Hỏi đáp về diễn đàn hợp tác kinh tế Châu á - Thái bình dương

đặc biệt là việc gia nhập WTO. Ngoài ra cũng giống như những diễn đàn khu vực khác, tham gia ASEM ta sẽ có nhiều cơ hội đối thoại cấp cao bên lề hội nghị về các vấn đề vướng mắc trong quan hệ song phương với các nước thành viên ASEM. Những khó khăn khi Việt Nam tham gia ASEM? Do nguyên tắc cơ bản của hợp tác ASEM là tự nguyện và linh hoạt nên mức độ thách thức của Việt nam khi tham gia ASEM chưa thực sự gay gắt như WTO và ASEAN. Việc tham gia ASEM gặp phải một số thách thức, cơ bản nhất là khả năng đối thoại với các nước và khả năng khai thác, đề xuất các chương trình hợp tác có lợi cho Việt nam. Thách thức này xuất phát một phần từ trình độ phát triển của ta còn thấp, một phần từ việc ta thiếu thông tin phản hồi từ doanh nghiệp về các vấn đề trên thị trường khu vực ASEM. Ngoài ra, nguyên tắc hợp tác ASEM là quan hệ đối tác bình đẳng nên ta ít có cơ hội được hưởng các ưu đãi, tài trợ cho nước đang phát triển, điều đó cũng đặt ra áp lực ta phải tính toán hiệu quả chi phí khi tham gia bất kỳ một hoạt động ASEM nào. Xin cho biết những lợi ích cụ thể của việc Việt Nam tham gia ASEM? Hiện tại, ASEM đang triển khai hoạt động trong 8 lĩnh vực ưu tiên của TFAP. Tham gia ASEM, Việt Nam sẽ được hưởng các chương trình trợ giúp kỹ thuật cũng như chia xẻ kinh nghiệm của các nước phát triển nhằm tăng cường năng lực xuất khẩu của Việt Nam. Việc thực hiện minh bạch hóa các thủ tục hải quan, các quy định về vệ sinh dịch tễ, cũng như các hoạt động hài hòa hóa các tiêu chuẩn chất lượng trong một số lĩnh vực ưu tiên của ASEM sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào thị trường ASEM. Tương tự như vậy, ASEM đang triển khai các hoạt động xúc tiến đầu tư trong khuôn khổ IPAP. Các hoạt động về đối thoại chính sách nhằm minh bạch hóa các luật lệ và quy định về đầu tư cũng như các nỗ lực thực hiện các biện pháp hiệu quả nhất nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và việc tháo gỡ các rào cản đối với đầu tư tại các nước thành viên ASEM sẽ góp phần tăng cường dòng đầu tư trong khu vực. Tham gia vào đối thoại về chính sách đầu tư và xúc tiến đầu tư, Việt Nam sẽ có điều kiện giới thiệu cho các thành viên ASEM tiềm năng của việc đầu tư vào các ngành sản xuất công, nông nghiệp của Việt Nam, qua đó kêu gọi đầu tư vào thị trường nội địa. Bên cạnh các hoạt động về xúc tiến thương mại và đầu tư, các chương trình hợp tác về khoa học kỹ thuật sẽ giúp thu hẹp khoảng cách về phát triển giữa Châu Á và Châu Âu. Hiện tại trong ASEM, hợp tác về công nghệ thông tin (IT) và công nghệ kỹ thuật số cũng đang trở nên sôi động và thu hút được mối quan tâm của nhiều thành viên. Nếu các chương trình hợp tác về IT và công nghệ số được tăng cường, Việt Nam sẽ có cơ hội tranh thủ sự trợ giúp kỹ thuật của ASEM nhằm phát triển ngành công nghệ thông tin và kỹ thuật số trong nước. Xin cho biết những đóng góp nổi bật của Việt Nam trong tiến trình hợp tác ASEM? Tuy là một nước có trình độ phát triển kinh tế thấp nhất trong ASEM nhưng Việt Nam đã nỗ lực tham gia ASEM một cách có hiệu quả nhất trong nguồn lực hạn chế của mình, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của ASEM để phục vụ các mục đích phát triển. Có thể nói thiện cảm và sự hỗ trợ của của các nước ASEM đối với Việt Nam đã tăng đáng kể từ sau khi Việt Nam đăng cai và tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEM lần thứ 3 tại Hà Nội vào tháng 9/2001 và đảm nhiệm rất tích cực và sáng tạo vai trò điều phối viên kinh tế ASEM trong hai nhiệm kỳ: 2000-2002 và 2003-2004. Với vai trò điều phối viên này, Việt Nam chịu trách nhiệm điều phối thông tin cho 7 nước thành viên ASEAN trong ASEM 7 thành viên ASEAN: Brunei, Inđônexia, Ma-lai-xia, Phi-lip-pin, Singapore, Thái Lan và Việt Nam , thay mặt các nước ASEAN để bàn thảo xây dựng các chương trình, định hướng hợp tác mới của ASEM với các điều phối viên khác khu vực EU và Đông Bắc á (cụ thể hiện nay là EC, Nhật Bản). Cụ thể là trong năm 2003, Việt Nam đã cùng EC, Nhật Bản rà soát lại toàn bộ quá trình hợp tác kinh tế ASEM trong 8 năm qua và đã hoàn thành báo cáo khuyến nghị 10 điểm trình các Bộ trưởng Kinh tế ASEM thông qua vào tháng 7/2003 vừa qua tại Đại Liên. Việc thực hiện những khuyến nghị này trong thời gian tới sẽ góp phần cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động ASEM, hướng tới một quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu bền vững hơn, đi vào thực chất. Đây cũng là chủ đề mà Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 5 vào cuối năm 2004 tại Hà Nội đang hướng tới./. _____________________________ CÁC TỪ VIẾT TẮT ABAC APEC Business Advisory Council Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC ABTC APEC Business Travel Card Thẻ đi lại của doanh nhân AEBF Asia Europe Business Forum Diễn đàn doanh nghiệp Á Âu AELM APEC Economic Leaders Meeting Hội nghị Cấp cao APEC AICST APEC International Centre for Sustainable Tourism Trung tâm quốc tế APEC về phát triển du lịch bền vững AMM APEC Ministerial Meeting Hội nghị Liên Bộ trưởng Ngoại giao-Thương mại APEC ASC APEC Study Center Trung tâm nghiên cứu APEC ASEAN Association of South-East Asian Nations Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEM Asia Europe Meeting Diễn đàn hợp tác Á Âu ATCEG Agricultural Technical Cooperation Experts’ Group Nhóm chuyên gia hợp tác kỹ thuật nông nghiệp ATF ASEM Trust Fund Quĩ tín thác ASEM BMC Budget and Management Committee Uỷ ban quản lýý và ngân sách CAPs Collective Action Plans Kế hoạch hành động tập thể CCS Core Characteristic Survey Khảo sát đặc trưng cơ bản CPDG Competition Policy and Deregulation Group Nhóm cạnh tranh và nới lỏng cơ chế chính sách CTI Committee on Trade and Investment Uỷ ban thương mại và đầu tư DDA Doha Development Agenda Chương trình nghị sự phát triển Doha DMG Dispute Mediation Group Nhóm giải quyết tranh chấp EC Economic Committee Uỷ ban Kinh tế ECOTECH Economic Technical Cooperation Hợp tác kinh tế kỹ thuật ECSG E-Commerce Steering Group Nhóm chỉ đạo về Thương mại điện tử ESC SOM Committee on Economic and Technical Coopertion Uỷ ban SOM về hợp tác kinh tế kỹ thuật EU European Union Uỷ ban Châu Âu EVSL Early Voluntary Sectoral Liberalization Chương trình tự do hóa sớm theo ngành EWG Energy Working Group Nhóm công tác về công nghiệp FTA Free Trade Agreement Hiệp định thương mại tự do FWG Fisheries Working Group Nhóm công tác về nghề cá GOS Group on Service Nhóm dịch vụ GPEG Government Procurement Experts’ Group Nhóm chuyên gia về mua sắm chính phủ HRDWG Human Resources Development Working Group Nhóm công tác về phát triển nguồn nhân lực IAP Individual Action Plan Kế hoạch hành động quốc gia IEG Investment Experts’ Group Nhóm chuyên gia đầu tư IEGBM Informal Experts’ Group on Business Mobility Nhóm chuyên gia về đi lại của doanh nhân IMF International Monetary Fund Quĩ tiền tệ quốc tế IPAP Investment Promotion Action Plan Kế hoạch hành động xúc tiến đầu tư IPEG Intellectual Property Experts’ Group Nhóm chuyên gia sở hữu trí tuệ ISTWG Industrial Science and Technology Working Group Nhóm công tác về khoa học công nghệ công nghiệp IT Information Technology Công nghệ thông tin MAG Market Access Group Nhóm thâm nhập thị trường MBPG Mobility Business and People Group Nhóm đi lại của doanh nhân MRCWG Marine Resource Conservation Working Group Nhóm công tác bảo tồn nguồn tài nguyên biển MRT Meeting of APEC Ministers Responsible for Trade Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC OAA Osaka Action Plan Kế hoạch hành động Osaka PECC Pacific Economic Cooperation Council Hội đồng Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương RTA Regional Trade Agreement Hiệp định thương mại khu vực SCCP Sub-Committee on Customs Procedures Tiểu ban thủ tục hải quan SCSC Sub-Committee on Standards and Conformance Tiểu ban tiêu chuẩn và hợp chuẩn SDT Special and Differential Treatment Đối xử đặc biệt và khác biệt SMEs Small and Medium Enterprises Doanh nghiệp vừa và nhỏ SMEWG Small and Medium Enterprises Working Group Nhóm công tác về doanh nghiệp vừa và nhỏ SOM Senior Officials’ Meeting Hội nghị các quan chức cao cấp SOMTI Senior Official Meeting on Trade and Investment Hôi nghị các quan chức cao cấp thương mại và đầu tư STAR Secure Trade in the APEC Region Sáng kiến thương mại an toàn trong khu vực APEC TEL Telecommunications and Information Working Group Nhóm công tác về viễn thông và thông tin TFAP Trade Facilitation Action Plan Kế hoạch hành động thuận lợi hóa thương mại TILF Trade and Investment Liberalization and Facilitation Quĩ tự do hóa thuận lợi hóa thương mại và đầu tư TPO Trade Promotion Organizations Tổ chức xúc tiến thương mại TPWG Trade Promotion Working Group Nhóm công tác xúc tiến thương mại TPTWG Transportation Working Group Nhóm công tác về giao thông vận tải TREATI Trans-Regional EU-ASEAN Trade Initiative Sáng kiến mới về hợp tác liên khu vực với ASEAN TRIM Trade Related Investment Measures Hiệp định về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại TRIPS Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights Hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại TWG Tourism Working Group Nhóm công tác về du lịch UN United Nations Liên hợp quốc WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới WGTP Trade Promotion Working Group Nhóm công tác về xúc tiến thương mại WTOCB WTO Capacity Building Xây dựng năng lực WTO MỤC LỤC Lời nói đầu PHẦN I. DIỄN ĐÀN HỢP TÁC KINH TẾ CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG (APEC) I. Khái quát chung II. Các hoạt động hợp tác III. Các hoạt động của các nhóm công tác IV. Nhóm câu hỏi liên quan đến doanh nghiệp V. Quá trình tham gia của Việt Nam PHẦN II. DIỄN ĐÀN HỢP TÁC Á - ÂU (ASEM) I. Khái quát chung II. Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động III. Các chương trình hợp tác của ASEM IV. Viễn cảnh ASEM V. Quá trình tham gia của Việt Nam CÁC TỪ VIẾT TẮT Biên tập nội dung: Nguyễn Thị Hoàng Thúy Phạm Quỳnh Mai Bùi Hồng Dương Nguyễn Tiến Trung Từ Thu Hiền Hồ Thị Kim Chi Nguyễn Chiến Thắng Trịnh Mai Hương Hiệu đính: Trần Thị Thu Hằng Nguyễn Thị Hoàng Thúy