Thiết kế bài dạy môn học Khoa học khối 5 - Tuần 18 đến tuần 24

máy. +tiết kiệm năng lượng điện - Lớp chia 2 đội tìm nhanh các dụng cụ, máy móc có sử dụng điện trong lĩnh vực đó và giơ tay xin trả lời. - 2 HS lên bảng ghi tên các dụng cụ, máy móc mà 2 đội vừa nêu. - 1 HS đọc. Rút kinh nghiệm : Tuần 23 Tiết 46 Ngày dạy : LẮP MẠCH ĐIỆN ĐƠN GIẢN I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS biết : Lắp được mạch điện thắp sáng đơn giản bằng pin, bóng đèn, dây dẫn điện. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Thông tin và hình trang 94, 95 SGK. Chuẩn bị theo nhóm : một cục pin, dây đồng, bóng đèn pin. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG HĐGV HĐHS 1ph 5ph 27ph 2ph 1. Ổn định 2. Bài cũ - Hãy nêu vai trò của điện. - Điện mà chúng ta đang sử dụng được lấy từ đâu? - GV nhận xét, ghi điểm. 3. Bài mới a) Giới thiệu ghi tựa. b) Nội dung. HĐ1: Thực hành lắp mạch điện. Mục tiêu: HS lắp được mạch điện thắp sáng đơn giản: sử dụng pin, bóng đèn, dây điện. - Yêu cầu HS thực hành lắp mạch điện trong nhóm và vẽ lại cách mắc điện vào giấy. - Gọi 2 nhóm HS lên trình bày. - GV nhận xét. - Gọi HS đọc mục bạn cần biết SGK / 94 - Yêu cầu HS cầm cục pin, bóng đèn lên bảng chỉ rõ đâu là cực dương, cực âm, đâu là núm thiếc, đâu là dây tóc. - Hỏi : Phải lắp mạch như thế nào thì đèn mới sáng? + Dòng điện trong mạch kín được tạo ra từ đâu? - Kết luận : Pin là nguồn cung cấp nămg lượng làm cho đèn sáng. Mỗi pin có 2 cực : một cực dương và một cực âm. Bên trong bóng đèn là dây tóc. Hai đầu dây tóc được nối ra bên ngoài. Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm cho dây tóc bị nóng tới mức phát sáng. HĐ2 : Làm thí nghiệm phát hiện vật dẫn điện, vật cách điện. Mục tiêu : HS làm được thí nghiệm đơn giản trên mạch điện pin để phát hiện vật dẫn điện hoặc cách điện. - Cho lớp làm thí nghiệm theo nhóm. + Lắp mạch điện đúng để sáng đèn. + Tách một đầu dây đồng ra khỏi bóng đèn. + Chèn một số vật bằng kim loại, cao su, sứ vào chỗ hở của mạch điện. + Quan sát hiện tượng và ghi vào phiếu báo cáo. - Gọi các nhóm trình bày. - Gọi nhận xét. - Kết luận : Các vật bằng kim loại cho dòng điện chạy qua nên mạch đang hở thành mạch kín, vì vậy đèn sáng. Các vật bằng cao su, sứ, nhựa không cho dòng điện chạy qua nên mạch vẫn bị hở, vì vậy đèn không sáng. - Hỏi : Vật cho dòng điện chạy qua gọi là gì? + Kể tên một số vật liệu cho dòng điện chạy qua. +Vật không cho dòng điện chạy qua gọi là gì? + Kể tên một số vật liệu không cho dòng điện chạy qua. - Kết luận : Chúng ta phải hết sức cẩn thận khi sử dụng các thiết bị điện, không được chạm tay vào lõi dây điện và các bộ phận dẫn điện. 4. Củng cố dặn dò - Gọi HS đọc Mục bạn cần biết trang 94 và ghi vào vở. - Về học bài và chuẩn bị bài lắp mạch điện đơn giản (tiếp theo). - Nhận xét. - 2HS trả lời. - HS thực hành theo nhóm. Mỗi một HS lắp một lần. Cả nhóm thống nhất cách lắp và vẽ sơ đồ mạch điện của nhóm vào giấy. - 2 nhóm trình bày trước lớp. - 2 HS đọc. - 2 HS lên bảng thực hiện theo yêu cầu. - Phải lắp thành một mạch kín để dòng diện từ cực dương của pin qua bóng đèn đến cực âm của pin. + được tạo ra từ pin. - lắng nghe. - HS thí nghiệm theo nhóm . + Đèn sáng. + Đèn không sáng. + Dùng kim loại chèn vào chỗ hở của mạch điện : đèn sáng. + Dùng cao su, sứ chèn vào chỗ hở của mạch điện : Đèn không sáng. - 1 HS đọc. - Gọi là vật dẫn điện. - đồng, nhôm, sắt. - Gọi là vật cách điện. - Nhựa, cao su, sứ, thuỷ tinh, Rút kinh nghiệm : Tuần 24 Tiết 47 Ngày dạy : LẮP MẠCH ĐIỆN ĐƠN GIẢN (Tiếp theo) I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS biết : Lắp được mạch điện thắp sáng đơn giản bằng pin, bóng đèn, dây dẫn điện. Làm được thí nghiệm đơn giản trên mạch điện có nguồn điện là pin để phát hiện vật dẫn điện hoặc cách điện. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Thông tin và hình trang 97 SGK. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG HĐGV HĐHS 1ph 5ph 27ph 2ph 1. Ổn định 2. Bài cũ - Kể tên một số vật liệu dẫn điện, vật không dẫn điện. - Ở phích cắm và dây điện, bộ phận nào dẫn điện, bộ phận nào cách điện? - GV nhận xét, ghi điểm. 3. Bài mới a) Giới thiệu ghi tựa. b) Nội dung. HĐ3: Vai trò của cái ngắt điện, thực hành làm cái ngắt điện đơn giản. Mục tiêu: Củng cố cho HS kiến thức về mạch kín, mạch hở; về dẫn điện, cách điện. - Yêu cầu HS quan sát hình minh hoạ trang 97. + Cái ngắt điện được làm bằng vật liệu gì? + Nó ở vị trí nào trong mạch điện. + Nó có thể chuyển động như thế nào? + Dự đoán tác động của nó đến mạch điện (khi nó chuyển động). - Yêu cầu HS thực hiện làm cái ngắt điện như SGK / 97 - Gọi các nhóm trình bày. - Gọi nhận xét. - GV nhận xét. - Hỏi : Em biết những cái ngắt điện nào trong cuộc sống? 4. Củng cố dặn dò - Gọi HS đọc Mục bạn cần biết trang 97 và ghi vào vở. - Về học bài và chuẩn bị bài An toàn và tránh lãng phí khi sử dụng điện. - Nhận xét. - 2HS trả lời. + Cái ngắt điện được làm bằng vật dẫn điện. + Nằm trên đường dây điện. + Sự chuyển động của nó có thể làm cho mạch điện kín hoặc hở. + Khi mở cái ngắt điện, mạch hở và không cho dòng điện chạy qua, khi đóng cái ngắt điện mạch kín và dòng điện chạy qua được. - HS thực hiện theo nhóm - Công tắc đèn, công tắc điện, cầu dao, cầu chì, Rút kinh nghiệm : Tuần 24 Tiết 48 Ngày dạy : AN TOÀN VÀ TRÁNH LÃNG PHÍ KHI SỬ DỤNG ĐIỆN I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS biết : Nêu được một số qui tắc cơ bản sử dụng an toàn ,tiết kiệm điện. Có ý thức tiết kiệm điện và trình bày các biện pháp tiết kiệm điện. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Thông tin và hình trang 98, 99 SGK. Bộ tranh khoa học lớp 5. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG HĐGV HĐHS 1ph 5ph 27ph 1. Ổn định 2. Bài cũ - Kể tên một số vật liệu dẫn điện, vật không dẫn điện.Cho ví dụ. - Đọc thuộc lòng mục bạn cần biết trong SGK. - GV nhận xét, ghi điểm. 3. Bài mới a) Giới thiệu ghi tựa. b) Nội dung. HĐ1: Các biện pháp phòng tránh bị điện giật. Mục tiêu: HS nêu được một số biện pháp phòng tránh bị điện giật. - Yêu cầu HS quan sát tranh, hình minh hoạ theo nhóm: + Nội dung tranh vẽ gì ? + Việc làm đó có tác hại gì? + Hình 2 : Một bạn nhỏ đang sờ tay không vào ổ điện và người lớn kịp thời ngăn lại. Việc làm đó rất nguy hiểm đến tính mạng vì điện có thể truyền qua lỗ cắm trên phích điện, truyền sang người gây chết người. + Hãy nêu các biện pháp phòng tránh bị điện giật. - Gọi các nhóm trình bày. - Gọi nhận xét. - GV nhận xét. - Hỏi : Em biết những cái ngắt điện nào trong cuộc sống? - Gọi HS đọc mục bạn cần biết SGK / 98. Kết luận : Ngoài những biện pháp mà các em vừa nêu ta cần lưu ý là khi tay bị ướt không nên cầm phích điện cắm vào ổ điện, không nên dùng bất cứ vật gì cắm vào ổ điện rất nguy hiểm. HĐ2 : Một số biện pháp tránh gây hỏng đồ điện, vai trò của cầu chì và công tơ. Mục tiêu : HS nêu được một số biện pháp phòng tránh gây hỏng đồ điện. - Yêu cầu HS thảo luận các câu hỏi SGK / 99. + Điều gì có thể xảy ra nếu sử dụng nguồn điện 12V cho các vật dùng điện là 6V(hoặc nguồn điện 110V cho các vật dùng có 220 V)? + Cầu chì có tác dụng gì? + Hãy nêu vai trò của công tơ điện? - Kết luận : Khi cầu chì bị cháy phải thay cầu chì khác, tuyệt đối không được thay bằng dây sắt hay dây đồng. HĐ3 : Các biện pháp tiết kiệm điện. Mục tiêu: HS hiểu được vì sao phải tiết kiệm điện và trình bày các biện pháp tiết kiệm điện. + Tại sao phải tiết kiệm điện? + Nêu những biện pháp tiết kiệm điện? - Kết luận : Chúng ta cần sử dụng điện, tránh lãng phí để tiết kiệm tiền cho gia đình, xã hội và người khác cũng có điện dùng. 4. Củng cố dặn dò - Gọi HS đọc Mục bạn cần biết trang 99. - Về học bài và chuẩn bị bài ôn tập : Vật chất và năng lượng. - Nhận xét - 2HS trả lời. - HS quan sát, thảo luận theo nhóm đôi. + Hình 1 : hai bạn nhỏ thả diều nơi có đường dây điện đi qua, một bạn đang cố kéo khi chiếc diều bị mắc vào đường dây điện. Việc làm đó rất nguy hiểm vì có thể làm dây điện bị đứt, vướng vào người gây chết người. + Không sờ vào ổ điện; không thả diều gần đường dây điện; không chạm tay vào chỗ hở của đường dây hoặc các bộ phận kim loại nghi là có điện; để ổ điện xa tầm tay trẻ em; báo cho người lớn khi có sự cố về điện; không dùng tay kéo người bị điện giật ra khỏi nguồn điện, - HS thảo luận theo nhóm. + Sẽ làm hỏng vật dụng đó (hoặc vật dụng đó không hoạt động). + Nếu dòng điện quá mạnh, đoạn dây chì sẽ nóng chảy khiến cho mạch điện bị ngắt, tránh được những sự cố nguy hiểm về điện. + công tơ điện là vật để đo năng lượng điện đã dùng. Căn cứ vào đó người ta tính được số tiền điện phải trả. - Hoạt động cá nhân. + Vì năng lượng điện không phải là vô tận, nếu ta tiết kiệm điện thì những nơi vùng sâu, vùng xa, hải đảo sẽ có điện dùng. + Không bật loa quá to; ra khỏi nhà tắt quạt, tắt đèn, dùng bóng đèn đủ sáng, không đun nấu bằng bếp điện quá lâu, Rút kinh nghiệm :