Bài: Nước ta cuối thời Trần

Giáo án thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện- Năm học 2010 – 2011 Người thực hiện: Lê Thị Hoà Đơn vị:Trường Tiểu học Yên Hợp Ngày thực hiện:ngày 28 tháng 1 năm 2011 Môn: Lịch sử lớp 4 Bài: NƯỚC TA CUỐI THỜI TRẦN I, Mục tiêu: Giúp HS:. -Nắm được một số sự kiện về sự suy yếu của nhà Trần vào giữa thế kỉ XIV:Vua quan ăn chơi sa đoạ, trong triều một số qua lại bất bình, Chu Văn An dâng sớ xin chém 7 tên quan xem thường phép nước; nhân dân và nô tì nổi dậy đấu tranh. -Hiểu được hoàn cảnh ra đời của nhà Hồ: Hồ Quý Ly truất ngôi vua Trần, lập nên nhà Hồ -HS khá giỏi nêu được nội dung một số cải cách của Hồ Quý Ly. -Hiểu được vì sao cuộc kháng chiến chống quân Minh của Hồ Quý Ly thất bại. -Giáo dục HS lòng yêu quê hương đất nước, hiểu được sức mạnh của tinh thần đoàn kết trong công cuộc củng cố và xây dựng đất nước. II, Đồ dùng dạy học. -Tranh về thành Tây Đô của nhà Hồ, phiếu thảo luận nhóm -Giấy khổ to chuẩn bị cho trò chơi III, Phương pháp: Đàm thoại, thảo luận nhóm, trò chơi. IV. Hoạt động dạy học Hoạt động của GV Hoạt động của HS A. Kiểm tra bài cũ: -Nhà Trần được thành lập vào năm nào? -Khi nhà Trần mới thành lập, quan hệ giữa vua với quan, vua với dân của như thế nào? -Cuộc sống của nhân dân trong thời kì này như thế nào? -Đầu năm 1226, nhà Trần được thành lập -Rất mật thiết, gần gũi -Đời sống của nhân dân ấm no. B. Bài mới: 1. Giới thiệu: Nhà Trần đã trị vì đất nước trong gần 2 thế kỉ và đã lập được nhiều chiến công lớn trong việc củng cố và xây dựng đất nước, nổi bật nhất là ba lần đánh tan quân xâm lược Nguyên Mông . Đạt được những thành tựu đó là nhờ sức mạnh đoàn kết của vua tôi và sức mạnh đoàn kết của nhân dân. Vậy đến cuối thời Trần, tình hình nước ta như thế nào, bài học lịch sử hôm nay: “Nước ta cuối thời Trần” sẽ cho chúng ta biết điều đó. 2. Phát triền bài a. Hoạt động 1: Tình hình nước ta cuối thời Trần -Yêu cầu: Đọc SGK từ đầu xin từ quan.Y/C thảo luận :Vào nửa sau thế kỉ XIV: +Vua quan nhà Trần sống như thế nào? +Cuộc sống của nhân dân như lúc đó ra sao? +Thái độ phản ứng của nhân dân với triều đình như thế nào? -Phát phiếu cho các nhóm, cho thảo luận 5 phút -Gọi đại diện nhóm trình bày, GV kết luận ý đúng và ghi bảng ý chính -Nói thêm về Chu Văn An: Là một vị quan cương trực, trong sạch. Đến đời Trần Dụ Tông, vua ăn chơi sa đoạ, chính sự bỏ bê, một số quan quan lấn át quyền vua -?Theo em, trước tình hình này nhà Trần có đủ sức gánh vác việc trị vì đất nước nữa hay không? -GV chốt lại: Từ giữa thế kỉ XIV, nhà Trần đã bước vào suy yếu, vua quan ăn chơi sa đoạ, nhân dân cực khổ, căm dận đã nổi dậy đấu tranh. Trước tình hình đó, Hồ Quý Ly đã lên làm vua, lập nên nhà Hồ. Hồ Quý Ly là người thế nào, nhà Hồ ra đời trong hoàn cảnh nào, ta sẽ tìm hiểu phần 2 b. Hoạt động 2: Sự ra đời của nhà Hồ -Yêu cầu HS đọc SGK từ “Trong tình hìnhcải cách”, thảo luận theo cặp: + Hồ Quý Ly là người như thế nào ? +Hồ Quý Ly lên ngôi trong hoàn cảnh nào? Giảng thêm: + Truất ngôi vua Trần: tước bỏ quyền làm vua của vua Trần *GV kết luận và nói thêm: về Hồ Quý Ly thuộc dòng dõi Ngu Thuấn bên Trung Quốc nên đặt niên hiệu là Đại Ngu-an vui lớn *(HS khá giỏi):Hồ Quý Ly đã tiến hành những cải cách gì để đưa nước ta thoát khỏi tình hình khó khăn đó? Kết luận và mở rộng: Hồ Quý Ly có những cải cách táo bạo để củng cố và xây dựng đất nước. *GV nói thêm -Về kinh tế:Cho phát hành tiền giấy,quy định lại biểu số thuế đinh -Về văn hoá: cải cách chế độ thi cử, mở mang giáo dục để đào tạo nhân tài -Về quân sự:Cho làm lại sổ hộ tịch để tăng quân số, lập xưởng đúc binh khí, bố trí quân đội ở những nơi hiểm yếu, cho xây một số thành kiên cố để phòng thủ như thànhTây Đô -Cho HS xem tranh Thành Tây Đô của nhà Hồ (Thanh Hoá) Yêu cầu lớp thảo luận: -Hành động truất quyền vua của Hồ Quý Ly và tự xưng làm vua có hợp lòng dân không? Vì sao? -Đến năm 1406, sự kiện gì xẩy ra với nước ta? -Vì sao nhà Hồ lại không chống được quân xâm lược nhà Minh? *Kết luận: Muốn chống được giặc ngoại xâm để xây dựng được đất nước thì phải tập hợp được sức mạnh của toàn dân, vua tôi trên dưới một lòng thì kẻ thù dù mạnh đến đâu cũng bị thất bại *Thảo luận nhóm 4: -HS đọc từ đầuxin từ quan + Vua quan nhà Trần chỉ mải ăn chơi, vơ vét, bóc lột của dân để làm giàu, không còn quan tâm đến tình hình đất nước. + Cuộc sống của nhân dân càng thêm cơ cực. + Nhân dân nổi dậy đấu tranh, một số quan lại bất bình và xin từ chức. -Các nhóm tiến hành thảo luận, nhóm trưởng điều khiển -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. Thảo luận cả lớp: -Nhà Trần suy yếu, không còn đủ sức để trị vì đất nước nữa, cần có một triều đại khác để thay thế. +Thảo luận theo cặp: -Hồ Quý Ly là một vị quan đại thần có tài của nhà Trần. +Năm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi vua Trần, tự xưng làm vua, lập nên nhà Hồ, dời đô về Tây Đô, đổi tên nước là Đại Ngu -2-3 HS trình bày, lớp nhận xét, bổ sung Cá nhân: -Hồ Quý Ly thay thế các quan cao cấp của nhà Trần bằng những người thực sự có tài, đặt lệ các quan phải thường xuyên xuống thăm dân.Quy định lại số ruộng đất, nô tì của quan lại, quý tộc nếu thừa phải nộp cho nhà nước.Những năm nạn đói nhà giàu phải bán thóc và phải tổ chức nơi chữa bệnh cho dân. Thảo luận cả lớp: -Việc Hồ Quý Ly truất ngôi vua Trần và tự xưng làm vua là hợp lòng dân vì các vua cuối đời Trần lao vào ăn chơi hưởng thụ, không quan tâm đến phát triển đất nước,ND đói khổ làm cho tình hình đất nước ngày càng xấu đi, và Hồ Quý Ly đã có nhiều cải cách tiến bộ - Năm 1406, quân Minh sang xâm lược nước ta, nhà Hồ không chống nổi quân Minh, nước ta bị nhà Minh đô hộ -Vì nhà Hồ không đoàn kết được toàn dân để tiến hành kháng chiến, mà được chỉ dựa vào quân đội nên đã thất bại C. Củng cố, dặn dò: -Hỏi: Từ giữa thế kỉ XIV, nhà Trần bước vào thời kì nào? Vua qua nhà Trần sống ra sao? -Nhà Hồ ra đời trong hoàn cảnh nào? Vì sao nhà Hồ sụp đổ?... -Cho HS đọc lại nội dung bài học *Trò chơi: Ai đúng ai nhanh -Nêu luật chơi: Hai HS đại diện 2 nhóm lên đánh dấu vào ý đúng, mỗi câu đúng được 10 điểm. Trong thời gian 1 phút, nhóm nào nhanh hơn và đúng sẽ thắng cuộc 1. Từ giữa thế kỉ XIV, nhà Trần bước vào thời kì suy yếu 2. Người dâng sớ xin chém 7 tên quan thần lấn át quyền vua là Chu Văn An 3. Nhà Hồ được lập nên vào năm 1226 4. Quốc hiệu nước ta thời nhà Hồ là Đại Việt 5. Người lập nên nhà Hồ và dờ thành về Ty Đô là Hồ Quý Ly -GV tổng kết cuộc thi *Liên hệ: Chúng ta là thế hệ con cháu được sống trong chế độ hoà bình, ta cũng cần phải luôn luôn cố gắng học giỏi,đoàn kết để xây dựng quê hương này càng thêm giàu đẹp -Dặn dò: Chuẩn bị bài: Chiến thắng Chi Lăng