Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 45, Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ) - Vũ Trọng Phụng

Tiết 45 Đọc văn HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA ( Trớch Số đỏ ) – Vũ Trọng phụng TèM HIỂU CHUNG Tỏc giả Tỏc phẩm Số đỏ . Đoạn trớch Hạnh phỳc của một tang gia II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Nhan đề trào phỳng Niềm vui của mọi người trước cỏi chết cụ cố Tổ I. TèM HIỂU CHUNG Tỏc giả (1912 -1939) Cuộc đời . - Quê gốc: tỉnh Hưng Yên nhưng sinh ra, lớn lờn, sống gắn bú với Hà Nội. Xuất thõn: gia đình “nghèo gia truyền” - Bút danh: Thiên Hư. - Học hết tiểu học, đi làm kiếm sống, sau mất việc, phải sống chật vật bằng nghề viết báo, viết văn. - Bị mắc bệnh lao và mất khi 27 tuổi. Nghốo khổ , bất hạnh , chết vỡ lao lực b. Sự nghiệp . - Những tỏc phẩm chớnh : SGK Cõy bỳt cú sức sỏng tạo dồi dào Đa dạng về thể loại sỏng tỏc với khối lượng tỏc phẩm đồ sộ nhưng thành cụng nhất ở phúng sự và tiểu thuyết Toàn bộ sỏng tỏc của Vũ Trọng Phụng đều toỏt lờn niềm căm phẫn mónh liệt vào xó hội thực dõn phong kiến , xaừ hoọi Tư sản tàn bạo thối nỏt đương thời . Mệnh danh là “ ụng vua phúng sự đất Bắc ”, là một trong những đại biểu xuất sắc nhất của trào lưu văn học hiện thực 1930 – 1945, một cõy bỳt đầy tài năng,đó cú nhiều đúng gúp quan trọng cho sự phỏt triển mạnh mẽ của văn xuụi quốc ngữ Việt Nam. 2. Tỏc phẩm “ Số đỏ ” - Xuất xứ : được đăng ở Hà Nội bỏo từ số 40 ngày 7/10/1936. - Túm tắt : SGK trang 160 Xuõn túc đỏ ( mồ cụi , vụ học ) sống bằng nhiều nghề Me Tõy dõm đóng ( phú Đoan ) Làm ở tiệm may Âu húa Vợ chồng Văn Minh và những người trong gia đỡnh , . Đốc tờ Xuõn Nhà cải cỏch xó hội Giỏo sư quần vợt Anh hựng cức quốc Chấn hưng phật giỏo Số đỏ 5p 5p - Giỏ trị tỏc phẩm : + Giỏ trị nội dung: Tỏc phẩm đả kớch một cỏch sõu cay xó hội Tư sản thành thị đang chạy theo lối sống văn minh rởm , hết sức lố lăng đồi bại đương thời + Giỏ trị nghệ thuật : trỡnh độ tiểu thuyết già dặn , bỳt phỏp chõm biếm đặc biệt sắc sảo Là cuốn sỏch ghờ gớm cú thể làm vinh dự cho mọi nền văn học 3. Đoạn trớch : Hạnh phỳc của một tang gia - Vị trớ : trớch toàn bộ chương XV của tiểu thuyết Số đỏ . - Túm tắt đoạn trớch : Cụ tổ bị ốm nặng , cả đám con cháu mong cụ chết sớm . Chỉ vì một câu nói của Xuân tố cáo trước mặt mọi người và cụ tổ rằng : Ô ng Phán - chồng cô Hoàng Hôn , cháu rể cụ cố tổ là một người chồng mọc sừng -> cụ tổ đã uất qu á -> chết . Cả gia đì nh nháo nhào lên chuẩn bị cho một đám ma chu đáo nhất -> cảnh đám ma to nhất , một đám ma gương mẫu . II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Nhan đề trào phỳng “ Haùnh phuực cuỷa moọt tang gia ” Lạ , giật gõn “ Haùnh phuực cuỷa moọt tang gia ” Nieàm vui sửụựng khi đạt ước nguyện ( sự sống sinh sụi , viờn món , trũn đầy ) Laứ noói ủau , buoàn khi nhà cú người mất ( sinh li , tử biệt , mất mỏt khụng thể bự đắp ) Song hành , gắn kết > < Mang tớnh chất maõu thuaón - traứo phuựng hộ mở tấn bi hài kịch : đỏm tang của người chết trở thành ngày hội của người sống . 2. Niềm vui của mọi người trước cỏi chết cụ cố Tổ * Nguyờn nhõn của niềm vui : Cảnh chạy chữa bi hài : + Mời đủ lang băm + Tôn Xuân tóc đỏ thành đ ốc tờ Xuân + Nghĩ đ ến những thứ thuốc rởm công hiệu Bề ngoài : nhiệt tỡnh nhưng thực chất mong muốn cụ chết nhanh chúng bất hiếu Cỏi chết của cụ cố Tổ - Kết quả : cụ cố Tổ đã phải chết một cách bình tĩnh . “ Ba hụm sau ụng cụ già chết thật ” thụng bỏo ngắn gọn hỉ tớn a. Niềm vui của những người trong gia đỡnh * Niềm vui chung : chia gia sản Đồng tiền chi phối tỡnh người và đạo lớ Cỏch bộc lộ : + Bề ngoài : tang gia bối rối : tất bật , lo lắng, bận rộn . + Thực chất : sung sướng , thỏa món Giả dối , bất nghĩa , biến chất , vụ liờm sỉ Hộ mở chõn dung đại gia đỡnh bất hiếu , suy thoỏi về đạo đức bởi đồng tiền và danh vọng . Nghệ thuật : Tạo mõu thuần trào phỳng bằng thủ phỏp nghệ thuật đối lập đặc sắc ; thủ phỏp phúng đại , ngụn ngữ trào phỳng sắc sảo , Tiết 46 Đọc văn HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA ( Trớch Số đỏ ) – Vũ Trọng phụng b. Chân dung từng thành viên . ? Câu hỏi thảo luận : Tìm những chi tiết miêu tảvề các thành viên trong gia đì nh cụ cố Hồng , nhận xét vẻ bề ngoàivới những tâm trạng và hành đ ộng nh ư thế nào ? Thực chất tâm trạng bên trong là gì? Bộc lộ bản chất của hạng người nh ư thế nào ? * Nhóm 1: Cụ cố Hồng ? * Nhóm 4: Cậu tú Tân ? * Nhóm 2: Văn Minh Chồng ? * Nhóm 5: Cô Tuyết ? * Nhóm 6: Ô ng Phán mọc sừng ? * Nhóm 3: Văn Minh vợ ? b. Chân dung từng thành viên . Thực chất : biểu diễn trò để thiên hạ ngợi khen . Bề ngoài : Ho khạc, khóc mếu , lụ khụ chống gậy * Cụ cố Hồng : Háo danh đ ến quái gở . b. Chân dung từng thành viên . Gi ả dối , bất nhân . * Văn Minh chồng Thực chất : Vui vì gia tài khổng lồ sắp đư ợc chia ; . Suy nghĩ tìm cách xử trí với Xuân Tóc Đỏ. Bề ngoài : băn khoăn , phân vân , vò đ ầu , bứt tóc , mặt đăm đăm , chiêu chiêu .. b. Chân dung từng thành viên . * Văn Minh vợ Bề ngoài: sốt ruột, bối rối Thực chất : mừng rỡ có dịp đư ợc lăng xê các trang phục của tiệm may âu hoá, mặc đồ xô gai tân thời . Chạy theo lối sống văn minh rởm , lố lăng . b. Chân dung từng thành viên . Bỉ ổi , vô liêm sỉ . * Cậu tú Tân Thực chất : Sướng đ iên lên vì sắp đư ợc trổ tài chụp ả nh Bề ngoài : Sốt ruột , đ iên người lên b. Chân dung từng thành viên . Hư hỏng , lố lăng , kệch cỡm . * Cô Tuyết Thực chất : Mong chờ Xuân . Bề ngoài : . Mặc y phục Ngây th ơ; . Đ au khổ , buồn . b. Chân dung từng thành viên . Vô liêm sỉ , gi ả tạo. *Ô ng Phán mọc sừng Thực chất : . Sung sướng , tự hào vì cái sừng vô hình . . Chuẩn bị tiền để cảm ơn Xuân ( trù tính với Xuân một cuộc doanh thương ). Mọc sừng : có vợ ngoại tình -> nhục nh ã đám con cháu bất nhân , bất nghĩa Tóm lại: Những thành viên trong gia đì nh cụ cố Hồng Trước cái chết của cụ Tổ a. Chân dung đại gia đì nh . b. Chân dung từng thành viên . Nghệ thuật đ ối lập để vạch trần bản chất xấu xa , bỉ ổi của những hạng người vì đ ồng tiền , danh vọng ch à đạp lên đạo lý của dân tộc .