Tiết 62 Thực hành cầu chì

Ngày giảng : 18 / 4/ 2006 Tiết 62 CẦU CHÌ I / MỤC TIÊU : Sau bài này giáo viên phải làm cho học sinh : Hiểu được công dụng, cấu tạo, chức năng của cầu chì . Mô tả được nguyên lý làm việc và cấu tạo của cầu chì trong mạch điện . Rèn luyện kỹ năng làm việc chính xác, khoa học và thái độ làm việc nghiêm túc, kiên trì, an toàn (có thể thay thế được dây chì bị đứt) . II / CHUẨN BỊ. Nguồn điện xoay chiều 6 -12V . 4 đoạn dây chì dài 5 cm loại dòng điện định mức 1A ,1 bộ đui đèn và bóng đèn 6V – 3W , 1 công tắc điện, 1 cầu chì hộp , 3 m dây điện . Học sinh chuẩn bị trước báo cáo thực hành theo mẫu ở mục III , bộ đèn cồn. Để chuẩn bị cho phần so sánh dây chì và dây đồng, giáo viên chuẩn bị một số lượng dây chì và dây đồng có cùng đường kính cho mỗi học sinh mỗi loại một đoạn 8 – 10cm . Giáo viên chuẩn bị một mô hình mạch điện gồm : 1 cầu chì, 1 ổ điện, 1 công tắc điều khiển , 1 đèn . III / TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1 . Giới thiệu bài Cầu chì là thiết bị bảo vệ ngắn mạch và quá tải của mạng điện trong nhà . Bộ phận quan trọng nhất của cầu chì là dây chảy , được thiết kế phù hợp với dòng điện định mức( ghi trên vỏ cầu chì ) . để hiểu rõ công dụng, cấu tạo, chức năng, nguyên lý làm việcvà vị trí lắp đặt của cầu chì trong mạch điện chúng ta cùng làm bài tập thực hành : “cầu chì “ 2. Bài mới : Hoạt động 1 : Giáo viên nêu rõ mục tiêu và yêu cầu bài thực hành, nội quy thực hành . Chia nhóm thực hành : Mỗi nhóm khoảng 3 – 5 học sinh tùy theo điều kiện thực hành . Mỗi nhóm cử nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thực hành trong nhóm . Hoạt động 2 : Tìm hiểu về tính nóng chảy của chì GV chia dây chì, dây đồng và nến cho các nhóm HS . Hướng dẫn HS thực hiện các thao tác so sánh xem dây nào có độ cứng lớn hơn . Hai HS tạo thành một cặp trong đó một em đốt dây chì, em kia đốt dây đồng trong cùng một khoàng thời gian ( dùng lửa của ngọn đèn cồn ), GV đặt câu hỏi : Hỏi : Đoạn dây nào dễ nóng chảy hơn? (dây chì) Hãy giải thích tại sao người ta dùng dây chì để bảo vệ ngắn mạch? (Vì dây chì có nhiệt độ nóng chảy nhỏ (3270C), dễ nóng chảy nên được dùng làm dây chảy cầu chì) . Hoạt động 3 : Tìm hiểu hoạt động của cầu chì Nối mạch điện theo hình 54.1 Sgk. , Đóng công tắc, giáo viên đạt câu hỏi . Hỏi : Eâm hãy quan sát hiện tượng gì xảy ra với bóng đèn (sáng hay tối)? HS trả lời: bóng đèn sẽ sáng . Tắt công tắc K , làm đứt dây chì, sau đó đóng công tắc K lại . GV đặt câu hỏi . Hỏi : Bóng đèn có sáng không? Tại sao? HS thảo luận, GV kết luận : Bóng đèn tắt vì mạch điện đã bị hở, không có dòng điện chạy trong mạch . GV nhấn mạnh: Trong trường hợp mạch điện làm việc bình thường , dây chì đòng vai trò là một đoạn dây dẫn điện . Hoạt động 4: Lắp mạch điện có cầu chì Hỏi : Hãy nhận xét sơ đồ mạch điện của hình 54.2 khác gì so với sơ đồ của hình 54.1 ? Hãy nhận xét sự khác nhau về vai trò và vị trí của công tắc Ktrong 2 sơ đồ trên ? Các nhóm thảo luận và đi đến kết luận: Khi đóng công tắc K trong sơ đồ hình 54.2b sẽ xảy ra sự cố ngắn mạch mạch điện ( vì dòng điện không đi qua bóng đèn mà đi qua khóa K ) . Hỏi : Khi đóng khóa K, hiện tượng gì sẽ xảy ra ? ( nổ cầu chì, dây chì sẽ bị chảy và bị đứùt làm ngắt mạch ). Làm lại thí nghiệm một lần nữa, HS thảo luận: Dây được dùng làm dây chảy cầu chì để bảo vệ mạch điện khỏi hiện tượng ngắn mạchvì dây chì dễ nóng chảy hơn dây đồng . Ví dụ : Chì nóng chảy ở nhiệt độ 3270C – Đồng nóng chảy ở nhiệt độ từ 900 đến 10830C +GV lưu ý cho HS ứng dụng lắp , thay dây chì bị đứt : GV cho học sinh lắp lại dây chì vào cầu chì : - Dây chì có đường kính và độ dài phù hợp . - Tháo phần dây chì bị đứt và làm sạch các vị trítiếp xúc của dây chì ở nắp hộp cầu chì. - Lắp dây chì đủ chặt bằng chốt hoặc vít hãm . - Kiểm tra mạch (hay tháo hết phụ tải khỏi mạch điện và tắt hết công tắc điện ) - Lắp nắp hộp đă có dây chảy vào cầu chì . - Cắm lại các dụng cụ điện và bật lại các công tắc để sử dụng . Tổûng kết bài học . GV nhận xét sự chuẩn bị cho bài thực hành của học sinh, thái độ và kết quả thực hành, rút kinh nghiệm cho giờ học sau . Giáo viên hướng dẫn học sinh tự đánh giá kết quả thực hành dựa theo mục tiêu bài học . Thu báo cáo thực hành về nhà chấm . Công việc về nhà Dặn dò học sinh đọc kỹ và chuẩn bị bài mới