ảnh hưởng nhiều đến mắt nhưng phải cân đối thời gian, không để ảnh hưởng đến việc học nhé. Cùng với việc chú ý khi xem ti vi là việc ngồi trước màn hình máy tính. Khi làm việc suốt trước màn hình máy tính, mắt sẽ bị khô và mỏi, nhìn mọi vật đều trở nên lờ mờ, khó có thể nhìn rõ ngay được. Nếu cứ kéo dài tình trạng ấy thì sẽ dẫn đến việc bị đau đầu, chóng mặt, mắt bị đau nhức. Cô giáo dạy Tin của mình đã hướng dẫn: Khi tiếp xúc với màn hình máy tính nên cách xa khoảng 66cm. Không nên làm trong thời gian quá lâu mà hãy căn giờ để có thể nghỉ ngơi hợp lí. Nếu có biểu hiện mỏi mắt, bạn hãy ra khỏi phòng và đưa mắt nhìn ra xa. Trong khi làm việc với máy tính bạn cũng phải chú ý đến nguồn sáng nữa, hãy bật thêm các bóng đèn nếu thấy phòng không đủ sáng, ánh sáng thích hợp sẽ làm mắt ổn định hơn và hiệu quả làm việc của mắt sẽ tốt hơn rất nhiều. Khi tham gia các phương tiện giao thông cũng không nên đọc sách báo, hay chơi game. Nếu bạn đi bộ hay đi xe đạp thì điều đó rất nguy hiểm. Còn khi ngồi trên ô tô, do sự chuyển động của xe, khoảng cách giữa mắt và trang giấy luôn xê dịch làm cho mắt phải điều tiết liên tục, đồng thời lượng ánh sáng cũng thay đổi lúc mờ lúc tỏ làm mỏi mắt, giảm thị lực. Tốt nhất bạn hãy tranh thủ thời gian đó để ngắm phong cảnh, đó là một cách rất tốt để tập thể dục cho mắt. Lựa chọn thực phẩm, ăn uống điều độ cũng là một biện pháp tốt để bảo vệ đôi mắt. Để mắt luôn được sáng rõ cần phải bổ sung thực phẩm có nhiều vitaminA, C như cà rốt, gan, trứng cá, táo, hồng, thịt, trứng sữa......... trong môn Công nghệ lớp 6 chúng ta đã được học rồi. Đặc biệt, khi bạn ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều vitamin A còn phòng tránh được bệnh quáng gà, một bệnh về mắt rất hay gặp ( Sinh 8). Bên cạnh duy trì chế độ ăn uống chúng ta còn phải uống thuốc bổ, dầu cá, thuốc bổ mắt,..v..v... điều đó cũng một phần giúp mắt bạn thêm sáng ra. Hãy luyện tập cho đôi mắt của bạn bằng cách khi đi ngủ, tắt hết đèn đi, tập trung nhìn vào một đốm sáng, hoặc ngắm sao, mặt trăng, cũng sẽ giúp ích cho đôi mắt của bạn rất nhiều. Rửa mặt hàng ngày bằng nước sạch, rửa sạch tay bằng xà phòng cũng góp phần làm giảm các bệnh về mắt như: Đau mắt hột, đau mắt đỏ nữa đó. Khi có các triệu trứng như: Trong lớp phải nheo mắt, nghiêng đầu mới nhìn thấy chữ trên bảng, nhìn chữ bị nhoè mờ, xem ti vi phải nheo mắt, nghiêng đầu, hay nhức mỏi mắt, chóng mặt, đau đầu, chép nhầm bài, hoặc đọc nhầm chữ, . là bạn đã có dấu hiệu bị tật khúc xạ rồi đấy. Bạn nên đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để được khám và tư vấn. Hiện nay chưa thể chữa khỏi tật khúc xạ ở trẻ em, vì vậy khi đã mắc tật khúc xạ thì giải pháp tốt nhất là đeo kính. Nếu đến khám bác sĩ chuyên khoa mắt và được bác sĩ tư vấn cho cách chọn kính thì bạn sẽ có một chiếc kính chẳng khác nào một người bạn tốt. Chiếc kính sẽ giúp bạn nhìn rõ hơn, bạn có thể phóng tầm mắt để nhìn tất cả nhìn những gì bạn muốn, những cảnh vật ngay trước mắt bạn. Kính hỗ trợ đắc lực trong học tập và vui chơi, giúp bạn vượt qua khó khăn, nguy hiểm, giúp bạn cảm thấy yên tâm hơn. Tuy nhiên bạn không nên phụ thuộc quá nhiều vào kính, khi tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí, bạn không nên đeo kính, hãy để cho mắt tự điều tiết. Các bạn bị mắc tật khúc xạ đừng quên đi khám định kì tại các cơ sở chuyên khoa mắt để được tư vấn và chỉnh kính hợp lí. Nhờ đó bạn có thể được phát hiện sớm và điều trị các bệnh lí khác về mắt. Việc đeo kính đúng số, sẽ giúp ích rất nhiều cho các bạn bị mắc tật khúc xạ, nhưng nếu không giữ vệ sinh học đường đúng cách và khám mắt định kì bạn vẫn có thể bị tật khúc xạ nặng hơn. Trường THCS Liên Bảo nơi chúng tôi đang học tập hiện nay đã và đang thực hiện tốt công tác y tế học đường, phối kết hợp với cơ quan y tế địa phương tổ chức khám mắt định kỳ cho học trò. Hình ảnh các em học sinh của trường THCS Liên Bảo đang được kiểm tra thị lực Nhà trường cũng đã tổ chức cho học sinh tìm hiểu các bệnh về mắt, nguyên nhân và cách phòng tránh. Các em học sinh của trường THCS Liên Bảo đang tìm hiểu các bệnh về mắt Và đây các bạn học sinh trường THCS Liên Bảo đang cùng nhau tìm hiểu các tật khúc xạ. Hình ảnh các em học sinh của trường THCS Liên Bảo đang tìm hiểu các tật khúc xạ Từ những hiểu biết về nguyên nhân, hậu quả của tật khúc xạ. Chúng ta hãy cố gắng để giảm thiểu tối đa tỉ lệ mắc tật khúc xạ để mỗi chúng ta đều có một đôi mắt khoẻ mạnh các bạn nhé. 6. Ý nghĩa của việc phòng tránh các tật khúc xạ: Cùng với việc giải quyết tình huống trên, các bạn sẽ hiểu được việc bảo vệ đôi mắt của chúng ta hàng ngày là vô cùng quan trọng và có thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong việc phòng tránh các tật khúc xạ, cũng như các bệnh về mắt giúp cho mỗi người chúng ta luôn có đôi mắt trong sáng khoẻ mạnh để học tập tốt. Và các bạn sẽ thấy rằng tất cả những điều chúng ta học được từ các bộ môn đều có tác dụng và ý nghĩa lớn trong đời sống, không môn học nào, không kiến thức nào là không quan trọng. Liên Bảo, ngày 02 tháng 01 năm 2014 Người viết Trần Thị Ngọc Ánh